Przejdź do zawartości

Muczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muczne
osada
Ilustracja
Centrum Promocji Leśnictwa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Lutowiska

Sołectwo

Stuposiany[2]

Wysokość

715-735 m n.p.m.

Liczba ludności (2020)

40[3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-713[4]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0356197[5]

Położenie na mapie gminy Lutowiska
Mapa konturowa gminy Lutowiska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muczne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Muczne”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Muczne”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Muczne”
Ziemia49°07′45″N 22°44′39″E/49,129167 22,744167[1]

Muczne (w latach 1977–1981 Kazimierzowo) – osada w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska[5][6]. Leży w dolinie potoku Muczny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1590 w dolinie potoku Muczny założona została maleńka wioska o nazwie Dołhyłuh. Potem przyjęła nazwę Muczne od nazwy potoku[7]. Przed drugą wojną światową Muczne liczyło 8 domów i było przysiółkiem Dźwiniacza Górnego. W połowie XIX zaczęto tu wytwarzać potaż – potasznia zlokalizowana była w miejscu nowego kościoła. Miejscowość znajdowała się na trasie zbudowanej na początku XX w. bieszczadzkich kolejek leśnych prowadzących do dolin Wołosatego, Terebowca i stacji końcowej w Sokolikach Górskich. Nieopodal na Jasieniowie istniała gajówka[8].

W 1944 oddział UPA zamordował (na Brenzbergu) 74 osoby narodowości polskiej. Dzieła zniszczenia dopełniły wysiedlenia pozostałych osób do ZSRR, a ostatecznie po zniszczeniach wojennych nie pozostał żaden dom.

 Osobny artykuł: Zbrodnia w Mucznem.

W latach 1970–72 w Mucznem powstał hotel robotniczy i osada dla pracowników leśnych. Hotel robotniczy był tysięcznym obiektem wzniesionym przez resort leśnictwa w Bieszczadach[7]. W 1975 tereny te przejął Urząd Rady Ministrów, tworząc ośrodek wypoczynkowy oznaczony kryptonimem W-3 (W-1 to ośrodek w Łańsku, W-2 to ośrodek w Arłamowie)[9].

W Mucznem urządzono gospodarstwo rolne i ośrodek łowiecki, składający się z hotelu, leśniczówki przy wjeździe do osady, wartowni, tzw. dewizówki oraz kilku budynków przy szlaku na Bukowe Berdo. Na polowania przyjeżdżali tutaj przywódcy PRL-u i ich goście z zagranicy. Wcześniej, wiosną 1967 ówczesny wicepremier Piotr Jaroszewicz ustrzelił tu niedźwiedzia, który jest dziś eksponatem w muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych[10]; drugiego niedźwiedzia zastrzelił on w 1975. Bywał tu Edward Gierek, Josip Broz Tito i brat szacha Iranu, książę Abd-or-Reza Pahlawi. Przez cztery lata wieś nosiła nazwę Kazimierzowo. Powszechnie uważa się, że nadano ją na cześć pułkownika Kazimierza Doskoczyńskiego, "wielkiego łowczego" w ośrodku rządowym "Arłamów", niemniej jednak brak jest źródeł dokumentujących to przypuszczenie. Inną przesłanką do nadania takiej nazwy mogła być analogia między Kazimierzem Wielkim jako tym, który zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną a komendantem Doskoczyńskim jako budowniczym Arłamowa, Trójcy i Mucznego. Nowa nazwa funkcjonowała od 1 października 1977 do 1 kwietnia 1981[11]. W maju 1981 pod naciskiem Solidarności Bieszczadzkiej obszar Mucznego przekazano z powrotem służbie leśnej, pod zarząd Nadleśnictwa Stuposiany[8].

18 października 2015 poświęcono w Mucznem nowy drewniany kościół pw. św. Huberta, filialny parafii św. Anny w Ustrzykach Górnych.

Rośnie tu jodła pospolita "Elżbieta", będąca pomnikiem przyrody (wiek 165 lat, wysokość 40 m, obwód 480 cm)[12].

W 2020 na najwyższej kulminacji Jeleniowatego połżonego w pobliżu Mucznego otwarto 34 metrową wieżę widokową.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Muczne leży w dolinie potoku Muczny. Położone jest 715–735 m n.p.m., pomiędzy Bukowym Berdem, a Jeleniowatym. Oddalone jest 10 km drogą przez las od Stuposian.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84169
  2. Strona gminy, sołectwa
  3. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-05-20]
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 799 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. a b Stanisław Kłos: Bieszczady. Przewodnik. Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1986, s. 185.
  8. a b Wojciech Krukar, Paweł Swianiewicz, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Luboński: Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna wydawnicza Rewasz, Pruszków 2020, s. 314-315. ISBN 978-83-8122-024-8.
  9. Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 64. ISBN 978-83-7576-154-2.
  10. prezentowany w muzeum pod eksponatem podpis 23 marca 1966 Polana jest niepoprawny, ponieważ wówczas Jaroszewicz jedynie zranił innego niedźwiedzia, który przeszedł następnie za granicę - za Krzysztof Potaczała: Bieszczady w PRL-u. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2012, s. 79. ISBN 978-83-7576-154-2.
  11. Monitor Polski nr 7 z 1 kwietnia 1981 r., poz. 61: Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 27 lutego 1981 r. w sprawie przywrócenia nazw niektórych miejscowości w województwach: krośnieńskim, nowosądeckim, przemyskim, rzeszowskim i tarnobrzeskim
  12. Polskie Drzewo Roku 2020

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]