Przejdź do zawartości

3 Armia (ZSRR)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
3 Armia
3-я армия
Historia
Państwo

 ZSRR

Sformowanie

15 września 1939

Rozformowanie

sierpień 1945

Dowódcy
Pierwszy

Wasilij Kuzniecow

Ostatni

Aleksandr Gorbatow

Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

Armia Czerwona

Podległość

Białoruski Specjalny Okręg Wojskowy, Front Zachodni, Front Centralny, Front Briański[1], Front Południowo-Zachodni, 1 Front Białoruski, 2 Front Białoruski[2], 3 Front Białoruski

Skład

dwa lub więcej korpusów strzeleckich

3 Armia (ros. 3-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej podczas II wojny światowej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

3 Armia została sformowana 15 września 1939 roku w Białoruskim Specjalnym Okręgu Wojskowym z Witebskiej Grupy Armijnej[3]. Po raz pierwszy do walki weszła we wrześniu 1939 roku, biorąc udział w operacji na Białorusi i w Polsce[4]. W operacji tej Armia Czerwona zajęła wschodnią Polskę, w wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow.

3 Armia brała udział w wielu akcjach we ważnych sektorach walk na froncie wschodnim. Armia wzięła udział w operacjach Frontu Zachodniego, Centralnego, Briańskiego, a także 1., 2. i 3 Białoruskiego podczas obrony Grodna, Lidy i Nowogródka. 3 Armia brała także udział w wielu ważnych bitwach jak np. bitwa pod Smoleńskiem, w której niemieccy żołnierzy zdobyli miasto w dwumiesięcznej ciężkiej kampanii oraz w bitwie pod Moskwą, w której kontratak zimowy Armii Czerwonej dowodzony przez marszałka Gieorgija Żukowa odrzucił Grupę Armii „Środek” o ponad 110 km na zachód Moskwy. W drugiej połowie walk na froncie wschodnim 3 Armia wzięła udział w bitwie na łuku kurskim, w której przeważające liczebnie wojska radzieckie, dzięki użyciu dobrej obrony przeciwpancernej, pokonały wojska niemieckie, powstrzymując operację Zitadelle i tym samym niszcząc wszelkie nadzieje Wehrmachtu na zwycięstwo na froncie wschodnim. W czasie bitwy dowództwo armii tworzyli następujący oficerowie: dowódca Aleksandr Gorbatow, szef sztabu M. Iwaszeczkin, członkowie rady wojennej I. Kononow i I. Pinczuk oraz szef zarządu politycznego N. Amasow[5].

3 Armia brała udział w operacjach przeciwko Briańskowi, HomlowiRzeczycy oraz RohaczywowiŻłobinowi. Podczas ostatnich faz wojny armia ta wzięła udział w atakach na Białoruś, Prusy Wschodnie i wschodnie Niemcy, gdzie wzięła udział w bitwie o Berlin.

Po zakończeniu wojny kwatera główna armii została wycofana do Białoruskiej SRR, gdzie została zreorganizowana w sierpniu 1945 roku jako krótko funkcjonująca kwatera główna Białorusko-Litewskiego Okręgu Wojskowego. Białorusko-Litewski Okręg Wojskowy istniał od 31 grudnia 1944 do 9 lipca 1945 roku, a następnie został zastąpiony przez Miński Okręg Wojskowy. W tym czasie armia składała się z trzech korpusów strzeleckich z dziewięcioma dywizjami strzeleckimi. W późniejszym czasie wszystkie te dywizje, oprócz 120 Rohaczewskiej Gwardyjskiej Dywizji Strzeleckiej, zostały rozwiązane[6].

Dowództwo armii

[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy:

Szefowie sztabu:

  • mjr Aleksandr Kondratiew[4]

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

Skład w czerwcu 1941:

Skład w październiku 1941[9]:

Skład 1 maja 1945[10]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 145.
  2. Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144.
  3. Grupa Armii "Witebsk" BOWO (СВЭ, Ô.8, ß.106.) (СВЭ, т.8, с.106.); ЗапОВО (А. Г. Ленский, Сухопутные силы РККА в предвоенные годы. Справочник. — Санкт-Петербург Б&К, 2000).
  4. a b Zarzycki 2014 ↓, s. 248.
  5. Kołtunow i Sołowjow 1971 ↓, s. 460.
  6. czeskie źródło internetowe (valka)
  7. Plikus (kier.) 1968 ↓, s. 95.
  8. Nikołajuk 2012 ↓, s. 18.
  9. Forczyk i Gerrard 2008 ↓, s. 29.
  10. tashv.nm.ru, skład bojowy Armii Czerwonej 1 maja 1945 roku (ros.)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
  • Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • A. A. Greczko, Siły zbrojne państwa radzieckiego, Warszawa 1975.
  • Jan Nikołajuk. Pierwszy sowiet. Dyslokacja wojsk RKKA i NKWD na „występie białostockim” w przededniu Barbarossy. „Militaria”. 4(26), 2012. Turka: Oficyna Wydawnicza Kagero. 
  • Robert Forczyk, Howard Gerrard: Moskwa 1941. Pierwsza porażka Hitlera. Kraków: 2008. ISBN 978-83-7396-709-0.
  • Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
  • Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.