Przejdź do zawartości

Dynastia heska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dynastia Heska
Herb Dynastia Heska
Kraj

 Hesja
Hesja-Kassel
Hesja-Darmstadt
Hesja-Marburg
Hesja-Rheinfels
Hesja-Homburg
 Szwecja

Tytuły

wielki książę Hesji, landgraf Hesji-Kassel, Elektor Hesji-Kassel, landgraf Hesji-Darmstadt, wielki książę Hesji–Darmstadt, landgraf Hesji-Homburg, król Szwecji

Założyciel

Henryk I Dziecię

Ostatni przedstawiciel

Ernest Ludwik (Hesja)

Rok założenia

1265

Rok rozwiązania

1918

Pochodzenie etniczne

niemieckie

Dynastia macierzysta

Dynastia z Louvain

Gałęzie

Battenbergowie

Dynastia heska – dynastia książęca panująca w Hesji w latach 12651918, boczna linia dynastii z Louvain.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Dynastię heską zapoczątkował w 1265 r. Henryk I Dziecię, syn księcia Brabancji Henryka II. Po wymarciu dynastii Ludowingów w 1247 r. doszło do walk o dziedzictwo po nich, w wyniku których zostało ono podzielone. Bratanicy ostatniego Ludowinga – Zofii, udało się uzyskać na rzecz swego małoletniego syna Henryka I Dziecięcia zachodnią część włości wraz z tytułem landgrafa Hesji. Jego potomkowie w linii męskiej panowali odtąd w Hesji aż do końca I wojny światowej.

Już Henryk I zdołał usamodzielnić się spod władzy cesarza. Jego potomkowie w XIV w. uzyskali rangę książąt Rzeszy. W XIV i XV w. dochodziło do przejściowych podziałów Hesji pomiędzy członków dynastii. W 1567 r., po śmierci najwybitniejszego przedstawiciela dynastii, Filipa Wielkodusznego, który wprowadził w Hesji reformację, doszło do trwałego podziału jego dziedzictwa: wyodrębniły się dwie główne linie dynastii, na Kassel i Darmstadcie, zaś pół wieku później pojawiła się trzecia, na Homburgu. Podział spowodował upadek znaczenia przedstawicieli dynastii heskiej, a na przełomie XVIII i XIX w. utracili oni większość posiadłości na lewym brzegu Renu.

W 1803 r. Wilhelm VIII, landgraf Hesji-Kassel, uzyskał tytuł elektora Rzeszy (zobacz Elektorat Hesji). Z kolei w 1806 r. Napoleon Bonaparte nadał tytuł wielkiego księcia Ludwikowi X – landgrafowi Hesji-Darmstadt (Wielkie Księstwo Hesji).

W 1866 r. po wojnie austriacko-pruskiej Prusy zagarnęły Hesję-Kassel (ostatni władca, Fryderyk Wilhelm I opowiedział się po stronie Austrii, która przegrała wojnę), a także Hesję-Homburg (w 1866 r. zmarł ostatni jej władca – Ferdynand). Pozostałe Wielkie Księstwo Hesji musiało w 1871 r. uznać zwierzchność Prus, a ostatni jego władca – Ernest Ludwik został obalony w 1918 r. przez rewolucję niemiecką.

Przedstawiciele dynastii sięgali także po inne trony. W 1720 Fryderyk I (późniejszy landgraf Hesji-Kassel) został królem Szwecji. Jeden z przedstawicieli dynastii heskiej, Fryderyk Karol, był wybrany w 1918 r. na króla Finlandii, nie objął jednak tronu. Boczną linię dynastii heskiej (wywodzącą się od książąt Hesji-Darmstadt) stanowił ród Battenbergów, których przedstawiciel Aleksander I został w 1879 r. księciem Bułgarii. Jedna z linii Battenbergów przyjęła nazwisko Mountbatten (m.in. Louis Mountbatten, brytyjski dowódca, ostatni wicekról Indii).

Linie dynastii heskiej

[edytuj | edytuj kod]
 
Dynastia z Louvain
 
 
 
 
Dom Hesji
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hesja-Darmstadt
 
Hesja-Kassel
 
Hesja-Marburg
 
Hesja-Rheinfels
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hesja-ButzbachHesja-BraubachHesja-HomburgHesja-ItterBattenberg
 
 
Hesja-RotenburgHesja-WanfriedHesja-RheinfelsHesja-Philippsthal
 
 
 
 
Hesja-Philippsthal-Barchfeld
 
 

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbyszko Górczak: Heska dynastia. W: Słownik dynastii Europy. Józef Dobosz, Maciej Serwański (red.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1999, s. 171–174. ISBN 83-7177-025-1.
  • Walter Heinemeyer, Ludwig Clemm: Brabant, Dynastengeschlecht. W: Neue Deutsche Biographie. T. 2. Berlin: Duncker & Humblot, 1955, s. 499–501. [dostęp 2012-01-09].