Przejdź do zawartości

Salome III

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Salome III
Ilustracja
Królowa Armenii Mniejszej
Okres

od 54
do śmierci

Jako żona

Arystobul z Chalkis

Królowa Chalkis
Okres

od 57
do śmierci

Jako żona

Arystobul z Chalkis

Dane biograficzne
Dynastia

Dynastia herodiańska

Data urodzenia

14 n.e.

Data śmierci

między 62 a 71

Ojciec

Herod III

Matka

Herodiada

Dzieci

Herod VII,
Agryppa IV,
Arystobul IV

Salome (gr. Σαλώμη, Salōmē, ur. 14 n.e., zm. między 62 a 71) – przedstawicielka dynastii herodiańskiej. Wnuczka Heroda Wielkiego. Córka Heroda III i Herodiady. Znana głównie z roli, jaką odegrała przy śmierci Jana Chrzciciela – zachwycony tańcem Salome Herod Antypas, tetrarcha Galilei i Perei, obiecał spełnić każde jej życzenie, a ta – na polecenie matki – zażądała głowy żydowskiego proroka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Była córką Heroda III (Heroda Boethosa, Heroda z Rzymu, Heroda Filipa I) i jego żony Herodiady. Jej dziadem ze strony ojca i pradziadem ze strony matki był Herod Wielki. Dokładna data urodzenia Salome nie jest znana. Badacze sądzą, że przyszła na świat prawdopodobnie na początku I wieku[1].

Jej matka porzuciła męża i między jesienią 27 a wiosną 30 roku poślubiła swojego stryja i szwagra – Heroda Antypasa, tetrarchę Galilei i Perei. Salome zamieszkała z matką i ojczymem.

Salome poślubiła swojego stryja Filipa, tetrarchę Batanei, Gaulanitydy, Trachonu i Paneas. Owdowiała w 34 roku. Zapewne w 53 roku poślubiła swojego innego krewnego Arystobula. Arystobul w tym czasie przebywał w Rzymie, dlatego sądzi się, że jego ślub mógł zbiec się z małżeństwem cesarza Nerona i Oktawii, którzy pobrali się w 53 roku[2]. Istnieje hipoteza, według której żoną Arystobula została nie Salome III, ale nieznana bliżej Salome, córka Heroda Antypasa. Opiera się na założeniu, że Arystobul nie poślubiłby kobiety około pięćdziesięcioletniej i nie miał z nią trzech synów. Z drugiej strony wskazuje się, że źródła wyraźnie określają żonę Arystobula, a data narodzenia Salome nie jest dokładnie znana[3].

Pod koniec 54 roku Salome została królową Armenii Mniejszej, ponieważ cesarz Neron nadał to królestwo jej mężowi Arystobulowi. Zachowały się monety przedstawiające Salome jako królową Armenii. Datowane są na „Rok 3”, czyli 56/57; wizerunek żydowskiej księżniczki znajdował się na rewersie.

W 57 roku Arystobul otrzymał Chalkis, dawniej należące do jego ojca. W ten sposób Salome została królową Chalkis. W połowie 71 roku utracił Armenię Mniejszą.

Salome z małżeństwa z Arystobulem miała trzech synów:

Wywód genealogiczny

[edytuj | edytuj kod]
4. Herod Wielki      
    2. Herod III
5. Mariamme II        
      1. Salome
6. Arystobul I    
    3. Herodiada    
7. Berenika I      
 

Rola przy śmierci Jana Chrzciciela

[edytuj | edytuj kod]

Kiedy oczarowany jej tańcem ojczym, Herod Antypas, przyrzekł spełnić każde jej życzenie, za namową matki Salome zażądała głowy Jana Chrzciciela, którą podano jej na tacy. Motyw Salome pojawia się często w malarstwie, muzyce i w literaturze jako biblijny motyw odnoszący się do krwawego erotyzmu i mrocznej zmysłowości.

Salome w literaturze pięknej

[edytuj | edytuj kod]

Salome pojawia się w takich utworach literackich jak:

Salome w malarstwie

[edytuj | edytuj kod]
Obraz Artysta Tytuł Rok Miejsce
Spinello Aretino Uczta Heroda 1385 Muzeum Sztuk Pięknych – Budapeszt
Masolino Uczta Heroda 1435 (fresk) Baptistery – Castiglione Olona
Rogier van der Weyden Ścięcie Jana Chrzciciela 1446-53 Gemaeldegalerie – Berlin
Filippo Lippi Uczta Heroda (fresk) 1460-64 Katedra – Prato
Giovanni di Paolo Salome prosząca o głowę Jana Chrzciciela ok. 1450 Art of Institute – Chicago
Giovanni di Paolo Uczta Heroda ok. 1453 National Gallery – Londyn
Benozzo Gozzoli Taniec Salome 1461-2 National Gallery of Art – Waszyngton
Hans Memling Ścięcie Jana Chrzciciela 1474-9 Memlingsmuseum – Brugia
Sandro Botticelli Salome z głową św. Jana Chrzciciela ok. 1488 Uffizi – Florencja
Andrea Solari Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1507 Luwr – Paryż
Sebastiano del Piombo Salome z głową Jana Chrzciciela 1510 National Gallery – Londyn
Cesare da Sesto Salome 1510-20 National Gallery – Londyn
Giampietrino Salome ok. 1510-30 National Gallery – Londyn
Alonso Berruguete Salome 1512-6 Uffizi – Florencja
Hans Fries Ścięcie Jana Chrzciciela 1514 Kunstmuseum – Bazylea
Tycjan Salome z głową Jana Chrzciciela 1515 Galleria Doria Pamphili – Rzym
Tycjan Salome z głową Jana Chrzciciela ok. 1560 Prado – Madryt
Tycjan Salome z głową Jana Chrzciciela ok. 1560-1570 National Museum of Western Art
Bernardino Luini Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1510-20 Museum of Fine Art – Boston
Bernardino Luini Herodiada 1527-31 Uffizi – Florencja
Lucas Cranach Starszy Salome ok. 1530 Muzeum Sztuk Pięknych – Budapeszt
Antonio Campi Ścięcie Jana Chrzciciela ok. 1571 San Paolo Converso – Mediolan
Joseph Heintz Salome z głową Jana Chrzciciela 1600-5 Kunsthistorisches Museum – Wiedeń
Caravaggio Salome z głową św. Jana Chrzciciela ok. 1607 National Gallery – Londyn
Caravaggio Salome z głową Jana Chrzciciela ok. 1609 Palazzo Real – Madryt
Giovanni Battista Caracciolo Salome otrzymująca głowę Jana Chrzciciela 1617 Uffizi – Florencja
Jacob Hogers Salome tańcząca przed Herodem 1630-55 Rijksmuseum – Amsterdam
Leonaert Bramer Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1630 Musee des Beaux-Arts – Nîmes
Peter Paul Rubens Uczta Heroda 1633 National Galleries of Scotland – Edynburg
Massimo Stanzione Ścięcie Jana Chrzciciela ok. 1634 Prado – Madryt
Massimo Stanzione Salome z głową Jana Chrzciciela Manchester City Galleries – Manchester
Guido Reni Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1639-1640 Art Institute of Chicago – Chicago
Guido Reni Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1630-1635 Galleria Nazionale d’Arte Antica – Rzym
Bartłomiej Strobel Uczta u Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela 1639-42 Prado – Madryt
Matthias Stomer Salome otrzymująca głowę Jana Chrzciciela ok. 1640 National Gallery – Londyn
Matthias Stomer Salome z głową Jana Chrzciciela Palazzo Ruspoli – Rzym
Matthias Stomer Salome z głową Jana Chrzciciela Palazzo Bianco – Genua
Carlo Dolci Salome z głową św. Jana Chrzciciela 1665-70 Royal Callection – Windsor
Mattia Preti Salome z głową św. Jana Chrzciciela Ringling Museum of Art. – Sarasota
Paul Delaroche Herodiada 1843 Wallraf-Richartz-Museum – Kolonia
Henri Regnault Salome 1870 Metropolitan Museum of Art – Waszyngton
Henry Lévy Herodiada 1872 Musée des Beaux-Arts – Nancy
Gustave Moreau Salome tańcząca przed Herodem 1875 Musee Gustave Moreau – Paryż
Maurycy Gottlieb Taniec Salome 1879 Muzeum Narodowe w Kielcach
Aubrey Beardsley Punkt kulminacyjny 1894 Kolekcja prywatna

Salome w muzyce

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zob. J. Ciecieląg, Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego, s. 132.
  2. J. Ciecieląg, Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego, s. 157.
  3. Hipoteza greckiego badacza N. Kokkinosa; zob. J. Ciecieląg, Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego, s. 157.
  4. „O sweet Salome I beckon thee Bring forth thy heinous offering
    Without your love
    So incomplete
    Corrupt me with your dignity”

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]