Przejdź do zawartości

Pałac w Antoninach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac w Antoninach
Ilustracja
Nieistniejący pałac w Antoninach
Państwo

 Ukraińska Republika Ludowa

Miejscowość

Antoniny

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

neobarok

Architekt

François Arveuf

Inwestor

Ignacy Malczewski

Zniszczono

1919

Pierwszy właściciel

Ignacy Malczewski

Kolejni właściciele

Józef Mikołaj Potocki

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac w Antoninach”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac w Antoninach”
Ziemia49°48′30″N 26°52′00″E/49,808333 26,866667

Pałac w Antoninach[1] – wybudowany w XVIII w.[2] przez Ignacego Malczewskiego[3] w Antoninach[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pałac przebudowany według projektu architekta Franciszka Arveuf w 1897 r. w stylu neobarokowym[2] został spalony w sierpniu 1919. Ostatnim właścicielem Antonin był Józef Mikołaj Potocki (1862–1922), który ożenił się z ks. Heleną Radziwiłłówną (1874–1959)[5] i miał dwóch synów: Romana Antoniego (1893–1971) oraz Józefa Alfreda (1895–1968)[5]. Żoną Józefa Alfreda była Maria Potocka (1908–2003)[3][6].

Wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]

Pałac słynął ze swej stadniny zarodowej koni arabskich oraz piwnic stanowiących kolekcję trunków o nieobliczalnej wartości. W pomieszczeniach pałacowych znajdowała się wielka kolekcja obrazów (m.in. Matejki i Fałata) oraz porcelany i książek. Józef Mikołaj Potocki opiekował się księgozbiorem sławuckim Sanguszków, który znacznie powiększył; w dobrach w Antoninach zgromadził około 20 tysięcy tomów oraz liczne dzieła sztuki. Trwający kilka dni pożar w sierpniu 1919 zniszczył doszczętnie cały pałac. W czasie pożaru pracownicy i część mieszkańców osiedla przenieśli zbiory dzieł sztuki, meble, bibliotekę i archiwum do pobliskich stajen i wozowni. W 1920 przewiezione zostały do Warszawy, częściowo przed wyprawą kijowską, częściowo zaś po podpisaniu rozejmu w wojnie polsko-bolszewickiej w październiku 1920.

Przeniesione zbiory uległy zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego.

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Wysoko podpiwniczony pałac wybudowany został na planie prostokąta[2]. Po zespole pałacowym ocalały: brama wjazdowa z herbami: Pilawą Potockich i Pogonią Sanguszków, park krajobrazowy z XIX w., budynek kordegardy oraz stajnie. Przy pałacu znajdował się piękny ogród, opisany wierszem przez J. Głowackiego, wydanym w 1822 r.[3] Spis roślin znajdujących się w ogrodzie wydrukowano w 1853 r. w Petersburgu. Następny, dokładniejszy, ukazał się w 1859 r. w Warszawie[3][7].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
Szlachta podczas polowania w 1910 r.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Antoni Urbański: Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. Warszawa: 1928, s. 90.
  2. a b c Antoniny. www.wolhynia.com. [dostęp 2013-11-20].
  3. a b c d Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880-1902, s. 42.
  4. Antoniny, wś. pow. zasławski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 42.
  5. a b Helena Augusta Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
  6. Krystyna Maria Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
  7. Wydano 2. katalogi Wincentego Zienkowskiego: Spis roślin zakładu ogrodowego w Antoninie pod Ostrogiem w Guberni Wołyńskiej, Kijów 1852 i Ogólny spis roślin, drzew strojnych i owocowych, krzewów, ziół zielarskich, gospodarskich, kuchennych i farbierskich z planem wsi Antonin i ogrodu r. 1856, Warszawa 1859.
  8. Bramy wjazdowej z herbem Pogoń Sanguszków.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • I. Sławecki, Ogród antoniński, Petersburg 1853.
  • Zofia Kossak-Szczucka: Pożoga. opracowanie Małgorzata Gołąb. Łódź: Wydawnictwo Artus, 1990. ISBN 83-85132-05-8.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]