Pređi na sadržaj

Bacanje kugle

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Bacač kugle
Rotaciona tehnika bacanja kugle, Asmir Kolašinac.

Bacanje kugle je atletska disciplina u kojoj bacač nastoji baciti kuglu što dalje. Ova atletska disciplina služi za razvijanje snage, brzine, specifične izdržljivosti i okretnosti. Osim bacanja koje je propisano atletskim pravilima, kugla se može bacati na razne načine. Pri tome, u skladu sa uzrastom takmičara, upotrebljava se kugla različite mase.

Rajan Krauzer, svetski rekorder u bacanju kugle sa daljinom 23,56 metara.

Istorijat bacanja kugle

[uredi | uredi izvor]

Pretpostavlja se da su se prva takmičenja u bacanju kugle (topovskog đuleta) održavana u Velikoj Britaniji. Hroničari beleže da su se vojnici oko 1346. godine takmičili u bacanju topovskog đuleta teškog 16 funti (7,257 kg). U početku se bacalo iz mesta i to jačom i slabijom rukom. Vremenom su se iskristalisala pravila bacanja koja su se odnosila i na prostor iz kojeg se bacala kugla.

Prvi službeni rezultati vode se u Velikoj Britaniji od 28. maja 1860, kad je H. Vilijams bacio kuglu 36 ft (11 m) tj 10,972 metra.[traži se izvor] U početku se kugla bacala bočnom tehnikom. Najbolji rezultat tim načinom bacanja postigao je Džim Fuš (SAD) 17,95 m (1950). Peri O‘Brajen iz SAD prvi se prilikom bacanja u početnom položaju okrenuo leđima prema pravcu bacanja. Pri tom položaju moglo se jače uključiti mišiće, usled čega kugla dobija veće ubrzanje. O‘Brajen je ubrzo prebacio 18 m, a 1956. i 19,25 m. Od žena prvi svetski rekord postigla je Violeta Moris iz Francuske 10,15 m — 1924.

Među prvim bacačima kugle između dva rata na terenima Jugoslavije istakli su se Karolji Ambrozi, V. Narančić i A. Kovačević, a posle Oslobođenja Petar Šarčević, Dako Radošević, Milija Jocović, Petar Barišić, Tomislav Šuker, Ivan Ivančić, Vladimir Milić i Dragan Perić. Žene su u početku bacale kuglu od 5 kg. Prvi priznati rekord Jugoslavije postavila je 5. oktobra 1923. Marijana Jerina iz AK Primorje, rezultatom 6,24 metra.

Pravila takmičenja

[uredi | uredi izvor]

Kugla se baca s ramena jednom rukom iz kruga promera 2,135 m. Na sredini srednjeg spoljnog luka učvršćen je segment. U trenutku kad atletičar zauzima u krugu stav za početak izvođenja bacanja, kugla mora dodirivati bradu ili biti vrlo blizu nje, ne sme se povući iz ravni ramena, a ruka se pri izvođenju bacanja ne sme povući naniže od zauzetog stava. Svaki takmičar ima pravo na tri pokušaja. Šestorica najboljih, a na velikim takmičenjima osmorica, imaju pravo na još tri pokušaja. Nijedan takmičar, nama pravo na naknadna tri pokušaja, ako mu bacanja u prva tri hica nisu uspela. Takmičar ne sme napustiti krug, dok kugla nije pala na zemlju, a posle toga obavezno mora napustiti krug za bacanje od pozadi. Pored toga nije dozvoljeno, koristiti rukavice kao ni umotavanje dva ili više prstiju zajedno.

Seniori bacaju kuglu tešku 7,257 kg, juniori mlađi od 18 godina 6 kg, pioniri 4 kg. Seniorke, starije i mlađe juniorke bacaju kuglu od 4 kg, a pionirke 3 kg.

Vrste takmičenja

[uredi | uredi izvor]

Bacanje kugle se nalazi na svim važnijim takmičenja. Na programu Letnjih olimpijskih igara bacanje kugle za muškarce se nalazi od prvih Igara 1896. u Atini, a kod žena od Igara 1948. u Londonu. Na Evropskim prvenstvima 1934. za muškarce, a za žene od 1938.

Tehnika bacanja kugle

[uredi | uredi izvor]

Polazni položaj i priprema za poskok

[uredi | uredi izvor]

Bacač se postavlja leđima okrenut smeru bacanja. Masa tela je na zamašnoj nozi. Trup je oružen i uspravan. Ruka u kojoj se nalazi kugla je savijena u laktu, tako da drži kuglu uz vrat. Telo se nalazi u potpunoj statičkoj ravnoteži.

Poskok

[uredi | uredi izvor]

Poskok je pokretačka snaga u prvoj fazi bacanja i završava se dolaskom u izbačajnu poziciju, odnosno, u trenutku kad obe noge uspostave kontakt sa tlom. Početak poskoka treba biti opušten, slobodan, ali ne i prebrz. Previše brz početak poskoka prouzrokuje gubitak ravnoteže tokom njegovog izvođenja i ne omogućava pravilno bacanje.

Izbačajna pozicija (za dešnjake)

[uredi | uredi izvor]

Desna noga je u centru kruga, leva noga spoljašnjim delom stopala dodiruje unutrašnju površinu segmenta. Masa tela nalazi se na desnoj nozi, koja je povijena, trup je leđima okrenut u pravcu bacanja savijen u suprotnom smeru. Leva noga je opružena u zglobu kolena.

Faza izbacivanja (maksimalnog napora)

[uredi | uredi izvor]

Za vreme izbacivanja karakteristično je kretanje tela gore i napred povezano sa istovremenim okretanjem tela do prednjeg položaja u smeru bacanja uz neprestano narastanje brzine. Vrlo bitno za bacanje u celini je povezivanje poskoka sa izbacivanjem.

Faza održavanja ravnoteže

[uredi | uredi izvor]

Zajedničko delovanje svih sila u smeru bacanja mora biti u završnoj fazi zaustavljeno kako bacač ne bi prešao preko ivice kruga i napravio prekršaj. Posle završenog izbacivanja bacač poskokom vrši zamenu položaja nogu.

Svetski rekordi

[uredi | uredi izvor]

Prvi svetski rekord u bacanju kugle IAAF je priznala 1912. godine. Trenutni rekord kod muškaraca je 23,56 metara, a postigao ga je Rajan Krauzer iz SAD u Los Anđelesu 27. maja 2023. godine. Kod žena rekord drži Natalija Lisovska iz SSSR sa daljinom od 22,63 metara, a postignut je u Moskvi, 7. juna 1987. godine.

Lista najboljih rezultata — bacanje kugle za muškarce na otvorenom

[uredi | uredi izvor]

Ovo je lista atletičara, koji su bacili kuglu preko 22,50 m, sa stanjem na dan 18. novembar 2024. godine. (Napomena: neki atletičari su više puta prebacili 22.50 m. Prikazan je samo najbolji rezultat svakog atletičara.)[1]

Rang Rezultat Atletičar Datum rođenja Nacionalnost Mesto Datum
1. 23,56 Rajan Krauzer 18. decembar 1992.  Sjedinjene Države Los Anđeles, SAD 27. maj 2023.
2. 23,23 Džo Kovač 28. jun 1989.  Sjedinjene Države Cirih, Švajcarska 7. septembar 2022.
3. 23,12 Rendi Barns 16. jun 1966.  Sjedinjene Države Los Anđeles, SAD 20. maj 1990.
4. 23,06 Ulf Timerman 1. novembar 1962.  Istočna Nemačka Hanija, Grčka 22. maj 1988.
5. 22,98 Leonardo Fabri 15. april 1997.  Italija Brisel, Belgija 14. septembar 2024.
6. 22,91 Alesandro Andrei 3. januar 1959.  Italija Vijaređo, Italija 12. avgust 1987.
7. 22,90 Tomas Volš 1. mart 1992.  Novi Zeland Doha, Katar 5. oktobar 2019.
8. 22,86 Brajan Oldfild 1. jun 1945.  Sjedinjene Države El Paso, SAD 10. maj 1975.
9. 22,75 Verner Ginter 11. jul 1971.  Švajcarska Bern, Švajcarska 23. avgust 1988.
9. 22,67 Kevin Tot 29. decembar 1967.  Sjedinjene Države Lorens, SAD 19. april 2003.
10. 22,64 Udo Bajer 9. avgust 1955.  Istočna Nemačka Berlin, Nemačka 20. avgust 1986.
11. 22,61 Darlan Romani 9. april 1991.  Brazil Stanford, SAD 30. jun 2019.
12. 22,59 Pejton Oterdal 2. april 1996.  Sjedinjene Države De Mojn, SAD 24. april 2024.
13. 22,54 Kristijan Kantvel 30. septembar 1980.  Sjedinjene Države Grešam, SAD 5. jun 2004.
14. 22,52 Džon Brener 4. januar 1961.  Sjedinjene Države Volnat, SAD 26. april 1987.
15. 22,51 Adam Nelson 7. jul 1975.  Sjedinjene Države Portland, SAD 18. maj 2002.

Lista najboljih rezultata — bacanje kugle za žene na otvorenom

[uredi | uredi izvor]

Ovo je lista atletičarki, koje su bacale više od 21,50 m, sa stanjem na dan 17. novembar 2024. godine. (Napomena: neke atletičarke su više puta prebacile 21,50 m. Prikazan je samo najbolji rezultat svake atletičarke.)[2]

Rang Rezultat Atletičarka Datum rođenja Nacionalnost Mesto Datum
1. 22,63 Natalija Lisovska 17. jun 1962.  Sovjetski Savez Moskva, SSSR 7. jun 1987.
2. 22,45 Ilona Slupijanek 24. septembar 1956.  Istočna Nemačka Potsdam, DDR 11. maj 1980.
3. 22,32 Helena Fibingerova 13. jul 1949.  Čehoslovačka Nitra, Čehoslovačka 20. avgust 1977.
4. 22,19 Klaudija Loš 10. januar 1960.  Zapadna Nemačka Hajnfeld), Zapadna Nemačka 23. avgust 1987.
5. 21,89 Ivana Hristova 19. novembar 1941.  Bugarska Belmeken, Bugarska 4. jul 1976.
6. 21,86 Marijana Adam 19. septembar 1951.  Istočna Nemačka Lajpcig, DDR 23. jun 1979.
7. 21,76 Li Mejsu 17. april 1959.  Kina Šiđadžuang, Kina 23. april 1988.
8. 21,73 Natalija Ahrimenko 12. maj 1955.  Sovjetski Savez Leselidze, SSSR 21. maj 1988.
9. 21,69 Vita Pavliš 15. januar 1969.  Ukrajina Budimpešta, Mađarska 20. avgust 1998.
10. 21,66 Sej Šinmej 29. januar 1965.  Kina Peking, Kina 9. jun 1990.
11. 21,61 Veržinija Veselinova 18. novembar 1957.  Bugarska Sofija, Bugarska 21. avgust 1982.
12. 21,58 Margita Dreze-Pufe 10. septembar 1952.  Istočna Nemačka Erfurt, Zapadna Nemačka 28. maj 1978.
13. 21,57 Ines Miler 2. januar 1959.  Istočna Nemačka Atina, Grčka 16. maj 1988.
14. 21,53 Nunu Abašidze 27. mart 1955.  Sovjetski Savez Kijev, SSSR 20. jun 1984.
15. 21,52 Žihong Huang 7. maj 1965.  Kina Peking, Kina 27. jun 1990.

Lista najboljih rezultata — bacanje kugle za muškarce u dvorani

[uredi | uredi izvor]

Ovo je lista atletičara, koji su bacili kuglu preko 22,00 metra, sa stanjem na dan 18. novembar 2024. godine.

(Napomena: neki atletičari su više puta prebacili 22 m. Prikazan je samo najbolji rezultat svakog atletičara.)[3]

Rang Rezultat Atletičar Datum rođenja Nacionalnost Mesto Datum
1. 22,82 Rajan Krauzer 18. decembar 1992.  Sjedinjene Države Fajetvil, SAD 24. januar 2021.
2. 22,66 Rendi Barns 16. jun 1966.  Sjedinjene Države Los Anđeles, SAD 20. januar 1989.
3. 22,55 Ulf Timerman 1. novembar 1962.  Istočna Nemačka Zenftenberg, Istočna Nemačka 11. februar 1989.
4. 22,53 Darlan Romani 9. april 1991.  Brazil Beograd, Srbija 19. mart 2022.
5. 22,40 Adam Nelson 7. jul 1975.  Sjedinjene Države Fejetvil, SAD 15. februar 2008
6. 22,37 Leonardo Fabri 15. april 1997.  Italija Lijeven, Francuska 11. februar 2024.
7. 22,31 Tomas Volš 1. mart 1991.  Novi Zeland Birmingem, Ujedinjeno Kraljevstvo 3. mart 2018.
8. 22,26 Verner Ginter 11. jul 1971.  Švajcarska Maglingen, Švajcarska 8. februar 1987.
9. 22,23 Rajan Vajting 24. novembar 1986.  Sjedinjene Države Albukerki, SAD 23. februar 2014.
10. 22,18 Kristijan Kantvel 30. septembar 1980.  Sjedinjene Države Vorensburg, SAD 22. februar 2008.
11. 22,17 Tomaš Stanjek 13. jun 1991.  Češka Diseldorf, Nemačka 6. februar 2018.
12. 22,16 Radžindra Kembel 29. februar 1996.  Jamajka Madrid, Španija 23. februar 2024.
13. 22,11 Ris Hofa 8. oktobar 1977.  Sjedinjene Države Moskva, Rusija 10. mart 2006.
14. 22,09 Mika Halvari 13. februar 1970.  Finska Tampere, Finska 7. februar 2000
15. 22,06 Zejn Vir 7. septembar 1995.  Italija Istanbul, Turska 3. mart 2023.
16. 22,05 Džo Kovač 28. jun 1989.  Sjedinjene Države Ženeva, Švajcarska 13. februar 2021.
17. 22,02 Džordž Vuds 11. februar 1943.  Sjedinjene Države Inglvud, SAD 8. februar 1974.
18. 22,00 Konrad Bukovjecki 17. mart 1997.  Poljska Torunj, Poljska 15. februar 2018.

Lista najboljih rezultata — bacanje kugle za žene u dvorani

[uredi | uredi izvor]

Ovo je lista atletičarki, koji su bacale više od 21,00 m, sa stanjem na dan 17. novembar 2024. godine. (Napomena: neke atletičarke su više puta prebacile 21 m. Prikazan je samo najbolji rezultat svake atletičarke.)[4]

Plasman Rezultat Atletičarka Datum rođenja Nacionalnost Mesto Datum
1. 22,50 Helena Fibingerova 13. jul 1949.  Čehoslovačka Jablonec, Čehoslovačka 19. februar 1977.
2. 22,14 Natalija Lisovska 17. jun 1962.  Sovjetski Savez Penza, SSSR 7. februar 1987.
3. 21,70 Nadzeja Astapčuk 28. oktobar 1980.  Belorusija Mogiljev, Belorusija 12. februar 2010.
4. 21,60 Valentina Fedjušina 10. februar 1965.  Sovjetski Savez Simferopolj, Ukrajina 28. decembar 1991.
5. 21,59 Ilona Brizenik 24. septembar 1956.  Istočna Nemačka Berlin, DDR 24. januar 1979.
6. 21,46 Klaudija Loš 10. januar 1960.  Zapadna Nemačka Cvajbriken, Zapadna Nemačka 4. februar 1986.
7. 21,26 Ines Miler 2. januar 1959.  Istočna Nemačka Berlin, DDR 24. februar 1985.
Natalija Ahrimenko 12. maj 1955.  Sovjetski Savez Lenjingrad, SSSR 24. januar 1985.
9. 21,23 Margita Dreze-Pufe 10. septembar 1952.  Istočna Nemačka Zenftenberg, Istočna Nemačka 26. februar 1978.
10. 21,15 Irina Koržanenko 16. maj 1974.  Rusija Moskva, Rusija 18. februar 1999.
11. 21,10 Sej Šinmej 29. januar 1965.  Kina Peking, Kina 3. mart 1990.
12. 21,08 Li Mejsu 17. april 1959.  Kina Peking, Kina 25. mart 1988.
13. 21,06 Eva Vilms 28. jul 1952.  Zapadna Nemačka Dortmund, Zapadna Nemačka 19. februar 1977.
Nunu Abašidze 27. mart 1955.  Sovjetski Savez Budimpešta, Mađarska 8. februar 1984.
15. 21,03 Helma Knoršted 31. decembar 1956.  Istočna Nemačka Berlin, Istočna Nemačka 4. avgust 1983.

Muški rekordi u bacanju kugle na otvorenom

[uredi | uredi izvor]

Stanje 18. novembar 2024.[5]

Rezultat Atletičar Država Mesto Datum
SR 23,56 Rajan Krauzer  Sjedinjene Države Los Anđeles, SAD 27. maj 2023.
OR 23,30 Rajan Krauzer  Sjedinjene Države Tokio, Japan 5. avgust 2021.
ER 23,06 Ulf Timerman  Istočna Nemačka Hanija, Grčka 22. maj 1988.
SAR 23,56 Rajan Krauzer  Sjedinjene Države Los Anđeles, SAD 27. maj 2023.
JAR 22,61 Darlan Romani  Brazil Stanford, SAD 30. jun 2019.
AFR 21,97 Janus Roberts  Južna Afrika Judžin, SAD 2. jun 2001.
AZR 21,80 Muhamed Tolo  Saudijska Arabija Madrid, Španija 21. jun 2024.
OKR 22,90 Tomas Volš  Novi Zeland Doha, Katar 5. oktobar 2019.
RS 21,88 Armin Sinančević  Srbija
AK Crvena zvezda, Beograd		 Bar, Crna Gora 1. maj 2021.

Ženski rekordi u bacanju kugle na otvorenom

[uredi | uredi izvor]

Stanje 18. novembar 2024.[6]

Rezultat Atletičarka Država Mesto Datum
SR 22,63 Natalija Lisovska  Sovjetski Savez Moskva, SSSR 7. jun 1987.
OR 22,41 Ilona Slupijanek  Istočna Nemačka Moskva, SSSR 24. jul 1980.
ER 22,63 Natalija Lisovska  Sovjetski Savez Moskva, SSSR 7. jun 1987.
SAR 20,96 Belsi Laza  Kuba Meksiko, Meksiko 2. maj 1992.
JAR 19,30 Elisanžela Adrijano  Brazil Tunja, Kolumbija 14. jul 2001.
AFR 18,43 Vivijan Čukvumika  Nigerija Volnat, SAD 19. april 2003.
AZR 21,76 Li Mejsu  Kina Šiđadžuang, Kina 23. april 1988.
OKR 21,24 Valeri Adams  Novi Zeland Tegu, Južna Koreja 29. avgust 2011.
RS 18,86 Danijela Čurović  SR Jugoslavija
AK Partizan, Beograd		 Subotica, SR Jugoslavija 19. jul 1998.

Muški rekordi u bacanju kugle u dvorani

[uredi | uredi izvor]

Stanje 18. novembar 2024.[7]

Rezultat Atletičar Država Mesto Datum
SR 22,82 Rajan Krauzer  Sjedinjene Države Fajetvil, SAD 24. januar 2021.
ER 22,55 Ulf Timerman  Istočna Nemačka Indijanapolis, SAD 11. februar 1988.
SAR 22,82 Rajan Krauzer  Sjedinjene Države Fajetvil, SAD 24. januar 2021.
JAR 22,53 Darlan Romani  Brazil Beograd, Srbija 19. mart 2022.
AFR 21,47 Janus Roberts  Južna Afrika Norman, SAD 1. decembar 2001.
AZR 21,10 Abdelrahman Mahmud  Bahrein Oskemen, Kazahstan 29. januar 2021.
OKR 22,31 Tomas Volš  Novi Zeland Beograd, Srbija 19. mart 2022.
RS 21,25 Armin Sinančević  Srbija
AK Crvena Zvezda, Beograd		 Beograd, Srbija 24. februar 2021.

Ženski rekordi u bacanju kugle u dvorani

[uredi | uredi izvor]

Stanje 18. novembar 2024.[8]

Rezultat Atletičarka Država Mesto Datum
SR 22,50 Helena Fibingerova  Čehoslovačka Jablonec, Čehoslovačka 19. februar 1977.
AFR 18,13 Vivijan Čukvumika  Nigerija Flagstaf, SAD 4. februar 2006.
Džesika Inčude  Gvineja Bisau Braga, Portugalija 13. februar 2021.
AZR 21,10 Li Mejsu  Kina Peking, Kina 3. mart 1990.
SAR 20,21 Mišel Karter  Sjedinjene Države Portland, SAD 19. mart 2016.
Čejs Ili Beograd, Srbija 18. mart 2022.
JAR 18,33 Elisanžela Adrijano  Brazil Pirej, Grčka 24. februar 1999.
ER 22,50 Helena Fibingerova  Čehoslovačka Jablonec, Čehoslovačka 19. februar 1977.
OKR 20,98 Valeri Adams  Novi Zeland Cirih, Švajcarska 28. avgust 2013.
RS 18,39 Danijela Čurović  SR Jugoslavija
AK Partizan, Beograd		 Sofija, Bugarska 31. januar 1998.

Osvajači medalja u bacanju kugle na najvećim takmičenjima

[uredi | uredi izvor]

Olimpijske igre

[uredi | uredi izvor]

Svetska prvenstva (na otvorenom)

[uredi | uredi izvor]

Svetska prvenstva (u dvorani)

[uredi | uredi izvor]

Evropska prvenstva (na otvorenom)

[uredi | uredi izvor]

Razvoj rekorda u bacanju kugle

[uredi | uredi izvor]

Žene

[uredi | uredi izvor]

Muškarci

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ „Shot Put - men - senior - outdoor”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
  2. ^ „Shot Put - women - senior - outdoor”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
  3. ^ „Shot Put - men - senior - indoor”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
  4. ^ „Shot Put - women - senior - indoor”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
  5. ^ Kontinentalni rekordi u bacanju gugle za muškarce na otvorenom.
  6. ^ Rekordi u bacanju kugle na otvorenom za žene
  7. ^ „World Athletics”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
  8. ^ „World Athletics”. worldathletics.org. Pristupljeno 2023-12-13. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бацање_кугле&oldid=28859658”