Jolanta Kwaśniewska

Jolanta Kwaśniewska

Jolanta Kwaśniewska (2014)
Imię i nazwisko po urodzeniu	Jolanta Konty
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1955 Gdańsk
Pierwsza dama Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 23 grudnia 1995 do 23 grudnia 2005
Małżonek	Aleksander Kwaśniewski
Poprzedniczka	Danuta Wałęsa
Następczyni	Maria Kaczyńska
Odznaczenia

Jolanta Maria Kwaśniewska z domu Konty (ur. 3 czerwca 1955 w Gdańsku) – polska prawniczka, działaczka społeczna, prezenterka telewizyjna oraz prezes zarządu fundacji Porozumienie bez barier (od 1997). Pierwsza dama Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1995–2005, żona prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego.

Rodzina i edukacja

Urodziła się w Gdańsku. Jest drugą z trzech córek Anny z domu Laskowskiej (1926–1990) i Juliana Kontych (1928–2007)). Matka była księgową i pracowała w Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza, a ojciec – pułkownikiem i szefem łączności KB WOP, który w trakcie II wojny światowej służył w 2. Armii Wojska Polskiego. Rodzina ze strony ojca przybyła do Polski z Włoch. Jej dziadek ze strony ojca, Grzegorz Konty, pochodził spod Żółkwi, służył w armii austro-węgierskiej i podczas I wojny światowej trafił do rosyjskiej niewoli, a babka, Maria z domu Szczyglewska, mieszkała w osadzie Borszczówka w województwie wołyńskim na Kresach. Ma dwie siostry, starszą o dwa lata Wandę i młodszą o dwa lata Alicję. W dzieciństwie uczęszczała na zajęcia baletowe u Bronisława Aubrechta-Prądzyńskiego, uczyła się także tańców ludowych, poza tym śpiewała w chórze prowadzonym przez Antoniego Bernolaka i należała do harcerstwa.

Jest absolwentką IX LO w Gdańsku. W okresie liceum udzielała się w kabarecie Syfon oraz trenowała siatkówkę i koszykówkę w klubie sportowym „Spójnia”. W 1979 ukończyła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, broniąc pracę dyplomową pt. Państwo jako organizacja polityczna społeczeństwa globalnego. Podczas studiów pracowała w spółdzielni Politechniki Gdańskiej „Techno Service”, działającej pod patronatem Zrzeszenia Studentów Polskich, a także w Ochotniczych Hufcach Pracy. Poza tym była szefową rady wydziałowej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. Współtworzyła studencki klub Paragraf, w którym organizowała występy kabaretowe i została współautorką wydziałowego hymnu. Należała także do akademickiego klubu jeździeckiego. Wbrew często powtarzanym w mediach informacjom, po studiach nie ubiegała się o aplikację sędziowską.

23 listopada 1979 w Urzędzie Stanu Cywilnego w Gdańsku wyszła – po dwóch latach związku – za Aleksandra Kwaśniewskiego, z którym ma córkę, Aleksandrę (ur. 16 lutego 1981).

Praca zawodowa

W styczniu 1980 zamieszkała w Warszawie. Ubiegała się o pracę w Ministerstwie Sprawiedliwości, ale zrezygnowała z propozycji objęcia tam stanowiska ze względu na ciążę. Znalazła zatrudnienie w zrzeszeniu studenckich spółdzielni pracy, w którym pracowała do lutego 1981. W latach 1984–1990 pracowała w szwedzko-polskiej firmie polonijnej PAAT produkującej eurowkręty dla sieci sklepów IKEA i sztuczną biżuterię, najpierw na stanowisku sekretarki, a następnie – dyrektora ds. handlowych. W 1991 razem z Renatą Nawrocką założyła agencję nieruchomości Royal Wilanów, której kierowanie zawiesiła na czas prezydentury męża – na ten okres oddała firmę w zarząd powierniczy.

Działalność publiczna

Kwaśniewska na swoim ślubie (1979)

Od 23 grudnia 1995 do 23 grudnia 2005 jako żona Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego nosiła nieformalny tytuł pierwszej damy RP. W maju 2020 w sondażu przeprowadzonym przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) została uznana za „najlepszą pierwszą damę”, uzyskując 48,1% wskazań.

W 2003 w prasie pojawiły się pierwsze spekulacje, że Kwaśniewska zamierza kandydować w wyborach prezydenckich w 2005. Kwaśniewska przez wiele miesięcy nie dementowała tych pogłosek, a podczas spotkania w Klubie pod Jaszczurami w Krakowie stwierdziła: Jeśli decyzję o kandydowaniu podejmę, o jednym mogę zapewnić: będę jednym z najlepiej przygotowanych kandydatów, prowadząc przy tym rodzaj sondażowej minikampanii przedwyborczej. KSondaż opinii publicznej OBOP dla „Polityka” z września 2003 wskazywał poparcie dla jej kandydatury na poziomie 34%, a w listopadzie tego samego roku – 53%. Kwaśniewska pod koniec 2004 oświadczyła, że nie będzie kandydowała na prezydenta, za to 28 czerwca 2005 została szefową komitetu wyborczego kandydata na prezydenta Włodzimierza Cimoszewicza.

Działalność społeczna

Fundacja „Porozumienie bez Barier”

W październiku 1996 powołała Fundację „Porozumienie bez barier”, której głównym celem jest wyrównywanie szans osób z niepełnosprawnościami. W ramach fundacji patronowała bądź współogranizowała akcje i projekty: One muszą żyć (pomoc dzieciom z chorobami nowotworowymi; 1997–2005), Motylkowe Szpitale (dekorowanie oddziałów dziecięcych; 1997–2008), Zawsze spieszyć z pomocą (wsparcie dla powodzian; 1997), Otwórzmy dzieciom świat (wyjazdy wakacyjne dla dzieci z ubogich rodzin; 1998–2009), Możesz zdążyć przed rakiem (profilaktyka raka piersi; 1998), Tęczowy Most/Szkoła Tolerancji (nauka tolerancji wśród młodzieży ze zwaśnionych krajów poprzez wspólne wyjazdy wakacyjne; 1999–2004), Płyniemy ku Europie (uświadamianie plusów dołączenia do Unii Europejskiej), Być kobietą (profilaktyka prozdrowotna dla kobiet; 2000), Co każdy duży chłopiec wiedzieć powinien (profilaktyka prozdrowotna dla mężczyzn; 2001), Zawsze zdrowa i aktywna (problemy wieku pomenopauzalnego; 2001), Słodkiego nowego życia (program edukacyjny dotyczący diabetologii; 2003), Nie łam się, jest OK (profilaktyka osteoporozy; 2003), Miej serce, dbaj o serce (profilaktyka chorób układu krążenia; 2003), Odnawiamy nadzieję (remont Centrum Zdrowia Dziecka; 2003–2005) i Oswajanie starości (pomoc seniorom; od 2013). Współtworzyła akcję Lekarz przyjacielem kobiety (profilaktyka prozdrowotna), zorganizowała – przeprowadzoną we wrześniu 1999 w Warszawie – konferencję O uśmiech dziecka w nowym tysiącleciu (we wrześniu 1999) z udziałem m.in. czterech królowych i 12 pań prezydentowych oraz współtworzyła młodzieżowy Klub Szkół Tolerancji. Za osiągnięcia fundacji otrzymała w 1998 statuetkę Złotego Wawrzyna dla kobiety roku w plebiscycie czytelników czasopisma „Twój Styl”. W latach 2010–2020 razem z Fundacją Centrum Praw Kobiet organizowała konkurs Białej Wstążki wyróżniający mężczyzn, którzy sprzeciwiają się przemocy wobec kobiet.

Wokół fundacji narosły dwuznaczności finansowe. Kwaśniewska przy zakładaniu fundacji i zbieraniu pierwszych środków wykorzystała wpływy polityczne męża, wysyłając m.in. do wszystkich wojewodów w Polsce pismo polecające sporządzenie przez te urzędy listy potencjalnych darczyńców.

Sejmowa Komisja Śledcza

Lista darczyńców fundacji objęta jest tajemnicą, a Kwaśniewska odmówiła jej ujawnienia na prośbę członków sejmowej komisji śledczej ds. PKN Orlen, co tłumaczyła opiniami prawnymi, według których nie było ku temu żadnych podstaw prawnych. Z raportów spółek giełdowych wiadomo, że darczyńcami tej fundacji były m.in. PKN Orlen, Kulczyk Holding, Fundacja Warta, PTK Centertel, Grupa Żywiec, Winthertur, Fundacja Banku Zachodniego WBK, Bartimpex i L’Oréal Poland. W 2001 fundacja zgromadziła łącznie 4,5 mln zł darowizn.

Kwaśniewska w związku z działalnością fundacji była przesłuchiwana jako świadek przez prokuraturę w śledztwie dotyczącym ewentualnych fałszywych zeznań Aleksandra Żagla i Andrzeja Kuny przed sejmową komisją śledczą ds. PKN Orlen. 25 czerwca 2005 została przesłuchana przez Komisję Sejmową ds. PKN Orlen. Sejmowa Komisja Śledcza w swoim końcowym stanowisku z 19 września 2005 nie stwierdziła nieprawidłowości w funkcjonowaniu fundacji.

Inne organizacje społeczne

Kwaśniewska i Maria Kaczyńska na Forum Pierwszych Dam w ramach Światowego Szczytu Rodziny +3 w Warszawie (2007)

W latach 1999–2014 prowadziła z mężem Fundusz Pomocy Młodym Talentom, którego zadaniem było wspieranie pomocą finansową i rzeczową utalentowanej polskiej młodzieży. W 2009 razem z Henryką Bochniarz i Magdaleną Środą założyła Kongres Kobiet, z pracy w którym zrezygnowała w lutym 2013.

21 kwietnia 1998 uczestniczyła w Nowym Jorku w spotkaniu Komitetu Mędrców (fr. Comité des Sages), zespołu doradczego ONZ powołanego ds. zapobiegania narkomanii.

Jest członkinią Rady Honorowej International Centre for Missing and Exploited Children i Rady Suzanne Mubarak Women’s International Peace Movement oraz członkinią The Women Leaders’ Council powstałej podczas Wiedeńskiego Forum do Walki z Handlem Ludźmi (13–15 lutego 2008). Była honorową członkinią Stowarzyszenia Różowej Wstążki.

W maju 1996 objęła honorowym patronatem Radę Fundacji Dorośli Dzieciom. Patronowała Olimpiadom Specjalnym i Reprezentacji Artystów Polskich w piłce nożnej. Była honorowym patronem 11. Olimpiady Szachowej Niewidomych w Zakopanem w 2000, 2. Kongresu Organizacji Pacjentów z Chorobami Nowotworowymi odbywającego się 26 i 27 listopada 2005 i wystawy Z dziejów Polek w Muzeum Teatralnym przy Teatrze Wielkim w Warszawie. Jest patronką polskiego oddziału Vital Voices Chapter, organizacji zachęcającej kobiety do działania. Była ambasadorką akcji „Jestem Europejką” przed referendum zorganizowanym w sprawie dołączenia Polski do Unii Europejskiej.

W kwietniu 2000 zarejestrowała się w banku dawców szpiku kostnego.

Działalność medialna

Latem 2002 współpracowała z RMF FM jako lektorka streszczeń książki Harry Potter i kamień filozoficzny. Wiosną 2006 była ekspertką w programie TVN Style pt. Lekcja stylu, a jesienią została prowadzącą tegoż programu; przez cztery lata zrealizowała 10 sezonów Lekcji stylu. Na podstawie tego programu powstały książkowe poradniki: Lekcja stylu (2009), Lekcja stylu dla mężczyzn (2010) i Lekcja stylu dla par (2011). Od jesieni 2011 do wiosny 2012 z córką Aleksandrą prowadziła program TVN Style Matki i córki, czyli rodzinny galimatias. W 2015 prowadziła cykl Oswajanie starości emitowany w programie porannym Pytanie na śniadanie w TVP2.

Odznaczenia

• Order Uśmiechu – 1998
• Medal im. dr. Henryka Jordana
• Czerwona Kokardka – 1999
• Wielka Wstęga Orderu Leopolda – 1999, Belgia
• Krzyż Wielki Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – 2002, Estonia
• Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej – 2001, Hiszpania
• Wielka Wstęga Orderu Skarbu Korony – 2002, Japonia
• Honorary Companion of Honour Narodowego Orderu Zasługi – 2002, Malta
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – 2002, Niemcy
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – 2003, Norwegia
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – 2004, Portugalia
• Krzyż Prezydenta Republiki Słowackiej I Klasy – 2002, Słowacja

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda główna im. św. Brata Alberta – Adama Chmielowskiego – 1997
• Tytuł Kobiety Roku – 1998
• Tytuł Warszawianki Roku – 1998
• Superwiktor za 2001 rok
• Medal „Zasłużony dla Tolerancji” Fundacji Ekumenicznej Tolerancja – 2004 (w imieniu swojej fundacji)
• Medal „Serce Ziemi” – 2018

Pozostałe

6 maja 2012 imieniem i nazwiskiem prezydentowej Jolanty Kwaśniewskiej nazwano nową odmianę uprawną tulipana, wyhodowaną przez Gospodarstwo Grażyny i Bogdana Królików w Chrzypsku Wielkim. Jest w kolorze jasnego różu, symbolu walki z rakiem piersi i ma charakterystyczną ciemną łodygę. Odmiana tulipana została zarejestrowana w Królewskiej Księdze Rejestru Nowych Odmian w Holandii.

Bibliografia

• Jolanta Kwaśniewska, Emilia Padoł: Pierwsza dama. Jolanta Kwaśniewska w rozmowie z Emilią Padoł. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2024. ISBN 978-83-8387-103-5.

Linki zewnętrzne

• Fundacja „Porozumienie bez barier”