Metropolita
Metropolita – zwierzchnik metropolii (prowincji kościelnej). W jej skład wchodzi zawsze archidiecezja na czele z arcybiskupem metropolitą oraz na ogół jedna lub więcej diecezji lub archidiecezji (zwanych sufraganiami) na czele odpowiednio z biskupem lub arcybiskupem diecezjalnym, który do pomocy może mieć przydzielonych biskupów pomocniczych.
Pierwotnie arcybiskupami metropolitami zwano biskupów chrześcijańskich, mających siedziby w stolicach prowincji Cesarstwa Rzymskiego.
Kościół rzymskokatolicki
[edytuj | edytuj kod]
Zadania metropolity względem podległych mu sufraganów metropolii to:
- Dbanie o zachowanie wiary i dyscypliny kościelnej oraz składanie relacji papieżowi.
- Wizytowanie parafii, jeśli sufragan tego zaniedbał (powód wizytacji każdorazowo akceptowany przez Stolicę Apostolską).
- Wyznaczanie administratora diecezji, jeśli po ośmiodniowym wakacie na stanowisku sufragana kolegium konsultorów go nie wybierze (lub wybierze niezgodnie z prawem kanonicznym).
- Prowadzenie trybunału metropolitalnego – sądu II instancji, odwoławczego w stosunku do postanowień sądów biskupich.
Metropolici rzymskokatoliccy w Polsce
[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Budzik – arcybiskup metropolita lubelski
- Wacław Depo – arcybiskup metropolita częstochowski
- Wiesław Śmigiel– arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński
- Stanisław Gądecki – arcybiskup metropolita poznański
- Tadeusz Wojda – arcybiskup metropolita gdański, przewodniczący KEP
- Józef Górzyński – arcybiskup metropolita warmiński
- Marek Jędraszewski – arcybiskup metropolita krakowski
- Józef Kupny – arcybiskup metropolita wrocławski, wiceprzewodniczący KEP
- Kazimierz Nycz – arcybiskup metropolita warszawski (kardynał)
- Wojciech Polak – arcybiskup metropolita gnieźnieński, prymas Polski
- Grzegorz Ryś – arcybiskup metropolita łódzki (kardynał)
- Adrian Galbas – arcybiskup metropolita katowicki
- Adam Szal – arcybiskup metropolita przemyski
- Józef Guzdek – arcybiskup metropolita białostocki
Katolickie Kościoły wschodnie
[edytuj | edytuj kod]W Katolickich Kościołach wschodnich archidiecezja metropolitarna nazywana jest często archieparchią.
Metropolita greckokatolicki w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Eugeniusz Popowicz – arcybiskup metropolita przemysko-warszawski
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
[edytuj | edytuj kod]
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jest Kościołem metropolitarnym. Metropolita warszawski i całej Polski, jako przewodniczący Soboru Biskupów PAKP, jest przedstawicielem Kościoła w jego relacjach wewnętrznych i zewnętrznych. Metropolici warszawscy i całej Polski są równocześnie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru św. Onufrego w Jabłecznej (stauropigia). Urząd pełniony jest dożywotnio.