Банцараўская культура

Банцараўская культура Жалезны век
Геаграфічны рэгіён	Сярэдняя і Паўночная Беларусь, Смаленская вобласць
Датаванне	V—VIІІ стст. н.э.
Носьбіты	Дняпроўскія балты? Праславяне
Пераемнасць
← Днепра-дзвінская ← Культура штрыхаванай ← Кіеўская → Полацка-смаленскіх доўгіх курганоў→
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Банцараўская культура — археалагічная культура плямёнаў, якія ў V—VIII стст. жылі ў Верхнім Падняпроўі, Верхнім Панямонні, Верхнім і Сярэднім Падзвінні.

Назва ўтворана ад гарадзішча Банцараўшчына пад Мінскам. Насельніцтва займалася земляробствам і жывёлагадоўляй; жыло на селішчах у паўзямлянкавых жытлах зрубнай канструкцыі і наземных слупавой канструкцыі, унутры жытлаў размяшчаліся печы-каменкі. У якасці сховішчаў часта выкарыстоўваліся ранейшыя гарадзішчы, якія дадаткова ўмацоўваліся валамі. Пахавальны абрад — трупаспаленне на бескурганных і курганных могільніках. Рэшткі спаленых нябожчыкаў змяшчаліся ў гліняныя урны або ссыпаліся ў магільныя ямы. У курганах (круглых, падоўжаных, доўгіх) пахаванні на гарызонце, у насыпе або адразу пад яго дзярновым пакрыццём. Характэрны слабапрафіляваны пласкадонны неарнаментаваны посуд. Большасць даследчыкаў лічыць, што Банцараўская культура належала балтам; яна сфарміравалася ў выніку пранікнення на поўнач Беларусі носьбітаў кіеўскай культуры і змяшэння іх з плямёнамі днепра-дзвінскай культуры і культуры штрыхаванай керамікі. Разам з тым, апошнія лінгвістычныя даследаванні мовы насельніцтва ва ўсходняй частцы банцараўскай (тушамлінскай) культуры на Смаленшчыне (т.зв. мошчынскай) дазваляюць сцвярджаць, што яны ўяўляюць сабой найбольш старое адгалінаванне ад праславянскіх гаворак і належаць да найбольш ранніх каланізацыйных славянскіх плыняў на ўсходзе Еўропы.

Літаратура

• Банцараўская культура // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 283. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).