Мазмұнға өту

Энде (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Энде
Бүкіл халықтың саны

850 000

Ең көп таралған аймақтар

 Индонезия

Тілдері

энде тілі

Діні

христиандық, дәстүрлі нанымдар

ЭндеИндонезиядағы Бима-Сумбан халқы, негізінен Флорес аралының шығысында тұрады. 2000 жылғы есеп бойынша жалпы саны 850 мыңға жуық адамды құрайды.[1]

Тілі - энде тілі, оның екі диалектісі бар.[2]

Сенушілердің діни наным-сенімдері: христиандар, бір бөлігі – дәстүрлі нанымдар.[3]

Дәстүрлі кәсіптері - қолмен атқарылатын егіншілік (жүгері, күріш, ямс, көкөністер, бұршақ дақылдары). Кейбір жерлерде жасанды суару қолданылады. Ауылшаруашылық құрал-саймандары – кетмен, пышақ, таяқ қазғыш. Буйвол, жылқы, шошқа, құс өсіріледі. Жағалаудағы балық аулайды. Көлденең тоқыма станогында тоқу және өру, аңшылық дамыған.[4]

Тұрмыс салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Отбасы шағын, неке моногамды. Неке келісімі патрилокальды, бірақ неке құнын төлегенге дейін әйелі мен балалары ата-анасының отбасында тұрады. Үлкен отбасылық қауымдастықтар тауда тұрады. Туысқандық некеге артықшылық беріледі.

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ескі ауылдар таулардың ойпаңдары мен баурайларында, жаңалары жағалау аңғарларында орналасқан. Дәстүрлі қоныстары шоғырланып орналасқан, ортасында ғибадатхана мен ата-бабалардың қасиетті орындары бар алаң бар. Тұрғын үйлері - биік төбесі жерге түсетін ұзын қадалы үйлер. Заманауи тұрғын үйлер шағын отбасына арналған.[5]

Дәстүрлі киімдері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Киім каин және көйлек немесе күртешеден тұрады.[6]

Дәстүрлі тағамдары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тағамдары негізінен көкөністер, етті мереке күндері жейді.[7]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Эндн сөзінің мағынасы. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  2. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  3. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  4. Әлем халықтары/Энде. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  5. Энде халқы. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  6. Энде халқы. Тексерілді, 24 желтоқсан 2024.
  7. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 654. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.