Przejdź do zawartości

Fińskie Siły Powietrzne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Suomen ilmavoimat
Godło
Symbol fińskich sił powietrznych
Państwo

 Finlandia

Siły zbrojne

Siły Obrony Finlandii

Data utworzenia

6 marca 1918

Znak rozpoznawczy

Motto

Qualitas Potentia Nostra

Fińskie Siły Powietrzne (fiń. Suomen ilmavoimat) zostały założone 6 marca 1918 roku. Do ich głównych zadań należy obrona powietrzna Finlandii. Należą do najstarszych na świecie sił powietrznych.

Wojna zimowa

[edytuj | edytuj kod]

Na początku wojny zimowej, Finlandia posiadała tylko 114 samolotów zdolnych do walki z ZSRR. Główną siłą bojową fińskiej floty powietrznej było wówczas 41 względnie nowoczesnych Fokker D.XXI.

Misje fińskich sił powietrznych były bardzo ograniczone. Wykorzystywano je głównie do odparcia sowieckich ataków. Do końca wojny liczebność fińskich sił powietrznych wzrosła o ponad 50 procent.

Wojna po stronie Niemiec

[edytuj | edytuj kod]
Brewster F2A Buffalo należący do lotnictwa fińskiego podczas trwania wojny kontynuacyjnej, 1941 rok

Po wybuchu wojny pomiędzy Niemcami a ZSRR Finlandia przystąpiła do wojny przeciwko ZSRR po stronie Niemiec (tzw. wojna kontynuacyjna). Posiadała wówczas około 550 samolotów różnych typów. Był to głównie samoloty brytyjskie typu Hawker Hurricane, francuskie Morane-Saulnier MS.406 oraz Curtiss P-36 Hawk. 44 samoloty Curtiss P-36 Hawk zdobyte we Francji i Norwegii zostały oddane fińskim siłom powietrznym przez Niemcy.

Obecnie

[edytuj | edytuj kod]

Od 1947 roku na mocy pokoju paryskiego określono limit fińskich samolotów bojowych na poziomie 60 maszyn i 3000 personelu. Aktualnie służy w nich około 3100 zawodowych żołnierzy i 38000 personelu jest w rezerwie. Na początku XXI wieku siły powietrzne Finlandii dysponowały 184 samolotami. Na sprzęt fiński składają się m.in. samoloty ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Holandii, i Szwajcarii. Finlandia posiada także samoloty własnej konstrukcji typu Valmet L-70 Vinka. Najważniejszą siłę fińskich wojsk lotniczy stanowią myśliwce F/A-18 Hornet (oznaczone F-18 w służbie fińskiej), które zastąpiły MiG-21bis oraz Saab J35 Draken. Finlandia poszukiwała nowych samolotów od 1989, pierwotnie planowano zakup około 40 maszyn zachodnich i 20 MiG-29. Wraz z końcem ZSRR przeprowadzono otwarty przetarg, a w 1992 zdecydowano się na ofertę amerykańską zamiast szwedzkiego Saab JAS 39 Gripen. Umowie o wartości 3 miliardów USD towarzyszył 100% offset i transfer technologii, na którym skorzystała firma Nokia, rodzime zakłady Patria zmontowały 57 F-18C z 64 zamówionych samolotów (siedem dwumiejscowych F-18D traktowano jako samolot treningowy, aby nie przekroczyć limitu 60 samolotów), fińskie Hornety były ostatnimi maszynami generacji C/D, ich dostawy zrealizowano w latach 1995–2000. Lotnictwo transportowe składa się z holenderskich Fokker F27 i nowych hiszpańskich CASA C-295. Do szkolenia służą zmontowane w Finlandii przez Patrie (46 z 50 sztuk) BAE Hawk. Siłami powietrznymi kieruje Dowództwo Sił Powietrznych podlegają trzy regionalne Dowództwa Powietrzne: Lapland z siedzibą w Rovaniemi), Satakuntaz z siedzibą w Tampere-Pirkkala oraz Karelia siedzibą w Kuopio-Rissala.

Pod koniec lat 90. śmigłowce Mi-8 i MD-500 Ilmavoimat przeniesiono do wojsk lądowych (Maavoimat), których lotnictwo przez następne lata będzie oparte na 20 NHI NH90, 7 McDonnell Douglas MD-500D/E i środkach bezzałogowych.

Od 2004 myśliwce F/A-18 wraz z remontami zostały zmodernizowane, aby umożliwić im przenoszenie nowoczesnego uzbrojenia, do samolotów zakupiono 250 AIM-9X i 300 AIM-120C-7 AMRAAM (oryginalnie dostarczono AIM-9M i AIM-120A). Samoloty zwiększyły możliwości atakowania celów naziemnych, czyli zdolności na które nie pozwalał dawniej pakt Finlandii z ZSRR (zakaz posiadania samolotów szturmowych/broni ofensywnej), ze względu na wysokie koszty programu zakupy uzbrojenia powietrze-ziemia odsunięto w czasie. Fińskie myśliwce zintegrowane dotychczas z bombami szybującymi AGM-154 JSOW, a w planach jest uzbrojenie ich w pociski manewrujące AGM-158 JASSM. W 2009 roku podpisano umowę z firmą Patria Aviation Oy na modernizację awioniki 11 samolotów szkolno-bojowych Hawk Mk51. Wartość kontraktu to ponad 10 mln USD. Samoloty zostaną dostarczone w latach 2009–2010.[1][2] Do 2013 zakłady Patria zmodernizują także 18 samolotów Hawk Mk.66 odkupionych od Szwajcarii.[3] Natomiast do 2014 roku Finowie wycofają większość z posiadanych samolotów szkolno-bojowych Hawk. 3 lata później ze służby odejdą tłokowe Valmety L-70 Vinka.[4] W październiku 2016 roku wybrano nowy samolot szkolenia podstawowego, Grob 115E Tutor.[5]

Wyposażenie

[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcie Samolot Kraj pochodzenia Typ Wersje W służbie[6] Uwagi
McDonnell Douglas F/A-18 Hornet  Finlandia /  Stany Zjednoczone Myśliwiec wielozadaniowy C
D
54
7
Planowane wycofanie ze służby około roku 2025; w roku 2016 rozpoczęto procedurę wyłonienia następcy Hornetów[7].
BAE Hawk  Finlandia /  Wielka Brytania treningowy
szturmowy
Mk.51/51A
Mk.66
47
18
Learjet 35  Stany Zjednoczone rozpoznaczy/zwiadowczy A/S 3
EADS CASA C-295  Hiszpania transportowy C-295M 3
Pilatus PC-12  Szwajcaria pasażerski/transportowy NG 6
Grob 115E Tutor  Niemcy treningowy 0/28 Zastąpią maszyny Valmet L-70 Vinka.
Valmet L-70 Vinka  Finlandia treningowy 27

W przeszłości

[edytuj | edytuj kod]
Fokker D.XXI
Messerschmitt Bf 109
MiG-21 i J 35 Draken
Douglas C-47
Piper PA-31-350 Chieftain
Vampire Mk.55 i Mi-4

Samoloty bojowe

Transportowe/użytkowe

Treningowe

  • Wielka Brytania De Havilland DH.60 Moth - 18 DH.60G w latach 1929–1944
  • Finlandia VL Tuisku II - 30 w latach 1935–1950
  • Finlandia VL Pyry - 42 w latach 1939–1962
  • Finlandia Valmet Vihuri - 51 w latach 1951–1959
  • Francja Fouga CM 170R Magister - 80 w latach 1958–1988
  • Szwecja Saab 91D Safir - 36 w latach 1958–1982
  • MiG-15UTI - 36 w latach 1962–1977

Śmigłowce

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]