Qurbançı
Qurbançı | |
---|---|
40°33′59″ şm. e. 48°57′39″ ş. u.HGYO | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 979 m |
Saat qurşağı | |
Qurbançı — Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.[1]
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qurbançı Baş Qafqaz dağ silsiləsinin ətəyində yerləşir. Qurbançı kəndinin əhalisi türk mənşəlidir və qədim zamanlardan etibarən əsasən heyvandarlıqla məşğul olmuşdur. Qurbançı kəndi ərazi vahidi kimi bir müddət Mərəzə rayonuna, sonradan Şamaxı rayonuna aid olmuş hal-hazırda isə Qobustan rayonuna aiddir. Bu kənd Bakı şəhərindən Şamaxıya gedən qədim karvan yolunun kənarında yerləşir. Qurbançı kəndi öz başlanğıcını bu kəndin yaxınlığında yerləşən qədim yaşayış məskəni olan Şəhərgah[2] adı ilə məlum olan qədim yaşayış məntəqəsindən götürüb. Azərbaycan ərazisində “Şəhərgah” adı ilə tanınan bir neçə Orta əsr yaşayış yeri mövcuddur. Bunlardan biri də Qurbançı kəndi yaxınlığında, Qurbançıdan Qobustan şəhərinə gedən yolun sağında kənddən təqribən bir kilometr uzaqlıqda yerləşən yaşayış yeri olmuşdur. Şəhərgahın yerində hal-hazırda yerə batmış bir neçə iri daşlar və qəbir daşları vardır. Şəhərgah vaxtilə Bakıdan Şamaxıya və daha sonra Azərbaycanın qərb ərazilərinə gedən karvan yolunun üstündə olan mühüm əhəmiyyət kəsb edən bir şəhər olub. Bakıdan çıxan karvan axşama Cəngiyə (Bakı-Şamaxı yolunun 60-cı kilometrliyində) çatırdı və orada gecələyirdi. Səhəri gün isə bu karvan Cəngidən çıxaraq Müşkəmir, Şəmsəddim körpüsü (bu körpü indi də durur), Ağ nohur, Şəhərgah, Çalov, Cəyirli, Təklə istiqamətində Şamaxı şəhərinə doğru irəliləyirdi. Karvanın növbəti gecələmə məkanı (karvansara) Şamaxı şəhəri olub. Şəhərgah bu karvan yolunun üzərində olan mühüm və yeganə iri yaşayış məntəqəsi (Bakıdan Şamaxıya qədər olan yolda) olmuşdur. Şəhərgahdan xeyli küp qırıntıları, qədim əşyalar tapılmışdır.[3]
Toponimikası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kənd Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Oykonim XIX əsrin əvvəllərində maldarlıqla məşğul olmuş qurbançı elinin adındandır.[4]
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 614 nəfər əhali yaşayır.[5]
Ziyalıları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Alim Həmzə oğlu Qasımov - Azərbaycan xanəndəsi, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Azərbaycan musiqini bütün dünyaya tanıdan, azərbaycan musiqisini özünəməxsus, istedadlı, təkrarolunmaz ifçısı olan Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Alım Qasımovun babasının yurdu Qurbançı kəndindədir [6].
- Əlikram Nuhbala oğlu Əliyev - fizika-riyaziyyat elmleri doktoru, progessor. Əlikram Əliyev 12 Dekabr 1954-cü ildə Qurbançı kəndində anadan olmuşdur, Türkiyənin "İstanbul Yeni Yüzil Universitetində" Kafedra Müdürü vəzifəsində çalışmaqdadır.
- Canməmməd Nizam oğlu Rüstəmov – fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent.
- Bayram Nizam oğlu Rüstəmov - fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent.
- Anar Canməmməd oğlu Rüstəmov – fizika elmləri doktoru, professor.Anar Rüstəmov Avropanın ən böyük qurğusunda, Böyük Adron Kollayderində işləyən yeganə azərbaycanlı professor, atom fizikası üzrə fizika elmləri doktorudur[7].
- Ülviyyə Canməmməd qızı Rüstəmova (Poladova) – astronomiya üzrə fəlsəfə doktoru.
- Nəbi Canməmməd oğlu Rüstəmov – tibb üzrə fəlsəfə doktotu, nevropotoloq həkim. Nəbi Rüstəmov Amerika Birləşmiş Ştatlarının Vaşinqton şəhərində həkim nevropotoloq işləyir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Qobustan rayonu: İnzibati ərazi dairələri". 2022-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-21.
- ↑ ""Şəhərgah"ın əhatəli tədqiqata ehtiyacı var" (az.). https://www.medeniyyet.az/. 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28-01-2022.
- ↑ Mehman Abdullayev. Azərbaycan tarixi. Yenilənmiş V nəşr. Bakı: "Bakı Universiteti" nəşriyyatı. 2019.
- ↑ Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- ↑ Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
- ↑ Baku TV. "Qobustanın viran qalan Qurbançı kəndindən xüsusi reportaj - VİDEO" (az.). https://oxu.az/. 13 noyabr 2021. 2023-01-27 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Milli Nüvə Tədqiqatları Mərkəzi CERN ilə əməkdaşlıq memorandumu imzalayıb" (az.). trend.az. 24 May 2016. 27 January 2023 tarixində arxivləşdirilib.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et] Qobustan rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |