Hans Multscher

Hans Multscher (ur. ok. 1400 w Reichenhofen, ob. dzielnica Leutkirch im Allgäu, zm. w 1467 w Ulm) – malarz i rzeźbiarz niemiecki doby gotyku, jeden z pierwszych przedstawicieli realizmu, znanego także w literaturze jako styl łamany.

Nie wiadomo nic o młodości Hansa Multschera (nie zachowały się żadne informacje źródłowe na ten temat). Przypuszcza się, że odbył wędrówkę po Niderlandach i Burgundii, gdzie poznał twórczość Clausa Slutera. W 1427 przyjął prawa miejskie Ulm, z którym był związany do końca życia i w którym zyskał wielką sławę. Przywileje nadane mu przez rajców zwalniały go od płacenia podatków miastu; ponadto nadano mu status wolnego artysty niezależnego od cechu. Artysta prowadził w Ulm aktywny warsztat, który wywarł silny wpływ na znaczenie Ulm jako wielkiego ośrodka artystycznego sztuki późnogotyckiej w dobie XV i początku XVI stulecia.

Hans Multscher równocześnie uprawiał rzeźbę i malarstwo. Początkowo opierał się na kanonach gotyku międzynarodowego, jednakże rzeźbiąc w 1430 niewielki alabastrowy relief z przedstawieniem Trójcy Świętej i aniołem (obecnie w Liebigshaus we Frankfurcie nad Menem) porzucił idealizm na rzecz naturalnego postrzegania postaci. Odtąd zmierzał do surowego realizmu, nie stroniącej od ukazywania brzydoty postaci. W ostatnich dziełach artysta zmierzał do łagodniejszego realizmu opartego na spokojniejszej kompozycji. Wykonywał dzieła malarstwa tablicowego i rzeźby architektonicznej, sepulkralnej, ołtarzowej oraz pojedyncze figury, głównie z kamienia i alabastru, a także dzieła snycerskie.

W 1420 roku wykonał figurę Chrystusa Boleściwego w zachodnim portalu Ulmer Münster, ponadto w tej świątyni w 1433 wykonał niszę wotywną Karola Karga, znajdującą się w nawie południowej (znacznie zniszczona w 1531 w wyniku działań ikonoklastycznych w dobie reformacji). Na rok 1453 datuje się wykonanie płyty grobowej dla Ludwika Brodatego z domu Wittelsbachów (Monachium, Bayerisches Nationalmuseum). Z innych dzieł m.in. figury św. Barbary i Marii Magdaleny z Rottweil. Plastykę drewnianą reprezentują figury ołtarza z kościoła farnego w Sterzingu przedstawiające świętych Jerzego oraz Urszulę i Apolonię (1456-58), a ponadto figura Marii z Landsberg am Lech (1437). Z malarskiego oeuvre zachował się zespół ośmiu kwater ołtarzowych tworzących dwa skrzydła retabulum ołtarza w Bad Wurzach. Multscher ukazał w nich cykl wątków z życia Marii oraz Pasję Chrystusa.

Bibliografia

Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa 2002
Ulrich Söding, Hans Multscher - Der Sterzinger Altar. Bozen 1991
Hans Multscher. Bildhauer der Spätgotik in Ulm. Eine Ausstellung des Ulmer Museums und des Württembergischen Landesmuseums Stuttgart im Ulmer Museum. Ulm 1997

Linki zewnętrzne

Wystawa dzieł Multschera w Rottweil
Artykuł o Hansie Multscherze. hmg-leutkirch.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].
O artyście na Web Gallery of Art