เขื่อนแม่กวงอุดมธารา
| เขื่อนแม่กวงอุดมธารา | |
|---|---|
 | |
 | |
| ชื่อทางการ | เขื่อนแม่กวงอุดมธารา |
| ที่ตั้ง | อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ |
| เริ่มก่อสร้าง | พ.ศ. 2519 |
| งบก่อสร้าง | 3,090 ล้านบาท |
| ผู้ดำเนินการ | กรมชลประทาน |
| เขื่อนและทางน้ำล้น | |
| ปิดกั้น | แม่น้ำแม่กวง |
| ความสูง | 63 เมตร |
| ความยาว | 620 เมตร |
| อ่างเก็บน้ำ | |
| ปริมาตรกักเก็บน้ำ | 26.5 ล้านลูกบาศก์เมตร |
| พื้นที่กักเก็บน้ำ | 15 ตารางกิโลเมตร |
เขื่อนแม่กวงอุดมธารา[1] เป็นเขื่อนดินเก็บกักน้ำ ปิดกั้นลำน้ำแม่กวง ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ เขื่อนหลัก เขื่อนฝั่งขวา และเขื่อนฝั่งซ้าย ระดับสันเขื่อนสูงกว่าระดับน้ำทะเลปานกลาง 390 เมตร มีพื้นที่อ่างเก็บน้ำที่ระดับกักเก็บ 15 ตารางกิโลเมตร ปริมาณน้ำไหลลงอ่าง 204 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ส่งน้ำให้พื้นที่การเกษตร 148,400 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่อำเภอดอยสะเก็ด อำเภอสันทราย อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอบ้านธิ และอำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน
ประวัติ
[แก้]ลำน้ำแม่กวง เป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำปิง มีต้นน้ำอยู่บริเวณเทือกเขาในเขตอำเภอดอยสะเก็ด ไหลผ่านอำเภอดอยสะเก็ด อำเภอสันทราย อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอบ้านธิ อำเภอเมืองลำพูน และอำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน ในอดีตน้ำในลำน้ำกวงไหลเอ่อท่วมพื้นที่ของราษฎรได้รับความเสียหาย จนในปี พ.ศ. 2472 พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช ทรงวางแผนจะสร้างฝายทดน้ำพร้อมเหมืองส่งน้ำ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรในพื้นที่อำเภอดอยสะเก็ด และอำเภอสันกำแพง แต่เนื่องจากขาดแคลนงบประมาณจึงต้องล้มเลิกไป
ในปี พ.ศ. 2478 เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) ได้สร้างฝายกั้นลำน้ำแม่กวงที่ดอยลอง บ้านผาแตก จนในปี พ.ศ. 2491 กรมชลประทาน ได้สร้างฝายหินขึ้นทดแทน จนในวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2519 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรในท้องที่อำเภอดอยสะเก็ด และได้พระราชทานพระราชดำริให้กรมชลประทาน สำรวจและศึษาการพัฒนาลำน้ำสาขาของแม่น้ำกวง
การก่อสร้าง
[แก้]_P_20190207.jpg)
เขื่อนแม่กวงอุดมธารา สร้างขึ้นตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2519 โดยกรมชลประทาน เริ่มสำรวจออกแบบ และก่อสร้าง ในปี พ.ศ. 2520 พร้อมทั้งขอความช่วยเหลือจากรัฐบาลญี่ปุ่นในการศึกษาความเหมาะสมของโครงการเพื่อขอใช้เงินกู้จากต่างประเทศ โดยขอกู้เงินจากญี่ปุ่น ในระหวาง พ.ศ. 2525 ถึงปี พ.ศ. 2530 รวมเป็นเงิน 7,000.5 ล้านเยน
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามเขื่อนว่า เขื่อนแม่กวงอุดมธารา เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538
ในปี พ.ศ. 2558 กรมชลประทาน ได้เริ่มต้นดำเนินโครงการเพิ่มปริมาณน้ำในเขื่อนแม่กวงอุดมธารา โดยการก่อสร้างอุโมงค์ผันน้ำขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 เมตร ด้วยงบประมาณกว่า 15,000 ล้านบาท เพื่อผันน้ำจากลำน้ำแม่แตง และเขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล มายังเขื่อนแม่กวงอุดมธารา[2]