Przejdź do zawartości

Lubsza (rzeka)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lubsza
Ilustracja
Lubsza
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

woj. lubuskie

Rzeka
Długość 68,26 km
Powierzchnia zlewni

914,1 km²

Źródło
Miejsce Olbrachtów
Wysokość

180 m n.p.m.

Współrzędne

51°36′49,3″N 15°05′27,2″E/51,613700 15,090900

Ujście
Recypient Nysa Łużycka
Miejsce

Gubin

Wysokość

ok. 42 m n.p.m.[1]

Współrzędne

51°57′22″N 14°43′06″E/51,956111 14,718333

Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „ujście”

Lubsza (Lubica[2]) – rzeka, prawy dopływ Nysy Łużyckiej[3] o długości 68,26 km i powierzchni dorzecza 914,1 km².

Rzeka płynie w województwie lubuskim. Jej źródła znajdują się we wsi Olbrachtów na skraju Wzniesień Żarskich. Płynie przez rozległe łużyckie lasy sosnowe i bagniste doliny. Początkowo płynie dość wartko w kierunku północnym. Między Jasieniem a Lubskiem skręca na zachód[4]. Przepływa przez Olbrachtów, Miłowice, Suchleb, Lipinki Łużyckie, Brzostową, Lipsk Żarski, Jasień, Lubsko, Mierków, Ziębikowo, Jałowice, Starosiedle, Gębice, Stargard Gubiński, Czarnowice, Pleśno, Żenichów i Gubin, gdzie uchodzi do Nysy Łużyckiej.

Prawobrzeżne dopływy Lubszy stanowią Golec, Kanał Młyński (Ług), Kurka, Sienica, Uklejna i Żeleźnik, a lewobrzeżne Jeziorna (Pstrąg), Makówka, Rzeczyca (Tymnica) i Śmiernica.

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1435 jako Lobischa od łużyckiego wyrazu "luby" – miły. Później nazwa ewoluowała: Lubost, Lubist, Lubst. Do dziś w Gubinie rzekę nazywa się Lubicą. W przeszłości niepozorna Lubsza powodowała wielokrotnie groźne powodzie, m.in. w latach: 1595, 1609, 1613, 1625, 1654, 1675, 1713, 1749, 1785, 1894, 1926, 1930, a później także w latach 1948, 1957, 1974, 1981. Mechanizmem powodującym stosunkowo częste rozlewanie się wód Lubszy u jej ujścia jest próg wodny rzeki głównej – Nysy Łużyckiej[4]. Spływ jej jest wolniejszy, co przyczynia się do spiętrzania wód w jej dopływach[5]. Uregulowania biegu doczekała się dopiero przy okazji budowy uruchomionej 1 września 1847[6] Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej – jednej z pierwszych linii kolejowych w Niemczech, łączącej stolicę PrusBerlin ze stolicą Dolnego ŚląskaWrocławiem[7].

Obecnie mocno zanieczyszczona; sytuacji nie poprawiło nawet wybudowanie oczyszczalni w Lubsku, jako że jedynie część ścieków miejskich do niej trafia. Pozostała część kanalizacji odprowadza je bezpośrednio do rzeki bez jakiegokolwiek oczyszczenia.[potrzebny przypis]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lubsza na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-07-16].
  2. Lubsza na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 24 - 25 stycznia 2005; Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r., M.P. [dostęp 2017-07-16].
  3. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 144, ISBN 83-239-9607-5.
  4. a b Ryszard Pantkowski, Gubin, s. 44.
  5. Ryszard Pantkowski, Gubin, s. 46.
  6. Klee i Scheingraber 1992 ↓, s. 48.
  7. Niederschlesisch-Märkische Eisenbahn. Brockhaus' Kleines Konversations-Lexikon

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ryszard Pantkowski: Gubin / Ryszard Pantkowski. Nowa Ruda : Poligrafia, 1998, s. 44-46. ISBN 83-87891-00-2.
  • Wolfgang Klee, Günter Scheingraber. Die östlichen preußischen Bahnen. „Eisenbahn Jurnal Archiv”. Preußen–Report 1.1, s. 43-51, 1992-06. Fürstenfeldbruck: Hermann Merker Verlag GmbH. (niem.).