Przejdź do zawartości

Maria Paruszewska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Paruszewska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 kwietnia 1864
Poznań

Data i miejsce śmierci

22 maja 1937
Poznań

Język

polski

Dziedzina sztuki

poetka, tłumaczka

Ważne dzieła
  • Łzy-Perły
  • Żywym i umarłym
  • Odgłosy wojenne
  • Moje pieśni

Maria z Kramarkiewiczów Rogala–Bieberstein[1] Paruszewska (ur. 24 kwietnia 1864, zm. 22 maja 1937) – poetka, działaczka kulturalna.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Maria Paruszewska urodziła się w Poznaniu w rodzinie ziemiańskiej Kaspra Kramarkiewicza oraz Ludwiki z domu Godlewska. Za mąż wyszła za Sylwestra Paruszewskiego[2][3]. Maria Paruszewska miała czterech synów: Michała (ur. 1885), Alfreda (ur. 1887), Jana (ur. 1889) i Józefa (ur. 1895). Zmarła w Poznaniu 22 maja 1937 roku i została pochowana na cmentarzu św. Wojciecha[2].

Tablica pamiątkowa na gmachu przy Marcinkowskiego w Poznaniu

Wykształcenie i działalność kulturalna

[edytuj | edytuj kod]

W rodzinnym mieście ukończyła pensję A. Danyszówny i zaczęła się uczyć w konserwatorium drezdeńskim, w którym profesor Grandi uczył ją muzyki, a profesor Lamperti śpiewu oraz u profesorów Jericha i Dolka-Herzog uczyła się literatury francuskiej oraz niemieckiej. Krótko śpiewała, a jej poznański dom jeszcze przed I wojną światową był aktywnym ośrodkiem życia kulturalnego, a w szczególności muzycznego i literackiego[2]. Z jej salonem związali się liczni artyści do których należeli między innymi: Feliks Nowowiejski[4], Ludomir Różycki, Olga Boznańska, Cezary Jellenta. Udzielała młodzieży artystycznej doraźnej pomocy materialnej, a w okresie wojennym prowadziła działalność charytatywną[2]. Od początkowych lat XX stulecia publikowała na łamach „Pracy”, „Kuriera Poznańskiego”, „Życia”, „Literatury i Sztuki”, „Dziennika Poznańskiego”, „Postępu”, „Biesiady”, „Gońca Wielkopolskiego”, „Tygodnika Polskiego” (Nowy Jork), „Salonu Literackiego” i innych (np. „Kronika Piotrkowska”)[5] liczne poezje oryginalne, a także szkice literacko-biograficzne[2]. Była popularyzatorką kultury muzycznej i zamieszczała liczne sprawozdania i recenzje z oper, koncertów symfonicznych, wieczorów kameralnych, recitali muzycznych oraz przedstawień teatralnych. W Chicago była korespondentką „Echa Muzycznego”[2]. Do dzisiaj istnieje kamienica z 1891, której była właścicielką[6].

Grób na cmentarzu św. Wojciecha w Poznaniu

Charakterystyka twórczości

[edytuj | edytuj kod]

Opublikowała studia o Feliksie Nowowiejskim, Giuseppe Verdim, Raulu Koczalskim i Mieczysławie Karłowiczu. Autorami muzyki do jej utworów byli: Feliks Nowowiejski, Michał Świerzyński, S. Lipski i Andrzej Bursa[2]. Była autorką kilku tomików wierszy: Łzy-Perły (1910), Żywym i umarłym (1917), Odgłosy wojenne (1917), Moje pieśni (1934)[2]. Tłumaczyła między innymi Życie nowe Dantego, teksty do chorałów Jana Sebastiana Bacha, cykl pieśni O miłości Rainera Marii Rilkego, Pieśni różane F. Eulenburga, wiersze Henricha Heinego oraz inne. Zajmowała się także historią teatrów poznańskich[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. napis na nagrobku
  2. a b c d e f g h Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 554.
  3. Wg www.myheritage.pl ślub zawarli w 1882 [dostęp: 3 VII 2017 r.]
  4. Do jego muzyki napisała słowa kolędy "Jezusek czuwa" [dostęp: 3 VII 2017 r.]
  5. M. Kwiatkowska, Informacja o piśmiennictwie na łamach tygodnika pt. "Kronika Piotrkowska" (1910-1914), "Acta Universitatis Lodzensis. Folia Librorum", 1995, 6, s. 121.
  6. Informacja z portalu polskaniezwykla.pl [dostęp: 3 VII 2017 r.]
  7. Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 555.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]