Ślepy ferman

Ślepy ferman

Qorferrmani
Breznitë e Hankonatëve
Komisioni i festës

Autor	Ismail Kadare
Typ utworu	zbiór mikropowieści
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Albania
Język	albański
Data wydania	1977–1984
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	2010
Wydawca	Pogranicze
Przekład	Dorota Horodyska

Ślepy ferman (alb. Qorrfermani) – zbiór trzech mikropowieści (Ślepy ferman, Pokolenia Hankonatów, Uczta pojednania) albańskiego pisarza Ismaila Kadare. Po raz pierwszy zostały one wydane w latach 1977-1984, a następnie w roku 1999 w opracowaniu Bujara Hudhriego. W Polsce pierwsze wydanie ukazało się w roku 2010, nakładem Wydawnictwa Pogranicze w przekładzie Doroty Horodyskiej. Akcja mikropowieści rozgrywa się w czasach osmańskiego panowania w Albanii.

Pierwsza mikropowieść – Ślepy ferman (Qorrfermani)

Wydana w 1984 roku. Tytułowy Ślepy ferman (alb. Qorrfermani) opowiada o realizacji sułtańskiego fermanu, nakazujący oślepiać wszystkich, których oczy mogą rzucać urok (złe oko). Osoby podejrzane mają możliwość wyboru sposobu ich wyoczenia. Strach staje się wszechobecny – na podstawie donosu każdy może być podejrzewany o złooczność. Tekst nawiązujący do czasów osmańskich stanowi metaforę zniewolenia narodu w okresie rządów Envera Hodży, a motyw pochodu oślepionych nawiązuje do historii Bałkanów (bitwa pod Biełasicą w 1014 r.).

Druga mikropowieść – Pokolenia Hankonatów (Breznitë e Hankonatëve)

Wydana w 1977 roku. Przedstawia losy rodu Hankonatów z Gjirokastry na przestrzeni XVIII-XX w. Poszukiwaniu nowych źródeł utrzymania przez rodzinę, która uprawę roli zmienia na działalność handlową towarzyszą wielkie wydarzenia i kryzysy dotykające państwo osmańskie. Hankonaci, którzy przybyli zza gór, chroniąc się przed zemstą rodową zostawiają coraz więcej grobów na miejscowym cmentarzu, ale także giną daleko od domu w służbie Imperium.

Trzecia mikropowieść – Uczta pojednania (Komisioni i festës)

Wydana w 1977 roku. Nawiązuje do wydarzeń historycznych. 30 lipca 1830 seraskier Rumelii Mehmet Reshit Pasza zaprosił do Bitoli (Monastiru) przedstawicieli rodów albańskich, którzy zostali wymordowani przez żołnierzy osmańskich w czasie uroczystej ceremonii. Przebieg wydarzeń poznajemy z perspektywy osób przygotowujących tytułową ucztę, która ostatecznie się nie odbyła.

Tłumaczka Dorota Horodyska jest także autorką trzech innych polskich przekładów dzieł Ismaila Kadare: Pałac snów (2006), Następca (2008) i Córka Agamemnona (2011).

Książka znalazła się w gronie siedmiu finalistów Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za 2010 rok. W czasie wrocławskiej gali fragment powieści przedstawiła aktorka Teatru Capitol – Justyna Antoniak.

Recenzje (w języku polskim)

• Justyna Chmielewska, Dawno temu w Albanii, "Nowe Książki" 2011/6, s.41. Tekst dostępny na blogu czytelnie.blogspot.com.

Bibliografia

• Ismail Kadare: Ślepy ferman, Wydawnictwo Pogranicze, Sejny 2010, ISBN 978-83-61388-01-2.
• Książka na stronie wydawnictwa