Перайсці да зместу

Скачкі на лыжах з трампліна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Скачкі на лыжах з трампліна
постэр фільма
Характарыстыка
Катэгорыя зімовыя віды
Інвентар лыжы
Асабістае і каманднае першынство
Першыя спаборніцтвы
Год сярэдзіна XIX стагоддзя
Алімпійскія гульні 1924
Чэмпіянат свету 1925 год
Іншыя спаборніцтвы Кубак свету
Міжнародная федэрацыя
Назва Міжнародная федэрацыя лыжнага спорту
Год заснавання 1924 год
Вэб-сайт fis-ski.com

Скачкі́ на лы́жах з трамплі́на — від лыжнага спорту. Найбольш пашыраны ў краінах Скандынавіі, Аўстрыі, Германіі, Расіі, Японіі і інш.

Праводзяцца з трамплінаў з разліковай магутнасцю (аптымальная даўжыня скачка) 20—50 м (малыя), 50—70 м (сярэднія), 90—120 м (вялікія) і больш за 120 м (для палётаў на лыжах).

Спаборніцтвы на Алімпійскіх гульнях і чэмпіянатах свету праводзяцца на трамплінах магутнасцю 90 і 120 м; уваходзяць у праграму лыжнага дваябор’я.

Доўгі час у гэтым відзе спорту спаборнічалі толькі мужчыны. У 2014 годзе на Алімпійскіх гульнях у скачках з трампліна ўпершыню выступілі жанчыны.

Олаф Руэ

Паходзяць з Нарвегіі. Першае дакументальнае сведчанне адносіцца да лістапада 1808 года, калі чалавек Олаф Руэ (нарв.: Olaf Rye) праляцеў 9,5 метраў, каб даказаць сваю адвагу калегам.[1] Да 1862 года лятаючыя лыжнікі падымаліся вышэй і скакалі далей, а 22 студзеня 1862 года ў Трусіле адбылося першае дакументальна зафіксаванае спаборніцтва.[2]

Першыя афіцыйныя спаборніцтвы адбыліся ў 1897 паблізу Осла.

У праграме Алімпійскіх гульняў з 1924 (сярэдні трамплін) і з 1964 (вялікі); чэмпіянаты свету з 19371964 — на 2 трамплінах).

З 1992 года асабістыя спаборніцтвы праводзяцца на трамплінах 90 м і 120 м, камандныя — на трампліне 120 м. З 1992 года змянілася класіфікацыя трамплінаў і іх канфігурацыя.

Спаборніцтвы жанчын

[правіць | правіць зыходнік]

Упершыню жанчына прыняла ўдзел у спаборніцтвах па скачках з трампліна ўжо ў 1863 годзе, у другім у гісторыі чэмпіянаце,[3] аднак да 2010-х гадоў у алімпійскіх спаборніцтвах удзельнічалі толькі мужчыны.

У 2006 годзе энтузіясткі, пераважна з Паўночнай Амерыкі, дабіліся ад Міжнароднай федэрацыі лыжнага спорту (FIS) уключэння жаночага турніру ў праграму сусветнага першынства ў Ліберацы-2009. 26 мая 2006 года Міжнародная федэрацыя лыжнага спорту прыняла рашэнне дапусціць жанчын да спаборніцтваў у скачках на лыжах з трампліна падчас Чэмпіянату свету па лыжных відах спорту ў 2009 годзе ў Ліберацы (Чэхія). На гэтых спаборніцтвах званне першай у гісторыі чэмпіёнкі свету ў жаночых скачках з трампліна заваявала амерыканка Ліндсі Вэн.

У 2009 годзе, калі стала зразумела, што жаночыя скачкі на лыжах з трампліна не ўвойдуць у праграму зімовай Алімпіяды ў Ванкуверы 2010, група элітных спартсменак з Канады, Нарвегіі, Германіі, Славеніі і ЗША прыняла рашэнне звярнуцца ў суд. Спартсменкі сцвярджалі, што іх дыскрымінуюць па палавой прыкмеце, у парушэнне артыкула 15 канадскай Хартыі правоў і свабод. Аднак Вярхоўны суд канадскай правінцыі Брытанская Калумбія прыняў рашэнне, што парушэння няма.[4]

3 снежня 2011 года ў нарвежскім Лілехамеры прайшоў першы ў гісторыі этап Кубка свету па скачках на лыжах з трампліна сярод жанчын.[5]

У 2014 годзе скакухі ўпершыню выступілі на Алімпійскіх гульнях у Сочы.

Спаборніцтвы па скачках на лыжах з трампліна праводзяцца ў зімовы і летні сезон. Найбольш аўтарытэтнымі і значнымі з’яўляюцца старты, якія праводзяцца ў зімовы час на трамплінах з крытычнай кропкай 90 метраў і больш.

Алімпійскія гульні

[правіць | правіць зыходнік]

У праграму Зімовых Алімпійскіх гульняў (раз на 4 гады) уваходзяць наступныя чатыры дысцыпліны:

  • Вялікі трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Вялікі трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, жанчыны.

Чэмпіянаты свету

[правіць | правіць зыходнік]

У праграму Чэмпіянату свету па лыжных відах спорту (кожныя 2 гады) уваходзяць наступныя пяць дысцыплін:

  • Вялікі трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Вялікі трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, жанчыны (з 2009 года);
  • Нармальны трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны і жанчыны. Да 2011 года — толькі мужчыны.

У праграму Чэмпіянату свету па лыжных відах спорту сярод юніёраў уваходзяць наступныя пяць дысцыплін:

  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны (з 1977 года);
  • Нармальны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, жанчыны (з 1986 года);
  • Нармальны трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны (з 2006 года);
  • Нармальны трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, жанчыны (з 2012 года);
  • Нармальны трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны і жанчыны (з 2016 года).

У праграму Чэмпіянату свету па палётах на лыжах (кожныя 2 гады) уваходзяць наступныя дзве дысцыплін:

  • Палётны трамплін, асабістае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны;
  • Палётны трамплін, каманднае першынство — у залежнасці ад памеру K-кропкі, мужчыны.

Жанчыны не ўключаны.

У нацыянальную каманду ўваходзяць чатыры спартсмены.

Штогадовыя зімовыя спаборніцтвы, якія ўключаюць у сябе 37 індывідуальных і камандных стартаў (сезон 2008—2009 года) на трамплінах Еўропы, Паўночнай Амерыкі і Азіі.[6]

Пераможцы ў асабістым і камандным першынстве вызначаюцца па суме ачкоў, набраных спартсменамі ва ўсіх стартах, у якіх яны прынялі ўдзел.

У праграму Кубка свету асобным стартам уваходзіць «Турнэ чатырох трамплінаў» — спаборніцтвы, якія маюць самастойны аўтарытэт у скачковым свеце, якія праводзяцца ў навагоднія святы з 29 снежня па 6 студзеня па асаблівых правілах.

У праграме Кубка свету таксама разыгрываецца малы залік Кубка свету па палётах — спаборніцтвы, якія праводзяць на палётных трамплінах.

Вядомыя скакуны з трампліна

[правіць | правіць зыходнік]
Маці Нюкянен на марцы Фінляндыі пасля перамогі на Алімпійскіх гульнях у Калгары (1988)

Рэкорд па колькасці залатых алімпійскіх медалёў у гісторыі скачкоў з трампліна дзеляць фін Маці Нюкянен і швейцарац Сімон Аман — па 4. На чэмпіянатах свету ў асабістых дысцыплінах найбольшая колькасць перамог на рахунку паляка Адама Малыша— 4.

Зноскі

  1. Sihera, Elaine.. History of Ski Jumping Winter Olympics Norway: Matt Nykanen, Sondre Nordheim, Olaf Rye. sportinglife360.com (13 студзеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2014. Праверана 13 мая 2015.
  2. Saur, Lasse (1999): Norske ski — til glede og besvær. Research report, Høgskolen i Finnmark.
  3. Haarstad, Kjell (1993): Skisportens oppkomst i Norge. Trondheim: Tapir
  4. Спортивная политика — XXI Олимпийские зимние игры. 11.07.2009
  5. Прыжки на лыжах: Стартовал первый в истории женский Кубок мир всё на оборота
  6. FIS World Cup Calendar 2008—2009 ссылка проверена 29 декабря 2008