İbrail Kuşatması (1828)
| İbrail Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||||
 Rus ordusunun 15 Haziran 1828'deki başarısız hücumu | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Rus İmparatorluğu |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Grandük Mihail Pavloviç General Vovanov |
Süleyman Paşa  | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 20.000 asker+47.000 işçi | 8.000 milis | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 4-5.000 ölü ve yaralı | Yok denecek kadar az | ||||||||
İbrail Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.
İbrail Kalesi'ni 21 Mayıs 1828'de kuşatan Grandük Mihail Pavloviç komutasındaki Rus ordusuna ağır kayıplar verdiren Süleyman Paşa komutasındaki kale garnizonu, kalenin fiziken tahribata uğraması karşısında savunma olanağı kalmadığından, tüm garnizonun Silistre'ye tahliyesi koşuluyla 23 Haziran 1828'de kaleyi teslim etti.
Kuşatma öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Rusya İmparatorluğu 26 Nisan 1828 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ettikten kısa bir süre sonra Rus ordusu 8 Mayıs 1828'de Prut nehrini üç yerden geçerek, Boğdan ve Eflâk üzerinden Osmanlı topraklarına girdi. Buna mukabil, 20 Mayıs 1828'de savaş ilan eden Osmanlı İmparatorluğu ise iki yıl önce Yeniçeri Ocağının kaldırılması sırasında büyük hizmetler veren Karadeniz Boğazı Muhafızı (Komutanı) Ağa Hüseyin Paşa Serasker olarak atandı.
8 Haziran'da Çar I. Nikolay'nın da bölgeye gelmesiyle[1] Rus ordusu Tuna'yı geçmeye başladı ve 11 Haziran'da İsakçı'yı işgal etti. 70.000 kişilik Rus ordusu daha sonra Babadağ üzerinden Karasu'ya ilerledi ve Maçin, Tulça, Hırsova ve Köstence kalelerini kuşatmayı hedefledi.[2]
Kuşatma
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu hedef doğrultusunda Rus ordusunun daha savaşın başlangıcında ana hedeflerinden biri İbrail Kalesi olmuştu. Tuna'nın sol (batı) kıyısında bulunan bu kale, yarım daire şeklinde ve 25 metre yükseklikte bir sura ve dokuz büyük tabyaya sahipti. Süleyman Paşa komutasında ve çoğu milis 8.000 kişilik garnizon tarafından muhafaza edilen kalede çeşitli büyüklüklerde 278 top vardı.
Rus ordusunun öncü birlikleri 11 Mayıs'ta İbrail kalesinin önlerine gelip, 12 Mayıs'tan itibaren ablukayı başlattı, 21 Mayıs'ta ise General Grandük Mihail Pavloviç ve General Vovanov komutasındaki Rus 7. Ordusunun toplarla birlikte bölgeye gelişiyle kuşatma başladı. Rus ordusu, kuşatma için yaklaşık 20.000 askerlik bir kuvvet tahsis etti (istihkam faaliyetleri için de 47.000 işçi vardı). Keşif faaliyetlerinden sonra Rus ordusu kaleye batıdan taarruza karar verdi.
3-6 Haziran'da siperlerin kazılmasını işlemlerini tamamlayan Ruslara karşı Osmanlı garnizonu da huruçlarla kayıp verdirmeye başladı. 8 Haziran'da Amiral Zautski komutasındaki 18 gemiden kurulu Rus Tuna filosu da İbrail önlerine geldi. Karşısında ise 32 parçalı Osmanlı Tuna filosu konuşlandı. Muharebede Osmanlı filosu yenilince takviyesiz kalan Maçin kalesi düştü.
15 Haziran'da Rus ordusu lağımları patlatarak taarruza giriştiyse de, güneydeki lağımın yeterince tahribat yaratamaması nedeniyle dar bir bölgede hücuma kalkan Rus birlikleri kaydadeğer kayıplar verdiler. Rus Komutan Grandük Mihail birliklere taarruzu durdurarak ricat emri verdiğinde Rus ordusunun kaybı en az 650 ölü ve 1.400 yaralı olmak üzere 2.000'i aşmıştı.[3][4]
Bununla birlikte, bir ayı aşkın zamandır kuaştma altındaki kalenin dayanacak takati kalmadığından Süleyman Paşa 17 Haziran'da Rus ordusunun daha önce yaptığı teslim olma teklifi çerçevesinde müzakere teklif etti. 8.000 kale muhafızının silahlarıyla birlikte sancaklarını açarak serbestçe Silistre'ye geçmeleri koşuluyla kalenin teslim edilebileceği teklifinin Rus tarafınca kabul edilmesi üzerine, Osmanlı garnizonu 23 Haziran'da İbrail kalesini tahliye etti.
Kuşatma sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]
İbrail Kalesinin 21 Mayıs'tan 18 Haziran'a kadar yaklaşık bir ay Rus ordusuna direnmesi, Osmanlı ordusunun cepheye gelmesi ve Rus ordusunun asıl hedefleri olan Şumnu, Rusçuk ve Varna'yı takviye etmesi için kritik bir zaman kazandırdı.[5]
Buna ilaveten, Osmanlı garnizonu neredeyse hiçbir kayıp vermeden Rus ordusundan yaklaşık 4.000 (Türk kaynaklarına göre 5.000) askeri savaş dışı bırakmış,[6] garnizonun kendisi ise silahlarıyla ana Osmanlı ordusuna iltihak etmişti.
Rus ordusu ise, verdiği 4.000 askerlik kaybın yanısıra, Haziran sonlarına kadar İbrail kalesi önünde zaman kaybederek ileri harekâtını yaz aylarında icra etmek zorunda kalmış, özellikle Dobruca’nın bataklık ve rutubetli arazisinde sıtma ve dizanteriden ciddi kayıplar vermeye başladılar.
İbrail kalesindeki garnizonun komutanı Süleyman Paşa; başlangıçta kaleyi teslim ettiği için idama mahkûm edildiyse de, yaptığı savunmanın faydaları anlaşılınca affedilmiş, bununla birlikte vezir unvanı geri alınarak Zağra'ya sürüldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İsam Ansiklopedisi, "İbrail" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2000), c.21, s.365". 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022.
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı-Rus Harbi (1828-1829)", ATASE Yayınları, Ankara (1978), s.77-80
- ^ "1828 Seferi (Bulgarya ve Rumeli’de Ruslar)", Baron von Moltke, Çev. Dz. Yb. Ahmet Rasim ve Bnb. Muammer, Askerî Basımevi, İstanbul, (1932), s.48
- ^ "The Russo-Turkish campaigns of 1828 and 1829: With a view of the present state of affairs in the East by Colonel Chesney", Francis Rawdon, s.82
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı-Rus Harbi (1828-1829)", ATASE Yayınları, Ankara (1978), s.85-86
- ^ "1828 Seferi (Bulgarya ve Rumeli’de Ruslar)", Baron von Moltke, Çev. Dz. Yb. Ahmet Rasim ve Bnb. Muammer, Askerî Basımevi, İstanbul, (1932), s.50