Rtęć rodzima

Rtęć rodzima

Rtęć rodzima na skale z kopalni Socrates w Kalifornii
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Hg
Twardość w skali Mohsa	nie dotyczy
Przełam	nie dotyczy
Łupliwość	nie dotyczy
Pokrój kryształu	nie dotyczy
Układ krystalograficzny	nie dotyczy
Topliwość	−38,9 °C
Właściwości mechaniczne	ciecz
Gęstość	13,6 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	srebrzysta, srebrzystobiała
Rysa	biała
Połysk	metaliczny

Rtęć rodzima – substancja mineralna z gromady pierwiastków rodzimych. Rzadko występujący minerał składający się z niemal czystej rtęci, występującej w formie drobnych kropel w kawernach skał.

Właściwości

• W normalnych warunkach panujących na Ziemi jest cieczą. Poniżej −38,9 °C krystalizuje w klasie skalenoedru dytrygonalnego (tworzy kryształy igiełkowe lub podobne do ośmiościanu).
• Wrze w temperaturze 350 °C.
• Jest nieprzezroczysta.
• Roztwarza się w HNO
  3.
• W stanie rozproszonym pojawia się niekiedy w gazie ziemnym i wraz z nim może przedostawać się do atmosfery. Może też tworzyć nagromadzenia w odwiertach, miejscach wypływu i rozprężania gazu ziemnego.
• Jest doskonałym przewodnikiem ciepła i elektryczności.
• Czasami tworzy naturalne stopy (amalgamaty) z innymi pierwiastkami rodzimymi (srebro, złoto, ołów, pallad).

Występowanie

Składnik złóż hydrotermalnych niskich temperatur. Jest substancją wyjątkowo rzadką. Występuje w skałach osadowych (impregnuje skały osadowe), zazwyczaj towarzyszy złożom cynobru, powstaje podczas urabiania tych skał. Jest spotykana w obszarach wulkanicznych (gromadzi się w pęcherzach pogazowych). Występuje w obszarach działalności gejzerów oraz w strefie utleniania złóż rudy rtęci.

Miejsca występowania: Hiszpania – Almaden, USA – Kalifornia, Teksas (towarzyszy złożom cynobru), Niemcy – kopalnia w Palatynacie, Słowenia – Idrija, Ukraina – Nikitowka, Włochy.

W Polsce – śladowe ilości stwierdzono w andezytach Pienin i w skałach ilastych okolic Sobięcina (dzielnicy Wałbrzycha).