Józef Hiż

Józef Hiż
	kapitan
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1799 ; Warszawa
Data śmierci	31 grudnia 1853
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego
	Odznaczenia

Józef Hiż (ur. 29 marca 1799 w Warszawie, zm. 31 grudnia 1853) – polski inżynier i topograf wojskowy, porucznik armii Królestwa Polskiego, oficer powstania listopadowego.

Życiorys

Był synem Jana Augusta Hiża i Franciszki z domu Gerault. Miał rodzeństwo: Elżbietę (wydaną za Jana Fechnera), Aleksandra (dzierżawcę dóbr Głębokie w powiecie radomskim), Jana (1784–1831; podpułkownika) i Karola (1794–1854; podporucznika armii napoleońskiej, uczestnika kampanii rosyjskiej 1812)^[1].

Od 1808 roku kształcił się w Korpusie Kadetów w Chełmie, następnie w Szkole Elementarnej Artylerii i Inżynierii w Warszawie. W 1816 roku został konduktorem w Korpusie Inżynierii. Jeszcze w tym samym roku przeniesiono go do Kwatermistrzostwa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego^[1]. W 1817 roku został mianowany podporucznikiem, a w 1818 porucznikiem^[2].

Brał udział w demarkacji granicy Królestwa Polskiego z Królestwem Prus pod kierunkiem Wojciecha Chrzanowskiego^[1]. W latach 1818–1821 współpracował w wyrysowaniu mapy granicznej i map szczegółowych, np. Prosny. W tym samym czasie, w zastępstwie swojego przełożonego, nauczał rysunków topograficznych w Korpusie Kadetów w Kaliszu^[1].

W latach 1822–1830 uczestniczył w pracach nad mapą topograficzną Królestwa Polskiego, wykonywaną przez Kwatermistrzostwo Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Równocześnie nauczał rysunków topograficznych w Szkole Podchorążych Jazdy^[1].

W czasie powstania listopadowego był oficerem Kwatermistrzostwa Generalnego, został przydzielony do Głównej Kwatery^[2]. W lutym 1831 roku został awansowany na kapitana^[1].

Po upadku powstania, 5 października 1831, przeszedł z wodzem naczelnym Maciejem Rybińskim do Prus. Był internowany w Elblągu^[2]. 15 lutego 1832 przybył do Warszawy. Stawił się przed Komisją Rządową Wojny, ponowił przysięgę wierności carowi^[2].

W kwietniu 1833 roku objął stanowisko inżyniera powiatowego warszawskiego, następnie podinspektora w Dyrekcji Komunikacji Lądowych i Wodnych^[1]. Był radcą kolegialnym, naczelnikiem oddziału w zarządzie XIII okręgu komunikacji. Należał do Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności^[3].

Zmarł 31 grudnia 1853^[3]. Został pochowany 3 stycznia 1854 na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, kwatera 13, rząd 3, miejsce 18^[4].

Był żonaty z Leokadią Marianną z domu Guzowską^[5]. Mieli troje dzieci. Ich wnukiem był poeta i publicysta Tadeusz Hiż.

W ocenie autora jego biogramu zamieszczonego w Polskim Słowniku Biograficznym, był „jednym z wybitniejszych topografów pracujących w Kwatermistrzostwie [Sztabu Generalnego Wojska Polskiego], a zwłaszcza – jak świadczą jego prace – doskonałym rysownikiem”^[1].

Odznaczenia

Order Świętej Anny III klasy^[3]
Znak Honorowy za Długoletnią i Nieskazitelną Służbę za lat 15^[3]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Bolesław Olszewicz: Hiż Józef (1799–1853). W: Polski Słownik Biograficzny. T. IX. 1960–1961, s. 538–539.
↑ ^a ^b ^c ^d Hiż Józef. W: Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. Warszawa: 1995–1998.
↑ ^a ^b ^c ^d Nekrolog w Kurierze Warszawskim, 2/1854.
↑ Cmentarz Stare Powązki: HIŻOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-09] .
↑ Akt małżeństwa: Warszawa Nawiedzenie NMP (obecn. m. Warszawa), rok 1834, nr aktu 238. szukajwarchiwach.pl. [dostęp 2019-02-07].

[psb-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Bolesław Olszewicz: Hiż Józef (1799–1853). W: Polski Słownik Biograficzny. T. IX. 1960–1961, s. 538–539.

[powstanie-2] Hiż Józef. W: Robert Bielecki: Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego. Warszawa: 1995–1998.

[nekrolog-3] Nekrolog w Kurierze Warszawskim, 2/1854.

[4] Cmentarz Stare Powązki: HIŻOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-09] .

[5] Akt małżeństwa: Warszawa Nawiedzenie NMP (obecn. m. Warszawa), rok 1834, nr aktu 238. szukajwarchiwach.pl. [dostęp 2019-02-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]