Քրիստափոր Ա Տիրառիջցի
| Քրիստափոր Ա Տիրառիջցի | |
|---|---|
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Եկեղեցի |  Հայ Առաքելական եկեղեցի |
| Տիտղոս | Ամենայն Հայոց կաթողիկոս |
| Ընտրվել է | 539 |
| Գահակալություն | 539 - 545 |
| Իրավանախորդ | Սահակ Բ Ուղկեցի |
| Իրավահաջորդ | Ղևոնդ Ա Եռաստեցի |
| Ծնվել է | 5-րդ դար |
| Ծննդավայր | Տիրառիճ, Բագրևանդ, Այրարատ, Հայկական մարզպանություն |
| Մահացել է | 545 |
| Ազգություն | հայ |
| Հոգևոր աստիճան | կաթողիկոս |
Քրիստոփոր Ա Տիրառիջցի (նաև՝ Քրիստափոր Փիլիսոփա, 5-րդ դար, Տիրառիճ, Բագրևանդ, Այրարատ, Հայկական մարզպանություն - 545), հայ հոգևորական գործիչ, Ամենայն Հայոց կաթողիկոս (539-545), հաջորդել է Սահակ Բ Ուղկեցուն[1][2]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայտնի է Մարզպանական Հայաստանում և հարևան երկրներում նեստորականության և քաղկեդոնականության դեմ մղած իր պայքարով։ Այդ նպատակով, ուղղափառ ասորիներին ներստորականներից պաշտպանելու համար նախ գրով, ապա անձամբ ուղևորվել է Միջագետք և Պարսկաստան, ներկայացել շահնշահ Խոսրով Անուշիրվանին և Ասորական եկեղեցու համար կատարել ձեռնադրություններ, որոնցից հիշվում է Ասորական եկեղեցու մեծագործ եպիսկոպոս Աքուդեմեն[1]։ Ապա շրջագայել է Վերին Ասորիք՝ ամենուրեք քարոզելով 431 թվականին Եփեսոսի տիեզերական ժողովում հաստատված ուղղափառ դավանությունը և ամրապնդելով Հայ Առաքելական եկեղեցու դիրքն ու հեղինակությունը Արևելյան ուղղափառ եկեղեցիների մեջ։
Պարսկա-բյուզանդական պատերազմի ընթացքում՝ 542 թվականին, Խոսրով Անուշիրվանի կարգադրությամբ Պարսկահայաստանի զորահրամանատար Նաբեդեսը (Նահապետ) Քրիստափորին ուղարկում է Բյուզանդական Հայաստանի զորահրամանատար Վալերիանոսի մոտ, որպեսզի բողոքի դեսպանների ուշանալու համար։ Կաթողիկոսն իր հետ տանում է նաև իր եղբորը, որը զորահրամանատարին տեղեկացնում է Խոսրովի հաշտություն կնքելու ցանկության իրական դրդապատճառները (արքայի դեմ գահակալական կռիվներ էին սկսվել, բանակում համաճարակ էր սկսվել)[2]։
Մահացել է 545 թվականին, կաթողիկոսական գահին նրան հաջորդել է Ղևոնդ Ա Եռաստեցին[1]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 5, Ցուցակ 1, Էջ 228․
- ↑ 2,0 2,1 «Հայ Ժողովրդի պատմություն», Հատոր Բ, Երևան, 1984, հատոր 2, էջ 236․
| Նախորդող՝ Սահակ Բ Ուղկեցի |
Կաթողիկոս 539–545 |
Հաջորդող՝ Ղևոնդ Ա Եռաստեցի |