Rychliki
53°59′08″N 19°31′36″E/53,985556 19,526667| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
805 |
| Strefa numeracyjna |
55 |
| Kod pocztowy |
14-411[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NEB |
| SIMC |
0156110 |
Położenie na mapie gminy Rychliki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu elbląskiego  | |
| 53°59′08″N 19°31′36″E/53,985556 19,526667[1]
| |
Rychliki (niem. Reichenbach) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki przy drodze wojewódzkiej nr 527.
Miejscowość jest siedzibą gminy Rychliki.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Do czasów podboju przez zakon krzyżacki w XIII w. okoliczne tereny zamieszkane były przez Prusów. W 1310 r. komtur elbląski Heinrich von Gera oraz komtur dzierzgoński Sieghard von Schwarzenburg dokonali tu lokacji wsi Reichenbach na „surowym korzeniu”. Osada została prawdopodobnie od początku zasiedlona kolonistami ze środkowych Niemiec, na co wskazuje jej nazwa (niem. bogaty potok), niemająca topograficznego uzasadnienia, oraz nazwisko zasadźcy i pierwszego sołtysa (Hildebrandt).
Wieś okręgu szpitalnego Elbląga w XVII i XVIII wieku[3].
Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w 1525 r. wieś stała się częścią Prus Książęcych (Prusy Górne: starostwo w Przezmarku[4]; enklawa w obrębie województwa malborskiego[5]), które do 1657 r. stanowiły lenno polskie, a w 1701 r. połączyły się z Brandenburgią w Królestwo Prus. Zachowane dokumenty kościelne świadczą o tym, że w XVII w. nabożeństwa we wsi odbywano także w języku polskim; przypuszcza się, że miejscowi Polacy należeli głównie do czeladzi bądź robotników sezonowych. Wieś, od 1871 r. stanowiąca część Niemiec, liczyła w 1925 r. 797 mieszkańców (785 protestantów, 9 katolików, 1 Żyd).
23 stycznia 1945 r. miejscowość została zajęta przez oddziały 29 Korpusu Pancernego Armii Radzieckiej. Po przekazaniu wsi administracji polskiej rozpoczął się napływ polskich osadników, zaś dotychczasowi jej mieszkańcy zostali wysiedleni do Niemiec. Osadę nazywano początkowo Potok oraz Zamożne, tłumacząc nazwę niemiecką, jednak ostatecznie ok. 1948 administracyjnie ustanowiono obecną formę.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny z 1877 wybudowany z żółtej cegły, obok plebania z 1842[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119061
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1128 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Andrzej Piątkowski, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, 1972, s. 145.
- ↑ Uchwała Nr VII/49/2013 Rady Gminy Rychliki z dnia 30 października 2013 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Rychliki na lata 2013 – 2016”. „Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego”. 991, s. 30, 43, 2014-02-26. Olsztyn.
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku. Suplement. Tomasz Panecki, Marek Słoń (red.). Cz. II. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2021, s. 15, 20, 28. ISBN 978-83-66911-07-9. [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 s. 32 ISBN 83-7200-631-8
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części wsi |
|
| Nieoficjalna część osady |
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Reichenbach, powiat prusko-holądzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 595.
- Rychliki. [w:] Encyklopedia Warmii i Mazur [on-line]. [dostęp 2024-10-30].