Koherencjonizm
Koherencjonizm albo koherentyzm – stanowisko epistemologiczne dotyczące sposobów uzasadniania sądów, zdań czy przekonań składających się na wiedzę. Koherencjonizm przyjmuje, że dany pogląd jest uzasadniony, jeśli jest w zgodzie (koherencji) z ogółem poglądów. Żadne z poglądów nie są przy tym uprzywilejowane i uzasadniane w inny, bezpośredni sposób[1].
Koherencjonizm jest stanowiskiem przeciwstawnym do fundacjonalizmu, który przyjmuje, że istnieją pewne zdania czy poglądy bazowe, uzasadniane bezpośrednio, z których wynikają następnie inne zdania czy sądy. Według koherencjonistów, uzasadnianie dotyczy wiedzy w ogólności (holizm) lub zespołów zdań, sądów czy poglądów[2].
Jednym z zasadniczych problemów teorii koherencjonistycznych jest problem relacji danych empirycznych do zdań czy sądów. Kohererencja może dotyczyć jedynie obiektów tego samego typu (a więc zdań, sądów czy przekonań). Tymczasem, w procesie uzasadniania dużą rolę odgrywają również np. wrażenia zmysłowe[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Woleński 2005 ↓, s. 365.
- ↑ Woleński 2005 ↓, s. 366.
- ↑ Moser 2002 ↓, s. 5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paul K. Moser: Introduction. W: The Oxford Handbook of Epistemology. Paul K. Moser (red.). Oxford: Oxford University Press, 2002. ISBN 0-19-513005-7.
- Jan Woleński: Epistemologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.