Siły Powietrzne

Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej

SP RP
Państwo	{{{państwo}}}
Historia
Pierwszy dowódca	ppłk pil. Hipolit Łossowski
Święto	28 sierpnia
Dane podstawowe
Obecny dowódca	gen. broni pil. Lech Majewski
Podporządkowanie	Ministerstwo Obrony Narodowej
Liczebność	ok. 17 400 Podstawowe informacje o budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej na 2010 rok
Budżet wojskowy
Kwota	1 175 885 000 zł [1]

{{Siły zbrojne infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data sformowania = | commons = | data rozformowania = | państwo = | alt zdjęcia = | opis zdjęcia = Nieznane pola: "kraj", "rozformowanie", "mężczyźni_n", "zdjęcie podpis", "kobiety_d", "sformowanie", "kobiety_n", "kobiety_p", "mężczyźni_p" oraz "mężczyźni_d". Linki zewnętrzne: "kwota" oraz "liczebność".

Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej – jeden z czterech rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych RP, Marynarki Wojennej RP i Wojsk Specjalnych RP. Ich głównym zadaniem jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych rodzajów sił zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.

Ich prekursorem były siły powietrzne Błękitnej Armii podczas I wojny światowej. Do 1 lipca 2004 nosiły nazwę: Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (WLOP), które z kolei zostały utworzone 1 lipca 1990 przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

Historia

1918-1922

Albatrosy D.III (Oef) 7. "Kościuszkowskiej" Eskadry Myśliwskiej, z widocznym godłem eskadry

Breguet 14A2 39. Eskadry Breguetów 16. eskadry wywiadowczej w Kijowie, 1920

Historia Sił Powietrznych RP zaczyna się wraz z końcem I wojny światowej. W 1918, istniało kilka polskich eskadr stworzonych w innych państwach. W Rosji istniała eskadra przy oddziałach gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego, rozformowana w maju 1918. We Francji 5 eskadr lotniczych powstało przy armii gen. Józefa Hallera. Znalazły się one w Polsce wraz z wyposażeniem w 1919. Siły Powietrzne zaczęto tworzyć w listopadzie 1918. Początkowo opierały się one na maszynach zdobycznych lub pozostawionych przez armię zaborców (niemiecką lub austriacką). Najwięcej sprzętu zdobyli powstańcy wielkopolscy w bitwie o Ławicę, rozegranej 6 stycznia 1919, w której zdobyto kilkaset rozmontowanych i zakonserwowanych samolotów bojowych oraz balonów obserwacyjnych. Zdobyty sprzęt miał wartość 200 milionów marek niemieckich i stanowił największy łup wojenny w dziejach polskiego oręża. Na zdobytych samolotach 9 stycznia 1919 poznańska eskadra zbombardowała 12 kilogramowym ładunkiem lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. Na sprzęcie tym walczono później o Lwów podczas walk polsko-ukraińskich oraz podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920. Od 1919 rozpoczęto zakupy samolotów za granicą. W wyniku tego w 1920 Siły Powietrzne posiadały mieszankę samolotów brytyjskich, francuskich, niemieckich, austriackich oraz włoskich z okresu I wojny światowej. Głównie były to:

• myśliwce: Bristol F.2B Fighter, SPAD XIII, Fokker D.VII, Oeffag D.III, Ansaldo A.1 Balilla, SPAD VII, Albatros D.III, Sopwith Dolphin, Fokker E.V (D.VIII)
• bombowce i rozpoznawcze: Breguet 14, Ansaldo SVA-9, Salmson 2A2, Airco DH.9, Albatros C.X, Albatros C.XII, DFW C.V, LVG C.V i LVG C.VI.

1923-1932

W 1925 utworzono Oficerską Szkołę Lotnictwa w Grudziądzu, w 1927 przeniesioną do Dęblina.

Po wojnie z ZSRR, przestarzałe samoloty były wycofywane, a ich miejsce zajęły nowe, zakupione głównie we Francji. W latach 1924-1926 podstawowym myśliwcem został SPAD 61C1 (280 sztuk), lekkimi bombowcami kolejno: Potez XV (245 sztuk), Breguet XIX (250 sztuk) oraz Potez XXV (316 szuk), który był produkowany w Polsce na licencji. Cięższe bombowce to Farman F-68BN4 Goliath, a później Fokker F.VIIB/3m, również produkowany w Polsce. Później, na licencji czeskiej, wyprodukowano 50 samolotów Avia BH-33 pod nazwą PWS-A. Lotnictwo morskie do połowy lat trzydziestych używało francuskich łodzi latających, głównie Schreck FBA-17H, LeO H.13, LeO H.135B3 oraz Latham 43. Od początku lat trzydziestych lotnictwo polskie zaczęło być wyposażane w samoloty polskiej konstrukcji, produkowane w Polsce. Pierwszym myśliwcem polskiej konstrukcji był następca PWS-A, samolot PWS-10, którego 80 egzemplarzy używano od 1932.

1933-1938

Galeria

PZL.37 Łoś

PZL.23 Karaś

RWD-14 Czapla

W 1933 do służby weszły myśliwce PZL P.7a, wyprodukowane w liczbie ok. 150 sztuk, a następnie ok. 50 egzemplarzy PZL P.11a. W latach 1935–1936 jednostki zostały wyposażone w myśliwce PZL P.11c ok. 150 sztuk. Niestety, nowoczesne w 1935 samoloty, w 1939 były już przestarzałe. Rozwinięcie tych konstrukcji w postaci PZL P.24 było kierowane wyłącznie na eksport. Prototyp PZL.50 Jastrząb nie doczekał się produkcji seryjnej. Podobny los spotkał ciężkie myśliwce PZL.38 Wilk i PZL.48 Lampart.

Do 1939 lotnictwo zorganizowane było w 6 pułków:

• 1 Pułk Lotniczy – Warszawa (1921-1939)
• 2 Pułk Lotniczy – Kraków (1921-1939)
• 3 Pułk Lotniczy – Poznań (1921-1939)
• 4 Pułk Lotniczy – Toruń (1924-1939)
• 5 Pułk Lotniczy – Lida (1928-1939)
• 6 Pułk Lotniczy – Skniłów (1925-1939)

1939

Pomnik Lotników Polskich poległych w czasie II wojny światowej, Northolt Wielka Brytania

24 sierpnia 1939 pułki lotnicze zostały zlikwidowane. Eskadry zostały przydzielone do poszczególnych Armii oraz do Brygad.

Według danych z 1 września 1939 ogólna liczba samolotów wojskowych lotnictwa polskiego wynosiła 745, z czego w oddziałach bojowych było 400 maszyn. Pozostałe 345 stanowiły sprzęt rezerwowy.

Skład lotnictwa bojowego:

• brygada bombowa (samoloty PZL.37 Łoś)
• brygada pościgowa (samoloty myśliwskie PZL P.7 i PZL P.11)
• dywizjony liniowe (samoloty PZL.23 Karaś)
• dywizjon morski (samoloty Lublin R.XIII)
• eskadry łącznikowe (samoloty Lublin R.XIII towarzyszące poszczególnym armiom)

Z wyjątkiem "Łosi" cały ten sprzęt ustępował pod każdym względem samolotom niemieckiej Luftwaffe, a eskadry łącznikowe były niemal bezbronne.

Mimo prawie ośmiokrotnej przewagi liczebnej nieprzyjaciela, w walkach powietrznych poniósł on poważne straty. Już 1 września brygada pościgowa zestrzeliła w rejonie Warszawy 14 samolotów niemieckich, a nazajutrz piloci 142 eskadry (4 Pułk Lotniczy) w rejonie Chełmży – 7.

Ogółem w okresie od 1 do 17 września polscy myśliwcy zestrzelili na pewno 126 samolotów niemieckich, prawdopodobnie jeszcze 10 i uszkodzili 14. Ponadto polskie załogi bombowe zestrzeliły 11 maszyn, a artyleria przeciwlotnicza kolejne kilkadziesiąt.

Według archiwalnych źródeł niemieckich, Luftwaffe straciła bezpowrotnie w wojnie obronnej RP ok. 247 samolotów, w tym 91 w wypadkach lotniczych a niemal tyleż zostało uszkodzonych.

Lotnictwo Rzeczypospolitej Polskiej straciło ok. 70% sprzętu i wielu lotników. 17 września do Rumunii przeleciały 43 samoloty P-7 i P-11 oraz część "Łosi". Pomiędzy 17 a 20 września większość lotników polskich przekroczyła granicę rumuńską i węgierską.

1940 (Francja)

Po upadku Polski, zaczęto tworzyć nowe jednostki we Francji. Jedyną jednostką, sformowaną przed atakiem Niemiec na Francję, był dywizjon 1/145 , wyposażony w myśliwce Caudron CR.714 (przerobione na wojskowe samoloty sportowe, była to jedyna jednostka używająca tych samolotów). Polscy piloci byli przydzielani do dywizjonów francuskich oraz tzw. kluczy kominowych. Latali na wielu typach maszyn jednak najwięcej z nich na myśliwcach Morane-Saulnier MS.406.

1943-1989

Początki lotnictwa LWP sięgają 7 lipca 1943, kiedy to dowódca 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki wydał rozkaz Nr 43 o sformowaniu 1 Samodzielnej Eskadry Lotnictwa Myśliwskiego. Na miejsce formowania wybrano lotnisko Grigoriewskoje.

20 sierpnia 1943 eskadrę rozwinięto do rozmiarów pułku, któremu nadano nazwę 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa".

1 kwietnia 1944 przystąpiono do formowania 2 Pułku Nocnych Bombowców "Kraków".

31 października 1944 "zorganizowano" Dowództwo Lotnictwa Frontu Wojska Polskiego. Wymieniony organ dowodzenia, na czele z gen. Fiodorem Połyninem, powstał w wyniku przemianowania radzieckiego Dowództwa 6 Armii Lotniczej.

Po zakończeniu wojny (10 maja 1945), polskie lotnictwo wojskowe zostało przebazowane (z terenu Niemiec do stałych miejsc postoju w kraju) i dysponowało następującymi jednostkami:

• 1 Mieszany Korpus Lotniczy (mp. Łowicz)
  • 1 Dywizja Lotnictwa Bombowego
    • 3 Pułk Lotnictwa Bombowego
    • 4 Pułk Lotnictwa Bombowego
    • 5 Pułk Lotnictwa Bombowego
  • 2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego (mp. Łódź)
    • 6 Pułk Lotnictwa Szturmowego (mp. Ujazdów k. Tomaszowa Mazowieckiego)
    • 7 Pułk Lotnictwa Szturmowego (mp. Ujazdów k. Tomaszowa Mazowieckiego)
    • 8 Pułk Lotnictwa Szturmowego (mp. Łódź)
  • 3 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (mp. Kutno)
    • 9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
    • 10 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
    • 11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
  • 1 Eskadra Lotnictwa Łącznikowego
• 4 Mieszana Dywizja Lotnicza (mp. Bydgoszcz)
  • 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa"
  • 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego "Kraków"
  • 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego

Jednostki samodzielne

• 12 Pułk Lotnictwa Sanitarnego
• 13 Pułk Lotnictwa Transportowego
• 14 Samodzielny Pułk Korekcji i Zwiadu
• 15 Samodzielny Pułk Lotniczy
• 17 Pułk Lotnictwa Łącznikowego
• 3 Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego
• 4 Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego
• 5 Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego
• 6 Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego
• 103 Samodzielna Eskadra Lotnictwa Łącznikowego

Pod koniec 1945 na stanie sił powietrznych znajdowało się 643 samoloty:

• 152 Jak-9 (wszystkich wersji)
• 177 Ił-2 (wszystkich wersji)
• 121 Pe-2 (wszystkich wersji)
• 36 UT-2
• 138 Po-2
• 11 C-47
• 4 Li-2
• 2 Szcze-2
• 1 P-39
• 1 Bf 108

Po wojnie nadal rozwijano polskie lotnictwo. Z ZSRR dostarczono bombowce Pe-2 i Tu-2 (w 1950) oraz bombowce treningowe USB-1 i USB-2. W 1949 do służby wprowadzono przebudowane na bombowce treningowe samoloty transportowe Li-2sb. W 1950 przeszkolono pierwszych pilotów na samolotach odrzutowych (Jak-17); do uzbrojenia weszły: transportowce Ił-12, oraz samoloty treningowe Jak-18 i treningowe bombowce UTB-2. W 1951 na uzbrojeniu pojawiły się pierwsze odrzutowce – Jak-23 i MiG-15 (również w wersji dwumiejscowej UTIMiG-15) a w 1961 następca MiG-a-15 – MiG-17.

Poza dostawami z ZSRR Polska podjęła również produkcję licencyjną: MiG-ów-15 jako Lim-1 (w 1952) a MiG-ów-15bis jako Lim-2 (od 1957), w 1955 rozpoczęto produkcję MiG-ów-17 jako Lim-5. W 1964 powstało krajowe rozwiniecie tego samolotu – szturmowy Lim-6bis.

SM-1

Mi-2

An-2

Jak-11

Jak-12

Ił-28

Ił-14

An-26

MiG-15

Lim-5

MiG-21

MiG-23

TS-8 Bies

TS-11 Iskra

PZL M96 Iryda

Su-20

F-16

Wspólny przelot samolotów bojowych wszystkich trzech typów użytkowanych przez Siły Powietrzne. Od czoła formacji: F-16, MiG-29, Su-22.

CASA C-295

PZL W-3 Sokół

Bell 412HP

Jedyny odrzutowy bombowiec, Ił-28 wszedł do służby w 1952. W 1959 Polska otrzymała niewielką liczbę samolotów MiG-19 zaś w 1963 MiG-21 stał się podstawowym samolotem myśliwskim. W 1979 do służby trafiła mała liczba samolotów MiG-23 a w 1989 MiG-29.

Począwszy od 1949 podstawowym samolotem szturmowym był Ił-10 (od 1951 również jego wersja treningowa UIł-10). Począwszy od 1965 lotnictwo szturmowe zaczęło używać odrzutowców, początkowo Su-7, następnie Su-20 od 1974, a od 1984 Su-22.

Jedyny odrzutowy samolot szkolny, PZL TS-11 Iskra, zastąpił tłokowe Junak-2 (w służbie od 1952), Junak-3 (w służbie 1954) i TS-8 Bies (w służbie od 1958). Następca Iskry, PZL I-22 Iryda, przez pewien czas znajdowała się w małej liczbie na wyposażeniu wojsk lotniczych, lecz ciągłe problemy sprawiły, że wszystkie Irydy wróciły do fabryki w celu dokonania modyfikacji i obecnie nie znajdują się na wyposażeniu wojska.

Od 1951 rolę samolotu wielozadaniowego pełnił Jak-12, w 1955 dołączył do niego An-2, a później również Wilga-35P.

Samoloty transportowe i pasażerskie to kolejno: Ił-14 od 1955, Ił-18 od 1961, An-12B od 1966, An-26 od 1972, oraz Jak-40 od 1973 i Tu-154.

W okresie powojennym polskie lotnictwo zostało również wyposażone w śmigłowce: wielozadaniowy SM-1 (licencja Mi-1) od 1956, wielozadaniowy Mi-4 od 1958, wielozadaniowy SM-2 od 1960, Mi-2 i Mi-8 (później również Mi-17) od 1968, a także szturmowy Mi-24 od 1976. W użyciu znalazły się również amfibijny Mi-14 i ciężki transportowy Mi-6.

W 1954 Wojska Lotnicze połączono z Wojskami Obrony Powietrznej Kraju tworząc Wojska Lotnicze i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. Nowa formacja wojskowa skupiała zarówno jednostki lotnicze jak i przeciwlotnicze. W 1962 rozdzielono je ponowie na Wojska Lotnicze i Wojska Obrony Powietrznej Kraju jako odrębne rodzaje Sił Zbrojnych PRL. Ta struktura funkcjonowała nieprzerwanie przez 28 lat.

1990-2004

1 lipca 1990 ponownie połączono oba elementy, tworząc Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej.

Po 2004

W roku 2006 do uzbrojenia weszły dwa nowe typy statków powietrznych. Na początku roku lekki śmigłowiec PZL SW-4, zaś 9 listopada pierwsze samoloty F-16C/D.

16 stycznia 2009 został wycofany ze służby ostatni z 12 samolotów transportowych An-26.

24 marca 2009 został przekazany pierwszy z pięciu samolotów transportowych C-130 Hercules.

Katastrofa Papa Lima Foxtrot 101

Najtragiczniejszą w skutkach katastrofą samolotu Sił Powietrznych Rzeczypospolitej Polskiej była katastrofa lotnicza państwowej delegacji Rzeczpospolitej Polskiej na obchody 70 rocznicy bolszewickiego mordu Polaków w Katyniu. W wyniku katastrofy 10 kwietnia 2010 zginęło 96 Polaków na czele z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Lechem Kaczyńskim.

Po 10 kwietnia 2010 roku Ministerstwo Obrony Narodowej wyczarterowało na 4 lata 2 samoloty Embraer 175 od PLL LOT do przewozu najważniejszych osób w państwie; samoloty te pozostały maszynami cywilnymi i nie są oznaczone szachownicą lotniczą.

Organizacja

Od 16 sierpnia 2011

Podległość, rodzaj wojsk	Nazwa jednostki, dyslokacja, skład
Jednostki bezpośrednio podległe dowództwu Sił Powietrznych	Centrum Operacji Powietrznych w Warszawie-Pyrach Szefostwo Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w Warszawie Centrum Hydrometeorologii Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej Centrum Wsparcia Teleinformatycznego Sił Powietrznych 1 Rejon Wsparcia Teleinformatycznego w Babkach 2 Rejon Wsparcia Teleinformatycznego w Bydgoszczy 3 Rejon Wsparcia Teleinformatycznego w Krakowie Rejonowy Węzeł Łączności w Dęblinie 6 Batalion Dowodzenia Sił Powietrznych w Śremie Centrum Szkolenia Sił Powietrznych w Koszalinie Szkoła Podoficerska Sił Powietrznych w Koszalinie Szkoła Podoficerska Sił Powietrznych w Dęblinie 1 Baza Lotnicza w Warszawie 1 Ośrodek Radioelektroniczny w Grójcu 2 Batalion Radioelektroniczny w Lidzbarku Warmińskim Ośrodek Szkolenia Wysokościowo-Ratowniczego i Spadochronowego Sił Powietrznych w Poznaniu-Krzesinach Centralny Poligon Sił Powietrznych w Ustce 21 Centralny Poligon Lotniczy w Nadarzycach Ogólnokształcące Liceum Lotnicze w Dęblinie 78 Pułk Rakietowy Obrony Powietrznej w Mrzeżynie Wojskowy Ośrodek Szkoleniowo-Kondycyjny w Zakopanem Klub Sił Powietrznych Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych w Poznaniu Orkiestra Garnizonowa Bytom Orkiestra Garnizonowa Radom Orkiestra Garnizonowa Koszalin Orkiestra Garnizonowa Dęblin
Wojska lotnicze	1 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie 12 Komenda Lotniska w Mirosławcu 21 Baza Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie 22 Baza Lotnictwa Taktycznego w Malborku 23 Baza Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim 14 Batalion Usuwania Zniszczeń Lotniskowych w Elblągu 2 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu 31 Baza Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu-Krzesinach 32 Baza Lotnictwa Taktycznego w Łasku 16 Batalion Remontu Lotnisk w Jarocinie 3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego w Powidzu 33 Baza Lotnictwa Transportowego w Powidzu; 8 Baza Lotnictwa Transportowego w Krakowie; 1 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Świdwinie; 2 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Mińsku Mazowieckim; 3 Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza w Krakowie. 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie 41 Baza Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie 42 Baza Lotnictwa Szkolnego w Radomiu Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego w Dęblinie
Wojska obrony przeciwlotniczej	1 Śląska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej w Bytomiu 31 Kórnicki Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Poznaniu 76 Poznański Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Poznaniu 77 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Murowanej Goślinie 81 Dywizjon Dowodzenia Obrony Powietrznej w Bytomiu 3 Warszawska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej w Sochaczewie 5 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Sochaczewie 7 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Książenicach 21 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Pucku 25 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Wejherowie 34 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Bytomiu 35 Skwierzyński Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Skwierzynie 60 Wieliszewski Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Olszewnicy Starej 61 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Sochaczewie 62 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Borzęcinie 63 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Sochaczewie 65 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Gdyni 83 Dywizjon Dowodzenia Obrony Powietrznej w Warszawie
Wojska radiotechniczne	3 Brygada Radiotechniczna we Wrocławiu 3 Sandomierski Batalion Radiotechniczny w Sandomierzu 8 Szczycieński Batalion Radiotechniczny w Lipowcu 31 Batalion Radiotechniczny w Babkach 34 Batalion Radiotechniczny w Chojnicach

Dowódcy Sił Powietrznych Polski

Szef Sekcji Żeglugi Napowietrznej

• 1918 – ppłk pil. Hipolit Łossowski

Dowódca Wojsk Lotniczych

• 1918-1919 – ppłk pil. Hipolit Łossowski

Inspektorzy Wojsk Lotniczych

• 1919 – ppłk pil. Hipolit Łossowski
• 1919-1920 – gen. bryg. pil. Gustaw Macewicz

Szefowie Departamentu Żeglugi Powietrznej

• 1920-1923 – gen. bryg. pil. Gustaw Macewicz
• 1923-1924 – gen. bryg. pil. François-Lèon Leveque
• 1924-1926 – gen. bryg. pil. Włodzimierz Zagórski
• 1926-1936 – gen. bryg. pil. Ludomił Rayski

Dowódcy Lotnictwa w Ministerstwie Spraw Wojskowych

• 1936-1939 – gen. bryg. pil. Ludomił Rayski
• 1939 – gen. bryg. pil. Władysław Kalkus

Inspektorzy Obrony Powietrznej Państwa

• 1936 – gen. dyw. Gustaw Orlicz-Dreszer
• 1936-1939 – gen. bryg. pil. Józef Zając

Naczelny Dowódca Lotnictwa i OPL, Dowódca Lotnictwa i OPL

• 1939-1940 – gen. bryg. pil. Józef Zając

Dowódca Polskich Sił Powietrznych

• 1940 – gen. bryg. pil. Józef Zając

Inspektorzy Polskich Sił Powietrznych

• 1940-1943 – gen. bryg. pil. Stanisław Ujejski
• 1943 – płk pil. Stanisław Karpiński
• 1943-1944 – gen. bryg. pil. Mateusz Iżycki

Dowódca Polskich Sił Powietrznych

• 1944-1947 – gen. bryg. pil. Mateusz Iżycki

Dowódca Lotnictwa Frontu Polskiego (na Wschodzie)

• 1944-1945 – gen. dyw. pil. Fiodor Pietrowicz Połynin

Dowódca Lotnictwa WP

• 1945-1947 – gen. broni pil. Fiodor Pietrowicz Połynin

Dowódcy Wojsk Lotniczych

• 1947-1950 – gen. bryg. Aleksander Romeyko
• 1950-1954 – gen. broni pil. Iwan Turkiel

Dowódcy Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (samodzielny organ dowodzenia w latach 1951-1954)

• 1951-1952 – gen. bryg. Nikołaj Trawin
• 1952-1954 – gen. bryg. Siergiej Sazonow

Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju

• 1954-1956 – gen. broni pil. Iwan Turkiel
• 1956-1962 – gen. dyw. pil. Jan Frey-Bielecki

Dowódca Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (w ramach Dowództwa Wojsk Lotniczych i OPL OK)

• 1959-1962 – gen. bryg. pil. Czesław Mankiewicz

Główni Inspektorzy Lotnictwa

• 1962-1963 – gen. dyw. pil. Jan Frey-Bielecki
• 1963-1967 – gen. dyw. pil. Jan Raczkowski

Dowódcy Wojsk Lotniczych

• 1967-1972 – gen. dyw. pil. Jan Raczkowski
• 1972-1976 – gen. dyw. pil. Henryk Michałowski
• 1976-1983 – gen. dyw. pil. Tadeusz Krepski
• 1983-1989 – gen. dyw. pil. Tytus Krawczyc
• 1989-1990 – gen. dyw. pil. Jerzy Gotowała

Dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju

• 1962-1967 – gen. dyw. pil. Czesław Mankiewicz
• 1967-1976 – gen. dyw. pil. Roman Paszkowski
• 1976-1990 – gen. broni Longin Łozowicki

Dowódcy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej (po scaleniu WOPK i Wojsk Lotniczych w 1990 roku)

• 1990-1995 – gen. broni pil. Jerzy Gotowała
• 1995-1999 – gen. dyw. Kazimierz Dziok
• 1999-2002 – gen. broni pil. Andrzej Dulęba
• 2002-2004 – gen. broni pil. Ryszard Olszewski

Dowódcy Sił Powietrznych (zmiana nazwy z WLOP na Siły Powietrzne 1 lipca 2004 r.)

• 2004-2005 – gen. broni pil. Ryszard Olszewski
• 2005-2007 – gen. broni pil. Stanisław Targosz)
• 2007-2010 – gen. broni pil. Andrzej Błasik
• Od 2010 – gen. broni pil. Lech Majewski
  • szef sztabu – zastępca dowódcy – gen. dyw. pil. Sławomir Kałuziński

Uzbrojenie i wyposażenie w pododdziałach przeciwlotniczych Sił Powietrznych RP

Artyleria przeciwlotnicza:

• Armata S-60: 190
• Armata Zu-23-2: 270;
• Armata Zur-23-2 "Kaczka": 50
• PZA ZSU-23-4 Biała: 50 – zmodernizowana w 2000 roku przez Ośrodek Badawczo Rozwojowy Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie wersja ZSU-23-4 "Szyłka"
• PZA Loara: 1 (plany projektu i wdrożenia wstrzymane)
• PZR Kub-M: 30
• PZR Osa-AK: 60
• PZR Krug: 30
• PZR Newa: 70
• PZR Wega: 20
• PPZR Grom: 440
• PPZR Strzała-2M: 450

Stacje radiolokacyjne

• N12

Flagi lotnictwa wojskowego

współczesne (od 1993 r.)

• 
  Flaga WLOP (do 2004).
  Flaga Sił Powietrznych RP (od 2004).
• 
  Flaga lotnisk i lądowisk wojskowych.
• 
  Flaga lotnisk i lądowisk Marynarki Wojennej RP.
• 
  Flaga Dowódcy Sił Powietrznych RP (od 2011).

historyczne

• 
  Flaga wojskowych portów lotniczych (1930-1938).
  Flaga PSP (1940-1947).
• 
  Flaga wojskowych portów lotniczych (1938-1945).
• 
  Flaga lotnictwa wojskowego PRL (1955-1959).
• 
  Flaga lotnictwa wojskowego PRL (od 1959).
  Flaga WLOP (do 1993.)
• 
  Flaga lotnisk i lądowisk Marynarki Wojennej PRL.
  (1959-1990).
• 
  Flaga lotnictwa morskiego WOP PRL (1959-1990).

Obecne uzbrojenie

Samolot	Zdjęcie	Producent	Typ maszyny	Wersja	Liczba sztuk	Uwagi
F-16		Stany Zjednoczone	Myśliwiec wielozadaniowy	F16C bl 52+ F16D bl 52+	36 12
MiG-29		ZSRR Rosja	Myśliwiec przewagi powietrznej	MiG-29A MiG-29UB	31	Przewidziane wycofanie w 2025
Su-22		ZSRR	Samolot szturmowy	Su-22M4K Su-22UM3K	48	Przewidziane wycofanie w 2016
CASA C-295		Hiszpania	Samolot transportowy	C-295M	11	1 utracono w wypadku 28 stycznia 2008 pod Mirosławcem.
C-130 Hercules		Stany Zjednoczone	Samolot transportowy	C-130E	3 (5)	kolejne 2 samoloty zostaną dostarczone do 2011 roku.
PZL TS-11 Iskra		Polska	Samolot szkolno-treningowy		54	Przeznaczone do wycofania w 2011 roku.
PZL-130 Orlik		Polska	Samolot szkolno-treningowy		37
Bell 412		Stany Zjednoczone	przewóz osobistości	412HP	1
Tu-154		ZSRR	przewóz osobistości	Tu-154M Lux	1	Drugi 10 kwietnia 2010 uległ katastrofie w Smoleńsku. Obecnie uziemiony, przekazany Agencji Mienia Wojskowego, loty VIP-ów wykonują 2 nowe, rządowe Embraery 175.
Jak-40		ZSRR	przewóz osobistości		4	Obecnie uziemione, przekazane Agencji Mienia Wojskowego, loty VIP-ów wykonują 2 nowe, rządowe Embraery 175.
PZL M28		Polska	Samolot wielozadaniowy	Bryza TD	17	Zamówiono kolejne 8 sztuk.
An-2		ZSRR Polska	Samolot wielozadaniowy		13
An-28		ZSRR Polska	Samolot transportowy		2
Mi-8		ZSRR	Śmigłowiec wielozadaniowy	Mi-8T Mi-8RL Mi-8P Mi-8S	1 4 4 3
Mi-2		ZSRR Polska	Śmigłowiec wielozadaniowy		50
Mi-17		Rosja	Śmigłowiec wielozadaniowy		3
PZL W-3 Sokół		Polska	Śmigłowiec wielozadaniowy	W-3WA W-3RL W-3T	23
PZL SW-4		Polska	Śmigłowiec wielozadaniowy		24

Bazy lotnicze

Baza	Miasto	Jednostka	Wyposażenie
1 Baza Lotnicza	Warszawa	36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego	Tu-154, Jak-40, Mi-8, PZL W-3
3 Baza Lotnicza	Wrocław	3 Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego	An-2, PZL W-3, Mi-2
6 Baza Lotnicza	Dęblin	1 Ośrodek Szkolenia Lotniczego	TS-11, PZL-130, PZL SW-4
8 Baza Lotnicza	Kraków	13 Eskadra Lotnictwa Transportowego	CASA C-295, PZL M28, An-2, Mi-2, Mi-8
12 Baza Lotnicza	Mirosławiec	8 Eskadra Lotnictwa Taktycznego	Su-22 M4
21 Baza Lotnicza	Świdwin	7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego	Su-22
22 Baza Lotnicza	Malbork	41 Eskadra Lotnictwa Taktycznego.	MiG-29
23 Baza Lotnicza	Mińsk Mazowiecki	1 Eskadra Lotnictwa Taktycznego.	MiG-29
31 Baza Lotnictwa Taktycznego	Poznań	31 Baza Lotnictwa Taktycznego	F-16
32 Baza Lotnictwa Taktycznego	Łask	32 Baza Lotnictwa Taktycznego	F-16
33 Baza Lotnictwa Transportowego	Powidz	14 Eskadra Lotnictwa Transportowego	C-130E, PZL M28
42 Baza Lotnictwa Szkolnego	Radom	42 Baza Lotnictwa Szkolnego	PZL-130, PZL M28

Zobacz też

• Polskie Siły Powietrzne na obczyźnie

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Sił Powietrznych
• Grupa Historyczna Lotnictwa Polskiego

Bibliografia

• Jan Liwiński, Jak to drzewiej bywało, "Skrzydlata Polska", nr 11 (1996), s. 32-34, ISSN 0137-866x.