پرش به محتوا

صنایع اینقیلابی

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
صنایع اینقیلابینین اوّللرینده آوروپا موستملکه ایمپراتورلوغولاری
بوخار ناسوسوندا ایشلین مکانیک (۱۹۲۰)

صنایع اینقیلابی۱۸. یوز ایلین سوْنو و ۱۹. یوز ایلین اوّللرینده جمعیت‌ده باش وئرن ایقتیصادی و ایجتیماعی دَییشیک‌لیکلرله موشایعت اوْلونان ایش شرایطی و حیات ریفاهینین یوکسلمه‌سی پروسسی. صنایع اینقیلابی اوروپادا باشلاییب سوْنرا اساساً مرکز آمریکایا کئچمیش، بۇ جمعیتلری آقرار مرحله‌دن صنایع مرحله‌سینه آدلادمیش‌دیر.

ایستهسالاتدا کولک، سۇ و بوخار انرژیسینین تتبیقی جمعیت‌ده درین ایجتیماعی و تکنولوژی دییشیک‌لیکلرین باشلانغیجینی قوْیدو. صنایع اینقیلابی کؤک‌لو ایجتیماعی دییشیک‌لیکلر یاراتدیغیندان چوْخ واخت متخصصلر طرفیندن "نولیت اینقیلابی" ایله مؤ قایسه ائدیلیر. بۇرادا اینقیلاب سؤزو شرطی اوْلاراگ اۇیقولاما ائدیلیر، چونکی صنایع‌لشمه اوْن ایللر بوْیو باش وئرن بیر پروسس اوْلموش‌دور. بۇ ارفه‌ده تکنیکین، بیلیمین و بۇنونلا باغلی محصولدارلیغین توسعه‌سی کۆتلوی(توده) ایشسیزلیک و کاسیب‌چی‌لیق کیمی بیر چوْخ مسئله‌لری ده اوْزو ایله گتیرمیش‌دیر.

صنایع اینقیلابی ۱۸-جی عصرده اینگیلیس‌ده باشلامیش و ۱۹-جو عصردن اعتباراً آوروپا و آمریکا بیرلشمیش ایالتلری-آ یاییلمیش‌دیر. اوّللر حئیوان و یا اینسان گۆجو ایله حرکته گتیریلن ماشینلار اۆچون واتتین ایختیراع ائتدیی بوخار ماشینی یئنی ایمکانلار یاراتمیش‌دیر. بوخار انرژیسینین مکانیکی انرژییه چئوریلمه‌سی نتیجه‌سینده فابریک و فابریکالاری چایلاردان و سۇ کاناللاریندان اۇزاق اوْلان اراضیلرده قورماق مۆمکون اوْلموشدور. ال امه یی مکانیکلش‌دیری‌له‌رک مانوفاکتورالار ایری فابریکلره چئوریلمیش و بۇنونلا دا یئنی اۆرتیم (تولید) اۆسلوبو یارانمیش‌دیر. بۇ اؤنجه اینگیلیس‌نین پامبیق ایستهصالیندا اۇیقولاما اوْلونموش، سوْنرا باشقا ساحه‌لری ده ایحاطه ائتمیشدیر.

بئله‌لیک‌له، بوخار ماشینلاری، کولک‌دن و فسیل‌دن وابسته اوْلاراق انرژی قایناق‌لری‌نین آرتیب-آزالماسینین قارشی‌سینی آلا بیلدی. سۇ و کولک چارخلاری واسطه‌سی‌له حرکته گتیریلن ناسوسلار آرتیق بوخار ماشینی ایله ایشلدیلمه‌یه باشلادی.

صنایع اینقیلابینین اساس ترکیب حیصّه ‌سی بوخار ماشینینین یارادیلماسی ایله برابر، هم ده حرکت واسطه‌لری‌نین ده مکانیکیلشدیرمه‌سیندن عبارت ایدی. ریچارد ترویتیکین و جورج ایستیونسونون بوخار لوکوموتیوی، روبرت فولتونون بوخار گمیسی بۇنا مثال‌دیر. بۇ ایختیراعلار جمعیت‌ده یئنی مرحله‌نین باشلانغیجینا گتیریب چیخارمیش‌دیر. کیچیک دگیرمانلارین و مانوفاکتورلارین انرژی گۆجو بوخار انرژی‌سی ایله رقابته گیره بیلمیردیلر. محصوللار لوکوموتیولرین و بوخار گمیلری‌نین کمکی ایله داها تئز نقل ائدیله بیلیردی. بۇنونلا اۆرتیم (تولید)‌دا اۇیقولاما اوْلونان کوهنه اۆصوللار یئنی‌سی ایله عوض اوْلونماغا باشلاییر. بۇرادا اساساً

  • اینسان وردیشلرینه اساسلانان ایشلرین بۇ قایدادا تئز، دقیق و یورولمادان ایشلین ماشینلارلا عوضی،
  • جانلینین جان‌سیز انرژی منبعی ایله عوض اوْلونماسی، ان اساسی ایستی‌لییی ایشه چویرن ماشینین ایختیراعسی ایله توکنمز انرژی منبعی‌نین یارانماسی،
  • خامین بؤیوک میقداردا اۇیقولامای، هر شئی‌دن اوّل بیتکی و حئیوان ماده‌لری‌نین غیری-اورقانیک و صونعی شکیل‌ده حاضیرلانمیش ماده لر ایله عوض اوْلونماسی نظره چارپیردی.

صنایع اینقیلابینین نیه گؤره تکنولوژی جهت‌دن داها اینکیشاف ائتمیش چین‌ده یوْخ، محض آوروپادان باشلانماسینین سببلری هله ده مۆختلیف علمی مۆلاحیضه‌لرین اساسیندا دورور. بعضی موتخسسیسلرین فیکرینجه چین‌ده، اوْ دؤورده یۆکسک اینکیشاف ائتمیش ایقتصادیات ثابت دۇروم‌ده ایدی. بۇرادا گؤرولن ایشلر غیری-صنایع اۆصوللاری ایله ده محصولدار شکیل‌ده یئرینه یتیری‌له بیلیردی. اوْنا گؤره ده، یۆکسک کاپیتال طلب ائدن اۆصوللارین اۇیقولامای‌نین قارشی‌سینی ال امه یی آلیردی. باشقا قایناق، بیر طرف‌دن آوروپادا کول‌لو میقداردا کؤمور و طبیعی احتیاطلارین اوْلماسی، موستملکه‌لردن خام آخینی، دیگر طرف‌دن اؤلکه‌لر آراسینداکی رقابت اوْنلاردا صنایع اینقیلابینین باشلانماسی اۆچون ایلکین شرایط یارات‌دی. بۇ دؤورده، چین‌ده آپاریلان تجرید سیاستی ده تکنیکین اینکیشافینین قارشی‌سینی آلمیشدیر. تیجارت اۆچون آوروپادا اوْلان آزادلیق چین‌ده یوْخ ایدی.

بۇ سببلردن صنایع اینقیلابی اۆچون یتیشمیش اجتماعی، سیاسی و ایقتیصادی شرایط، بۇ پروسسین اینگیلیس‌ده باشلانماسی اۆچون زمین یارات‌دی.

قایناق‌لار

[دَییشدیر]