Przejdź do zawartości

Siergiej Szojgu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siergiej Szojgu
Ilustracja
Minister obrony Federacji Rosyjskiej generał armii Siergiej Szojgu (2014)
Data i miejsce urodzenia

21 maja 1955
Czadan

Minister obrony Federacji Rosyjskiej
Okres

od 6 listopada 2012
do 12 maja 2024

Przynależność polityczna

Jedna Rosja

Poprzednik

Anatolij Sierdiukow

Następca

Andriej Biełousow

podpis
Odznaczenia
Bohater Federacji Rosyjskiej
Order św. Andrzeja z Mieczami (Federacja Rosyjska) Order „Za zasługi dla Ojczyzny” I klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy Order Aleksandra Newskiego (Federacja Rosyjska) Order Honoru Order „Za osobiste męstwo” (ZSRR) Medal „W upamiętnieniu 300-lecia Petersburga”Medal „W upamiętnieniu 1000-lecia Kazania” Medal „Za powrót Krymu” Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi – Klasa Specjalna Order „Danaker”
Order Świętego Sergiusza Radoneżskiego I klasy

Siergiej Kużugietowicz Szojgu (ros. Сергей Кужугетович Шойгу; ur. 21 maja 1955 w Czadanie) – rosyjski wojskowy w stopniu generała armii i polityk pochodzenia tuwińskiego. W latach 2012–2024 minister obrony Federacji Rosyjskiej. Uhonorowany wieloma wyróżnieniami, w tym tytułem Bohatera Federacji Rosyjskiej.

Od 25 czerwca 2024 poszukiwany przez Międzynarodowy Trybunał Karny[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z niewielkiego miasta Czadan przy granicy z Mongolią, w autonomicznej Republice Tuwy. Jego ojciec Kużugiet Szojgu (1921–2010), Tuwiniec, był wieloletnim radzieckim działaczem partyjnym. Przeszedł na emeryturę jako wiceprzewodniczący Rady Ministrów Tuwińskiej ASRR[3].

Matka, Rosjanka Aleksandra Jakowlewna Szojgu (ros. Александра Яковлевна Шойгу) z domu Kudriawcewa, urodziła się w 1924 roku we wsi Jakowlewo (ros. Яковлево) w obwodzie orłowskim niedaleko Moskwy, a niedługo później przeniosła się wraz z rodziną do Kadyjewki w obwodzie ługańskim na Ukrainie i tam się wychowała[4]. W 1951 roku ukończyła Charkowski Instytut Rolniczy (ros. Харьковский сельскохозяйственный институт, obecnie Charkowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy im. W. W. Dokuczajewa) w Charkowie[5]. Następnie zamieszkała w Tuwie, gdzie poznała swojego przyszłego męża, Kużugieta Szojgu. Była zootechniczką, pracowała jako główna specjalistka ds. hodowli zwierząt w dziale rolnictwa rejonu Dzun-Chiemczyckiego. W 1979 r. przeszła na emeryturę jako szefowa departamentu planowania Ministerstwa Rolnictwa Republiki Tuwy[6]. Wielokrotnie była także deputowaną w lokalnym parlamencie Tuwińskiej ASRR i późniejszej rosyjskiej Republiki Tuwy[7]. Zmarła w 2011 roku.

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

W 1977 r. Siergiej Szojgu ukończył studia w Krasnojarskim Instytucie Politechnicznym w zakresie inżynierii budownictwa. Doktor nauk ekonomicznych. W latach 1977–1978 pracował na stanowisku mistrza w przedsiębiorstwie Promchimstroj w Krasnojarsku, a w latach 1978–1979 był mistrzem i naczelnikiem odcinka w przedsiębiorstwie Tuwinstroj w Kyzyle. W latach 1979–1984 pełnił funkcję kierownika robót, głównego inżyniera i naczelnika w przedsiębiorstwie Aczinskaluminijstroj w Aczyńsku. Od 1984 zajmował kierownicze stanowiska w przedsiębiorstwach budowlanych. W latach 1984–1985 był zastępcą kierownika Sajanaluminstroju w Sajanogorsku, w latach 1985–1986 kierownikiem Sajantiażstroju, a w latach 1986–1988 kierownikiem Abakanwagonstroju w Abakanie.

Kariera polityczna

[edytuj | edytuj kod]

Od 1988 r. działał w aparacie Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 1988–1989 był II sekretarzem Komitetu Miejskiego KPZR w Abakanie. W latach 1989–1990 pełnił funkcję inspektora Komitetu Krajowego KPZR w Kraju Krasnojarskim.

W latach 1990–1991 zajmował stanowisko Zastępcy Przewodniczącego Państwowego Komitetu Rosyjskiej Federacyjnej SRR ds. Architektury i Budownictwa.

Od 1991 r. pracuje w centralnym aparacie państwowych służb ratowniczych. W 1991 r. przewodniczył Państwowemu Komitetowi RFSRR ds. Sytuacji Nadzwyczajnych. W latach 1991–1994 był Przewodniczącym Państwowego Komitetu Federacji Rosyjskiej ds. Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Następstw Klęsk Żywiołowych. W 1994 r. został mianowany na stanowisko Ministra FR ds. Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Następstw Klęsk Żywiołowych. Od 1996 r. zasiada w Radzie Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. W latach 2000–2004 był Zastępcą Przewodniczącego Rządu Federacji Rosyjskiej (wicepremierem).

Otrzymał szereg nagród i odznaczeń państwowych, w tym tytuł Bohatera Federacji Rosyjskiej.

Siergiej Szojgu, Władimir Putin i Dmitrij Miedwiediew podczas parady z okazji Dnia Zwycięstwa w Moskwie w 2014

Jest aktywnym politykiem. Od 1999 był jednym z liderów proprezydenckiego ruchu „Jedność”, a od 2001 jest członkiem kierownictwa partii Jedna Rosja, która wspiera prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina.

Od 17 listopada 2009 jest Prezesem Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego[8].

10 kwietnia 2010, decyzją Przewodniczącego Rządu Federacji Rosyjskiej W. Putina, został wiceprzewodniczącym specjalnej rosyjskiej komisji rządowej do zbadania przyczyn katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku (wraz z pierwszym wicepremierem Rosji Siergiejem Iwanowem i Tatjaną Anodiną, przewodniczącą Międzypaństwowego Komitetu Lotniczego)[9].

Minister obrony Federacji Rosyjskiej

[edytuj | edytuj kod]
Siergiej Szojgu i premier Izraela Binjamin Netanjahu w 2017
Siergiej Szojgu i premier Indii Narendra Modi w 2015
Siergiej Szojgu podczas spotkania z doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego Johnem Boltonem w Moskwie w 2018
Szojgu podczas spotkania w pałacu prezydenckim w Kiszyniowie z prezydentem Mołdawii Igorem Dodonem w 2019

6 listopada 2012 decyzją Prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, S. Szojgu został mianowany ministrem obrony Federacji Rosyjskiej. Zastąpił na tym stanowisku odwołanego Anatolija Sierdiukowa w związku ze sprawą nadużyć w holdingu Oboronserwis podległego Ministerstwu Obrony FR[10].

26 lutego 2014 oświadczył, że Federacja Rosyjska planuje podpisać umowy z Wietnamem, Kubą, Wenezuelą, Nikaraguą, Seszelami, Singapurem oraz kilkoma innymi państwami, które umożliwiłyby stworzenie tam stałych rosyjskich baz wojskowych[11].

Dowodzone przez niego wojska dokonały w lutym 2022 inwazji na Ukrainę, oskarżane są one o dokonanie zbrodni wojennych[12][13][14].

12 maja 2024 przestał być ministrem obrony. Zastąpił go na tej funkcji Andriej Biełousow. Tego samego dnia został mianowany sekretarzem Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej[15].

25 czerwca 2024 Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz jego aresztowania, w związku z podejrzeniem o dokonanie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości podczas inwazji Rosji na Ukrainę[2][16].

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Iriną, prezeską przedsiębiorstwa turystycznego Expo-EM, z którą zna się od pierwszego roku studiów, pobierając się 5 lat później[17]. Mają dwie córki. Starsza, Julija (ur. 1977), od 2002 roku pełni funkcję dyrektorki centrum pomocy psychologicznej przy Ministerstwie Spraw Nadzwyczajnych[18]. Młodsza, Ksienija (ur. 1991) od 2020 roku pełni funkcję dyrektorki Rosyjskiej Federacji Triathlonowej[19].

Siergiej Szojgu miał starszą siostrę, Łarisę (1953–2021), wieloletnią deputowaną do Dumy Państwowej z ramienia rządzącej partii Jedna Rosja, zmarłą nagle po komplikacjach w wyniku przebycia COVID-19[20].

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ukraine. Suspects [online], International Criminal Court [dostęp 2024-06-28] (ang.).
  2. a b Situation in Ukraine: ICC judges issue arrest warrants against Sergei Kuzhugetovich Shoigu and Valery Vasilyevich Gerasimov [online], International Criminal Court, 25 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-28] (ang.).
  3. Государственный деятель Тувы Кужугет Шойгу похоронен в Москве [online], Тува-Онлайн [dostęp 2020-06-29] (ros.).
  4. Шойгу Сергей Кужугетович - биография [online], ru/politics/shojgu_sergej_kuzhugetovich.php [dostęp 2024-04-25] (ros.).
  5. И. А. Тува-Онлайн 667001 i inni, Funeral of Alexandra Shoigu in Moscow [online], Tuva-Online [dostęp 2022-09-11] (ros.).
  6. Sergey Shoygu • WiKi Persons [online], WiKi Persons, 15 lutego 2022 [dostęp 2022-09-11] (ros.).
  7. Высокопоставленные родственники. Полпреды. [dostęp 2022-03-16]. (ros.).
  8. Русское географическое общество возглавил Сергей Шойгу. rnd.cnews.ru. [dostęp 2013-01-29]. (ros.).
  9. Путин утвердил состав комиссии по расследованию авиакатастрофы под Смоленском. ruvr.ru, 2010-04-10. [dostęp 2010-08-04]. (ros.).
  10. Rosja: Putin odwołał ministra obrony po skandalu korupcyjnym. gazeta.pl, 2012-11-06.
  11. Russia seeks several military bases abroad – Defense Minister [online], akipress.com [dostęp 2020-06-29].
  12. Putin zbrodniarzem wojennym? Ukraina pozywa Rosję do Trybunału w Hadze [online], Dziennik.pl [dostęp 2022-03-05].
  13. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości rusza z działaniami ws. Ukrainy. Są terminy publicznych wysłuchań [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2022-03-03].
  14. Zbrodniami Rosji zajął się Międzynarodowy Trybunał Karny. Ukraina skarży Rosję do Trybunału Sprawiedliwości [online], Prawo.pl, 3 marca 2022 [dostęp 2022-03-05] (pol.).
  15. Putin zmienia ministra obrony Rosji. Szojgu i Patruszew tracą stanowiska [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-06-28] (pol.).
  16. MTK wydał nakazy aresztowania dla b. ministra obrony i szefa sztabu generalnego Rosji [online], www.pap.pl, 25 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-28].
  17. Siergiej Szojgu. [dostęp 2022-03-16]. (pol.).
  18. Родня во власти. [dostęp 2022-03-16]. (ros.).
  19. TASS: Ksenia Shoygu elected as the president of the Russian Triathlon Federation. [dostęp 2022-03-16]. (ang.).
  20. Larisa Shoigu, lawmaker and sister of Russia’s defense minister, passes away aged 68. [dostęp 2022-03-16]. (ang.).
  21. Указ Президента Российской Федерации от 20 сентября 1999 года № 1249 «О присвоении звания Героя Российской Федерации Шойгу С. К.» [online], Президент России [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  22. Новые государственные награды украсили кители руководства Минобороны РФ в День Победы [online], ТАСС [dostęp 2020-06-26].
  23. Кремль заказал высшую награду за военные заслуги ценой 1 млн руб. [online], РБК [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  24. Шойгу награжден уникальным орденом? [online], www.mk.ru [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  25. Поздравление Сергею Шойгу с Днём рождения [online], Президент России [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  26. Указ Президента Российской Федерации от 28 декабря 2010 года № 1629 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством” II степени Шойгу С. К.» [online], docs.cntd.ru [dostęp 2020-06-26].
  27. Указ Президента Российской Федерации от 21 мая 2005 года № 571 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством” III степени Шойгу С. К.» [online], Президент России [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  28. Сергей Шойгу награжден орденом Почета [online], www.mchs.gov.ru [dostęp 2020-06-26].
  29. Святейший Патриарх Кирилл вручил церковные награды участникам торжеств в честь 700-летия преподобного Сергия Радонежского [online], Патриархия.ru [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  30. Указ Президента Кыргызской Республики от 21 мая 2002 года УП № 118 «О награждении орденом „Данакер” Шойгу С. К.».
  31. Указ Президента Кыргызской Республики от 22 января 1997 года УП № 24 «О награждении медалью „Данк” Лавёрова Н. П., Николаева А. И., Пастухова Б. Н., Шойгу С. К.» [online], cbd.minjust.gov.kg [dostęp 2020-06-26].
  32. Президент Киргизии наградил Шойгу орденом „Достук” [online], ТАСС [dostęp 2020-06-26].
  33. Шойгу наградили орденом в Венесуэле, „РИА Новости”, 2015 [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  34. Шойгу награжден „Большим крестом Армии Никарагуа” за заслуги перед народом республики [online], ТАСС [dostęp 2020-06-26].
  35. Сергей Шойгу награжден сербским орденом [online], RuSerbia.com, 3 lipca 2012 [dostęp 2020-06-26] (ros.).
  36. Шойгу награжден высшим орденом Сербской православной церкви [online], www.interfax-religion.ru [dostęp 2020-06-26].
  37. Шойгу вручили высшую награду Мальтийского ордена [online], lenta.ru [dostęp 2020-06-26].
  38. Министр обороны РФ Сергей Шойгу награжден орденом Боевого Красного Знамени [online], dambiev.livejournal.com [dostęp 2020-06-26] (pol.).
  39. Почётные доктора Академии ГПС МЧС России.
  40. Главе российского военного ведомства генералу армии Сергею Шойгу присвоено звание почётного доктора университета обороны Сербии [online], function.mil.ru [dostęp 2020-06-26].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]