IV. Carlos
IV. Carlos | |||||
---|---|---|---|---|---|
İspanya kralı | |||||
Hüküm süresi | 14 Aralık 1788 – 19 Mart 1808 | ||||
Önce gelen | III. Carlos | ||||
Sonra gelen | VII. Fernando | ||||
Doğum | 11 Kasım 1748 Portici, İtalya | ||||
Ölüm | 20 Ocak 1819 (70 yaşında) Roma, İtalya | ||||
Defin | El Escorial | ||||
Eş(ler)i | Parmalı Maria Luisa | ||||
| |||||
Hanedan | Bourbon Hanedanı | ||||
Babası | III. Carlos | ||||
Annesi | Saksonyalı Maria Amalia | ||||
Dini | Roma Katoliği |
IV. Carlos (11 Kasım 1748 - 20 Ocak 1819), İspanya Kralı. 14 Aralık 1788'den tahttan feragat ettirildiği 19 Mart 1808'e kadar bu unvanı taşıdı.
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Carlos, III. Carlos ve karısı Saksonyalı Maria Amalia'nın ikinci oğullarıydı. Babası İki Sicilya'nın kralı iken Portici'de dünyaya geldi. Abisi, Don Felipe'nin beyinsel yavaşlığı ve epilepsisi vardı.
Carlos'a, annesinin ailesinden büyük bir vücud ve fiziksel güç miras geçmişti. Annesinin dedesi Polonyalı II. August, Güçlü August olarak biliniyordu. Carlos da gençliğinde ülkede bulabildiği en güçlü adamlarla dövüşüyordu. Diğer yandan zekasal olarak biraz yavaş ve saf kabul ediliyordu.
Evliliği ve çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]IV. Carlos kuzeni Parmalı Maria Luisa ile 1765 yılında evlendi. Maria Luisa, Parma Dükü Philip'in kızıydı. Çiftin on dört çocuğu oldu ve bu çocukların altı tanesi yetişkinliğe kadar yaşayabildiler. Çocukları:
- Charles Clement (Carlos Clemente) (19 Eylül 1771 - 7 Mart 1774)
- Charlotte Joaquina (Carlota Joaquina) (25 Nisan 1775 - 7 Ocak 1830), daha sonra Portekiz kraliçesi oldu.
- Maria Louisa (Maria Luisa) (11 Eylül 1777 - 2 Temmuz 1782)
- Maria Amalia (9 Ocak 1779 - 22 Temmuz 1798)
- Charles Dominic (Carlos Domingo) (5 Mart 1780 - 11 Haziran 1783)
- Maria Louisa (Maria Luisa) (6 Temmuz 1782 - 13 Mart 1824)
- Charles Francis (Carlos Francisco) (5 Temmuz 1783 - 11 Kasım 1784)
- Philip Francis (Felipe Francisco) (5 Eylül 1783 - 18 Ekim 1784)
- Ferdinand (Fernando) (14 Ekim 1784 - 29 Eylül 1833), babasının tahtını elinden aldı.
- Charles (Carlos) (29 Mart 1788 - 10 Mart 1855)
- Maria Isabella (6 Haziran 1789 - 13 Eylül 1848)
- Maria Teresa (16 Şubat 1791 - 2 Kasım 1794)
- Felipe Maria (28 Mart 1792 - 1 Mart 1794)
- Francisco Antonio de Paula (10 Mart 1794 - 13 Ağustos 1865)
Maria Luisa, kaba ve görgüsüz bir kadın olarak tanındı. Kralın üstünde büyük bir gücü vardı. III. Carlos'un saltanatı sırasında kocasını sık sık saraya gönderip o zamanın başbakanı Floridablanca Kontu ile atışmasını istiyordu.
Saltanatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1788'de, III. Carlos öldü ve IV. Carlos kral olarak tahta geçti. Her ne kadar makamının kutsallığına dair derin bir inancı olsa ve güçlü, bütün bir monarşi görüntüsü vermekte çaba harcasa da, kral kendi devletini yönetmekte çok pasif rol aldı. Bunun yerine avcılıkla ilgilenmeyi tercih ediyordu. Devletin yönetimini ise eşi ve başbakanına bırakmıştı. 1792'de Maria Luisa Floridablanca Kontu'nu yerinden etmeyi ve bu pozisyona Aranda Kontu'nu getirmeyi başardı. Fakat, Fransa'yla savaş çıkınca liberal eğilimli kont yerini Manuel de Godoy'a bıraktı. Godoy, kraliçenin favori adamlarından biriydi. Çiftin sevgili oldukları da söyleniyordu.
Godoy, bir süre boyunca Aranda kontunun Fransa'ya karşı olan tarafsızlık politikasını devam ettirdi. Fakat, 1792 yılında Fransa kralı XVI. Louis'nin infazını protesto etmelerinin ardından, Fransa İspanya'ya savaş ilan ettı. 1795'te zor durumda kalan Godoy, Fransa ile Büyük Britanya'ya saldırmak konusunda anlaştı.
1803'te, kızı Maria Luisa'nın çiçek hastalığı geçirmesi üzerine, kral, doktorları, Francisco Javier de Balmis'e bu konu üzerinde çalışması için emir verdi. Balmis, Balmis Deneyleri olarak anılan çalışmaları yaptı.
İspanya, İngiltere'nin Trafalgar Zaferi'ni kazanmasına kadar Fransa'nın müttefiği olarak kaldı. 1807 yılında, Napoleon, Prusya Savaşı'nı kazanınca, Godoy'un İspanya'sı yeniden Fransa saflarına geçti. İspanya'nın sürekli taraf değiştirmesi Carlos'un pozisyonunu zor duruma sokuyor ve onu güvenilmez bir kral haline getiriyordu. Ayrıca, Godoy'un popülaritesi de bir hayli düşmüştü.
Tahttan çekilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Carlos'a oğlu Ferdinand'ın Godoy'a karşı Napoleon'la güçlerini birleştirdiği söylendiğinde Carlos Godoy'un tarafını tuttu. Ferdinand taraftarı çıkartılan Aranjuez Ayaklanması'nın ardından 19 Mart 1808'ten oğlunun lehine tahttan çekildi.[1] Böylece, hapsedilen başbakanını da kurtarmış olacaktı. Ferdinand, VII. Ferdinand olarak tahta çıktı. Fakat, o anda 100.000 askeri ile İspanya'ya girmiş olan Napoleon onu da kandırmıştı.
Carlos, Fransa'da kendine sığınacak bir yer buldu ve Napoleon'un tutsağı oldu. Kısa bir süre sonra 5 Mayıs'ta oğlu Ferdinand'da ülkenin kontrolünü Napoleon'a bırakarak tahttan çekilmek zorunda kaldı ve tıpkı babası gibi Fransa'da tutsak hayatı yaşamaya başladı.[2]
Son yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Carlos, daha sonra Talleyrand'ın Valençay'daki Valençay Şatosu'nda gözetim altına alındı.[3][4] Fransa imparatorundan gelecek maaşı kabul etti ve eşi ve Godoy ile birlikte Compiègne ve Marsilya arasında yaşamaya başladı.
1812'de Roma'daki Barberini Sarayı'na yerleşti.[5] [6][7] Bu sarayda 20 Ocak 1819 yılında öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Articles: Period of Imperial Crisis (revised) - Tarih Arşivi". 26 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ Gazeta de Madrid de 20 de mayo sayfa 483 25 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve 484 25 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Napoleon I: Blockade and the peninsular campaign - Britannica Ansiklopedisi". 4 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ http://pcombal.club.fr/bioanglaise.html 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - İspanyol Etkisi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "Worldroots.com". 11 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
- ^ "The Royal Favorite: Manuel Francisco Domingo de Godoy, Prince of the Peace". 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2008.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: III. Carlos |
İspanya kralı 1788 - 1808 |
Sonra gelen: VII. Fernando |