Па ние и не решаваме дали ќе бидеме гладни или сити по оброк, зар не? Едноставно имаме едно од овие две чувства во некој период од денот, и притоа реагираме.
Не можеме дури ни да сфатиме зошто повеќе сакаме чоколадо отколку зелено јаболко за ужинка, доцна навечер, кога наутро стануваме со цврста намера дека ќе истраеме во намерата да направиме здрав избор.
Па, ако нашите навики во исхраната и изборот на храна не се целосно под наша свесна контрола и ако понекогаш се во спротивност со нашите намери, кои други сили се во игра, како функционираат и зошто често изгледа дека ги „саботираат“ нашите планови?
„Потребата да се пронајде гориво за создавање енергија е длабок поттик во биологијата на сите живи организми: на сите ни треба храна за да преживееме. Значи, не е изненадувачки фактот дека нашето тело има толку сложен систем за контрола на внесот на храна што го предводат хормони“, објаснува Џозеф Пројето, професор по медицина на Универзитетот во Мелбурн.
Се чини дека хормоните дејствуваат како хемиски гласници помеѓу телото и мозокот, и тие ги усогласуваат нашите навики за јадење и изборот на храна.
Хормоните циркулираат низ крвта и доаѓаат од ткивата во различни делови на телото кои се вклучени во внесот и складирањето на енергијата, вклучувајќи ги цревата (каде што доаѓа и се вари храната), масното ткиво (каде што енергијата се складира во облик на маст) и панкреасот (каде што се создаваат хормоните вклучени во складирањето на енергијата, а таков е инсулинот).
„Потребата да се пронајде гориво за создавање енергија е длабок поттик во биологијата на сите живи организми: на сите ни треба храна за да преживееме. Значи, не е изненадувачки фактот дека нашето тело има толку сложен систем за контрола на внесот на храна што го предводат хормони.“
Некои хормони се одговорни за стимулација на гладот (нив ги нарекуваме „хормони на глад“), додека пак други се одговорни да се чувствуваме сити (нив ги нарекуваме „хормони на ситост“).
Подолу е прикажан поедноставен преглед на хормоните вклучени во регулирањето на апетитот. Тука може да видите каде се ослободуваат различните хормони во телото и како влијаат на нашиот апетит.
Кога е полн, желудникот ни ја намалува желбата за јадење така што ослободува помалку хормон на глад и му испраќа порака на мозокот да престанеме да јадеме. Истовремено, нивото на хормоните на ситост се зголемува и достигнува пик помеѓу 30 и 60 минути по оброкот.
Ова активно меѓудејство на пораките од хормоните за глад и за ситост помага мозокот да ги регулира нашите навики во исхраната. Друга група хормони може да влијае на нашиот избор на храна и да нè мотивира да јадеме дури и кога не чувствуваме глад.
Се чини дека нивото на хормоните се менува и при намалувањето на телесната тежина. Неколку студии покажале дека намалувањето на телесната тежина предизвикано од диета тесно се поврзува со хормонски промени што водат кон враќање на телесната тежина.
По намалување на телесната тежина, нивото на хормоните на ситост се намалува, а нивото на хормоните на глад се зголемува. Овие промени водат кон постојано зголемување на гладот, намалено чувство на ситост и согорување на помалку калории. Овие промени може да траат до три години и веројатно се причината зошто 8 од 10 луѓе ја враќаат изгубената тежина на долг рок.
Овие откритија укажуваат на тоа дека потиснувањето на гладот по намалување на телесната тежина може да им помогне на луѓето да ја одржат саканата телесна тежина.
По намалување на телесната тежина, нивото на хормоните на ситост се намалува, а нивото на хормоните на глад се зголемува. Овие промени водат кон постојано зголемување на гладот, намалено чувство на ситост и согорување на помалку калории.
Важно е да знаеме дека не можеме да ги контролираме нашите хормони. Кога чувствуваме глад, навистина е многу тешко да не јадеме, без разлика колку не сакаме. Но знаењето како функционираат нашите хормони може да ни помогне да разбереме каков тип интервенции и стратегии може да ни требаат за успешно да се справиме со телесната тежина.
