1591
Rządzący państwami w 1591
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 15 stycznia – w Warszawie zakończył obrady sejm zwyczajny[1].
- 10 lipca – zamieszki na tle religijnym w Wilnie.
- 25 sierpnia – na redzie gdańskiego portu zatonął statek, na którym przypłynął włoski podróżnik Jan Bernard Bonifacio.
- 28 września – włoski podróżnik Jan Bernard Bonifacio przekazał Gdańskowi, w zamian za dożywocie w Domu Profesorów, swój księgozbiór uratowany z zatopionego 25 sierpnia statku.
- Grudzień – rozpoczęło się Powstanie Kosińskiego, pierwsze powstanie kozackie przeciwko I Rzeczypospolitej.
- Kupcy gdańscy wysłali pierwszy statek do Indii Zachodnich.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 13 marca – bitwa pod Tondibi: zwycięstwo Marokańczyków nad wojskami Songhaju.
- 21 września – papież Grzegorz XIV zatwierdził zakon kamilianów.
- 29 października – początek pontyfikatu papieża Innocentego IX.
- 3 grudnia – 101 piwowarów z Hamburga podpisało pierwsze w świecie ubezpieczenie majątkowe. Poszkodowany w ewentualnym pożarze miał otrzymać od pozostałych sygnatariuszy po 10 talarów.
- 30 grudnia – koniec pontyfikatu papieża Innocentego IX.
- Pierwsze dramaty W. Szekspira.
- Ahmad I al-Mansur, sułtan Maroka, zadał druzgoczącą klęskę afrykańskiemu państwu Songhaj.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 3 stycznia – Valentin de Boulogne, francuski malarz okresu baroku, caravaggionista (zm. 1632)
- 12 stycznia – Jusepe de Ribera, hiszpański malarz i grafik okresu baroku (zm. 1652)
- 8 lutego – Giovanni Francesco Barbieri, włoski malarz epoki baroku (zm. 1666)
- 9 lutego – Stanisław Koniecpolski, hetman polny koronny, kasztelan krakowski, wojewoda sandomierski (zm. 1646)
- 21 lutego – Gérard Desargues, francuski matematyk i architekt (zm. 1661)
- 2 marca – Willem Boreel Starszy, holenderski polityk i dyplomata (zm. 1668)
- 11 marca – Izabela Sabaudzka, dziedziczna księżna Modeny i Reggio, żona księcia Alfonsa III d’Este (zm. 1626)
- 15 marca – Alexandre de Rhodes, misjonarz katolicki z Francji, jezuita (zm. 1660)
- 17 marca – Gerard Seghers, flamandzki malarz, kolekcjoner i handlarz sztuki (zm. 1651)
- 19 marca – Dirck Hals, malarz holenderski (zm. 1656)
- 1 maja – Johann Adam Schall von Bell, niemiecki jezuita, astronom i fizyk, misjonarz w Chinach (zm. 1666)
- 25 kwietnia – Fryderyk Wirtemberski-Neuenstadt, książę Wirtembergii-Neuenstadt (zm. 1630)
- 6 sierpnia – Jerzy Wilhelm Wittelsbach (Pfalz-Zweibrücken-Birkenfeld), hrabia palatyn i książę Palatynatu-Zweibrücken-Birkenfeld (zm. 1669)
- 12 sierpnia – Ludwika de Marillac, francuska święta, założycielka Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (zm. 1660)
- 24 sierpnia ochrzczony – Robert Herrick, angielski poeta i duchowny, rojalista (zm. 1674)
- 28 sierpnia – Jan Chrystian brzeski, książę brzeski z dynastii Piastów (zm. 1639)
- 8 września – Angélique Arnauld, cysterka, siostra Antoine’a (zm. 1661)
- 29 września – Michał de Sanctis, hiszpański kapłan i zakonnik (zm. 1625)
- 30 listopada – Andrzej Bobola, polski duchowny katolicki, jezuita, misjonarz, kaznodzieja, męczennik, święty katolicki (zm. 1657)
- 4 grudnia – Zygmunt Karol Radziwiłł, syn Mikołaja Krzysztofa zwanego Sierotką (zm. 1642)
- 6 grudnia – Nicolas Régnier, francuski malarz okresu baroku, caravaggionista (zm. 1667)
- data dzienna nieznana:
- Giangiorgio Aldobrandini, włoski szlachcic, książę Rossano, Meldoli i Sarsina (zm. 1637)
- Willem Pieterszoon Buytewech, holenderski malarz, grafik i rytownik (zm. 1624)
- Maria Mohylanka, córka Jeremiego Mohyły, hospodara mołdawskiego, żona Stefana Potockiego (zm. 1638)
- Claes Cornelisz. Moeyaert, holenderski malarz, akwaforcista i rysownik okresu baroku (zm. 1655)
- Andrzej Niżankowski, polski organista i kompozytor, dominikanin (zm. 1655)
- Bartłomiej Strobel, niemiecki malarz (zm. 1650)
- Cornelis Vroom, holenderski malarz barokowy, najstarszy syn Hendricka Vrooma (zm. 1661)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 25 stycznia – Bernard von Waldeck, duchowny Jednoty braci czeskich, działający w Polsce (ur. ?)
- 11 marca – Bernard von Waldeck, biskup Osnabrücku (ur. 1561)
- 17 marca – Jost Amman, szwajcarski rytownik i malarz (ur. 1539)
- 18 marca – Giovanni Antonio Serbelloni, włoski duchowny, był bratankiem papieża Piusa IV (ur. 1519)
- 5 kwietnia – Piotr Myszkowski, biskup płocki w latach 1567–1577, przeniesiony na biskupstwo krakowskie (ur. ok. 1510)
- 25 kwietnia – Basilius Amerbach (młodszy), bazylejski prawnik, profesor prawa rzymskiego (ur. 1533)
- 15 maja – Dymitr Iwanowicz (1582–1591), młodszy syn cara Rosji Iwana IV Groźnego (ur. 1582)
- 19 maja – prowincjał dominikanów, spowiednik Zygmunta Augusta, kaznodzieja i inkwizytor (ur. ok. 1511)
- 21 czerwca – Alojzy Gonzaga, święty, włoski jezuita (ur. 1568)
- 2 lipca – Vincenzo Galilei, włoski teoretyk muzyki, kompozytor, lutnista (ur. 1520)
- 7 lipca
- Roger Dickenson, błogosławiony Kościoła katolickiego, kapłan, męczennik (ur. ?)
- Ralph Milner, błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik (ur. ?)
- 18 lipca – Jacobus Gallus, renesansowy kompozytor pochodzenia słoweńskiego (ur. 1550)
- 22 lipca – Veronica Franco, poetka i kurtyzana z szesnastowiecznej Wenecji (ur. 1546)
- 23 sierpnia – Luis de León, hiszpański pisarz, tłumacz, augustianin (ur. 1528)
- 19 września – Alfons de Orozco, hiszpański ksiądz i augustianin (ur. 1500)
- 25 września – Krystian I Wettyn, książę elektor Saksonii (ur. 1560)
- 3 października
- Vincenzo Campi, włoski malarz okresu manieryzmu (ur. 1536)
- Stanisław Warszewicki, polski pisarz, działacz kontrreformacyjny, tłumacz, znawca greki, jezuita (ur. ok. 1530)
- 16 października – Grzegorz XIV, włoski duchowny katolicki, papież (ur. 1535)
- 20 listopada – Christopher Hatton, angielski polityk, prawnik, lord kanclerz Anglii (ur. 1540)
- 10 grudnia
- Edmund Gennings, święty Kościoła katolickiego, angielski męczennik (ur. 1567)
- Polidor Plasden, święty katolicki, ksiądz, męczennik (ur. 1563)
- Switun Wells, święty Kościoła katolickiego, angielski męczennik (ur. 1536)
- 14 grudnia – Jan od Krzyża, hiszpański poeta, ważna postać kontrreformacji, mistyk, karmelita i prezbiter (ur. 1542)
- 30 grudnia – Giovanni Antonio Facchinetti de Nuce starszy, papież Innocenty IX od 29 października 1591 (przez dwa miesiące)
- data dzienna nieznana:
- Martino Bassi – włoski architekt renesansowy (ur. 1542)
- Grzegorz Paweł z Brzezin – pisarz i teolog braci polskich (ur. 1525)
- Dionizy II – metropolita Moskwy i Wszechrusi (ur. ?)
- Jan Fredro (kasztelan przemyski) – szlachcic polski, wojski sanocki, 1578 kasztelan sanocki (ur. ?)
- Wacław Grodziecki – duchowny katolicki, kanonik wrocławski (ur. 1535)
- Jan V z Lanuzy – Najwyższy Sędzia Królestwa Aragonii za panowania Filipa II (ur. 1564)
- Jan Kazanowski – sędzia ziemski łukowski, braci polskich (ur. ?)
- Krzysztof Lanckoroński – kasztelan małogoski, kasztelan radomski, zwolennik reformacji, senior kalwinizmu w Małopolsce (ur. ?)
- Girolamo Lippomano – wenecki dyplomata z XVI wieku (ur. ?)
- Balthazar Pückler – syn Caspara Pücklera, który w 1581 r. wykupił od cesarza Rudolfa II Habsburga państwo stanowe Niemodlin (ur. ?)
- Piotr Stoiński – francuski i polski działacz reformacji (kalwiński i braci polskich) (ur. ok. 1530)
- Jerzy Szoman – pisarz, polemista, duchowny protestancki, jeden z tłumaczy Biblii Brzeskiej (ur. 1530)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 21 lutego
- Ostatki: 26 lutego
- Popielec: 27 lutego
- Niedziela Palmowa: 7 kwietnia
- Wielki Czwartek: 11 kwietnia
- Wielki Piątek: 12 kwietnia
- Wielka Sobota: 13 kwietnia
- Wielkanoc: 14 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 15 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 23 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 2 czerwca
- Boże Ciało: 13 czerwca
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948, s. 144.
