Reakcja Cziczibabina

Reakcja Cziczibabina – reakcja chemiczna otrzymywania pochodnych 2-aminopirydyny z pirydyny i amidku sodu. Została odkryta przez Aleksieja Cziczibabina w 1914 roku^[1].

Aminowanie pirydyny amidkiem sodu przeprowadza się w roztworze amoniaku. Jest to substytucja nukleofilowa do pierścienia pirydynowego w pozycji 2 lub 6^[2]^[3]^[4].

Przed odkryciem reakcji Cziczibabina znane były jedynie metody elektrofilowej substytucji do pierścienia pirydynowego w pozycjach 3 lub 5, które wymagały drastycznych warunków ze względu na ubogo-elektronowy charakter aromatycznej cząsteczki pirydyny, tworzącej dodatnio naładowane jony, co utrudnia atak elektrofilowy.

Mechanizm

Nukleofil aminowy dokonuje ataku na atom węgla w pierścieniu pirydyny.

Przypisy

↑ A. E. Chichibabin, O. A. Zeide. „Журнал Русского физико-химического общества (J. Russ. Phys. Chem. Soc.)”. 46, s. 1212–1216, 1914.
↑ Alexander F.A.F. Pozharskii Alexander F.A.F., A.M.A.M. Simonov A.M.A.M., V.N.V.N. Doron'kin V.N.V.N., Advances in the Study of the Chichibabin Reaction, „Russian Chemical Reviews”, 47 (11), 1978, s. 1042–1060, DOI: 10.1070/RC1978v047n11ABEH002292 [dostęp 2023-10-04] (ang.).
↑ R. NorrisR.N. Shreve R. NorrisR.N. i inni, Amination in the Heterocyclic Series By Sodium Amide, „Industrial & Engineering Chemistry”, 32 (2), 1940, s. 173–178, DOI: 10.1021/ie50362a008 [dostęp 2023-10-04] (ang.).
↑ F.W.F.W. Bergstrom F.W.F.W., H.G.H.G. Sturz H.G.H.G., H.W.H.W. Tracy H.W.H.W., The Use of the Fused Eutectic of Sodium amide and Potassium amide in Organic Syntheses, „Journal of Organic Chemistry”, 11 (3), 1946, s. 239–246, DOI: 10.1021/jo01173a005 [dostęp 2023-10-04] (ang.).

[1] A. E. Chichibabin, O. A. Zeide. „Журнал Русского физико-химического общества (J. Russ. Phys. Chem. Soc.)”. 46, s. 1212–1216, 1914.

[Pozharskii-2] Alexander F.A.F. Pozharskii Alexander F.A.F., A.M.A.M. Simonov A.M.A.M., V.N.V.N. Doron'kin V.N.V.N., Advances in the Study of the Chichibabin Reaction, „Russian Chemical Reviews”, 47 (11), 1978, s. 1042–1060, DOI: 10.1070/RC1978v047n11ABEH002292 [dostęp 2023-10-04] (ang.).

[Shreve-3] R. NorrisR.N. Shreve R. NorrisR.N. i inni, Amination in the Heterocyclic Series By Sodium Amide, „Industrial & Engineering Chemistry”, 32 (2), 1940, s. 173–178, DOI: 10.1021/ie50362a008 [dostęp 2023-10-04] (ang.).

[Bergstrom-4] F.W.F.W. Bergstrom F.W.F.W., H.G.H.G. Sturz H.G.H.G., H.W.H.W. Tracy H.W.H.W., The Use of the Fused Eutectic of Sodium amide and Potassium amide in Organic Syntheses, „Journal of Organic Chemistry”, 11 (3), 1946, s. 239–246, DOI: 10.1021/jo01173a005 [dostęp 2023-10-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]