Պրոպին
| Պրոպին | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | պրոպին[1][2][3] |
| Ավանդական անվանում | մեթիլացետիլեն |
| Քիմիական բանաձև | C₃H₄ |
| Ռացիոնալ բանաձև | C3H4 |
| Մոլային զանգված | 5,7E−25 կիլոգրամ գ/մոլ |
| Խտություն | 0,6925 գ/սմ³ գ/սմ³ |
| Իոնիզացման էներգիա | 10,36 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[4][5] կՋ/մոլ |
| Ջերմային հատկություններ | |
| Հալման ջերմաստիճան | −153 ± 1 ℉[4] և −102,7 °C[5] °C |
| Եռման ջերմաստիճան | −10 ± 1 ℉[4] և −23,2 °C[5] °C |
| Բռնկման ջերմաստիճան | –51 °C °C |
| Կրիտիկական ճնշում | 55,5 մթն. |
| Կրիտիկական խտություն | 0,2443 սմ³/մոլ |
| Գոյացան էնթալպիա | −185,44 կՋ/մոլ կՋ/մոլ |
| Եռման էնթալպիա | 22,1 կՋ/մոլ կՋ/մոլ |
| Գոլորշու ճնշում | 5,2 ± 0,1 մթնոլորտ[4] |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դիէլ. թափանց. | 3,218–27 °C |
| Օպտիկական հատկություններ | |
| Բեկման ցուցիչ | 1,3863 (–40 °С) |
| Կառուցվածք | |
| Դիպոլ մոմենտ | 0,784 |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 74-99-7 |
| PubChem | 6335 |
| EINECS համար | 200-828-4 |
| SMILES | CC#C |
| ЕС | 200-828-4 |
| RTECS | UK4250000 |
| ChEBI | 6095 |
| Թունավորություն | |
| Թունավորություն | մահացու թունավոր է ինհալյացիոն ներմուծման դեպքում |
| IDLH | 2788 ± 1 mg/m³[4] |
| R-արժեքներ | R11, R37, R43 |
| S-արժեքներ | S16, S36, S37, S38 |
| H-արժեքներ | H220, H280, H335 |
| P-արժեքներ | P210, P261, P410, P403 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Պրոպին (մեթիլացետիլեն), C3H4 քիմիական բանաձևով ալկին, նորմալ պայմաններում տհաճ հոտով հեշտ բռնկվող անգույն գազ է։ Օգտագործվում է հրթիռների վառելիքի մեջ։
Ստացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արդյունաբերությունում պրոպին ստանում են մագնեզիումի կարբիդի հիդրոլիզից[1]
- Mg2C3 + 4 H2O = C3H4 + 2 Mg(OH)2
Պրոպին հնարավոր է նաև ստանալ կալիումի հիդրօքսիդի սպիրտային լուծույթով 1,2-դիբրոմպրոպանի CH3CHBr—CH2Br դիդեհիդրոհալոգենացումից։
Քիմիական հատկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պրոպինին բնորոշ են ալկինների բնութագրական ռեակցիաները։ Պրոպինը հեշտությամբ տալիս է միացման ռեակցիաներ։ Պրոպինը հեշտությամբ հիդրատացվում է սնդիկի աղերի ներկայությամբ (Կուչերովի ռեակցիա) և արդյունքում առաջանում է ացետոն։
Պրոպինին բնորոշ են նաև թթվային հատկություններ, օրինակ՝ Ag(I) և Cu(I) աղերի ամոնիակային լուծույթներով անցկացնելիս առաջանում են ացետիլենիդներ[1]։
Սիլիկատների ներկայությամբ պրոպինը կարող է իզոմերվել ալլենի։
Կոնցենտրիկ ծծմբական թթվի ազդեցությամբ պրոպինը տրիմերվում է՝ առաջացնելով 1,3,5-տրիմեթիլբենզոլ։
- 3С2Н(СН3) → С6Н3(СН3)3
Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներով ճառագայթելու դեպքում պրոպինը ենթարկվում է պոլիմերման[1]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 , ISBN 5-85270-008-8։
- ↑ Sigma-Aldrich. «Propyne 98%». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ Dean J. A., ISBN 0-07-016384-7։
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0392.html
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- NIST Chemistry WebBook
- German Aerospace Center Արխիվացված 2006-01-10 Wayback Machine
- Nova Chemicals Արխիվացված 2007-09-28 Wayback Machine
- CDC - NIOSH
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրոպին» հոդվածին։ |
| ||||||||||
