Przejdź do zawartości

Robert Redford

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Robert Redford
Ilustracja
Robert Redford (1971)
Imię i nazwisko

Charles Robert Redford Jr

Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1936
Santa Monica

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Lola Van Wagenen
(1958–1985; rozwód)
Sibylle Szaggars
(od 2009)

Lata aktywności

1959–2018

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Charles Robert Redford Jr.[1][2] (ur. 18 sierpnia 1936[3] w Santa Monica[4]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy[5].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Santa Monica jako jedyny syn Charlesa Roberta Redforda, księgowego, który pracował dla Standard Oil, i Marthy Hart, która zmarła w 1955 roku[6], gdy Robert kończył szkołę średnią Van Nuys High School w Los Angeles[7]. Z powodu pijaństwa stracił swoje stypendium sportowe za grę w baseball, przyznane przez University of Colorado[8]. Uczył się malarstwa w The Pratt Institute of Art oraz uczęszczał do American Academy of Dramatic Arts w Nowym Jorku.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Podczas nauki wystąpił w broadwayowskiej sztuce Tall Story (1959). W latach 1961–62 grał główną rolę w spektaklach: Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York) i Boso w parku (Barefoot in the Park) Neila Simona[9]. Pojawił się potem na małym ekranie w jednym z odcinków serialu telewizyjnego ABC Maverick (1960) z Jamesem Garnerem i Ratownictwo 8 (Rescue 8, 1960), a następnie zadebiutował na dużym ekranie jako baseballista w komedii sportowej Joshuy Logana Duby smalone (Tall Story, 1960) u boku Anthony’ego Perkinsa i Jane Fondy. Potem znalazł się w obsadzie filmu wojennego War Hunt (1962) o wojnie w Korei z udziałem Johna Saxona, Sydneya Pollacka i Toma Skerritta.

Po roli prawnika w filmie Boso w parku (Barefoot in the Park, 1967) zaczęto go nazywać złotym chłopcem z Kalifornii. Zdobył uznanie widzów i stał się jedną z największych gwiazd Hollywoodu dzięki roli Sundance'a Kida w westernie Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and Sundance Kid, 1969). Zagrał potem w kilkunastu filmach, które przeszły do historii kina, m.in. Żądło (The Sting, 1973), Wielki Gatsby (The Great Gatsby, 1974), Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor, 1975), O jeden most za daleko (A Bridge Too Far, 1977), Urodzony sportowiec (The Natural, 1984) jako gwiazdor baseballu lat 30. XX w.[10], czy Pożegnanie z Afryką (Out of Africa, 1985).

Jako reżyser zadebiutował w 1980 roku filmem Zwyczajni ludzie (Ordinary People), za który został uhonorowany Oscarem i Złotym Globem.

Założył i był właścicielem ośrodka narciarskiego Sundance Resort (nazwanego tak od jednej z jego ról – Sundance Kida), gdzie utworzył Sundance Institute i gdzie corocznie organizowany jest Sundance Film Festival, największy i najbardziej uznany festiwal promujący kino niezależne[11].

7 sierpnia 2018 poinformował o zakończeniu kariery aktorskiej[12].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]
Robert Redford, 1967

12 września 1958 w Las Vegas poślubił Lolę Van Wagenen (ur. 1940), która urodziła czwórkę dzieci: syna Scotta Anthony’ego (ur. 1 września 1959, zm. 17 listopada 1959 – nagła śmierć łóżeczkowa), córkę Shaunę Jean (ur. 15 listopada 1960), syna Davida Jamesa „Jamiego” (ur. 15 maja 1962, zm. 17 października 2020 z powodu nowotworu wątroby[13]) i córkę Amy Hart (ur. 22 października 1970). W 1985 Lola i Robert Redford rozwiedli się[14].

Spotykał się z brazylijską aktorką Sônią Bragą (1988), projektantką kostiumów Kathy O’Rear (1990-1995), która pracowała przy jego filmach – Rzeka wspomnień (A River Runs Through It, 1992) i Quiz Show (1994), i szwedzką aktorką Leną Olin (1990-1991). W 1999 roku romansował z niemiecką malarką Sibylle Szaggars, a 10 lat później, w 2009 ożenił się z nią[15].

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • 1961: Theater World Award: za rolę w spektaklu Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York)
  • 1965: Złoty Glob: Najbardziej Obiecujący Gwiazdor; za rolę Inside Daisy Clover (1965)
  • 1974: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1976: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1977: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
  • 1980: Amerykańska Nagroda Reżyserów Ekranowych (Directors Guild of America Award): Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1980: National Board of Review Award: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1981: Oscar: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1981: Złoty Glob: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
  • 1994: Nagroda Cecila B DeMille 1994: New York Film Critics Circle Award: Best Picture, Quiz Show
  • 1995: Screen Actors Guild Lifetime Achievement Award

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

obsada aktorska

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Rola Reżyser Uwagi
1960 Maverick (serial TV) Jimmy Coleman odc. 76: „Iron Hand”
Rescue 8 (serial TV) Danny Tilford odc. 67: „Breakdown”
The Deputy (serial TV) Burt Johnson odc. 31: „The Last Gunfight”
Playhouse 90 Pułkownik Lott odc. 134: „In the Presence of Mine Enemies”
Tate (serial TV) John Torsett odc. 3: „The Bounty Hunter”
Tad Dundee odc. 8: „Comanche Scalps”
Moment of Fear Obcy odc. 1: „The Golden Deed”
Perry Mason (serial TV) Dick Hart odc. 96: „The Case of the Treacherous Toupee”
The Iceman Cometh Don Parritt TV
Duby smalone (Tall Story) baseballista Joshua Logan
1961 Route 66 (serial TV) Janosh odc. 35: „First-Class Mouliak”
Whispering Smith (serial TV) Johnny odc. 2: „The Grudge”
Naked City (serial TV) Baldwin Larne odc. 60: „Tombstone for a Derelict”
1962 The Twilight Zone (serial TV) Harold Beldon odc. 81: „Nothing in the Dark”
War Hunt szeregowiec Roy Loomis Denis Sanders
1963 Nietykalni (The Untouchables, serial TV) Jack Parker odc. 103: „Snowball”
The Virginian Matthew Cordell odc. 34 (2.4): „A Killer in Town”
1965 Ciemna strona sławy (Inside Daisy Clover) Wade Lewis Robert Mulligan
Sytuacja beznadziejna... ale niezbyt poważna (Situation Hopeless ... But Not Serious) Kapitan Hank Wilson Gottfried Reinhardt
1966 Przeznaczone do likwidacji (This Property Is Condemned) Owen Legate Sydney Pollack
Obława (The Chase) Charlie 'Bubber' Reeves Arthur Penn
1967 Boso w parku (Barefoot in the Park) Paul Bratter Gene Saks
1969 Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and the Sundance Kid) Harry Longabaugh / The Sundance Kid George Roy Hill
Był tu Willie Boy (Tell Them Willie Boy Is Here) Zastępca szeryfa Christopher 'Coop' Cooper Abraham Polonsky
Szaleńczy zjazd (Downhill Racer) David Chappellet Michael Ritchie
1970 Mały Fauss i duży Halsy (Little Fauss and Big Halsy) Halsy Knox Sidney J. Furie
1972 Jeremiah Johnson Jeremiah Johnson Sydney Pollack
Kandydat (The Candidate) Bill McKay Michael Ritchie
Diamentowa gorączka (The Hot Rock) John Archibald Dortmunder Peter Yates
1973 Żądło (The Sting) Johnny Hooker George Roy Hill
Tacy byliśmy (The Way We Were) Hubbell Gardiner Sydney Pollack
1974 Wielki Gatsby (The Great Gatsby) Jay Gatsby Jack Clayton
1975 Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor) Joseph Turner/Kondor Sydney Pollack
Wielki Waldo Pepper (The Great Waldo Pepper) Waldo Pepper George Roy Hill
1976 Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men) Bob Woodward Alan J. Pakula
1977 O jeden most za daleko (A Bridge Too Far) Major Julian Cook Richard Attenborough
1979 Elektryczny jeździec (The Electric Horseman) Norman 'Sonny' Steele Sydney Pollack
1980 Więzień Brubaker (Brubaker) Henry Brubaker Stuart Rosenberg
1984 Urodzony sportowiec (The Natural) Roy Hobbs Barry Levinson
1985 Pożegnanie z Afryką (Out of Africa) Denys Finch Hatton Sydney Pollack
1986 Orły Temidy (Legal Eagles) Tom Logan Ivan Reitman
1990 Hawana (Havana) Jack Weil Sydney Pollack
1992 Sneakers Martin „Marty” Bishop Phil Alden Robinson
Incydent w Oglala (Incident at Oglala) Narrator Michael Apted
1993 Niemoralna propozycja (Indecent Proposal) John Gage Adrian Lyne
Klasa amerykańska (La Classe américaine) Steven Michel Hazanavicius, Dominique Mézerette
1996 Namiętności (Up Close & Personal) Warren Justice Jon Avnet
1998 Zaklinacz koni (The Horse Whisperer) Tom Booker Robert Redford także producent i reżyser
2001 Ostatni bastion (The Last Castle) Pułkownik generał Eugene Irwin Rod Lurie
Zawód: Szpieg (Spy Game) Nathan D. Muir Tony Scott
2004 Rozrachunek (The Clearing) Wayne Hayes Pieter Jan Brugge
2005 Niedokończone życie (An Unfinished Life) Einar Gilkyson Lasse Hallström
2006 Pajęczyna Charlotty (Charlotte's Web) Koń Ike (głos) Gary Winick
2007 Ukryta strategia (Lions for Lambs) Dr Stephen Malley Robert Redford także producent i reżyser
2012 Reguła milczenia (The Company You Keep) Jim Grant/Nick Sloan Robert Redford także producent i reżyser
2013 Wszystko stracone (All Is Lost) żeglarz J.C. Chandor
2014 Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (Captain America: The Winter Soldier) Alexander Pierce Anthony i Joe Russo
2015 A Walk in the Woods Bill Bryson Ken Kwapis
Niewygodna prawda (Truth) Dan Rather James Vanderbilt
2016 Mój przyjaciel smok (Pete’s Dragon) Tato Grace David Lowery
2017 Odkrycie Thomas Harbor Charlie McDowell
Nasze noce Louis Waters Ritesh Batra
2018 Gentleman z rewolwerem (The Old Man & the Gun) Forrest Tucker David Lowery

reżyser

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Robert Redford Actor, Director, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  2. Robert Redford. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-05-20]. (niem.).
  3. Overview for Robert Redford. TCM.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  4. Robert Redford. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  5. Robert Redford – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-05-20]. (rum.).
  6. Robert Redford. TV.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  7. Robert Redford. Listal. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  8. Robert Redford. Starpulse.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  9. Robert Redford. MYmovies. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).
  10. Baseball’s Naturals: There Goes Yet Another Roy Hobbs. NYTimes.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  11. Robert Redford. Osobnosti.cz. [dostęp 2016-05-20]. (cz.).
  12. Czołowy amant, szpieg i rewolwerowiec Hollywood przechodzi na emeryturę. tvn24.pl. [dostęp 2018-08-07].
  13. "Ból po stracie dziecka jest niezmierzony". Nie żyje Jamie Redford [online], TVN24 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
  14. Redford: Barefoot in Lotus Land. The New York Times. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  15. Who is Robert Redford dating?. Famous Hookups. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
  16. Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]