Քորդել Հալ

	Քորդել Հալ
Կուսակցություն՝	Դեմոկրատական կուսակցություն
Կրթություն՝	Cumberland School of Law?, Wilmington College? և National Normal University?
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ, դատավոր, փաստաբան և դիվանագետ
Դավանանք	Եպիսկոպոսյան եկեղեցի
Ծննդյան օր	հոկտեմբերի 2, 1871[…]
Ծննդավայր	Olympus, Փիքետ շրջան, Թենեսի, ԱՄՆ
Վախճանի օր	հուլիսի 23, 1955[…] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բետեսդա, Մոնտգոմերի շրջան, Մերիլենդ, ԱՄՆ
Թաղված	Վաշինգտոնի ազգային տաճար
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ամուսին	Rose Frances Whitney Hull?
Ինքնագիր
Պարգևներ
Cordell Hull

Քորդել Հալ^[7] (անգլ.՝ Cordell Hull, հոկտեմբերի 2, 1871(1871-10-02)^[1]^[2]^[3]^[…], Olympus, Փիքետ շրջան, Թենեսի, ԱՄՆ - հուլիսի 23, 1955(1955-07-23)^[1]^[2]^[3]^[…], Բետեսդա, Մոնտգոմերի շրջան, Մերիլենդ, ԱՄՆ), ամերիկացի պետական գործիչ։ 1933-1944 թվականներին զբաղեցրել է պետքարտուղարի պաշտոնը։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։

Վաղ տարիներ

Ծնվել է Բիրդթսոնում՝ ֆերմեր Ուիլյամ Հալի ընտանիքում։ Վաղ տարիքում աչքի է ընկել քաղաքական ակտիվությամբ․ մասնակցել է քաղաքական միջոցառումների և քննարկումների, իսկ 19 տարեկան հասակում ընտրվել է Քլեյ շրջանի դեմոկրատական կուսակցության ներկայացուցիչ^[8]։

1891 թվականին Քամբերլենդսի համալսարանում ստացել է իրավագիտության աստիճան։ 1893 թվականին ընտրվել է Թենեսի նահանգի ներկայացուցիչների պալատի անդամ։

1899 թվականի Իսպանա-ամերիկյան պատերազմի ժամանակ ծառայել է Կուբայում՝ որպես Թենեսիի հետևազորի կապիտան^[8]։

1906 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ Կոնգրեսի անդամ, որտեղ պաշտոնավարել է մինչև 1920 թվականը։ Եղել է եկամտահարկի և ժառանգության հարկի վերաբերյալ օրենքների հեղինակը։ 1920 թվականի ընտրությունների ժամանակ կրած պարտությունից հետո եղել է Դեմոկրատական ազգային կոմիտեյի ներկայացուցիչ։

1923 թվականին կրկին ընտրվել է Կոնգրեսի անդամ։ 1931 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ Սենատի անդամ։

Ամերիկական դիվանագիտության ղեկավար

1933 թվականին նախագահ Ռուզվելտի կողմից նշանակվել է ԱՄՆ պետքարտուղարի պաշտոնում։ 1933 թվականի հուլիսին Լոնդոնում կայացած տնտեսական և ֆինանսական կոնֆերենցիայի ժամանակ գլխավորել է ամերիկական պատվիրակությունը^[9]։ Որպես պետքարտուղար Հալը ամբողջովին համապատասխան է եղել պետության արտաքին քաղաքականության պաշտոնական ղեկավարի դիրքի ռուզվելտյան պատկերացմանը, այսինքն ի վիճակի է եղել իրականացնել նախագահական բոլոր նախաձեռնությունները^[9]։

ԽՍՀՄ-ի հետ դիվանագիտական հարաբարությունների հաստատումը

1933 թվականի սեպտեմբերին նախագահ Ռուզվելտին առաջարկել է ԽՍՀՄ-ի հետ «ընկերական և փոխշահավետ հարաբերություններ» հաստատել^[10]։ Այդ պահից սկսած ձեռք բերված հարաբերությունները չեն խզվել մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկիզբը։

Մինչպատերազմյան արտաքին քաղաքականությունը

Հալը շատ ջանքեր է ներդրել լատինոամերիկյան պետությունների հետ բարիդրացիական հարաբերություններ հաստատելու համար։ Հալն ընդհանուր առմամբ կողմնակից էր, որպեսզի «Կիսագունդը» լինի ԱՄՆ տիրապետության տակ։ Հավատարիմ է մնացել Եվրոպայում և Ասիայում տեղի ունեցող իրադարձությունների նկատմամբ ԱՄՆ-ի չեզոք քաղաքականությանը, որով և բացատրվում է նրա դիրքորոշումը նացիստական Գերմանիայի նկատմամբ։ Այդպիսով, 1937 թվականին Հալը Նյու Յորքի անտիֆաշիստ քաղաքապետ Ֆյորելլո Լա Գուարդիայի համար ներողություն է խնդրել Գերմանիայի կառավարությունից։

Հաջորդ տարում Հալը համոզել է նախագահին, որպեսզի արգելեն «Սենտ-Լուիս» շոգենավի մուտքը ԱՄՆ, որը Եվրոպայից տեղափոխում էր 936 հրեա փախստականների։ Նավը վերադարձել է, իսկ փախստականների մեծամասնությունը դարձել են Հոլոքոստի զոհ։

ԱՄՆ-ը «Մեծ Եռյակում»

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց հետո Ռուզվելտը սկսել է անձամբ զբաղվել եվրոպական հարցերով։ Հալը բանակցություններ է վարել Ճապոնիայի և Չինաստանի հետ։

1942 թվականի փետրվարից գլխավորել է հետպատերազմյան հարցերով խորհրդակցական կոմիտեն, որի կազմի մեջ ընդգրկված են եղել ինչպես դեմոկրատները, այնպես էլ հանրապետականները։ 1943 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Միացյալ Թագավորության արտգործ նախարար Էնթոնի Իդենի և ԽՍՀՄ արտաքին գործերի ժողկոմ Վյաչեսլավ Մոլոտովի հետ մասնակցել է Մոսկովյան կոնֆերանսին, որի ընթացքում ճշտգրտվել են ԽՍՀՄ արևմտյան սահմանները 1941 թվականի հունիսի 22-ի դրությամբ^[8]։

Դերակատարությունը ՄԱԿ-ի ստեղծման գործում

1944 թվականին առողջական վիճակի վատթարանալու պատճառով լքել է պետքարտուղարի պաշտոնը։ Պաշտոնը լքելուց հետո 1945 թվականին գլխավորել է Սան Ֆրանցիսկոյում կայացած ՄԱԿ-ի սահմանադիր կոնֆերացիայի ամերիակական պատվիրակությունը։ Դրա համար 1945 թվականին պարգևատրվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակով։

Մահացել է 1955 թվականին։

Պատկերասրահ

Հալը չինացի դեսպանի հետ
Հալը Ճապոնիայի ներկայացուցիչների հետ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Find A Grave — 1996.
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1945/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ В литературе распространенно написание фамилии - Хелл, Хэлл:
*Хелл // Большая российская энциклопедия. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017).
*Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. — Москва: Международные отношения, 2001. — С. 600-601. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0
*Дипломатический словарь / под ред. Андрей Андреевич Громыко, А. Г. Ковалёва, П. П. Севостьянова, Сергей Леонидович Тихвинский. — 4. — Москва: Наука, 1986. — Т. 3. — С. 541. — 752 с.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 Кабанов, Николай Николаевич (2019-08-02). «Госдеп США: «Сталин хотел лучшей оборонительной позиции»». газета "Сегодня" (ռուսերեն). bb.lv. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-10-ին. Վերցված է 2019-08-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ ^9,0 ^9,1 Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. — Москва: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0
↑ Hull, Cordell (1871-1955) The memoirs of Cordell Hull. — New York: Macmillan Co, 1948. — Т. 1. — С. 294, 295, 685, 704-705.

Արտաքին հղումներ

Նախորդող՝
Հենրի Սթիմսոն

ԱՄՆ պետքարտուղար
Մարտի 4, 1933 - Նոյեմբերի 30, 1944

Հաջորդող՝
Էդվարդ Ստետինիուս

[_3007b5b2cb458017-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_8522df26a0a8bd91-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_8896c2933d331ad7-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_39978ad189f95006-4] Find A Grave — 1996.

[_e744472697f73fdd-5] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1945/

[_4fd85354d393be0f-6] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[7] В литературе распространенно написание фамилии - Хелл, Хэлл:
*Хелл // Большая российская энциклопедия. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017).
*Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. — Москва: Международные отношения, 2001. — С. 600-601. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0
*Дипломатический словарь / под ред. Андрей Андреевич Громыко, А. Г. Ковалёва, П. П. Севостьянова, Сергей Леонидович Тихвинский. — 4. — Москва: Наука, 1986. — Т. 3. — С. 541. — 752 с.

[:0-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 Кабанов, Николай Николаевич (2019-08-02). «Госдеп США: «Сталин хотел лучшей оборонительной позиции»». газета "Сегодня" (ռուսերեն). bb.lv. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-10-ին. Վերցված է 2019-08-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[ReferenceA-9] 9,0 ^9,1 Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. — Москва: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0

[:1-10] Hull, Cordell (1871-1955) The memoirs of Cordell Hull. — New York: Macmillan Co, 1948. — Т. 1. — С. 294, 295, 685, 704-705.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]