Przejdź do zawartości

Karol IV Hiszpański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Karol IV Burbon)
Karol IV
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Król Hiszpanii
Okres

od 14 grudnia 1788
do 19 marca 1808

Poprzednik

Karol III

Następca

Ferdynand VII

Dane biograficzne
Dynastia

Burbonowie

Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1748
Portici

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1819
Rzym

Ojciec

Karol III Hiszpański

Matka

Maria Amalia Wettyn

Żona

Maria Luiza Parmeńska

Odznaczenia
Order Złotego Runa (Hiszpania) Łańcuch Orderu Karola III (Hiszpania) Order Kalatrawy (Hiszpania) Order Alcántara (Hiszpania) Order św. Jakuba od Miecza (Hiszpania) Order Montesy (Hiszpania) Order Świętego Januarego (Sycylia) Order Ducha Świętego (Francja) Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia)

Karol IV (ur. 11 listopada 1748 w Portici, zm. 20 stycznia 1819 w Rzymie) – król Hiszpanii w latach 17881808 z dynastii Burbonów.

Syn króla Hiszpanii, Neapolu i Sycylii Karola III i Marii Amalii, córki elektora saskiego i króla Polski Augusta III Sasa oraz Marii Józefy Habsburżanki (córki cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, króla Czech i Węgier Józefa I Habsburga).

Król Hiszpanii

[edytuj | edytuj kod]
Rodzina Karola IV, obraz pędzla Francisco Goi

Karol był królem Hiszpanii od 14 grudnia 1788 do abdykacji 19 marca 1808. Kiedy został królem, sprawy państwowe zostawił swojej żonie – Marii Luizie Parmeńskiej i jej kochankowi Manuelowi Godoyowi. Godoya darzył ogromną przyjaźnią do końca życia. Jedyną poważną inicjatywą Karola było zwrócenie się do Inkwizycji o pomoc w rozprawieniu się z partią reformatorską, która chciała doprowadzić do liberalizacji w Hiszpanii po wybuchu rewolucji we Francji. W innych sprawach Karol zachowywał się biernie, zgadzał się na wszystko, a jego ulubionym zajęciem było polowanie. Głęboko wierzył w boskość i świętość swojej osoby. Uważał, że bardzo ważne jest, aby wszyscy mieli go za potężnego władcę, mimo że de facto Francja traktowała Hiszpanię jako państwo podległe, a krajem tak naprawdę rządziła królowa i jej kochanek. Sytuacja ta odbijała się chociażby w polityce zagranicznej Hiszpanii – jako sojuszniczka Francji uczestniczyła w blokadzie kontynentalnej Anglii, ale z sojuszu wycofała się po bitwie pod Trafalgarem. Kiedy Napoleon Bonaparte pokonał Prusy w 1807, Godoy powrócił do przymierza z Francją, ale Francja już nie traktowała Hiszpanii poważnie. Karol nie miał wpływu na żadną z tych decyzji, a Godoy stał się bardzo niepopularny wśród Hiszpanów.

W 1803 Karol przebył ospę, zaraził nią swoją córkę – Marię Ludwikę. Wysłał potem nadwornego lekarza, Francisca Javiera de Balmis, do kolonii w Nowym Świecie, żeby tam szczepił ludność przeciwko ospie na koszt państwa.

Abdykacja

[edytuj | edytuj kod]

Kiedy Karolowi powiedziano, że jego syn Ferdynand spiskuje z Napoleonem przeciwko Godoyowi, stanął po stronie faworyta. Kiedy w Aranjuez w 1808 wybuchł bunt, Karol abdykował 19 marca, żeby chronić Godoya, który stał się więźniem. Tron przejął natychmiast Ferdynand, ale został obalony przez Napoleona, który w tym czasie miał w Hiszpanii 100 tysięcy żołnierzy. Karol schronił się we Francji, gdzie stał się więźniem cesarza. Na tronie Hiszpanii zasiadł brat Napoleona Józef Bonaparte. Karol zaakceptował pensję, którą łaskawie dał mu cesarz, i spędził resztę życia razem z żoną i ministrem Godoyem. Zmarł w Rzymie, 20 stycznia 1819, już po obaleniu Bonapartego.

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
Filip V
ur. 19 XII 1683
zm. 9 VII 1746
Elżbieta
Farnese

ur. 25 X 1692
zm. 11 VII 1766
August III
Sas

ur. 17 X 1696
zm. 5 X 1763
Maria Józefa
ur. 8 XII 1699
zm. 17 XI 1757
         
     
  Karol III
ur. 20 I 1716
zm. 14 XII 1788
Maria Amalia
Wettyn

ur. 24 XI 1724
zm. 27 IX 1760
     
   

Maria Luiza
Parmeńska
1)
ur. 9 XII 1751
zm. 2 I 1819
OO   4 IX 1765
Karol IV
Burbon

ur. 11 XI 1748
zm. 20 I 1819
                   
                   
                   
Karol
 ur. 19 IX 1771
 zm. 7 III 1774
 
Charlotta Joachima2)
 ur. 25 IV 1775
 zm. 7 I 1830
 
Maria Ludwika
 ur. 11 IX 1777
 zm. 2 VII 1782
 
Maria Amalia
 ur. 9 I 1779
 zm. 22 VII 1798
 
Karol
 ur. 5 III 1780
 zm. 11 VI 1783
 
                   
Maria Ludwika
 ur. 6 VII 1782
 zm. 13 III 1824
 
Karol
 ur. 5 IX 1783
 zm. 11 XI 1784
 
Filip
 ur. 5 IX 1783
 zm. 18 X 1784
 
Ferdynand VII
 ur. 13 X 1784
 zm. 29 IX 1833
 
Karol Maria Izydor
 ur. 29 III 1788
 zm. 10 III 1855
 
                   
Maria Izabela3)
 ur. 6 VII 1789
 zm. 13 IX 1848
 
Maria Teresa
 ur. 16 II 1791
 zm. 2 XI 1794
 
Filip
 ur. 28 III 1792
 zm. 1 III 1794
 
Franciszek
 ur. 10 III 1794
 zm. 13 VIII 1865
 
  1. córka Filipa (syna Filipa V Hiszpańskiego) i Ludwiki Elżbiety (córki Ludwika XV)
  2. żona Jana VI Braganzy
  3. druga żona Franciszka I, króla Obojga Sycylii