Maciej z Wąsosza

Maciej z Wąsosza
	; Topór
Data urodzenia	ok. 1360
Data śmierci	1423/1424
Ród	Pałukowie
Rodzice	Świętosław z Wąsosza;
Małżeństwo	Krystyna
Dzieci	Maciej, Wojciech
Wojny i bitwy	wojna z zakonem Krzyżackim (1409–1411), wojna polsko-krzyżacka (1414)
Administracja	Starosta ujski

Maciej Pałuka z Wąsosza (z Wąsoszy^[1] - de Wanssose) herbu Topór (ur. ok. 1360, zm. 1423/1424) – rycerz polski, wojewoda kaliski, podkomorzy i sędzia kaliski, dyplomata.

Życiorys

Urodził się ok. 1360 w rycerskiej rodzinie herbu Pałuki jako syn Świętosława z Wąsosza. Karierę polityczną rozpoczął u boku stryja Sędziwoja z Szubina, wojewody kaliskiego, w 1383 został podkomorzym kaliskim. W 1384 wyjechał razem Sędziowojem, z poselstwem na dwór węgierski. Podczas tej wyprawy, był więziony w Zadarze. Od 1400 pełnił funkcję sędziego ziemskiego kaliskiego, a po śmierci stryja (1406) został mianowany wojewodą kaliskim. Jego zdolności dyplomatyczne wykorzystywał Jagiełło, szczególnie w stosunkach z Zakonem Krzyżackim. Maciej brał udział w rokowaniach o przyłączenie do Polski Nowej Marchii, mediował z braćmi von Osten w sprawie wykupu Drezdenka. W 1409 był członkiem poselstwa do wielkiego mistrza zakonu Ulricha von Jungingena, które przesądziło o wybuchu wojny. Nie brał udziału w wyprawie grunwaldzkiej, dowodził w tym czasie pospolitym ruszeniem w Krajnie, w lipcu 1410 prowadził działania wojenne na Pomorzu, 13 lipca poniósł klęskę w starciu z Krzyżakami, którymi dowodził Michał Küchmeister. Jesienią 1410 gościł w Szubinie króla Jagiełłę wraz z dworem. Podpisał pokój toruński 1411 roku^[2]. W 1412 mediował z mistrzem krzyżackim Plauenem, rokowania dotyczyły zastawu Nowej Marchii Polsce. Był sygnatariuszem aktu unii horodelskiej 1413 roku^[3]. W 1414 był w świcie Jagiełły podczas zjazdu z wielkim mistrzem Küchmeisterem, wziął czynny udział w wojnie zakonem w tym samym roku. Jego podpis i pieczęć widnieją pod aktami pokoju z zakonem w latach 1414, 1416, 1418. W 1419 poprowadził poselstwo do Malborka, potem wziął udział w kolejnej wojnie z krzyżakami. Był sygnatariuszem pokoju mełneńskiego 1422 roku^[4]. W 1423 odbierał w imieniu króla zamek Drahim.

Maciej był właścicielem rodowego Wąsosza, w spadku po Sędziwoju z Szubina otrzymał Czerniejewo, od 1404 był starostą ujskim. Z żony Krystyny synowie Maciej i Wojciech.
Zmarł między 24 października 1423 a 27 lutego 1424.

Przypisy

↑ Wąsosz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 178 .
↑ Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 2, 1382-1445, Kraków 1891, s. 42.
↑ Statuta, Prawa Y Constitucie Koronne Łacinskie Y Polskie z Statutow Łaskiego Y Herborta Y Z Constituciy Koronnych Zebrane, Kraków 1600, s. 749.
↑ Maciej Dogiel, Codex Diplomaticus Regni Poloniae Et Magni Ducatus Litvaniae : In Quo Pacta, Foedera, Tractatus Pacis, Mutuae Amicitiae, Subsidiorum, Induciarum, Commerciorum Nec Non Conventiones [...] Aliaque Omnis Generis Publico Nomine Actorum, Et Gestorum Monumenta. T. 4, In Quo Totius Prussiae Res Continentur, Wilno 1764, s. 114.

Bibliografia

Historia dyplomacji polskiej. Tom I., Pod. red. M. Biskupa, opracowanie M. Biskup, K. Górski, Z. Kaczmarczyk, G. Labuda, Z. H. Nowak, R. Żelewski. Warszawa 1982
Antoni Gąsiorowski, Maciej z Wąsoszy [w:] Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa – Poznań 1983, str.443

[SgKP-1] Wąsosz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 178 .

[2] Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 2, 1382-1445, Kraków 1891, s. 42.

[3] Statuta, Prawa Y Constitucie Koronne Łacinskie Y Polskie z Statutow Łaskiego Y Herborta Y Z Constituciy Koronnych Zebrane, Kraków 1600, s. 749.

[4] Maciej Dogiel, Codex Diplomaticus Regni Poloniae Et Magni Ducatus Litvaniae : In Quo Pacta, Foedera, Tractatus Pacis, Mutuae Amicitiae, Subsidiorum, Induciarum, Commerciorum Nec Non Conventiones [...] Aliaque Omnis Generis Publico Nomine Actorum, Et Gestorum Monumenta. T. 4, In Quo Totius Prussiae Res Continentur, Wilno 1764, s. 114.

[1]

[2]

[3]

[4]