IV Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie
IV Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie[a] – szkoła średnia o charakterze ogólnokształcącym istniejąca w Krakowie w latach 1901–1950.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Gimnazjum powstało pierwotnie z oddziałów równorzędnych C. K. Gimnazjum św. Anny i jako filia tegoż funkcjonowała w latach szkolnych 1898/1899, 1899/1900, 1900/1901[1]. Postanowieniem z 3 grudnia 1900 cesarz Franciszek Józef I zezwolił na utworzenie C. K. IV Gimnazjum w Krakowie od roku szkolnego 1901/1902, potwierdzone następnie zarządzeniem C. K. Ministra Wyznań i Oświecenia z 17 stycznia 1901, na podstawie którego gimnazjum utworzono z dotychczasowych oddziałów równorzędnych[1]. 2 kwietnia 1901 dyrektorem IV Gimnazjum został mianowany dotychczasowy kierownik filii Antoni Pazdrowski[1]. W kolejnych miesiącach mianowani byli profesorowie i nauczyciele nowej szkoły[1]. Uroczyste otwarcie IV Gimnazjum odbyło się 3 września 1901[1]. Historycznie pierwszy rok szkolny zakończył się uroczyście 29 czerwca 1902[1].
Od początku XX wieku szkoła istniała jako Cesarsko-Królewskie Gimnazjum IV. W 1918 placówka wznowiła działalność już jako szkoła polska, wymieniono elementy symboliki państwowej[2]. Z dniem 1 stycznia 1924 dotychczasowy kierownik IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza dr Antoni Kukliński został dyrektorem[3]. Szkoła działała przez cały okres międzywojenny jako Państwowe IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza. Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1937 zostało utworzone „IV Państwowe Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie” (państwowa szkoła średnią ogólnokształcąca, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter męski, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym[4]. Pod koniec lat 30. szkoła funkcjonowała pod adresem ulicy Krupniczej 2[4].
Zajęcia wstrzymano we wrześniu 1939 w związku z wybuchem II wojny światowej. Liceum wznowiło działalność po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku jako IV Państwowe Liceum Przyrodnicze i Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza, zajmując siedzibę przy ulicy Krupniczej[5]. Zostało zlikwidowane w 1950 roku.
Dyrektorzy
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Pazdrowski (od 2 IV 1901)
- Roman Zawiliński (1908–1924[6])
Nauczyciele
[edytuj | edytuj kod]- Emanuel Bujak
- Tadeusz Charzewski
- Edmund Kołodziejczyk
- Stanisław Kot
- Kazimierz Kostrakiewicz (1932–1939)[7]
- Stanisław Mitera
- Jakub Plezia
- Jan Pryziński
- Gustaw Przychocki
- Jan Nowakowski
- Maksymilian Wiśniowiecki
Uczniowie i absolwenci
[edytuj | edytuj kod]Kryterium umieszczenia na tej liście danej postaci było posiadanie przez nią biogramu w polskiej Wikipedii.
- Stefan Banach (1910)[8]
- Marian Chilewski (1911)
- Włodzimierz Gilewski (1911)
- Alojzy Wir-Konas (1912)
- Stanisław Scheuring (1912)
- Wrócisław Smoleński
- Jan Kruk-Śmigla (matura „wojenna” 8 marca 1915)
- Roman Battaglia (1919)
- Zbigniew Bocheński (1920)
- Tadeusz Bocheński (1922)
- Józef Marian Święcicki (1922)
- Aleksander Wolter (1923)
- Jan Kazimierz Zaremba (1924)
- Andrzej Łada-Bieńkowski (1927)
- Józef Rozwadowski (1927)
- Włodzimierz Hubicki
- Feliks Bednarski (1931)
- Adam Jan Bielański (1931)
- Przemysław Mroczkowski (1933)
- Roman Paszkowski (1938)
- Wilhelm Gaj-Piotrowski (1945)
- Włodzimierz Ptak (1946)[b][9]
- Leszek Herdegen[10]
- Ryszard Gryglewski[11]
- Mieczysław Inglot (1949)
- Bogusław Komornicki (matura „wojenna” 1919)
- Roman Kotlarz (1949)
- Jerzy Vetulani (do 1950)[c][12]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Od 1901 jako C. K. Gimnazjum IV, od 1920 jako Państwowe IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza, od 1938 jako IV Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza.
- ↑ Absolwent, matura eksternistyczna 1946.
- ↑ Uczeń w latach 1948–1950, po likwidacji IV LO im. H. Sienkiewicza przeniósł się do I LO im. B. Nowodworskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f IX. Kronika zakładu. W: Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV w Krakowie za rok szkolny 1902. Kraków: 1902, s. 74–77.
- ↑ Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum IV Realnego im. Henryka Sienkiewicza za rok szkolny 1918/1919. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego pod zarządem Józefa Filipowskiego, 1919.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 7, s. 121, 1 kwietnia 1925.
- ↑ a b Wykaz państwowych liceów i gimnazjów ogólnokształcących Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Krakowskiego”. Nr 8, s. 270–271, 31 października 1938.
- ↑ Barbara Morawska-Nowak: Liceum na Podwalu. Dziennik Polski, 18 maja 2002. [dostęp 2019-06-15].
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 39.
- ↑ Leksykon botaników polskich. Dictionary of Polish Botanists. 68. Kazimierz Kostarkiewicz. „Wiadomości Botaniczne”. 52 (3/4), s. 108–113, 2008.
- ↑ Emilia Jakimowicz (opr.): Niezwykłe życie Stefana Banacha. Wortal Stefana Banacha, 4 stycznia 2012. [dostęp 2021-12-05].
- ↑ Dobra starość do umiejętność wykorzystania doświadczenia. W: Andrzej Kobos: Po drogach uczonych. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2007, s. 491–524.
- ↑ Leszek Herdegen, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2022-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-22].
- ↑ Magdalena Bajer: Gryglewscy. Szybki bieg. Forum Akademickie, grudzień 2008.
- ↑ Andrzej Kobos: Po drogach uczonych. Tom 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2007, s. 491–524.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sprawozdanie C. K. Dyrekcyi Gimnazyum IV (Realnego) w Krakowie za rok szkolny 1910/11. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.