Перайсці да зместу

Гавары праўду

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гавары праўду
Місія агучванне і вырашэнне праблем грамадзян
Дата заснавання 25 лютага 2010 года
Дата роспуску ліквідавана 8 кастрычніка 2021 года
Тып Грамадская арганізацыя
Старшыня Таццяна Караткевіч, Андрэй Дзмітрыеў
Сайт zapraudu.by

«Гавары́ пра́ўду» — грамадская арганізацыя ў Рэспубліцы Беларусь, якая існавала ў 2017-2021 гг. Яна была распачатая 25 лютага 2010 года як кампанія даследча-асветніцкай установай «Рух наперад»[1] і падтрыманая шэрагам грамадскіх дзеячаў.

Ініцыятарам і лідарам кампаніі з’яўляецца беларускі паэт Уладзімір Някляеў. Доўгі час мэтай кампаніі дэклараваўся збор і распаўсюджванне рэальнай інфармацыі аб становішчы спраў у грамадстве і дзяржаве, і толькі праз паўгода Някляеў абвясціў рэальную мэту кампаніі — перамога на прэзідэнцкіх выбарах 2010 года[2].

У маі 2010 года дзясяткі актывістаў кампаніі падвергліся пераследу з боку беларускіх улад[3][4][5][6].

Кампанія стала базай для вылучэння Уладзіміра Някляева кандыдатам на прэзідэнцкіх выбарах 2010 года і працягнулася пасля іх завяршэння.

8 красавіка 2015 года Уладзімір Някляеў заявіў пра свой сыход з кампаніі «Гавары праўду». Прычынай сыходу ён назваў няздольнасць апазіцыі высунуць адзінага кандыдата і вызначыць супольную праграму на прэзідэнцкіх выбарах[7]. 28 мая новым кіраўніком кампаніі абраны Андрэй Дзмітрыеў[8].

20 мая 2020 года Цэнтрвыбаркам Беларусі зарэгістраваў ініцыятыўную групу Андрэя Дзмітрыева, кандыдата ў прэзідэнты. 8 кастрычніка 2021 года ў час пагрому грамадскіх арганізацый у Беларусі пасля прэзідэнцкіх выбараў Вярхоўны суд задаволіў пазоў Міністэрства юстыцыі і ліквідаваў грамадскае аб'яднанне «Гавары праўду»[9].

Першы зварот

[правіць | правіць зыходнік]
Ініцыятар і лідар кампаніі паэт Уладзімір Някляеў.

Упершыню ідэя кампаніі была агучана 24 лютага 2010 года на святкаванні 75-гадовага юбілею народнага паэта Беларусі Рыгора Барадуліна. Тады Уладзімір Някляеў сказаў[10]:

" «Нельга жыць па законах хлусні. Трэба гаварыць праўду, змагацца за праўду — і праўда пераможа!» "

25 лютага Уладзімір Някляеў апублікаваў зварот да грамадзян Рэспублікі Беларусь «Скажам праўду разам»[11][12]. Да гэтага звароту далучыліся гісторык і праваабаронца Таццяна Працько, заснавальнік фонду «Дзецям Чарнобыля» прафесар Генадзь Грушавы, старшыня Беларускай асацыяцыі журналістаў Жанна Літвіна, акадэмік Радзім Гарэцкі, Народная артыстка Беларусі Зінаіда Бандарэнка, міжнародны гросмайстар па шахматах Віктар Купрэйчык, паэты Генадзь Бураўкін і Рыгор Барадулін, палітолаг Аляксандр Фядута.

Прэс-канферэнцыя арганізатараў кампаніі адбылася ў мінскім гатэлі «Crowne Plaza»[13]. Як заявіў Някляеў[14][15]:

" «Мэта кампаніі — абудзіць беларускае грамадства, якое жыве ва ўмовах падману і як бы не заўважае яго». "

Ход кампаніі

[правіць | правіць зыходнік]
Раздача сімволікі ў Брэсце.

Паштоўка «Гавары праўду!»

[правіць | правіць зыходнік]

Першай акцыяй стала масавае распаўсюджванне паштовак з лагатыпам кампаніі, у якіх грамадзянам прапаноўвалася напісаць аб мясцовых праблемах у Адміністрацыю Прэзідэнта Беларусі[13][16][17]. 19 красавіка 2010 года Някляеў паспрабаваў перадаць частку паштовак асабіста, аднак у Адміністрацыі Прэзідэнта адмовіліся прымаць у яго паштоўкі на падставе таго, што ён не з’яўляецца афіцыйным прадстаўніком іх аўтараў[18][19].

Адначасова Уладзімір Някляеў і іншыя актывісты кампаніі арганізавалі шэраг паездак па краіне, у рамках якіх праводзіліся сустрэчы з насельніцтвам па абмеркаванні праблем, якія хвалявалі людзей. У некаторых выпадках прыцягненне ўвагі і галоснае абмеркаванне дапамагло вырашыць тыя ці іншыя мясцовыя пытанні ці прынамсі актывізаваць іх рашэнне[20][21][22][23].

Маніторынг мясцовых выбараў

[правіць | правіць зыходнік]

Перад пачаткам пасяджэння Цэнтральнай камісіі па выбарах і рэферэндумах у Рэспубліцы Беларусь, прысвечанага вынікам мясцовых выбараў у краіне, у камісію кіраўніцтвам кампаніі «Гавары праўду» была перададзена аналітычная справаздача. Уладзімір Някляеў сцвярджаў, што «гэта можна назваць чым заўгодна, толькі не выбарамі. Да народа на гэтых выбарах паставіліся проста з пагардай. Для людзей ніякага выбару на гэтых выбарах не было. Выбары прайшлі па самай жорсткай схеме, якая толькі магла быць»[24].

Адзін з членаў мінскай гарадской выбарчай камісіі і аўтараў маніторынгу Сяргей Вазняк сказаў[24]:

" Я лічу, што ўчастковыя выбарчыя камісіі на гэтых выбарах не вялі падлік галасоў як калегіяльны орган — і гэта самае галоўнае парушэнне. "

У справаздачы адзначалася, у прыватнасці, што ў склад участковых выбарчых камісій былі ўключаны 93 % членаў ад колькасці пададзеных заяў прапрэзідэнцкіх партый і толькі 14 % — ад апазіцыйных. Аўтары маніторынгу лічаць, што прычына ў тым, што менавіта ва ўчастковых камісіях адбываецца найбольшая колькасць фальсіфікацый. Быў адзначаны беспрэцэдэнтны ціск улад на кандыдатаў і актывістаў з мэтай прымусіць адмовіцца ад удзелу ў выбарах[25]. У справаздачы сцвярджалася, што ў выніку такіх дзеянняў улад апазіцыйна настроеная да палітыкі ўлад частка грамадства, якая на думку аўтараў складала каля 30 %, практычна не была прадстаўленая ў сістэме мясцовых саветаў[26].

Акцыя «Я за вуліцу Быкава!»

[правіць | правіць зыходнік]
Збор подпісаў пад акцыяй «Я за вуліцу Быкава!».

Напярэдадні 65-гадовага юбілею перамогі СССР у Вялікай Айчыннай вайне кампанія «Гавары праўду» пачала акцыю па ўшанаванні памяці вядомага беларускага пісьменніка і франтавіка Васіля Быкава. Быў абвешчаны збор подпісаў за прысваенне імя Быкава станцыі метро ў Мінску, якая стала зноў будавацца, а таксама вуліцам у Мінску і Гродне[27][28][29].

Збор подпісаў у Мінску быў пачаты 9 мая 2010 года. Адна з прапаноў — перайменаваць у вуліцу Быкава мінскую вуліцу Ульянаўскую, якая знаходзіцца недалёка ад вуліцы Леніна (дзве вуліцы ў гонар аднаго чалавека)[30]. 11 мая пачаўся збор подпісаў за «вуліцу Быкава» у Гродне, дзе пісьменнік пражыў 25 гадоў[31]. Паводле сцвярджэння арганізатараў, да 19 чэрвеня ў Мінску і іншых гарадах за ўшанаванне памяці Быкава ў сталіцы былі сабраны 65 тысяч подпісаў і 5 тысяч подпісаў да гэтага часу былі сабраны ў Гродне[32][33].

За вуліцу Быкава ў Мінску падпісаліся шэраг вядомых у Беларусі людзей: пісьменнік Генадзь Бураўкін, першы прэм’ер-міністр Беларусі Вячаслаў Кебіч, прафсаюзны дзеяч Аляксандр Бухвостаў, акадэмік Аляксандр Вайтовіч і многія іншыя[34].

30 чэрвеня 2010 года Гродзенская гарадская камісія па тапаніміцы рэкамендавала надаць імя Васіля Быкава новай вуліцы, якая будавалася ў бягучым годзе[35], аднак пра сувязь дадзенай рэкамендацыі са зборам подпісаў інфармацыі не было.

12 ліпеня ў Мінгарвыканкам былі перададзены 105 тысяч подпісаў пад патрабаваннем перайменаваць у гонар Быкава адну са сталічных вуліц[36][37].

16 ліпеня гродзенскія актывісты кампаніі перадалі ў гарвыканкам наступныя прапановы:

  • Прысвоіць імя Васіля Быкава адной з вуліц ці плошчаў Гродна.
  • Усталяваць мемарыяльную дошку на доме, дзе жыў Быкаў.
  • Палепшыць умовы дзейнасці музея Быкава ў Гродне.
  • Правесці для выбару вуліцы ці плошчы з мэтай прысваення імя Быкава грамадскія слуханні ў выглядзе «круглага стала».

За гэтыя прапановы былі сабраны 7414 подпісаў[38].

21 ліпеня на пасяджэнні Гродзенскага гарвыканкама было разгледжана пытанне аб павелічэнні плошчы дзеючага музея Быкава з рашэннем выдзеліць яму дадатковы пакой. Пытанне аб назве вуліцы не разглядалася[39].

Сто твараў беспрацоўя

[правіць | правіць зыходнік]
Прэзентацыя кнігі «Сто твараў беспрацоўя».

2 чэрвеня на Заслаўскім вадасховішчы пад Мінскам кіраўнікі кампаніі прэзентавалі зборнік «100 твараў беспрацоўя», прысвечаны праблеме занятасці ў Беларусі. У зборніку выкладаліся гісторыі 100 чалавек, якія доўгі час не маглі знайсці працу. Сярод іх як вядомыя ў краіне людзі, гэтак і простыя грамадзяне Беларусі[40][41]. Уладзімір Някляеў сказаў, што ініцыятары кампаніі «Гавары праўду» падтрымлівалі праграму кандыдата ў Прэзідэнты Беларусі ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі Яраслава Раманчука «Мільён новых працоўных месцаў для Беларусі»[42].

Рэгіянальныя акцыі

[правіць | правіць зыходнік]

Акрамя агульнарэспубліканскіх, актывісты кампаніі ініцыявалі таксама шэраг мясцовых акцый. Напрыклад, у Магілёве 2 чэрвеня пачаўся збор подпісаў за рэканструкцыю адной з мясцовых дарог[43], а 10 чэрвеня — за публікацыю ў мясцовых СМІ графіка прыёму грамадзян дэпутатамі мясцовых Саветаў[44]. Шэраг акцый у чэрвені прайшоў таксама ў Брэсце, Горках, Оршы і іншых гарадах Беларусі[45].

28 чэрвеня актывісты кампаніі правялі экалагічную акцыю — займаліся ачысткай ад смецця возера Свяцілаўскага ў Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці[46]. Аналагічная акцыя была праведзена 10 ліпеня ў Оршы — з дапамогай гарвыканкама актывісты кампаніі ачысцілі ад смецця раку Куцеенка[47][48]. 28 ліпеня была ачышчана ад смецця тэрыторыя лесапарку ў Гродне[49]. Некалькі акцый па ачыстцы берагоў мясцовых вадаёмаў ад смецця былі праведзены таксама ў Брэсцкай вобласці[50].

Прэзідэнцкія выбары 2010 года

[правіць | правіць зыходнік]

Шэраг аглядальнікаў выказалі меркаванне пра тое, што кампанія звязана з прэзідэнцкімі выбарамі і можа стаць рэсурсам для вылучэння кандыдата ў прэзідэнты[51][52][53][54]. Сам Уладзімір Някляеў да 2 верасня адмаўляў дапушчэнні аб тым, што ён будзе вылучаць сваю кандыдатуру[55][56] альбо казаў, што прыме рашэнне не раней, чым выбары будуць афіцыйна абвешчаныя[57].

19 ліпеня на сустрэчы з беларускімі прадпрымальнікамі Някляеў абвясціў, што плануе стаць дэлегатам 4-га Усебеларускага народнага сходу, які, меркавана, мусіў адбыцца восенню 2010 года. Ён лічыў, што для гэтага дастаткова сабраць 20 тысяч подпісаў грамадзян[58][59][60]. У інтэрв’ю газеце «Беларусы і рынак» Някляеў пагадзіўся з тым, што гэты крок азначае пераход кампаніі ад чыста грамадскай дзейнасці ў палітычнае поле[61].

27 жніўня быў падведзены прамежкавы вынік дзейнасці кампаніі. На прэс-канферэнцыі арганізатары паведамілі журналістам, што за перыяд з пачатку кампаніі былі праведзены каля 80 акцый у 33 гарадах і вёсках краіны. У выніку сабраны 55 тысяч подпісаў пад патрабаваннямі вырашыць шэраг мясцовых праблем. Уладзімір Някляеў заявіў, што актывістам удалося дайсці са сваімі ініцыятывамі да грамадзян Беларусі і сацыяльная накіраванасць кампаніі дапамагла людзям вастрэй адчуць, што вырашаць праблемы неабходна на глабальным узроўні, у маштабах краіны. Ён сцвярджаў, што шэраг мясцовых чыноўнікаў спачувальна паставіўся да кампаніі «Гавары праўду»[62].

2 верасня 2010 года ў эфіры радыёстанцыі «Эхо Москвы» Някляеў абвясціў аб сваім намеры балатавацца ў прэзідэнты Беларусі на бліжэйшых выбарах[63], а 23 верасня падаў заяўку на рэгістрацыю ініцыятыўнай групы па вылучэнні кандыдатам у прэзідэнты. Групу ўзначаліў адзін з бліжэйшых паплечнікаў Някляева па кампаніі «Гавары праўду» Андрэй Дзмітрыеў[64]. Колькасць ініцыятыўнай групы склала 3275 чалавек[65], за вылучэнне Някляева былі сабраны 193 829 подпісаў[66][67]. Паводле афіцыйных дадзеных, якія Някляеў і яго прыхільнікі аспрэчвалі як сфальсіфікаваныя[68], за Някляева прагаласавалі 1,78 % ад тых, хто прыйшоў на выбары[69].

Дзейнасць кампаніі пасля прэзідэнцкіх выбараў

[правіць | правіць зыходнік]

У 2011 годзе актывісты кампаніі вярнулася да грамадска-палітычнай дзейнасці. Асновай яе стала ідэя «новай большасці», згодна з якой прыкладна 60 працэнтаў выбаршчыкаў не падтрымлівае ні ўладу, ні апазіцыю і інтарэсы гэтай часткі насельніцтва ніхто не прадстаўляе і «грамадзянскі дагавор» — форма супрацоўніцтва паміж грамадзянамі і актывістамі кампаніі па прадстаўленні інтарэсаў першых перад ўладнымі структурамі[70]. Найбольш вядомай акцыяй у 2012 годзе стала барацьба за правы жыхароў Смалявіцкага раёна Мінскай вобласці і членаў дачных таварыстваў у ходзе абмеркавання праекта будаўніцтва кітайска-беларускага індустрыяльнага парку. У ходзе абмеркавання гэтага праекта актывісты кампаніі падвяргаліся пераследам і арыштам[71][72][73].

Парламенцкія выбары 2012 года

[правіць | правіць зыходнік]

На выбарах у Палату прадстаўнікоў Рэспублікі Беларусь кампанія «Гавары праўду» вылучыла 25 прэтэндэнтаў на дэпутацкія месцы па ўсёй краіне, у падтрымку якіх былі сабраны прыкладна 40 тысяч подпісаў[74]. 22 жніўня Цэнтральная выбарчая камісія зарэгістравала ў якасці кандыдатаў толькі палову з іх[75].

З 8-га па 22-га верасня кампанія праводзіла тэматычныя пікеты ў падтрымку кандыдатаў. Так, 12 верасня ў Мінску пікет у падтрымку Таццяны Караткевіч прайшоў у форме дэбатаў паміж лідарам «Гавары праўду» Уладзімірам Някляевым і філосафам Аляксандрам Мацкевічам[76], а 13 верасня на пікеце каля мінскага Камароўскага рынку мінакам прапаноўвалася сярод 110 фотаздымкаў дэпутатаў ніжняй палаты парламента адшукаць таго, хто быў абраны ў іх акрузе на парламенцкіх выбарах 2008 года[77]. 14 верасня па ўсёй краіне адбыліся пікеты пад агульнай назвай «Шукаем праўду»[78], а 15 верасня ў Брэсце кандыдаты ў дэпутаты Ганна Канюс і Ігар Маслоўскі, якія падтрымліваліся кампаніяй «Гавары праўду!», правялі тэматычны перадвыбарчы пікет «Крок у Еўропу»[79]. 22 верасня ў Мінску прайшоў заключны пікет ўсіх кандыдатаў ад «Гавары праўду»[80].

Акрамя таго, «Гавары праўду» прыняла ўдзел у кампаніі байкоту парламенцкіх выбараў у 101-й мінскай выбарчай акрузе[81]. Актывісты моладзевай арганізацыі «Гавары праўду» «Zмена» 17 і 18 верасня правялі пікеты ў падтрымку байкоту парламенцкіх выбараў[82][83]. Удзельнікі пікету 18 верасня былі затрыманыя і пасля прысуджаныя да штрафаў і адміністрацыйных арыштаў.

Паводле вынікаў выбараў ніводны з кандыдатаў ад «Гавары праўду» не быў абраны дэпутатам парламента. Увечары 23 верасня пасля закрыцця выбарчых участкаў лідар кампаніі Уладзімір Някляеў заявіў, што «кандыдаты ў дэпутаты ў рэгіёнах, якія бліскуча правялі кампанію, нягледзячы на ​​ціск з двух бакоў, з боку ўлады і з боку прыхільнікаў байкоту, ужо сталі рэгіянальнымі лідарамі»[84].

Дзейнасць «Гавары праўду» ў 2013 годзе

[правіць | правіць зыходнік]

«Народны рэферэндум»

[правіць | правіць зыходнік]

У маі 2013 года лідарамі «Гавары праўду» ў саюзе з шэрагам іншых арганізацый быў анансаваны «Народны рэферэндум»beru па важных для краіны пытаннях. Шэсць пытанняў, якія выносіліся для падтрымкі шляхам збору подпісаў, былі абвешчаны ў снежні 2013 года. У 2014 годзе ў падтрымку «Народнага рэферэндуму» былі сабраны, паводле сцвярджэнняў арганізатараў, каля 70 тысяч подпісаў.

Іншыя ініцыятывы

[правіць | правіць зыходнік]

5 жніўня 2013 года «Гавары праўду» выступіла з ініцыятывай абавязаць супрацоўнікаў міліцыі працаваць толькі ў форменнай вопратцы. Адпаведны зварот быў накіраваны Палаце прадстаўнікоў, Савету Міністраў і грамадскаму савету пры Міністэрстве ўнутраных спраў. Паводле слоў прадстаўнікоў кампаніі, падставай для звароту стала тое, што «шырока вядомыя выпадкі, калі асобы ў цывільным адзенні затрымліваюць грамадскіх актывістаў і незаконна складаюць у дачыненні да іх адміністрацыйныя пратаколы, а супрацоўнікі міліцыіberu ў цывільным адзенні, не прадстаўляючыся па форме, праводзяць запіс масавых мерапрыемстваў на відэа»[85].

12 снежня «Гавары праўду» абвясціла аб пачатку акцыі «Разам супраць абдзіралаўкі», мэта якой — павялічыць грамадскі ціск на ўладу, каб яна «перастала латаць бюджэтныя дзіркі грашыма насельніцтва». Пачатак акцыі быў прымеркаваны да разгляду ў Палаце прадстаўнікоў дзяржаўнага бюджэту на 2014 год і прыняцця ў першым чытанні законапраекта, які ўводзіў дзяржаўную пошліну за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху. Каменціруючы акцыю «Разам супраць абдзіралаўкі», лідар кампаніі Уладзімір Някляеў заявіў, што «цяперашняя эканамічная мадэль стратная, але за свае памылкі кіраўніцтва краіны прымушае расплачвацца простых грамадзян, уводзячы ўсё новыя паборы»[86].

Напярэдадні Новага года 26 снежня прадстаўнікі кампаніі «Гавары праўду» перадалі ў Палату прадстаўнікоў звароты да кожнага з дэпутатаў, папрасіўшы іх адказаць на тры пытанні «для інфарміравання выбаршчыкаў, інтарэсы якіх яны прадстаўляюць і абараняюць у вышэйшым заканадаўчым органе краіны». Дэпутатам былі зададзены наступныя пытанні: 1) Як вядома, Палата прадстаўнікоў прыняла ў другім чытанні законапраект, які ўводзіць дзяржаўную пошліну за выдачу дазволу на допуск транспартнага сродку да ўдзелу ў дарожным руху. Просім паведаміць, як асабіста вы галасавалі па гэтым пытанні? 2) Пачынаючы з 2011 года беларуская эканоміка знаходзіцца ў цяжкім стане — якія ініцыятывы для развіцця беларускай эканомікі вы прапаноўвалі? 3) Палата прадстаўнікоў ухваліла бюджэт Рэспублікі Беларусь на 2014 год — як вы ставіцеся да выдзялення 15 млрд рублёў на сайт Прэзідэнта, чаму падтрымалі рост выдаткаў на сілавы блок, ухваліўшы пры гэтым фактычнае скарачэнне (з улікам інфляцыі) выдаткаў на ахову здароўяberu і адукацыю?[87]. У студзені — лютым 2014 былі атрыманы адказы на звароты, прычым са 107 дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў адказала толькі трое[88].

Выбары ў мясцовыя Саветы дэпутатаў 2014 года

[правіць | правіць зыходнік]

На выбарах у мясцовыя Саветы дэпутатаў Рэспублікі Беларусь кампанія «Гавары праўду» вылучыла 487 прэтэндэнтаў, з якіх 107 былі зарэгістраваныя кандыдатамі ў дэпутаты[89], у тым ліку адзін з каардынатараў кампаніі Сяргей Вазняк. Маштабныя перадвыбарчыя пікеты кандыдатаў ад «Гавары праўду» праводзіліся ў Мінску[90][91][92], Брэсце[93], Оршы[94], Рагачове[95], Мікашэвічах[96]. Актывісты «Гавары праўду» таксама прынялі ўдзел у кампаніі па назіранні за выбарамі «Права выбару»[97].

Паводле вынікаў выбараў у мясцовыя саветы прадстаўнікі кампаніі «Гавары праўду» Жанна Франкова і Анатоль Гоцман сталі дэпутатамі сельскіх саветаў у Аршанскім раёне[98].

Дзейнасць «Гавары праўду» ў 2014 годзе

[правіць | правіць зыходнік]

Асноўным напрамкам дзейнасці рэгіянальных актывістаў «Гавары праўду» стала правядзенне кампаній па паляпшэнні стану дарог і дваровых тэрыторый, павышэнні якасці жыллёва-камунальных паслуг, павышэнні даступнасці дзіцячых садкоў, школ і ўстаноў аховы здароўя. Так, у першым паўгоддзі актывісты з Брэста праводзілі кампанію «Тысяча і адна ямка», накіраваную на паляпшэнне якасці дарожнага пакрыцця на вуліцах горада[99][100][101][102], а 8 чэрвеня 2014 г. актывісты абвясцілі аб пачатку больш маштабнай кампаніі «За лепшы Брэст», якая ахоплівала, акрамя рашэння сацыяльна-бытавых праблем, і паляпшэнне якасці навакольнага асяроддзя[103][104][105]. Кампанія, накіраваная на добраўпарадкаванне горада і павышэнне якасці паслуг ЖКГ, праводзілася і актывістамі «Гавары праўду» з Мікашэвічаў[106][107].

У сувязі з падзеямі ва Украіне «Гавары праўду» ў красавіку—верасні 2014 года правялі серыю круглых сталоў з удзелам беларускіх незалежных экспертаў і грамадска-палітычных актывістаў. Першы круглы стол, які адбыўся 2 красавіка, называўся «Што гарантуе беларускую незалежнасць», у якасці экспертаў на ім выступалі палітычны аналітык Аляксандр Класкоўскі і палітолаг Юрый Чавусаў[108]. Энергетычная бяспека Беларусі, у тым ліку і будаўніцтва Беларускай АЭС, была тэмай круглага стала, які праводзіўся 24 красавіка[109]. Круглы стол, які адбыўся 14 мая, быў прысвечаны беларускай нацыянальнай і дзяржаўнай сімволіцы[110], а круглы стол, які праводзіўся 3 верасня — абмеркаванню новага праекта закона па барацьбе з карупцыяй[111].

2 ліпеня 2014 года, напярэдадні Дня незалежнасці Беларусі, «Гавары праўду» абвясціла аб пачатку нацыянальнай акцыі «Падтрымаем дзяцей вайны». Паводле інфармацыі «Гавары праўду», у Беларусі пражывае больш за 950 тысяч «дзяцей вайны» ва ўзросце 70 гадоў і старэй, якія не падпадаюць пад ўказ Прэзідэнта аб аказанні аднаразовай матэрыяльнай дапамогі да 70-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, «бо іх прававы статус не ўстаноўлены законам „Аб ветэранах“, прынятым яшчэ ў 1992 годзе». У сувязі з гэтым лідар кампаніі Уладзімір Някляеў звярнуўся ў Палату прадстаўнікоў і Савет міністраў з просьбай «аднавіць, нарэшце, справядлівасць» у дачыненні да пакалення «дзяцей вайны» і афіцыйна зацвердзіць іх прававы статус, «як гэта зроблена ў некаторых рэспубліках былога СССР». Акрамя таго, кампанія разаслала віншавальныя лісты «дзецям вайны», якія падтрымлівалі «Гавары праўду» апошнія чатыры гады. Таксама планіравалася падрыхтаваць кнігу ўспамінаў да юбілейнага Дня Перамогі[112].

16 кастрычніка 2014 года кампанія выступіла з заявай з нагоды меркаванага размяшчэння расійскай ваеннай базы пад Бабруйскам ў 2016 годзе. У заяве гаварылася, што «ў выпадку, калі канфлікт Расійскай Федэрацыі і краін Еўрапейскага саюза, ЗША будзе нарастаць, новыя базы аднаго з бакоў робяць Беларусь аўтаматычна яе саюзнікам і мэтай для іншага, не дазваляючы рэалізаваць мірны патэнцыял Беларусі», у сувязі з чым «Гавары праўду» «паслядоўна выступае за рэалізацыю на практыцы канцэпцыі „адказнага суседства“, у аснове якой ляжыць прынцып шматвектарнага развіцця Беларусі і раўнапраўных, мірных адносін з нашымі знешнімі суседзямі»[113].

Дзейнасць «Гавары праўду» ў 2015 годзе

[правіць | правіць зыходнік]

8 красавіка 2015 году Уладзімір Някляеў заявіў пра свой выхад з усіх апазіцыйных структур. Ён патлумачыў гэта «няздольнасцю апазіцыі». Намеснік Някляева Андрэй Дзмітрыеў заявіў, што ў хуткім часе будзе абраны новы лідар кампаніі[114].

Актывіст кампаніі «Гавары праўду» Таццяна Караткевіч была высунута кандыдатам у прэзідэнты на выбарах 2015 года. Выбарчая кампанія праходзіла пад лозунгам «Мірныя змены — толькі ТаК!».

Паводле дадзеных Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў, на прэзідэнцкіх выбарах 11 кастрычніка 2015 года за Таццяну Караткевіч прагаласавалі 271426 выбарцаў, што склала 4,4 % ад агульнага ліку людзей, якія прынялі ўдзел у выбарах[115]. Такім чынам, Таццяна Караткевіч заняла другое месца пасля дзейнага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі.

Рэгістрацыя

[правіць | правіць зыходнік]

15 траўня 2017 года Міністэрства юстыцыі Беларусі зарэгістравала Рэспубліканскае даследча-асветніцкае грамадскае аб’яднанне «Гавары праўду»[116]. Рэгістрацыя адбылася з сёмай спробы.

Пераслед

[правіць | правіць зыходнік]
  • 6 сакавіка 2010 года ў Мінску ў актывістаў кампаніі былі канфіскаваны без складання пратаколу канфіскацыі 9000 паштовак з лагатыпам кампаніі. Паводле слоў актывістаў, іх машына была спыненая супрацоўнікамі дарожна-патрульнай службы і пасля праверкі дакументаў міліцыянеры запатрабавалі перанесці паштоўкі, якія ляжалі ў салоне, у міліцэйскую машыну і праехаць з імі для дачы тлумачэнняў у РУУС Цэнтральнага раёна г. Мінска[117].
  • 11 сакавіка Уладзімір Някляеў прыбыў у рэдакцыю газеты «Барысаўскія навіны» для загадзя абвешчанай анлайн-канферэнцыі, але анансаваны тэлефонны нумар апынуўся адключаным[118].
  • 25 красавіка ў Мазыры ў прыватным доме, у той час калі там праходзіла сустрэча Някляева з жыхарамі горада, міліцыя правяла ператрус на прадмет пошуку наркотыкаў[119].
  • 1 мая ў Мінску 10 актывістаў кампаніі, якія раздавалі мінакам паветраныя шарыкі на Плошчы Перамогі, былі затрыманыя міліцыяй, дастаўлены ў Цэнтральны РУУС і потым адпушчаныя без складання пратаколу[120].

Масавыя ператрусы, канфіскацыі і затрыманні 18 мая 2010 года

[правіць | правіць зыходнік]

18 мая ў офісы шэрага грамадскіх арганізацый і кватэры актывістаў кампаніі «Гавары праўду» адначасова па ўсёй рэспубліцы прыйшлі супрацоўнікі праваахоўных органаў[15].

Прыкладна ў гадзіну дня журналістам сталі паступаць масавыя званкі з розных гарадоў аб тым, што міліцыя затрымлівае актывістаў кампаніі і спрабуе ўвайсці ў кватэры для правядзення ператрусаў. У офіс кампаніі ў Мінску праніклі некалькі чалавек у цывільным і загадалі нікому не пакідаць памяшкання. Толькі ў Мінску былі затрыманы паводле розных дадзеных ад 10 да 20 чалавек, якіх прывезлі ў Ленінскае РУУС і паведамілі, што яны праходзяць сведкамі па крымінальнай справе, распачатай на падставе часткі 1 артыкула 250 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь «Распаўсюд заведама ілжывай інфармацыі аб таварах і паслугах». Ператрусы і затрыманні прайшлі таксама ў Гродне, Гомелі, Магілёве, Брэсце, Бабруйску, Салігорску, Слоніме, Ваўкавыску, Барысаве, Бялынічах і шэрагу іншых населеных пунктаў[121]. У большасці выпадкаў канфіскоўвалася ўся камп’ютарная тэхніка, носьбіты інфармацыі і друкаваныя матэрыялы[122][123][124].

Ператрус прайшоў таксама ў офісе сацыялагічнай лабараторыі «NOVAK», якой кіраваў доктар навук прафесар Андрэй Вардамацкі, дзе былі канфіскаваныя ўсе фінансавыя дакументы арганізацыі. Ператрус прайшоў таксама дома ў Андрэя Вардамацкага[123].

У былога народнага дэпутата СССР Юрыя Варонежцава ў Гомелі супрацоўнікі міліцыі канфіскавалі тры ноўтбукі, адзін з якіх належаў яго 10-гадовай дачцэ, камп’ютар сына, відэакамеру, мабільныя тэлефоны, носьбіты інфармацыі — дыскі, дыскеты, флэш-карты і відэакасеты, кнігі і некалькі тысяч долараў. 20 мая Варонежцаў быў дапытаны ў якасці сведкі па крымінальнай справе[125]. Асабістыя грошы, сабраныя на лячэнне, былі канфіскаваныя таксама ў палітолага Святланы Навумавай[126].

З офіса арганізацыі, паводле слоў Някляева, не вынеслі хіба што цвікі, забітыя ў сцяну[127]. Па стане на 29 ліпеня офіс заставаўся апячатаным[128].

Трое актывістаў кампаніі — сам Уладзімір Някляеў, галоўны рэдактар ​​газеты «Таварыш», член цэнтральнага бюро партыі «Справядлівы свет» Сяргей Вазняк і міжнародны каардынатар Аб’яднанай грамадзянскай партыі Андрэй Дзмітрыеў былі затрыманыя на трое сутак і выпушчаныя 21 мая без прад’яўлення абвінавачванняў[127][129]. Ім паведамілі, што яны праходзяць падазраванымі па ўзбуджанай МУС крымінальнай справе.

Усяго ператрусам, допытам і затрыманням падвергліся 65 чалавек з 22 населеных пунктаў[130].

Версія МУС

[правіць | правіць зыходнік]

Як адзначаецца ў прэс-рэлізе Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі ад 21 мая, падставай для затрымання актывістаў і канфіскацыі тэхнікі і дакументаў стала крымінальная справа, узбуджаная ў дачыненні да кіраўніцтва выдавецкай фірмы ТАА «Дзіксэнд» паводле заявы яе ўладальнікаў, паколькі ўладальнікі заявілі аб «незаконным выкарыстанні гандлёвай назвы, юрыдычнага адрасу і іншых дадзеных іх фірмы на друкаванай прадукцыі ТАА „Дзіксэнд“». Далей у прэс-рэлізе сцвярджаецца, што ў ходзе правядзення аператыўна-следчых дзеянняў было ўстаноўлена, што друкаваная прадукцыя выраблялася ТАА «Дзіксэнд» «па замове кіраўнікоў руху „Наперад“ і грамадзянскай кампаніі „Гавары праўду!“ У. Някляева і С. Вазняка». МУС сцвярджала, што парушэнні заканадаўства з боку Някляева і Вазняка насілі «масавы і сістэматычны характар», але не ўдакладняла канкрэтныя супрацьпраўныя дзеянні, якія ім інкрымінаваліся[131][132].

МУС сцвярджала таксама, што ў выніку ператрусаў былі канфіскаваны «2 адзінкі агнястрэльнай зброі, 39 патронаў рознага калібру, 6 адзінак халоднай зброі, а таксама наркатычнае рэчыва расліннага паходжання». Усе гэтыя прадметы былі знойдзены ў кватэры актывісткі кампаніі Валянціны Матусевіч. Яе 25-гадовы сын, які, паводле яе слоў, амаль не меў ніякага дачынення да кампаніі быў арыштаваны і змешчаны ў «Цэнтр ізаляцыі правапарушальнікаў»[133].

Версія прыхільнікаў У. Някляева

[правіць | правіць зыходнік]

Някляеў назваў узбуджэнне крымінальнай справы па гэтым артыкуле абсалютна неабгрунтаваным і палітычна матываваным[134]. Сяргей Вазняк сцвярджаў, што за 4 тыдні да гэтых падзей ён прыйшоў у адну з друкарняў Мінска, каб ацаніць магчымасць друку матэрыялаў кампаніі «Гавары праўду!», аднак у далейшым ніякіх спраў з гэтай друкарняй не меў. Вазняк адзначыў, што прадстаўнікі органаў фінансавых расследаванняў ужо дапытвалі яго па гэтых абставінах яшчэ да затрымання. Ён гэтак жа, як і Някляеў, расцаніў ператрусы і затрыманні як палітычна матываваныя[135].

Дырэктар ТАА «Дзіксэнд» Аляксандр Болдыраў паведаміў беларускай рэдакцыі Радыё Свабода, што ні аб якай крымінальнай справе, звязаным з яго прадпрыемствам, ён не ведае[136].

Валянціна Матусевіч, у кватэры якой міліцыя знайшла зброю і наркотыкі, патлумачыла, што яе затрыманы міліцыяй сын некалькі разоў дзяжурыў у офісе кампаніі, а палітыкай амаль не цікавіўся[133]. Уладзімір Някляеў таксама сказаў, што не ведае Матусевіча, які нібыта быў яго ахоўнікам. Гэтую чутку абвергла і Валянціна Матусевіч[137][138]. Някляеў таксама сказаў, што ахоўнікаў у яго не было зусім, а падчас ператрусу яго кватэры знойдзеныя ў ёй будаўнічыя патроныberu супрацоўнікі праваахоўных органаў паспрабавалі паказаць у пратаколе як агнястрэльныя[139].

Валянціна Матусевіч патлумачыла карэспандэнтам, што «агнястрэльная зброя», знойдзеная ў яе кватэры — гэта адзін газавы і адзін пнеўматычны пісталетberu (Мікіта прафесійна займаўся стральбой з пнеўматыкі), патроны былі не баявыя, а навучальныя, калекцыю нажоў збіраў бацька Мікіты 30 гадоў таму. А «наркатычнае рэчыва расліннага паходжання» — гэта трава, якую сама Валянціна выкарыстала як лячэбны кампрэсberu[137].

Пратэсты супраць пераследу

[правіць | правіць зыходнік]

20 мая старшыня Еўрапарламента Ежы Бузек выказаў «сур’ёзную занепакоенасць пагаршэннем сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі» ў сувязі з масавымі пераследамі актывістаў кампаніі «Гавары праўду». Ён сказаў, што Еўрасаюз можа перагледзець адносіны з Беларуссю і заклікаў беларускія ўлады «неадкладна спыніць рэпрэсіі і пераследы структур грамадзянскай супольнасці і вярнуцца на шлях дэмакратызацыі»[4][140].

Занепакоенасць рэпрэсіямі супраць кампаніі «Гавары праўду» ад імя краіны-старшыні Еўрапейскага Саюза выказала пасольства Вялікабрытаніі[141][142]. Аналагічны непакой выказаў часовы павераны ЗША ў Беларусі Марк Башэці[143] і Міжнародная федэрацыя правоў чалавекаberu (FIDH)[3][144].

Кіраўнік дэлегацыі Еўрапарламента па сувязях з Беларуссю польскі дэпутат Яцак Пратасевічbebe-x-old асудзіў «палітычна матываваныя» ператрусы і адзначыў, што пераследы з боку ўлад выкліканы тым, што дзейнасць кампаніі «была накіравана на забеспячэнне празрыстасці інфармацыі і маніторынг прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі»[145].

Прадстаўнікі 33 грамадскіх арганізацый, у тым ліку вядомых навукоўцаў і эколагаў розных краін напісалі зварот у пракуратуру, міністэрства ўнутраных спраў і адміністрацыю прэзідэнта Беларусі з пратэстам супраць пераследу Юрыя Варонежцава і канфіскацыі асабістых рэчаў сям’і «сведкі па справе» і патрабаваннем аднавіць законнасць[121][146]. Супраць пераследу кампаніі выступілі таксама іншыя арганізацыі і грамадскія дзеячы[147][148][149].

Канфіскацыя подпісаў

[правіць | правіць зыходнік]

У Мінску за сабранымі подпісамі за наданне адной з вуліц і станцый метро імя Васіля Быкава вялося, паводле слоў прэс-сакратара кампаніі Юліі Рымашэўскай, «самае сапраўднае паляванне»[150]. 10 тысяч подпісаў былі канфіскаваныя падчас ператрусу 18 мая ў офісе кампаніі. 5 ліпеня з двара дома была эвакуяваная і апячатаная машына, у багажніку якой ляжалі яшчэ 30 тысяч подпісаў. 9 ліпеня подпісы былі канфіскаваныя міліцыяй пры вобшуку машыны ў сувязі з вышэйзгаданай крымінальнай справай[151].

7 ліпеня невядомыя абрабавалі кватэру, якая была арандаваная з-за немагчымасці карыстацца офісам. Акрамя больш чым 50 тысяч подпісаў з кватэры не прапала нічога[150]. Арганізатары кампаніі на прэс-канферэнцыі сцвярджалі, што ўсе сабраныя подпісы былі адсканаваныя і маюцца ў электронным выглядзе[152][153].

Арышт Міхася Башуры

[правіць | правіць зыходнік]

Увечары 6 жніўня супрацоўнікі КДБ затрымалі актывіста кампаніі Міхася Башуру і перадалі супрацоўнікам Савецкага раённага ўпраўлення ўнутраных спраў горада Мінска, якое ў гэты ж дзень ўзбудзіла крымінальную справу па частцы 2 артыкула 380 Крымінальнага кодэкса (падробка, выраб, выкарыстанне альбо збыт падробленых дакументаў, штампаў, пячатак, бланкаў). Сцвярджаецца, што Башура завысіў свой даход, калі выступаў паручыцелем пры атрыманні крэдыту ў банку ў 2008 годзе. 9 жніўня тэрмін папярэдняга затрымання быў падоўжаны да 10 сутак без прад’яўлення абвінавачванняў[154]. 17 жніўня Башуры было прад’яўленае абвінавачванне ў здзяйсненні злачынства па артыкулу 380 — па дзвюх частках адразу: падробка дакументаў у мэтах выкарыстання самім выканаўцам і тыя ж дзеянні, учыненыя па папярэдняй змове групай асоб. На час следства Башура быў пакінуты пад вартай[155]. Праваабаронцы і Уладзімір Някляеў лічылі гэтую справу палітычна матываванай[156][157].

Някляеў сцвярджаў, што ўлады змянілі тактыку і цяпер запалохвалі ўсіх актывістаў[158]. У гэтыя ж дні былі забароненыя ўсе пікеты кампаніі ў Магілёўскай вобласці, затрыманыя некалькі актывістаў, адзін з іх — Міхаіл Пашкевіч — быў аштрафаваны на 1,4 млн беларускіх рублёў[159][160][161].

Ліквідацыя арганізацыі

[правіць | правіць зыходнік]

3 чэрвеня афіцыйны арганізатар кампаніі — даследча-асветніцкая ўстанова «Рух наперад» — атрымала паведамленне з Мінгарвыканкама, у якім паведамлялася, што ў гаспадарчы суд Мінска быў пададзены пазоў аб пазбаўленні арганізацыі дзяржаўнай рэгістрацыі[162][163][164]. 10 чэрвеня суд прыняў да ўвагі довады юрыстаў «Руху наперад» аб немагчымасці прадставіць ўстаноўчыя дакументы, якія альбо былі канфіскаваныя следствам, альбо знаходзіліся ў апячатаным офісе і пагадзіўся запатрабаваць дакументы самастойна[165][166]. 8 ліпеня суд адмовіў Мінгарвыканкаму ў ліквідацыі арганізацыі[1][167].

Аднак у далейшым Мінгарвыканкам паспрабаваў аспрэчыць дагавор арэнды памяшкання. 20 ліпеня прадстаўнік Мінгарвыканкама ў гаспадарчым судзе Мінска заявіў, што памяшканне было арандавана пад офіс з парушэннем заканадаўства, паколькі гэта памяшканне гандлёвае[168]. Намеснік генеральнага дырэктара прадпрыемства «Ціна Влаці», якое валодала гэтым памяшканнем, прад’явіла ў судзе дакументы, у якіх паказана, што памяшканне з’яўлялася адміністрацыйным. Прадстаўнік «Руху наперад» Ніна Пахлопка лічыў, што адзінай мэтай зыску з’яўлялася ліквідацыя арганізацыі[169]. 29 ліпеня суддзя Андрэй Аляшкевіч задаволіў пазоў аб прызнанні «нікчэмным» дагавора аб арэндзе памяшкання, хоць напярэдадні ён гэты пазоў адхіліў[170][171][172]. У інтэрв’ю тэлеканалу «Белсат» Някляеў заявіў, што кампанія будзе працягнута ў межах новай арганізацыі[173].

12 кастрычніка Гаспадарчы суд Мінска задаволіў іск Мінгарвыканкама аб пазбаўленні дзяржаўнай рэгістрацыі даследча-асветніцкай установы «Рух наперад» у сувязі з тым, што яго кіраўнікі падалі загадзя ілжывыя звесткі пры рэгістрацыі — дагавор арэнды офіса быў раней прызнаны нікчэмным, паколькі памяшканне не было прызначана для размяшчэння офіса. Прадстаўнікі арганізацыі лічылі рашэнне несправядлівым, не заснаваным на законе і заявілі, што абавязкова скарыстаюцца правам абскарджання[174].

Пасля прэзідэнцкіх выбараў, якія прайшлі ў снежні 2010 года, у якіх Уладзімір Някляеў прымаў удзел у якасці кандыдата, Міністэрства юстыцыі адмовіла ў рэгістрацыі рэспубліканскага грамадскага аб’яднання «Гавары праўду»[175]. Далейшыя спробы рэгістрацыі таксама блакіраваліся беларускімі ўладамі. У прыватнасці, 7 жніўня 2013 года Вярхоўны суд не задаволіў скаргу прадстаўнікоў кампаніі «Гавары праўду!» на адмову Міністэрства юстыцыі ў рэгістрацыі грамадскага аб’яднання[176].

Рэпрэсіі пасля прэзідэнцкіх выбараў

[правіць | правіць зыходнік]

У дзень выбараў, 19 снежня 2010 года, Уладзімір Някляеў быў арыштаваны і 29 снежня абвінавачаны ў арганізацыі масавых беспарадкаў. Акрамя Някляева, былі арыштаваныя Андрэй Дзмітрыеў, Сяргей Вазняк, Аляксандр Фядута і Павел Вінаградаў. Усе яны былі асуджаныя за арганізацыю або ўдзел у масавых беспарадках, якія адбыліся ў ходзе акцыі пратэсту ўвечары 19 снежня[177]. Дадзеныя прысуды былі прызнаныя палітычна матываванымі шэрагам міжнародных праваабарончых арганізацый, а таксама ЗША і Еўрасаюзам. Някляеў і Фядута былі прызнаныя вязнямі сумлення[178].

Меркаванні аб кампаніі

[правіць | правіць зыходнік]

Старшыня «Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны» (ТБМ) Алег Трусаў крытычна паставіўся да кампаніі ў сувязі з тым, што яе друкаваныя матэрыялы распаўсюджваліся на рускай мове[179].

Апазіцыйны палітык Аляксандр Мілінкевіч лічыў памылковай ідэю зваротаў у Адміністрацыю Прэзідэнта і лічыў сумніўнымі мэты і крыніцы фінансавання кампаніі[180].

Старшыня «Аб’яднанай грамадзянскай партыі» Анатоль Лябедзька раскрытыкаваў ідэю Някляева вылучацца дэлегатам Усебеларускага народнага сходу. Ён лічыў, што збор подпісаў будзе рэкламаваць гэтую неканстытуцыйную і дэкаратыўную структуру[181]. Аднак, беларускія палітолагі лічылі ідэю Някляева прадуманай піярberu-акцыяй[182].

Член Саюза пісьменнікаў Беларусі Валерый Грышкавец абвінаваціў Уладзіміра Някляева ў тым, што кампанія «Гавары праўду» створана для таго, каб вылучыць Някляева кандыдатам на Нобелеўскую прэмію міру. Някляеў адмаўляў гэта абвінавачванне і лічыў яго фантазіяй і спробай дыскрэдытацыі яго грамадскай дзейнасці[183].

У канцы верасня 2010 года Беларускае тэлебачанне паказала 20-хвілінную перадачу, у якой сцвярджалася, што кампанія «Гавары праўду» займалася адмываннем грошай і нямэтавым расходаваннем сродкаў, якія замежныя фонды вылучалі з мэтай дэмакратызацыі беларускага грамадства[184]. У якасці прыкладаў адмывання грошай у сюжэце былі паказаны справаздачы аб выдаткоўванні сродкаў кампаніі, у якіх фігуравалі такія артыкулы як: падрыхтоўка машыны да тэхагляду, паслугі псіхолага, паслугі фларыста, паездкі ў Вільнюс, на кожную з якіх былі спісаны больш за 1000 долараў ЗША. На наступны дзень на сайце «Гавары праўду» з’явіўся відэазварот, у якім адзін з кіраўнікоў кампаніі «Гавары праўду» Андрэй Дзмітрыеў адмаўляў агучаныя БТ абвінавачванні, называючы каментарыі да фактаў у перадачы «злучэннем маразму і запалёнай фантазіі». Дзмітрыеў звяртаў ўвагу на ананімнасць перадачы, у якой «няма ні аўтара, ні рэжысёра»[185].

У шэрагу незалежных інтэрнэт-выданняў (у прыватнасці, у «Салідарнасці»[186], «Беларускім партызане»[187] ​​і іншых[188]) выказваліся і абмяркоўваліся здагадкі, што кампанія Някляева фінансавалася расійскімі спонсарамі. Пасол Расіі ў Беларусі Аляксандр Сурыкаў заявіў з гэтай нагоды, што расійскі ўрад не займаецца фінансіраваннем беларускай апазіцыі[189]. Эксперт кампаніі «Гавары праўду» Аляксандр Фядута сцвярджаў, што кампанія фінансуецца беларусамі, якія пражываюць у Расіі[190][191].

Кандыдат філасофскіх навук, былы дырэктар Інфармацыйна-аналітычнага цэнтра НДІ ТПГУ Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Беларусі Юрый Баранчык[192] адзначыў прынцыповую навізну кампаніі і ўдала знойдзеную ідэалагічную аснову. На думку Баранчыка, гэта «першы пасля 1994 года беларускі палітычны праект» — у тым сэнсе, што ён фінансуецца не знешнімі па адносінах да Беларусі сіламі, а беларусамі, якія пражываюць у Расіі. Баранчык лічыў, што гэты новы тып апазіцыі ў Беларусі мае вялікую будучыню, у адрозненне ад нацыяналістаў[193]. Тэхналагічнасць і крэатыўнасць кампаніі адзначаў палітолаг Валерый Карбалевіч[194].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б Хозяйственный суд не ликвидировал организацию-инициатора кампании «Говори правду»(недаступная спасылка). Ежедневник. ОДО «Интер-Смит» (7 ліпеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 8 ліпеня 2010.
  2. ↑ Уладзімір Някляеў. Праўда. Накіды на закіды намесніка старшыні «Маладога фронту» Івана Шылы Архівавана 22 лютага 2015.
  3. ↑ а б Репрессии опять усиливаются(недаступная спасылка). Международная федерация за права человека (3 июня 2010). Архівавана з першакрыніцы 31 ліпеня 2011. Праверана 23 ліпеня 2010.
  4. ↑ а б Jerzy Buzek Concerned about the Situation in Belarus (англ.). Official Site. European Parlament (19 мая 2010). — «I call on the Belarus authorities to stop immediately all repression and intimidation of civil society groups and to get back on the way to democratisation»  Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 23 ліпеня 2010.
  5. ↑ Дако Е.. Белорусские власти против кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). Международное французское радио (21 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 27 мая 2012. Праверана 28 ліпеня 2010.
  6. ↑ Калиновская Т. Опасная правда // Белорусы и рынок : газета. — 2010. — В. 20 (906).
  7. ↑ Владимир Некляев заявил о выходе из оппозиционных структур Архівавана 5 сакавіка 2016.
  8. ↑ Кампанию "Говори правду" вместо Некляева возглавил Андрей Дмитриев(недаступная спасылка). TUT.BY (28 мая 2015). Архівавана з першакрыніцы 30 мая 2015. Праверана 2015-5-30.
  9. ↑ Nashaniva.com
  10. ↑ Информация в Facebook
  11. ↑ Некляев В.. Скажам праўду разам! (недаступная спасылка) (1 марта 2010). Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2012. Праверана 6 ліпеня 2010.
  12. ↑ Кампания «Говори правду!» охватит всю Беларусь(недаступная спасылка). «Белорусский партизан» (24 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 6 ліпеня 2010.
  13. ↑ а б В Беларуси развернута гражданская кампания «Говори правду!»(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (25 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 25 ліпеня 2014. Праверана 7 ліпеня 2010.
  14. ↑ Владимир Некляев: белорусское общество живет в условиях обмана и не замечает его. Naviny.by. БелаПАН (25 лютага 2010). Праверана 17 ліпеня 2010.
  15. ↑ а б География преследования активистов(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (20 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 25 ліпеня 2010. Праверана 17 ліпеня 2010.
  16. ↑ О компании(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд». Архівавана з першакрыніцы 11 сакавіка 2015. Праверана 20 ліпеня 2010.
  17. ↑ Вишневецкая И.. Белорусов призвали писать правду на открытках и отправлять в Администрацию президента(недаступная спасылка). OPEN.by. Открытый контакт (1 марта 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 21 ліпеня 2010.
  18. ↑ Слушны В.. Владимир Некляев: «Везде, где народ пытается написать президенту правду, ему мешают»(недаступная спасылка). Euramost (19 апреля 2010). Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2012. Праверана 21 ліпеня 2010.
  19. ↑ Владимир Некляев: Только с правдой жизнь настоящая, все остальное — фикция(недаступная спасылка). БелаПАН (19 апреля 2010). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2012. Праверана 21 ліпеня 2010.
  20. ↑ Няўрыда В.. Будаўнікі дамагліся паляпшэння ўмоваў працы (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (11 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 21 ліпеня 2010.
  21. ↑ Говори правду — сработает! // Свободные новости плюс : газета. — 2 мая 2010. Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2014.
  22. ↑ Седун Н. Кампания «Говори правду» помогает жителям Беларуси достучаться до властей // Солидарность : газета. — 3 апреля 2010.
  23. ↑ Пономарёв С.. Лед тронулся…(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (3 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 20 ліпеня 2010.
  24. ↑ а б Рымашевская Ю.. Выборы в местные Советы: итоги мониторинга от кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (30 апреля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 26 ліпеня 2010.
  25. ↑ Інфармацыя пра ціск пацвярджаецца таксама шэрагам іншых крыніц:
  26. ↑ Выборы депутатов местных Советов депутатов Республики Беларусь 2010 г.(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (25 снежня 2010). — Аналитический бюллетень. Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 2 жніўня 2010.
  27. ↑ «ЗА!» ушанаванне памяці Васіля Быкава (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд». Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 11 чэрвеня 2010.
  28. ↑ Некляев предложил переименовать Ульяновскую в улицу Василя Быкова(недаступная спасылка). Белорусский партизан (7 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 30 чэрвеня 2022. Праверана 22 ліпеня 2010.
  29. ↑ Парижскую Коммуну хотят переименовать в честь Быкова(недаступная спасылка). Белорусский партизан (13 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 22 ліпеня 2010.
  30. ↑ Рымашэўская Ю.. 9 мая стартаваў збор подпісаў за вуліцу Быкава ў Мінску (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (9 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 11 чэрвеня 2010.
  31. ↑ Васько А.. У Гродне будзе вуліца Быкава? (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (12 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 11 чэрвеня 2010.
  32. ↑ Рымашэўская Ю.. 19 чэрвеня — Дзень народзінаў Быкава. Вынікі акцыі «ЗА вуліцы Быкава» (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (19 чэрвеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 13 верасня 2017. Праверана 4 жніўня 2010.
  33. ↑ За присвоение улицам Минска и Гродно имени Василя Быкова собрано семьдесят тысяч подписей граждан(недаступная спасылка). Open.by (23 июня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 4 жніўня 2010.
  34. ↑ Міклашова Я.. Кебіч, Бураўкін, Вайтовіч, Бухвостаў за ўшанаванне памяці Быкава (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (18 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 13 верасня 2017. Праверана 4 жніўня 2010.
  35. ↑ Горадня: першы крок да вуліцы Васіля Быкава (недаступная спасылка). Радио Свобода (30 чэрвеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 6 ліпеня 2010.
  36. ↑ Некляев передал в Мингорисполком 105 тыс. подписей за улицу Быкова(недаступная спасылка). Telegraf.by (12 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 22 ліпеня 2010.
  37. ↑ В Мингорисполком передано 105 тысяч подписей за улицу Быкова(недаступная спасылка). TUT.BY (13 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 22 ліпеня 2010.
  38. ↑ Рымашэўская Ю.. У дзень святкавання 600-годдзя Грунвальду гарадзенцы перадалі подпісы ЗА вуліцы Быкава (недаступная спасылка). «Говори правду!». «Движение вперёд» (16 ліпеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 16 ліпеня 2010.
  39. ↑ Пілецкі А. Рашэнне аб вуліцы Быкава ў Гродне адкладваецца // Наша ніва : газета. — Мн.: 22 ліпеня 2010.
  40. ↑ Состоялась презентация сборника «100 лиц безработицы», выпущенного кампанией «Говори правду!» Архівавана 25 ліпеня 2014.
  41. ↑ Уладзіміру Някляеву месца на зямлі не знайшлося… Архівавана 25 ліпеня 2014.
  42. ↑ Кампанія «Гавары праўду» падпісваецца пад эканамічнай праграмай Раманчука Архівавана 25 ліпеня 2014.
  43. ↑ Могилев: начался сбор подписей за реконструкцию дороги(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (2 июня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 21 ліпеня 2010.
  44. ↑ У Магілёве актывісты кампаніі «Кажы Праўду!» ініцыявалі збор подпісаў Архівавана 14 верасня 2017.
  45. ↑ Акции(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд». Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 20 ліпеня 2010.
  46. ↑ Зеленкова А. Активисты кампании «Говори правду» провели экологическую акцию // Солидарность : газета. — Мн.: 29.06.2010.
  47. ↑ Корбут В. Оршанские власти готовы сотрудничать с «Говори правду» // Солидарность : газета. — 5 июля 2010.
  48. ↑ Казак И.. Чиновники и активисты довольны сотрудничеством(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (12 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 26 ліпеня 2010.
  49. ↑ Казак И.. В Гродно активистов «Говори правду!» приняли за БРСМ(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (29 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 30 ліпеня 2010.
  50. ↑ Мирный Д.. Экологические акции на Брестчине набирают ход(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперёд» (26 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 30 ліпеня 2010.
  51. ↑ «Говорящих правду» лишают голоса(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (18 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 24 студзеня 2012. Праверана 12 ліпеня 2010.
  52. ↑ Быковский П.. Эксперты: Неофициально президентская кампания в Беларуси уже началась. Немецкая волна (20 мая 2010). Праверана 12 ліпеня 2010.
  53. ↑ Будучыя прэзыдэнцкія выбары ў люстэрку канфліктаў і тэндэцый году (недаступная спасылка) (7 чэрвеня 2010). — «Максімюк: Па-мойму, кампанія з самага пачатку задумвалася як стартавая пляцоўка для прэзыдэнцкага прэтэндэнта. Улады апошнімі дзеяньнямі толькі прыскорылі гэты працэс, выразна ткнуўшы пальцам ва Ўладзіміра Някляева»  Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2015. Праверана 15 ліпеня 2010.
  54. ↑ Раскольников Р. И хочет, и «не колется»! // Белгазета. — Мн.: 22.03.2010. — В. 11 (734).(недаступная спасылка)
  55. ↑ Владимир Некляев заявил, что не хочет быть президентом(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (25 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 24 студзеня 2012. Праверана 15 ліпеня 2010.
  56. ↑ Лукашук З.. Некляев создал аполитичную кампанию и оказался в политике(недаступная спасылка). Европейское радио для Беларуси (25 лютага 2010). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 15 ліпеня 2010.
  57. ↑ Крамчук Д.. Загадка политической неопределённости Некляева(недаступная спасылка). Euramost (17 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2012. Праверана 21 ліпеня 2010.
  58. ↑ Некляев пойдет на Всебелорусское народное собрание(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (19 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 24 студзеня 2012. Праверана 9 жніўня 2010.
  59. ↑ Владимир Некляев намерен «разбудить» делегатов Собрания(недаступная спасылка)
  60. ↑ В Бресте набирает обороты кампания по избранию Некляева делегатом четвёртого Всебелорусского народного собрания Архівавана 27 студзеня 2012.
  61. ↑ Быковский П. Владимир Некляев переходит на политическое поле // Белорусы и рынок : газета. — Мн.: 2010. — В. 28 (914).
  62. ↑ Владимир Некляев подвел итоги социальной деятельности кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). БелаПАН (28 августа 2010). Архівавана з першакрыніцы 31 студзеня 2012. Праверана 10 верасня 2010.
  63. ↑ «Разворот»: Предстоящие выборы президента Беларуси(недаступная спасылка). Видеорадио. Эхо Москвы (2 сентября 2010). Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2010. Праверана 3 верасня 2010.
  64. ↑ Сведения о представлении документов и о регистрации инициативных групп избирателей по выдвижению кандидатов в Президенты Республики Беларусь
  65. ↑ Някляеў павялічыў склад ініцыятыўнай группы да 3 275 чалавек
  66. ↑ ЦИК уполномочен уточнить: за Некляева сдано более 193 тысяч подписей Архівавана 11 студзеня 2012.
  67. ↑ Лазавік: Гэта ня мы, гэта Word «скраў» подпісы Някляева
  68. ↑ Санников и Некляев предоставили доказательства фальсификации выборов Архівавана 3 верасня 2014.
  69. ↑ Сообщение Центральной комиссии Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов об итогах выборов Президента Республики Беларусь Архівавана 12 кастрычніка 2016.
  70. ↑ ГРАЖДАНСКИЙ ДОГОВОР(недаступная спасылка). Гавары Праўду. Архівавана з першакрыніцы 4 жніўня 2012. Праверана 2012-7-1.
  71. ↑ Проект китайского технопарка засекречен. Хартия'97. Архівавана з першакрыніцы 4 жніўня 2012. Праверана 2012-7-1.
  72. ↑ «Китайский технопарк будем строить, как бы этого не хотелось «Говори правду!»(недаступная спасылка). Свободные новости плюс. Архівавана з першакрыніцы 4 жніўня 2012. Праверана 2012-7-1.
  73. ↑ Андрея Дмитриева на день рождения оставили без собойки(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 28 сакавіка 2015. Праверана 2012-7-1.
  74. ↑ Сорок тысяч подписей собрали активисты кампании «Говори правду!» за своих кандидатов(недаступная спасылка) (13 жніўня 2012). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  75. ↑ Лябедзьку і Янукевіча зарэгістравалі, Ляўковіча — не (22 жніўня 2012).
  76. ↑ Некляев и Мацкевич устроили дебаты в центре Минска(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  77. ↑ На Комаровке разыскивали действующих депутатов(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  78. ↑ Кандидаты в депутаты проводят единый день «Ищем правду»(недаступная спасылка) (14 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  79. ↑ Брестские кандидаты в депутаты провели пикет «Шаг в Европу»(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  80. ↑ Заключительный агитационный пикет кампании "Говори правду!" прошел под девизом "Мы не кідаем"(недаступная спасылка) (22 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  81. ↑ Партия БНФ возьмет под наблюдение один из избирательных округов Минска(недаступная спасылка) (15 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  82. ↑ «Zмена» предложила избирателям пустить голоса коту под хвост(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 20 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  83. ↑ Милиция пресекла раздачу борща избирателям(недаступная спасылка) (18 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  84. ↑ Оппозиция заявляет о достижении поставленных на выборы-2012 целей(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 27 лютага 2015.
  85. ↑ «Говори правду!» предлагает обязать сотрудников милиции работать только в форменной одежде(недаступная спасылка) (5 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  86. ↑ «Вместе против обдираловки» — новая акция кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). Белорусские новости (12 снежня 2013). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  87. ↑ «Говори правду!» задала депутатам три вопроса не в бровь(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  88. ↑ Андрей Дмитриев. ПРАВДА. Три депутата на сундук «мертвеца»(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  89. ↑ Из 487 человек, выдвинутых кампанией "Говори правду", лишь 107 зарегистрированы кандидатами в депутаты(недаступная спасылка). БелаПАН (24 лютага 2014). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  90. ↑ На пикете кандидата в депутаты Сергея Возняка кампания "Говори правду" представила результаты своей деятельности в Беларуси(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  91. ↑ [Читать полностью: http://naviny.by/rubrics/abroad/2014/03/02/ic_articles_118_184756/ В Минске задерживают людей, которые не поддерживают идеи Владимира Путина](недаступная спасылка) (2 сакавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  92. ↑ Дмитриев: власти еще больше уменьшили пространство для оппозиции на выборах (21 сакавіка 2014).
  93. ↑ Перадвыбарчы пікет у Берасці. Беларускае Радыё Рацыя.
  94. ↑ Першы агітацыйны пікет у Воршы: людзі баяцца падыходзіць. Радыё Свабода.
  95. ↑ "Активисты кампании "Говори правду" провели в Рогачеве акцию "Один день с кандидатом"". 12.03.2014. Архівавана з арыгінала 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  96. ↑ В Микашевичах кандидаты от «Говори правду» поздравили дам с праздником весны(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  97. ↑ Наблюдатели кампании "Право выбора" зафиксировали непрозрачный подсчет голосов и ряд других нарушений в ходе местных выборов(недаступная спасылка). БелаПАН. Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  98. ↑ Двое представителей "Говори правду" избраны депутатами местных советов(недаступная спасылка). БелаПАН (3 красавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  99. ↑ Улица Осипенко в Бресте будет реконструирована в 2014 году. Виртуальный Брест.
  100. ↑ От Солнечной до «Юбилейки». Власти тянут с обустройством «проблемных» территорий в Бресте(недаступная спасылка). Брестский курьер (26 лютага 2014). Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  101. ↑ Ад брэсцкіх уладаў патрабуюць апублікаваць план рамонту дарог. Еўрарадыё (7 красавіка 2014).
  102. ↑ Пасля года абскарджванняў на брэсцкай вуліцы паклалі асфальт. Еўрарадыё (12 мая 2014).
  103. ↑ «За лучший Брест»: экс-кандидаты в депутаты на местных выборах от БСДП (Грамада) и «Говори правду» будут отстаивать интересы жителей города(недаступная спасылка). Белорусские новости (9 чэрвеня 2014). Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  104. ↑ Брестские активисты «Говори правду» жалуются в Министерство ЖКХ на бездействие местных властей(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  105. ↑ В Бресте начался сбор подписей за отмену сдачи местными властями в аренду участка реки Мухавец для промышленного лова рыбы(недаступная спасылка). БелаПАН (19 жніўня 2014). Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  106. ↑ Праблемы жыхароў у Мікашэвічах – не вырашаюцца(недаступная спасылка). Беларускае Радыё Рацыя. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  107. ↑ Жыхары Мікашэвічаў – за ўтульны горад(недаступная спасылка). Беларускае Радыё Рацыя. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  108. ↑ Александр Класковский: Нужно создавать широкий плацдарм независимости Беларуси во всех сферах(недаступная спасылка). БелаПАН (2 красавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  109. ↑ Белорусская АЭС может получиться и небезопасной, и неприбыльной(недаступная спасылка). Белорусские новости (24 красавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  110. ↑ Андрей Дмитриев: Государство не должно быть разделенным на две части, иначе этим воспользуются его враги(недаступная спасылка). БелаПАН. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  111. ↑ Для эффективной борьбы с коррупцией в Беларуси необходима гласность и реформа судебной системы(недаступная спасылка). Белорусские новости. Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  112. ↑ «Говори правду» начала национальную акцию «Поддержим детей войны»(недаступная спасылка). Белорусские новости (2 ліпеня 2014). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  113. ↑ Беларусь втягивает себя в военные планы другой страны, соглашаясь на размещение иностранных баз, заявляют в "Говори правду"(недаступная спасылка). БелаПАН (16 кастрычніка 2014). Архівавана з першакрыніцы 23 лютага 2015. Праверана 28 лютага 2015.
  114. ↑ Владимир Некляев заявил о выходе из оппозиционных структур Архівавана 9 красавіка 2015. // TUT.by (руск.)
  115. ↑ Центральная комиссия Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов. СВЕДЕНИЯ о результатах голосования 11 октября 2015 года(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 17 кастрычніка 2015. Праверана 21 лютага 2016.
  116. ↑ http://minjust.gov.by/ru/news/1029/ Архівавана 16 мая 2017.
  117. ↑ Милиция конфисковала 9 тысяч открыток со словами «Говори правду»
  118. ↑ Владимир Некляев: Традиции партизанки в Борисове сохранились…
  119. ↑ Владимира Некляева «сделали» наркоманом
  120. ↑ Активисты кампании «Говори правду!» провели на площади Победы своеобразное мероприятие(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2022. Праверана 28 лютага 2015.
  121. ↑ а б Экологи и ученые Беларуси, России, Таджикистана, Казахстана и Израиля выступили в защиту Ю. Воронежцева Архівавана 14 верасня 2017.
  122. ↑ Атака на активистов кампании «Говори правду!»
  123. ↑ а б Спецслужбы разгромили офисы «Говори правду» по всей Беларуси Архівавана 22 мая 2010.
  124. ↑ Около 20 активистов гражданской кампании «Говори правду!» задержаны в Минске Архівавана 2 сакавіка 2012.
  125. ↑ После обыска активист ОГП из Гомеля Юрий Воронежцев остался без средств к существованию Архівавана 29 чэрвеня 2017.
  126. ↑ Ці вернуць Актывістам «Гавары праўду» рэчы і грошы? Архівавана 14 верасня 2017. (бел.)
  127. ↑ а б Освобождение Некляева, Возняка и Дмитриева (видео)
  128. ↑ Глебусь Г.. Нина Похлопко: Окружили по полной программе…(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперед» (29 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 30 ліпеня 2010.
  129. ↑ Задержанные активисты кампании «Говори правду» вышли на свободу
  130. ↑ Някляеў: Кампанія «Гавары праўду!» не працуе на грошы Крамля
  131. ↑ Сообщение УИОС МВД(недаступная спасылка). Министерство внутренних дел Республики Беларусь (21 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 28 чэрвеня 2007. Праверана 20 ліпеня 2010.
  132. ↑ МВД разъяснило основания для задержания активистов кампании «Говори правду!» Архівавана 25 ліпеня 2014.
  133. ↑ а б Валентина Матусевич: Вещи, которые нашли у нас дома, имеют 30-летнюю историю Архівавана 27 ліпеня 2014.
  134. ↑ Владимир Некляев: я думал, что выйду через три года Архівавана 22 лютага 2015.
  135. ↑ Сергей Возняк: самая страшная мука на Окрестина — прослушивание Белорусского радио Архівавана 22 лютага 2015.
  136. ↑ У фірме "Дзіксэнд" пра крымінальную справу ня ведаюць (недаступная спасылка). Радыё Свабода (21 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 20 ліпеня 2010.
  137. ↑ а б Уладзімір Някляеў: «З актывістаў кампаніі „Гавары праўду!“ хочуць зрабіць злачынную банду» Архівавана 25 ліпеня 2014.
  138. ↑ Патроны в траве Архівавана 27 ліпеня 2014.
  139. ↑ Уладзімер Някляеў пра падрабязнасці арышту
  140. ↑ Гаджиев М. За «Говори правду» сказала Европа // Коммерсантъ : газета. — 21 мая 2010. — В. 89 (4389).
  141. ↑ Statement on raids on the «Tell the Truth» civic campaign in Belarus (англ.)(недаступная спасылка). British Embassy in Belarus. Архівавана з першакрыніцы 21 красавіка 2012. Праверана 22 ліпеня 2010.
  142. ↑ Посольство Великобритании глубоко озабочено ситуацией вокруг «Говори правду»(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (21 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2015. Праверана 21 ліпеня 2010.
  143. ↑ Коровенкова Т.. США озабочены репрессиями против активистов гражданской кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). БелаПАН (25 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 21 ліпеня 2010.
  144. ↑ Правозащитный центр «Весна». Совместное заявление Международной Федерации за права человека (FIDH) и Правозащитного центра «Весна»(недаступная спасылка). Правозащитный центр «Весна» (31 мая 2010). — «Международная Федерация за права человека (FIDH) и ее членская организация в Беларуси Правозащитный центр «Весна» выражают глубокую обеспокоенность по поводу волны новых репрессивных действий (обысков, допросов и арестов) в отношении активистов гражданского общества, правозащитников, независимых журналистов и представителей политической оппозиции, а также в связи с общим ухудшением состояния прав человека в стране»  Архівавана з першакрыніцы 31 ліпеня 2011. Праверана 4 жніўня 2010.
  145. ↑ Глава делегации Европарламента по связям с Беларусью осудил «политически мотивированные» обыски активистов кампании «Говори правду!»(недаступная спасылка). Правозащитный центр «Весна» (20 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 4 жніўня 2010.
  146. ↑ Экологи и ученые выступили в защиту активиста «Говори правду!» Воронежцева Архівавана 18 сакавіка 2015.
  147. ↑ Рада «Беларускі ПЭН-цэнтр» пратэстуе супраць масавых вобшукаў Архівавана 5 сакавіка 2012.
  148. ↑ Литераторы США и Финляндии вступились за Некляева Архівавана 27 ліпеня 2014.
  149. ↑ Зарянка В.. Штефан Малериус: Обыски активистов кампании «Говори правду» напоминают роман Кафки(недаступная спасылка). Нямецкая хваля (19 мая 2010). — Интервью с главой белорусского бюро фонда имени Аденауэра. Архівавана з першакрыніцы 31 сакавіка 2022. Праверана 30 ліпеня 2010.
  150. ↑ а б Рымашэўская Ю.. Скрадзены і рэквізаваны 100 тысяч подпісаў за ўшанаванне памяці Васіля Быкава (недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперед» (7 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 7 ліпеня 2010.
  151. ↑ Степнов А.. Подписи за улицу Быкова, находившиеся в машине Михаила Башуры, конфискованы вместе с его личными вещами (видео)(недаступная спасылка). «Говори правду». «Движение вперед» (9 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2017. Праверана 12 ліпеня 2010.
  152. ↑ Акция «Дорогу — улицам Быкова». Народ проголосовал ЗА Быкова! Архівавана 14 верасня 2017.
  153. ↑ Кампания «Говори правду!» доказала, что по-настоящему собрала подписи Архівавана 22 лютага 2015.
  154. ↑ Адвокат требует немедленного освобождения Михаила Башуры Архівавана 10 жніўня 2010.
  155. ↑ Михаилу Башуре предъявлено обвинение в подделке документов(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (17 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 18 жніўня 2010.
  156. ↑ Уладзімір Някляеў. ПРАЎДА. Краіна падробак Архівавана 22 лютага 2015.
  157. ↑ Сторонников Некляева арестовывают под любым предлогом
  158. ↑ Грузьдзіловіч А.. Уладзімер Някляеў: Улады зьмянілі тактыку адносна кампаніі «Гавары праўду» (недаступная спасылка). Радыё Свабода (12 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2010. Праверана 15 жніўня 2010.
  159. ↑ Абакунчык Г.. Міліцыянты сарвалі пэрформанс кампаніі «Гавары праўду» (недаступная спасылка). Радыё Свабода (12 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 31 жніўня 2010. Праверана 15 жніўня 2010.
  160. ↑ На Магілёўшчыне забаранілі ўсе пікеты руху “Гавары праўду” (недаступная спасылка). Радыё Свабода (11 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 15 жніўня 2010.
  161. ↑ Пашкевічу на Дзень моладзі — 40 базавых велічынь (недаступная спасылка). Радыё Свабода (12 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 22 лютага 2015. Праверана 15 жніўня 2010.
  162. ↑ Организаторов кампании «Говори правду!» хотят лишить регистрации Архівавана 25 ліпеня 2014.
  163. ↑ Учреждение «Движение вперед», проводящее кампанию «Говори правду!», могут лишить госрегистрации Архівавана 8 чэрвеня 2010.
  164. ↑ Кампанию «Говори правду!» хотят вывести за легитимные рамки Архівавана 25 ліпеня 2014.
  165. ↑ Хозсуд будет истребовать учредительные документы «Движения вперед» Архівавана 26 сакавіка 2015.
  166. ↑ Организаторы кампании «Говори правду!» считают необоснованными претензии властей Архівавана 26 сакавіка 2015.
  167. ↑ Пілецкі А. «Гавары праўду» выйграла суд у Мінгарвыканкама // Наша Ніва : газета. — 7 ліпеня 2010.
  168. ↑ Косарев Г.. Зачем власти судятся с кампанией «Говори правду»?(недаступная спасылка). Завтра твоей страны (21 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 27 ліпеня 2010.
  169. ↑ Степнов А.. Мингорисполком вновь нацелился на ликвидацию «Движения вперед»(недаступная спасылка). «Говори правду". «Движение вперед» (20 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 13 верасня 2017. Праверана 22 ліпеня 2010.
  170. ↑ Белорусские власти оказывают давление на лидера кампании «Говори правду»(недаступная спасылка). ИА «РЕГНУМ» (30 июля 2010). Архівавана з першакрыніцы 26 ліпеня 2014. Праверана 30 ліпеня 2010.
  171. ↑ Корбут В. «Говори правду!» переводят на нелегальное положение // Солидарность : газета. — Мн.
  172. ↑ Владимир Некляев: Кампания «Говори правду!» будет продолжена(недаступная спасылка). БелаПАН (30 ліпеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 30 ліпеня 2010.
  173. ↑ «Гавары праўду!» будзе працаваць у межах навастворанай арганізацыі (недаступная спасылка). Белсат (31 июля 2010). Праверана 2 жніўня 2010.(недаступная спасылка)
  174. ↑ Суд принял решение о ликвидации "Движения вперед"(недаступная спасылка). БелаПАН (12 кастрычніка 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 12 кастрычніка 2010.
  175. ↑ Мінюст адмовіў у дзяржрэгістрацыі аб’яднання «Гавары праўду» Архівавана 11 лютага 2011.
  176. ↑ Верховный суд согласился с Минюстом по поводу нерегистрации ОО «Говори правду!»(недаступная спасылка). ЕвроБеларусь (7 жніўня 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 24 жніўня 2013.
  177. ↑ БелаПАН. Оглашены приговоры Некляеву, Рымашевскому, Дмитриеву, Федуте, Возняку и Положанко(недаступная спасылка). belapan.com. Архівавана з першакрыніцы 4 лютага 2012. Праверана 2012-2-2.
  178. ↑ Беларусь призывают освободить узников совести, задержанных в связи с протестами после выборов Архівавана 18 красавіка 2017.
  179. ↑ ТБМ отказалось поддерживать кампанию «Говори правду»(недаступная спасылка). Европейское радио для Беларуси (19 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 26 ліпеня 2010.
  180. ↑ Мілінкевіч А. В.. «Як вы ставіцеся да грамадзянскай акцыі „Говори Правду!“?»  (7 чэрвеня 2010). Архівавана з першакрыніцы 15 жніўня 2011. Праверана 15 ліпеня 2010.
  181. ↑ Лебедько подверг критике идею Некляева выдвигаться делегатом Всебелорусского народного собрания Архівавана 8 мая 2015.
  182. ↑ Класковский А.. Некляев решил сыграть на чужом поле(недаступная спасылка). Naviny.by. БелаПАН (10 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 20 сакавіка 2015. Праверана 11 жніўня 2010.
  183. ↑ Лукашук З.. Некляев: Кампания "Говори правду" создана не ради Нобелевской премии(недаступная спасылка). Европейское радио для Беларуси (25 снежня 2024). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2011. Праверана 14 верасня 2010.
  184. ↑ Белорусская оппозиция — правда о говорящих ложь
  185. ↑ Андрей Дмитриев комментирует очередной «шедевр» от БТ Архівавана 14 верасня 2017.
  186. ↑ Буян Я. Почему Некляева и К взяли в оборот // Солидарность : газета. — 19 мая 2010.
  187. ↑ Некляевские миллионы Архівавана 27 ліпеня 2014.
  188. ↑ Некляев будет говорить правду за деньги из России Архівавана 5 сакавіка 2016.
  189. ↑ РФ не видит альтернативы Лукашенко на посту главы Беларуси — посол
  190. ↑ Федута: Деньги на кампанию «Говори правду!» дали белорусы, проживающие в России Архівавана 24 мая 2010.
  191. ↑ Аляксандар Фядута (недаступная спасылка). Радыё Свабода. — Анлайн-каферэнцыя. — «гэта грошы беларусаў, якія часова жывуць у Расеі»  Архівавана з першакрыніцы 10 ліпеня 2010. Праверана 23 ліпеня 2010.
  192. ↑ Юрий Баранчик(недаступная спасылка). Zahav.ru. Праверана 23 ліпеня 2010.(недаступная спасылка)
  193. ↑ Баранчик Ю.. Репрессии в Беларуси: правда под ударом(недаступная спасылка). ИА РЕГНУМ (21 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 11 студзеня 2012. Праверана 23 ліпеня 2010.
  194. ↑ Класковский А.. Верхушку сразу колбасит, когда играют не по ее правилам. Выборы в Беларуси. БелаПАН (26 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 10 жніўня 2010. Праверана 27 ліпеня 2010.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
commons: Кампанія «Гавары праўду» на Вікісховішчы

Фота і відэа

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Гавары_праўду&oldid=4847818"