Porcja (wojsko)

Porcja – jednostka obrachunkowa żołdu w armii Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku.

Za pomocą liczby porcji określane były etaty osobowe w oddziałach należących do autoramentu cudzoziemskiego. Szeregowcy (zwani wówczas gemajnami) otrzymywali po jednej porcji, natomiast podoficerowie i oficerowie w zależności od stopnia kilka lub kilkanaście, a w XVIII wieku nawet kilkadziesiąt porcji.

Porcje oficerskie i podoficerskie zwane były ślepymi – zwykle w przypadku żołdu wynoszącego 4 porcje, 3 porcje były porcjami ślepymi. W XVII wieku liczba porcji ślepych wynosiła od 10% do nawet 25% stanu etatowego^[1], a w XVIII wieku dochodziła nawet do 50%. Stąd siły zbrojne dla których Sejm niemy ustalił 24 tysiące porcji (18 tysięcy koronne i 6 tysięcy litewskie) liczyły dwukrotnie mniej żołnierzy.

Kwartalny żołd gemajna w wojsku kwarcianym wynosił 5 złotych a w zaciągach doraźnych 6 złotych.

Przypisy

↑ Marek Rogowicz, Skład sił polskich nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem w 1648 roku, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 16 (67)/2 (252), 2015, s. 39–62.

Bibliografia

Józef Urbanowicz [red.]: Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1970
Tadeusz MarianT.M. Nowak Tadeusz MarianT.M., JanJ. Wimmer JanJ., Historia oręża polskiego 963-1795, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1981, ISBN 83-214-0133-3, OCLC 835735421 .

[1] Marek Rogowicz, Skład sił polskich nad Żółtymi Wodami i pod Korsuniem w 1648 roku, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, 16 (67)/2 (252), 2015, s. 39–62.

[1]