Maria Wojciechowska

Maria Wojciechowska
	; Maria Wojciechowska (1925)
Imię i nazwisko po urodzeniu	Maria Kiersnowska
Data urodzenia	15 grudnia 1869
Data i miejsce śmierci	14 września 1959 ; Gołąbki
	Pierwsza dama Polski
Okres	od 20 grudnia 1922; do 15 maja 1926
Małżonek	Stanisław Wojciechowski
Poprzedniczka	Aleksandra Piłsudska
Następczyni	Michalina Mościcka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Wojciechowska z domu Kiersnowska (ur. 15 grudnia 1869, zm. 14 września 1959 w Gołąbkach) – polska pierwsza dama w latach 1922–1926.

Życiorys

Była jednym z dwanaściorga dzieci Antoniego Kiersnowskiego h. Pobóg, właściciela Łabiejek i Kupryszek(inne języki) koło Giedrojć w woj. wileńskim oraz Marii z Iszów. Była siostrą m.in. Zofii Łukaszewicz (ur. 1868), Antoniego (ur. 1871), Jana (ur. 1872), tytularnego podpułkownika Wojska Polskiego^[a], Stanisława (ur. 1873), Witolda (1875–1951), pułkownika lekarza Wojska Polskiego i Władysława (1880–1951)^[1].

Wychowywała się w tradycji niepodległościowej. Jej dziadek Jan Kiersnowski został zesłany na Syberię za udział w powstaniu listopadowym, a brat matki, ksiądz Stanisław Iszora, wikary z Żołudka w pow. lidzkim został rozstrzelany 22 maja 1863 w Wilnie na placu Łukiskim za odczytanie z ambony manifestu Rządu Narodowego i namawianie parafian do udziału w powstaniu, stając się pierwszą ofiarą terroru Murawiowa.

Ukończyła Maryjski Instytut w Wilnie, najwyższe dostępne wtedy wykształcenie dla kobiet. Była od czasów szkolnych znajomą Józefa Piłsudskiego. Za pośrednictwem Marii Gertrudy Paszkowskiej (Gintry) zaangażowała się w pracę konspiratorską, została kurierką PPS. Podczas tej działalności poznała Stanisława Wojciechowskiego. Pobrali się w 1899 r., przed wyjazdem na emigrację. Ślub odbył się w warunkach konspiracyjnych, ponieważ Wojciechowski posługiwał się fałszywymi dokumentami, nie miał więc wymaganej w zaborze rosyjskim formy cywilnej. W związku z tym ślub cywilny zawarli już w Anglii, w Bethnal Green 2 grudnia 1899.

W grudniu 1922 Stanisław Wojciechowski został prezydentem II RP i Maria Wojciechowska stała się pierwszą damą (była nią do 1926).

Mieli dwoje urodzonych w Anglii dzieci: syna Edmunda (1903-1941), adwokata (który zginął w Auschwitz) i córkę Zofię Wojciechowską-Grabską (1905-1992), malarkę.

Maria Wojciechowska została pochowana obok męża na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Pod katakumbami-1-92/93)^[2].

Uwagi

↑ Więcej informacji na temat Jana Kiersnowskiego w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Końskie.

Przypisy

↑ Marek Jerzy Minakowski: Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl). Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2021-07-16]..
↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW WOJCIECHOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23] .

Bibliografia

Stanisław Wojciechowski, Moje wspomnienia, t. I., Lwów 1938.
Zdzisław Pawluczuk, Konspirator i Prezydent. Rzecz o Stanisławie Wojciechowskim, Lublin: Globus, 1993.
Kamil Janicki, Pierwsze Damy II Rzeczpospolitej. Prawdziwe historie, Kraków: Znak, 2012

[1] Więcej informacji na temat Jana Kiersnowskiego w artykule Komenda Rejonu Uzupełnień Końskie.

[2] Marek Jerzy Minakowski: Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl). Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2021-07-16]..

[3] Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW WOJCIECHOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23] .

[a]

[1]

[2]

II Rzeczpospolita	Maria Juszkiewicz (1918–1921) Aleksandra Piłsudska (1921–1922) Maria Wojciechowska (1922–1926) Michalina Mościcka (1926–1932) Maria Mościcka (1933–1939)
RP na uchodźstwie	Jadwiga Raczkiewicz (1939–1947) Ewelina Zaleska (1947–1972) Aniela Mieczysławska (1979–1986) Anna Sabbat (1986–1989) Karolina Kaczorowska (1989–1990)
Polska Ludowa	Janina Górzyńska (1947–1952) Stanisława Zawadzka (1952-1964) Rozalia Ochab (1964-1968) Barbara Spychalska (1968-1970) Krystyna Tempska-Cyrankiewicz (1970-1972) Jadwiga Jabłońska (1972-1985) Barbara Jaruzelska (1985-1989)
III Rzeczpospolita	Barbara Jaruzelska (1989–1990) Danuta Wałęsa (1990–1995) Jolanta Kwaśniewska (1995–2005) Maria Kaczyńska (2005–2010) Anna Komorowska (2010–2015) Agata Kornhauser-Duda (od 2015)