Przejdź do zawartości

Frank Zappa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Życiorys: Jeff Berlin grał u Zappy?? To raczej nie jest prawda - https://wiki.killuglyradio.com/wiki/Jeff_Berlin - co najwyżej próbował. Dodałem innych paru wybitnych muzyków.
Znacznik: Wycofane
PG (dyskusja | edycje)
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 31: Linia 31:
[[File:Popiersie Franka Zappy w Wilnie.jpg|thumb|pomnik Franka Zappy w Wilnie|330x330px]]
[[File:Popiersie Franka Zappy w Wilnie.jpg|thumb|pomnik Franka Zappy w Wilnie|330x330px]]
== Życiorys ==
== Życiorys ==
Zajmował się muzyką od młodości. Obok [[rhythm and blues]]a interesowała go współczesna [[muzyka współczesna|muzyka poważna]] (promotorem jego twórczości w tej dziedzinie był [[John Adams (kompozytor)|John Adams]]). Około kwietnia 1964 wstąpił do zespołu „Soul Giants” i niedługo potem zmienił ich nazwę na „[[The Mothers of Invention]]”. Grupa ta istniała do 1971 i potem krótko w połowie lat 70. Nagrał dziesiątki płyt, zawierających muzykę rockową, poważną, pastisze przebojów muzyki popularnej, [[jazz-rock|jazz rock]] i wiele innych. Bardzo apodyktyczny, narzucający innym swą wolę, ale też niezwykle inteligentny muzyk, gitarzysta-wirtuoz. Szydził z telekaznodziejów, reklamy, polityków, pozerów, cenzury, w ironiczny sposób ukazując życie w Ameryce. W jego zespole grali m.in. [[George Duke]], [[Steve Vai]], [[Terry Bozzio]], [[Ian Underwood]], [[Ruth Underwood]], [[Adrian Belew]], [[Vinnie Colaiuta]], [[Jean-Luc Ponty]], [[Michael Brecker]], [[Randy Brecker]], [[Sugarcane Harris]], [[Aynsley Dunbar]], [[Alex Dmochowski]], [[Ed Mann]], [[Scott Thunes]], [[Chad Wackerman]] i [[Captain Beefheart]]. W swojej muzyce nie uznawał ograniczeń, sięgał do [[rock]]a, [[muzyka pop|popu]], [[soul]]u, współczesnej muzyki poważnej, [[jazz]]u, muzyki awangardowej, [[Aleatoryzm|muzyki aleatorycznej]], pastiszu, [[muzyka konkretna|muzyki konkretnej]], [[muzyka barokowa|muzyki barokowej]], [[muzyka renesansu|renesansowej]], neoromantycznej. Zmarł 4 grudnia 1993 roku na [[rak gruczołu krokowego|raka prostaty]].
Zajmował się muzyką od młodości. Obok [[rhythm and blues]]a interesowała go współczesna [[muzyka współczesna|muzyka poważna]] (promotorem jego twórczości w tej dziedzinie był [[John Adams (kompozytor)|John Adams]]). Około kwietnia 1964 wstąpił do zespołu „Soul Giants” i niedługo potem zmienił ich nazwę na „[[The Mothers of Invention]]”. Grupa ta istniała do 1971 i potem krótko w połowie lat 70. Nagrał dziesiątki płyt, zawierających muzykę rockową, poważną, pastisze przebojów muzyki popularnej, [[jazz-rock|jazz rock]] i wiele innych. Bardzo apodyktyczny, narzucający innym swą wolę, ale też niezwykle inteligentny muzyk, gitarzysta-wirtuoz. Szydził z telekaznodziejów, reklamy, polityków, pozerów, cenzury, w ironiczny sposób ukazując życie w Ameryce. W jego zespole grali m.in. [[George Duke]], [[Steve Vai]], [[Terry Bozzio]], [[Adrian Belew]], [[Vinnie Colaiuta]], [[Jean-Luc Ponty]], [[Michael Brecker]], [[Randy Brecker]], [[Sugarcane Harris]], [[Jeff Berlin]], [[Aynsley Dunbar]], [[Alex Dmochowski]] i [[Captain Beefheart]]. W swojej muzyce nie uznawał ograniczeń, sięgał do [[rock]]a, [[muzyka pop|popu]], [[soul]]u, współczesnej muzyki poważnej, [[jazz]]u, muzyki awangardowej, [[Aleatoryzm|muzyki aleatorycznej]], pastiszu, [[muzyka konkretna|muzyki konkretnej]], [[muzyka barokowa|muzyki barokowej]], [[muzyka renesansu|renesansowej]], neoromantycznej. Zmarł 4 grudnia 1993 roku na [[rak gruczołu krokowego|raka prostaty]].


W 2003 został sklasyfikowany na 45. miejscu [[Lista 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone|listy 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20090422110245/http://www.theinsider.com:80/news/316579_Rolling_Stone_s_The_100_Greatest_Guitarists_of_All_Time_Do_you_agree| tytuł = Rolling Stone’s „The 100 Greatest Guitarists of All Time” Do you agree?| data dostępu = 2010-05-22| autor = | opublikowany = theinsider.com| praca = | data = | język = en}}</ref>.
W 2003 został sklasyfikowany na 45. miejscu [[Lista 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone|listy 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20090422110245/http://www.theinsider.com:80/news/316579_Rolling_Stone_s_The_100_Greatest_Guitarists_of_All_Time_Do_you_agree| tytuł = Rolling Stone’s „The 100 Greatest Guitarists of All Time” Do you agree?| data dostępu = 2010-05-22| autor = | opublikowany = theinsider.com| praca = | data = | język = en}}</ref>.
Linia 40: Linia 40:
== Dyskografia ==
== Dyskografia ==
Źródło<ref name="russozappa">{{Cytuj książkę |imię=Greg |nazwisko=Russo|tytuł=Cosmik Debris: The Collected History and Improvisations of Frank Zappa|wydawca=Antique Trader Publications and Crossfire Publications|miejsce=USA|data=1998|strony=147|isbn=0-9648157-4-5}}</ref>.
Źródło<ref name="russozappa">{{Cytuj książkę |imię=Greg |nazwisko=Russo|tytuł=Cosmik Debris: The Collected History and Improvisations of Frank Zappa|wydawca=Antique Trader Publications and Crossfire Publications|miejsce=USA|data=1998|strony=147|isbn=0-9648157-4-5}}</ref>.
=== Płyty oficjalne ===
* ''[[Freak Out!]]'' (27.06.1966 ''Verve V/V6-5005-2'' 2LP)
* ''[[Freak Out!]]'' (27.06.1966 ''Verve V/V6-5005-2'' 2LP)
* ''[[Absolutely Free]]'' (26.06.1967 ''Verve V/V6-5013'')
* ''[[Absolutely Free]]'' (26.06.1967 ''Verve V/V6-5013'')
Linia 157: Linia 156:
* ''[[Halloween 73]]'' (31.10.2019 ''Zappa Records ZR20031'' Box Set zawierający kostium i 4CD)
* ''[[Halloween 73]]'' (31.10.2019 ''Zappa Records ZR20031'' Box Set zawierający kostium i 4CD)
* ''[[Halloween 73 Highlights]]'' (31.10.2019 ''Zappa Records ZR20031Z'' CD)
* ''[[Halloween 73 Highlights]]'' (31.10.2019 ''Zappa Records ZR20031Z'' CD)
* ''[[The Hot Rats Sessions]]'' (20.12.2019 ''Zappa Records ZR20032'' Box Set 6CD, album ze zdjęciami i esejami oraz gra Zappa Land)
*''[[The Hot Rats Sessions]]'' (20.12.2019 ''Zappa Records ZR20032'' Box Set 6CD, album ze zdjęciami i esejami oraz gra Zappa Land)
* ''[[The Mothers 1970]]'' (26.06.2020 ''Zappa Records ZR20033'' Box Set 4CD, album ze zdjęciami + znaczek z tytułem płyty)
*''[[The Mothers 1970]]'' (26.06.2020 ''Zappa Records ZR20033'' Box Set 4CD, album ze zdjęciami + znaczek z tytułem płyty)
* ''[[Halloween 81: Live at the Palladium]]'' (2.10.2020 ''Zappa Records ZR20034'' Box Set zawierający kostium i 6CD, również w wersji mp3)
*''[[Halloween 81: Live at the Palladium]]'' (2.10.2020 ''Zappa Records ZR20034'' Box Set zawierający kostium i 6CD, również w wersji mp3)
* ''[[Halloween 81 Highlights]]'' (2.10.2020 ''Zappa Records ZR20034Z'' CD)
*''[[Halloween 81 Highlights]]'' (2.10.2020 ''Zappa Records ZR20034Z'' CD)
* ''[[Zappa - Original Motion Picture Soundtrack]]'' (27.11.2020 jako zbiór 68 plików AAC, 19.02.2021 ''Zappa Records ZR20035-2'' 3CD, 7.05.2021 ''ZR20035-1'' 5LP (wersja czarna i zadymiona), ''ZR20035-1C'' 2LP (wersja krystaliczna))
*''[[Zappa - Original Motion Picture Soundtrack]]'' (27.11.2020 jako zbiór 68 plików AAC, 19.02.2021 ''Zappa Records ZR20035-2'' 3CD, 7.05.2021 ''ZR20035-1'' 5LP (wersja czarna i dymowa), ''ZR20035-1C'' 2LP (wersja krystaliczna))
* ''[[Zappa '88: The Last U.S. Show]]'' (18.06.2021 ''Zappa Records ZR20036-1'' Box 4LP (wersja czarna i limitowana purpurowa), ''ZR 20036-2 2CD'' (wersja w kartonowym pudełku i ''20036-2J'' w zwykłym))
*''[[Zappa '88: The Last U.S. Show]]'' (18.06.2021 ''Zappa Records ZR20036-1'' Box 4LP (wersja czarna i limitowana purpurowa), ''ZR 20036-2 2CD'' (wersja w kartonowym pudełku i ''20036-2J'' w zwykłym))
* ''[[200 Motels (50th Anniversary Edition)]]'' (17.12.2021 ''Zappa Records ZR20037'' Box 6CD, deluxe & limited, ''ZR3846-1R'' 2LP, czerwony winyl i ''ZR 3846-2J'' 2LP, czarny)
*''[[200 Motels (50th Anniversary Edition)]]'' (17.12.2021 ''Zappa Records ZR20037'' Box 6CD, deluxe & limited, ''ZR3846-1R'' 2LP, czerwony winyl i ''ZR 3846-2J'' 2LP, czarny)
* ''[[The Mothers 1971]]'' (18.03.2022 ''Zappa Records ZR20038'' Box 8CD oraz jako 100 plików FLAC 24bit 96kHz; dodatkowo ''[[Rainbow Theatre London, England December 10, 1971]]'' ''Zappa Records – ZR20038-R'' 3LP i ''[[Fillmore East - June 1971]]'' ''Zappa Records – ZR20038-F'' 3LP - 50th Anniversary Expanded Edition)
* ''[[Zappa/Erie]]'' (17.06.2022 ''Zappa Records ZR20039'' Box 6CD oraz jako 72 plików FLAC 24bit 96kHz)
* ''[[Zappa ’75: Zagreb/Ljubljana]]'' (14.10.2022 ''Zappa Records ZR20040'' 2CD)

=== Albumy kompilacyjne ===
=== Albumy kompilacyjne ===
*''[[The **** of the Mothers]]'' (10.1969 ''Verve Records – V6-5074X, V6-5074, V6/5074'' LP)
*''[[The **** of the Mothers]]'' (10.1969 Verve Records – V6-5074X, V6-5074, V6/5074, LP)
*''[[The Mothers of Invention (album)|The Mothers of Invention]]'' (07.1970 ''MGM Records – GAS 112'' LP)
*''[[The Mothers of Invention (album)|The Mothers of Invention]]'' (07.1970 MGM Records – GAS 112, LP)
*''[[Worst of the Mothers]]'' (03.1971, ''MGM Records – SE 4754'' LP)
*''[[Worst of the Mothers]]'' (03.1971, MGM Records – SE 4754, LP)
*''[[The Guitar World According to Frank Zappa]]'' (06.1987, ''Guitar World – GW 002'' kaseta; wznowienie 13.04.2019 ''Zappa Records, UMe, Guitar World – BPR1233'' LP)
*''[[The Guitar World According to Frank Zappa]]'' (06.1987, Guitar World – GW 002, kaseta; wznowienie 13.04.2019 Zappa Records, UMe, Guitar World – BPR1233, LP)
*''[[Strictly Commercial]]'' (08.1995 ''Rykodisc – RCD 40500'' CD, ''Rykodisc – RALP 40500'' 2LP)
*''[[Strictly Commercial]]'' (08.1995 Rykodisc – RCD 40500 CD, Rykodisc – RALP 40500 2LP)
*''[[Strictly Genteel]]'' (05.1997 ''Rykodisc – RCD 10578'' CD)
*''[[Strictly Genteel]]'' (05.1997 Rykodisc – RCD 10578 CD)
*''[[Cucamonga (Frank's Wild Years)]]'' (24.02.1998 ''Del-Fi Records – DFCD 71261'' CD)
*''[[Cucamonga (Frank's Wild Years)]]'' (24.02.1998 Del-Fi Records – DFCD 71261 CD)
*''[[Cheap Thrills (Zappa album)|Cheap Thrills]]'' (05.1998 ''Rykodisc – RCD 10579'' ECD)
*''[[Cheap Thrills (Zappa album)|Cheap Thrills]]'' (05.1998 Rykodisc – RCD 10579 ECD)
*''[[Son of Cheep Thrills]]'' (04.1999, ''Rykodisc – RCD 10581'' ECD)
*''[[Son of Cheep Thrills]]'' (04.1999, Rykodisc – RCD 10581 ECD)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAA Birthday Bundle]]'' (15.12.2006 ''Zappa Records'' 11 plików AAC)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAA Birthday Bundle]]'' (15.12.2006 Zappa Records 11 plików AAC)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2008 ''Zappa Records'' 13 plików AAC 256 kbps)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2008 Zappa Records 13 plików AAC 256 kbps)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2010 ''Zappa Records'' 12 plików AAC 256 kbps)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2010 Zappa Records 12 plików AAC 256 kbps)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAAAAM Birthday Bundle]]'' (21.12.2010 ''Zappa Records'' 13 plików AAC)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAAAAAM Birthday Bundle]]'' (21.12.2010 Zappa Records 13 plików AAC)
*''[[The Frank Zappa Finer Moments]]'' (18.12.2012 ''Zappa Records – 0238942'' 2CD, ''Barking Pumpkin Records, Zappa Records, UMe – ZR 3894-1'' 2LP)
*''[[The Frank Zappa Finer Moments]]'' (18.12.2012 Zappa Records – 0238942 2CD, Barking Pumpkin Records, Zappa Records, UMe – ZR 3894-1 2LP)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2014 ''Zappa Records – ZP17COMBO'' 3 pliki FLAC i MPEG-4 Video)
*''[[The Frank Zappa AAAFNRAA Birthday Bundle]]'' (21.12.2014 Zappa Records – ZP17COMBO 3 pliki FLAC i MPEG-4 Video)
*''[[ZAPPAtite (Frank Zappa's Tastiest Tracks)]]'' (23.09.2016 ''Zappa Records – ZR 20023'' CD)
*''[[ZAPPAtite (Frank Zappa's Tastiest Tracks)]]'' (23.09.2016 Zappa Records – ZR 20023 CD)
*''[[A Very Zappa Birthday EP]]'' (21.12.2020 ''UMG Recordings, Inc.'' 6 plików FLAC)
*''[[A Very Zappa Birthday EP]]'' (21.12.2020 UMG Recordings, Inc. 6 plików FLAC)

=== Single ===
Zebrano tylko single amerykańskie (bez promocyjnych)
*''[[The Mothers Of Invention: Trouble Comin' Every Day / Who Are The Brain Police?]]'' (1966 ''Verve Records – VK-10458'')
*''[[The Mothers Of Invention: How Could I Be Such A Fool / Help I'm A Rock (Third Movement: It Can't Happen Here)]]'' (1966 ''Verve Records – VK-10418'')
*''[[The Mothers Of Invention: Why Don't You Do Me Right / Big Leg Emma]]'' (1967 ''Verve Records – VK-10513''; flip ''[[Big Leg Emma / Why Don't You Do Me Right]]'' ''Verve Records'' – VS 557)
*''[[The Mothers Of Invention: Lonely Little Girl / Mother People]]'' (1967 ''Verve Records – VK-10570'')
*''[[Reuben And The Jets: Deseri / Jelly Roll Gum Drop]]'' (11.1968 ''Verve Records – VK 10632'')
*''[[The Mothers Of Invention: My Guitar / Dog Breath]]'' (1969 ''Reprise Records, Bizarre Records – 0840'')
*''[[The Mothers Of Invention: W P L J / My Guitar]]'' (1970 ''Bizarre Records, Reprise Records – 0892'')
*''[[Frank Zappa: Peaches en Regalia / Little Umbrellas]]'' (1970 ''Reprise 0889''; wznowienie: ''Rykodisc / RCD3 1001'' 3" CD)
*''[[Frank Zappa: Tell Me You Love Me / Would You Go All The Way For The U.S.A.?]]'' (1970 ''Bizarre Records, Reprise Records – 0967'')
*''[[Frank Zappa And The Mothers Of Invention: Tears Began To Fall / Junier Mintz Boogie]]'' (1971 ''Bizarre Records, Reprise Records – 1052'')
*''[[Frank Zappa: Magic Fingers / Daddy, Daddy, Daddy]]'' (1971 ''United Artists Records – 50857'')
*''[[The Mothers: Eat That Question / Cletus Awreetus-Awrightus]]'' (1972 ''Bizarre Records, Reprise Records – REP 1127'')
*''[[The Mothers: I'm The Slime / Montana]]'' (1973 ''Discreet – REP 1180'')
*''[[Frank Zappa: Don't Eat The Yellow Snow / Cosmik Debris]]'' (08.1974 ''Discreet – DSS 1312''; US #86)
*''[[Frank Zappa And The Mothers Of Invention: Du bist mein Sofa / Stink-Foot]]'' (8.08.1975 ''Discreet – DIS 19205, DIS 19 205'')
*''[[Frank Zappa: Find Her Finer / Zoot Allures]]'' (1976 ''Warner Bros. Records – WBS 8296'')
*''[[Frank Zappa: Disco Boy / Ms. Pinky]]'' (1976 ''Warner Bros. Records – WBS 8342'')
*''[[Frank Zappa: Dancin' Fool / Baby Snakes]]'' (1979 ''Zappa Records – Z-10''; US #45)
*''[[Frank Zappa: Joe's Garage / Central Scrutinizer]]'' (1979 ''Zappa Records – Z-31'')
*''[[Frank Zappa: I Don't Wanna Get Drafted! / Ancient Armaments]]'' (1980 ''Zappa Records – ZR 1001, WS7-73000''; US #103)
*''[[Frank Zappa: Goblin Girl / Pink Napkins]]'' (1981 ''Barking Pumpkin Records – BPR 1172'' 12" Picture Disc)
*''[[Frank & Moon Zappa: Valley Girl / You Are What You Is]]'' (5.07.1982 ''Barking Pumpkin Records – WS9-02972, WS9 02972''; US #32)
*''[[Frank Zappa: Sexual Harassment In The Workplace / Watermelon In Easter Hay]]'' (04.1988 ''Rykodisc – RCD 3-1010'' 3" CD)
* ''[[Frank Zappa: Zomby Woof / You Didn't Try To Call Me]]'' (1988 ''Rykodisc – RCD 3-1011'', 3" CD)
* ''[[Frank Zappa: Montana (Whipping Floss) / Cheepnis]]'' (1988 ''Rykodisc – RCD 3-1012'', 3" CD)
* ''[[Frank Zappa: Overture (200 Motels) / What's The Name Of Your Group?]]'' (18.04.2015 ''Barking Pumpkin Records – BPR 1226'', ''UMe – BPR 1226'')
* ''[[Frank Zappa: Rollo]]'' (22.04.2017 ''Zappa Records, UMe – BPR 1230'' 10")
*''[[Frank Zappa: A1 Peaches En Regalia (Mono Single Master) / A2 Little Umbrellas (Mono Single Master) / B1 Peaches En Regalia (Rhythm Track Mix) / B2 Little Umbrellas (Rhythm Track Mix)]]'' (29.11.2019 ''Zappa Records, UM³ – BPR1234'', numerowany Picture Disc 10" 45RPM)

Wybór ważniejszych singli spoza Stanów
* ''[[Frank Zappa: Cosmik Debris / Uncle Remus]]'' (1974 ''Discreet – K 19201'')
* ''[[Frank Zappa: Don't Eat The Yellow Snow / Camarillo Brillo]]'' (1974 ''Discreet – K 19202'')
* ''[[Frank Zappa: Joe's Garage / Catholic Girls]]'' (1979 ''CBS – S CBS 7950'', ''CBS – 7950'')
* ''[[Frank Zappa: Bobby Brown / Stick It Out]]'' (1979 ''CBS – CBS 7485'', #1 w Norwegii i Szwecji)
* ''[[Frank Zappa: Love Of My Life / For The Young Sophisticate]]'' (1981 ''CBS – A-1241'')
* ''[[Frank Zappa: Harder Than Your Husband / Dumb All Over]]'' (1981 ''CBS, Barking Pumpkin Records – CBSA 1690'')
* ''[[Frank Zappa: The Man From Utopia Meets Mary Lou (Medley) / Sex]]'' (1983 ''CBS – CBSA 3397'')
* ''[[Frank Zappa: Cocaine Decisions / Sex]]'' (1983 ''CBS – CBS A 3400'')
* ''[[Frank Zappa: Baby, Take Your Teeth Out / Stevie's Spanking]]'' (1984 ''EMI – EMI 5499'')
* ''[[Frank Zappa: Stairway To Heaven / Bolero]]'' (1991 ''Zappa Records – 12Frank 101'' 12", ''Zappa Records – FRANK CD 101'' CD)
* ''[[Frank Zappa: Don't Eat The Yellow Snow / Down In De Dew]]'' (19.04.2014 ''Barking Pumpkin Records – BPR1225'', ''Zappa Records – 0824302122570'')


== Nagrody i pozycje na listach przebojów ==
== Nagrody i pozycje na listach przebojów ==

Wersja z 22:00, 31 paź 2022

Frank Zappa
Ilustracja
Frank Zappa (1977)
Imię i nazwisko

Frank Vincent Zappa Jr

Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1940
Baltimore

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1993
Los Angeles

Instrumenty

gitara, gitara basowa, instrumenty klawiszowe, instrumenty perkusyjne

Gatunki

jazz-rock, jazz, rock progresywny, rock awangardowy

Zawód

kompozytor, wokalista, producent muzyczny, autor tekstów, reżyser, aktor, scenarzysta filmowy

Aktywność

19501993

Wydawnictwo

Verve/MGM, Bizarre/Straight, DiscReet, Zappa Records, Barking Pumpkin Records, Rykodisc

Powiązania

Dweezil Zappa, The Mothers of Invention, Captain Beefheart

Współpracownicy
Steve Vai, Terry Bozzio, Adrian Belew, Vinnie Colaiuta, Chad Wackerman
Instrument
Gibson ES-5 Switchmaster, Gibson SG, Gibson Les Paul, Fender Stratocaster, Synclavier
Strona internetowa

Frank Vincent Zappa (ur. 21 grudnia 1940 w Baltimore[1], zm. 4 grudnia 1993 w Los Angeles) – amerykański muzyk rockowy, jazzowy, wokalista, kompozytor oraz autor tekstów, lider zespołu The Mothers of Invention. Także aktor, reżyser, producent i scenarzysta filmowy.

Plik:Popiersie Franka Zappy w Wilnie.jpg
pomnik Franka Zappy w Wilnie

Życiorys

Zajmował się muzyką od młodości. Obok rhythm and bluesa interesowała go współczesna muzyka poważna (promotorem jego twórczości w tej dziedzinie był John Adams). Około kwietnia 1964 wstąpił do zespołu „Soul Giants” i niedługo potem zmienił ich nazwę na „The Mothers of Invention”. Grupa ta istniała do 1971 i potem krótko w połowie lat 70. Nagrał dziesiątki płyt, zawierających muzykę rockową, poważną, pastisze przebojów muzyki popularnej, jazz rock i wiele innych. Bardzo apodyktyczny, narzucający innym swą wolę, ale też niezwykle inteligentny muzyk, gitarzysta-wirtuoz. Szydził z telekaznodziejów, reklamy, polityków, pozerów, cenzury, w ironiczny sposób ukazując życie w Ameryce. W jego zespole grali m.in. George Duke, Steve Vai, Terry Bozzio, Adrian Belew, Vinnie Colaiuta, Jean-Luc Ponty, Michael Brecker, Randy Brecker, Sugarcane Harris, Jeff Berlin, Aynsley Dunbar, Alex Dmochowski i Captain Beefheart. W swojej muzyce nie uznawał ograniczeń, sięgał do rocka, popu, soulu, współczesnej muzyki poważnej, jazzu, muzyki awangardowej, muzyki aleatorycznej, pastiszu, muzyki konkretnej, muzyki barokowej, renesansowej, neoromantycznej. Zmarł 4 grudnia 1993 roku na raka prostaty.

W 2003 został sklasyfikowany na 45. miejscu listy 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone[2].

Życie prywatne

W latach 1960-1964 jego żoną była Kathryn J. „Kay” Sherman. W 1967 ożenił się z Adelaide Gail Sloatman, z którą był do swojej śmierci. Mieli czworo dzieci: Moon Unit, Dweezil, Ahmet Emuukha Rodan i Diva Thin Muffin Pigeen. Gail Zappa zarządzała biznesowo-muzycznym majątkiem rodzinnym prawnie ustawionym jako Zappa Family Trust aż do jej śmierci 8 października 2015 roku.

Dyskografia

Źródło[3].

Wydawnictwa pośmiertne

Albumy kompilacyjne

Nagrody i pozycje na listach przebojów

  • 1995 wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame[4]
  • nagrody Grammy
    • 1987 Jazz From Hell w kategorii Rock Instrumental Performance
    • 1996 Civilization Phase III w kategorii Best Recording Package – Boxed
    • 1997 Grammy Lifetime Achievement Award
Albumy na liście The Billboard 200
Rok Album pozycja
1967 Freak Out! 130
1967 Absolutely Free 41
1968 Lumpy Gravy 159
1968 We’re Only In It For The Money 30
1969 Cruising with Ruben & The Jets 110
1969 Hot Rats 173
1969 Mothermania/The Best Of The Mothers 151
1969 Uncle Meat 43
1970 Burnt Weeny Sandwich 94
1970 Chunga’s Revenge 119
1970 Weasels Ripped My Flesh 189
1971 Frank Zappa’s 200 Motels 59
1971 The Mothers/Fillmore East-June 1971 38
1972 Just Another Band From L.A. 85
1972 Waka/Jawaka – Hot Rats 152
1973 Over-nite Sensation 32
1974 Apostrophe (') 10
1974 Roxy & Elsewhere 27
1975 Bongo Fury 66
1975 One Size Fits All 26
1976 Zoot Allures 61
1978 Studio Tan 147
1978 Zappa In New York 57
1979 Joe’s Garage, Act I 27
1979 Orchestral Favorites 168
1979 Sheik Yerbouti 21
1979 Sleep Dirt 175
1980 Joe’s Garage, Acts II & III 53
1981 Tinsel Town Rebellion 66
1981 You Are What You Is 93
1982 Ship arriving too late to save a drowning witch Pop Albums 23
1983 The Man From Utopia 153
1986 Frank Zappa Meets the Mothers of Prevention 153
Single na liście The Billboard Hot 100
Rok Piosenka pozycja
1974 Don’t Eat The Yellow Snow 86
1979 Dancin' Fool 45
1982 Valley Girl 32

Filmografia

  • 200 Motels (10.11.1971, film muzyczny, reżyseria: Tony Palmer, Frank Zappa)[5]
  • Baby Snakes (21.12.1979, film dokumentalny, reżyseria: Frank Zappa)[6]
  • The Dub Room Special (31.10.1982, film dokumentalny, reżyseria: Dick Darley, Clark Santee, Frank Zappa)[7]
  • Does Humor Belong In Music? (15.01.1985, koncert - The Pier, New York, 26.08.1984, reżyseria: Frank Zappa)[8]
  • Video From Hell (15.01.1987, reżyseria: Frank Zappa)[9]
  • Uncle Meat (15.09.1987, reżyseria: Frank Zappa)[10]
  • The Amazing Mister Bickford (15.05.1987, film dokumentalny, reżyseria: Frank Zappa, Bruce Bickford)[11]
  • The True Story of Frank Zappa's 200 Motels (1988, film dokumentalny, reżyseria: Frank Zappa)[12]
  • Decade (1989, film dokumentalny, reżyseria: Ted Haimes, Martha Spanninger)[to nie jest film o Zappie][13]
  • Tom Arnold: The Naked Truth (1991, film dokumentalny, reżyseria: Peter Segal)[14]
  • The Revenge of the Dead Indians (1993, film dokumentalny, reżyseria: Henning Lohner)[15]
  • Frank Zappa: Apostrophe(')/Over-Nite Sensation (1.05.2007, film dokumentalny, reżyseria: Matthew Longfellow)[16]
  • The Torture Never Stops (29.05.2008, koncert - The Palladium, New York City, 31.10.1981, reżyseria: Frank Zappa)
  • A Token Of His Extreme (4.07.2013, koncert - KCET, Los Angeles, 27.08.1974, reżyseria: Frank Zappa)[17]
  • Roxy - The Movie (30.10.2015, film dokumentalny i koncerty - The Roxy Theatre, Hollywood, 8-10.12.1973, reżyseria: Frank Zappa)[18]

Zobacz też

Przypisy

  1. Frank Zappa: The Real Frank Zappa Book. USA: Poseidon Press, 1989, s. 15. ISBN 0-330-31625-7.
  2. Rolling Stone’s „The 100 Greatest Guitarists of All Time” Do you agree?. theinsider.com. [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
  3. a b Greg Russo: Cosmik Debris: The Collected History and Improvisations of Frank Zappa. USA: Antique Trader Publications and Crossfire Publications, 1998, s. 147. ISBN 0-9648157-4-5.
  4. Frank Zappa: inducted in 1995. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  5. 200 Motels. [dostęp 2020-06-24].
  6. Baby Snakes (1979). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  7. The Dub Room Special!. [dostęp 2020-06-24].
  8. Does Humor Belong in Music?. [dostęp 2020-06-24].
  9. Video from Hell (ang) www.imdb.com. [dostęp 2020-06-24].
  10. Uncle Meat. [dostęp 2020-06-24].
  11. The Amazing Mister Bickford (1987). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  12. The True Story of Frank Zappa's 200 Motels (1988). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  13. Decade (1989). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  14. Tom Arnold: The Naked Truth (1991). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  15. The Revenge of the Dead Indians (1993). www.imdb.com. [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  16. Frank Zappa: Apostrophe (')/Over-Nite Sensation. [dostęp 2020-06-24].
  17. A Token of His Extreme. [dostęp 2020-06-24].
  18. Roxy the Movie. [dostęp 2020-06-24].

Linki zewnętrzne