Nikatory
| Nicatoridae | |||
| Cracraft, Beresford & Barker, 2014[1] | |||
.jpg) Nikator żółtorzytny (N. gularis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
nikatory | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Rodzina: Nicator Hartlaub & Finsch, 1870 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje i gatunki | |||
| |||
Nikatory[5] (Nicatoridae) – monotypowa rodzina średnich lub małych ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w obrębie rzędu wróblowych (Passeriformes), dawniej zaliczana do bilbili (Pycnonotidae)[6][7].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Rodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce na południe od Sahary[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 16–23 cm, masa ciała samców 21–67, samic 23,5–51 g[9].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj nazwał w 1869 roku angielski ornitolog George Robert Gray w publikacji własnego autorstwa poświęconej liście rodzajów i gatunków ptaków, z rozróżnianiem tych znajdujących się w zbiorach Muzeum Brytyjskiego[2]. Jednak nazwa – Meristes – użyta przez Graya na oznaczenie nowego rodzaju, została już użyta wcześniej, w 1850 roku, przez niemieckiego zoologa Ludwiga Reichenbacha który tak nazwał rodzaj ptaków z rodziny dzierzbików. W 1870 roku para niemieckich uczonych, ornitolog Gustav Hartlaub i etnograf, przyrodnik i podróżnik kolonialny Otto Finsch, w publikacji ich własnego autorstwa poświęconej ptakom Afryki Wschodniej, zebranym podczas wypraw barona Karla Klausa von der Deckena tamże, nadała nową nazwę dla rodzaju nazwanego przez Graya – Nicator[4]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) nikator żółtobrzuchy (N. chloris).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Meristes: gr. μεριστης meristēs ‘rozdzielacz, dystrybutor’, od μεριζω merizō ‘rozdzielać’[10].
- Nicator (Necator): gr. νικατωρ nikatōr, νικατορος nikatoros ‘zdobywca, pogromca’ (tj. dzierzba), od νικαω nikaō ‘podbijać’, od νικη nikē ‘zwycięstw’[11].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodziny należy jeden rodzaj obejmujący następujące gatunki[5]:
- Nicator chloris (Valenciennes, 1826) – nikator żółtobrzuchy
- Nicator gularis Hartlaub & Finsch, 1870 – nikator żółtorzytny
- Nicator vireo Cabanis, 1876 – nikator żółtogardły
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Młodszy homonim Meristes Reichenbach, 1850 (Malaconotidae).
- ↑ Nieuzasadniona poprawka Nicator Hartlaub & Finsch, 1870.
- ↑ Nowa nazwa dla Meristes G.R. Gray, 1869.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Cracraft, P. Beresford & F.K. Barker: Nicatoridae Cracraft, Beresford & Barker. Fam. Nov.. W: E.C. Dickinson & L. Christidis (redaktorzy): The Howard and Moore complete checklist of the birds of the world. Wyd. 4. Cz. 2: Passerines. Eastbourne: Aves Press, 2014, s. 637–638. ISBN 978-0-9568611-2-2. (ang.).
- ↑ a b G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds: distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 1: Accipitres, Fissirostres, Tenuirostres, and Dentirostres. Londyn: printed by order of the Trustees, 1869, s. 396. (ang.).
- ↑ P.L. Sclater & H. Saunders. Shelley’s ‘Birds of Africa’. „Ibis”. Seventh series. 2 (7), s. 420, 1896. (ang.).
- ↑ a b G. Hartlaub & O. Finsch: Die Vogel Ost-Afrikas. Baron Carl Claus von Deer Decken's Reisen in Ost-Africa. Heidelburg: C.F. Winter'sche Verlagshandlung, 1870, s. 359. (niem.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Nicatoridae Cracraft, Beresford & Barker, 2014 - nikatory - Nicators (wersja: 2024-06-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-12-19].
- ↑ Charles G. Sibley, Burt L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of the Birds of the World. New Haven: Yale University Press, 1990. ISBN 0-300-04969-2.
- ↑ L. Fishpool, J. Tobias: Family Pycnonotidae (Bulbuls). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 247–248. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy): Nicators, reedling & larks. IOC World Bird List: Version 14.2. [dostęp 2024-12-19]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Nicators (Nicatoridae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Nicator, DOI: 10.2173/bow.nicato1.01 [dostęp 2024-12-19] (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Meristes [dostęp 2024-12-19].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Nicator [dostęp 2024-12-19].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).