Wróblowe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Movses-bot (dyskusja | edycje) m r2.6.2) (robot dodaje cv:Çерçи евĕрлисем |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (robot dodaje: zh-min-nan:Chhiok-hêng-ba̍k |
||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
[[Kategoria:Wróblowe| ]] |
[[Kategoria:Wróblowe| ]] |
||
| ⚫ | |||
[[als:Sperlingsvögel]] |
[[als:Sperlingsvögel]] |
||
| Linia 52: | Linia 54: | ||
[[an:Passeriformes]] |
[[an:Passeriformes]] |
||
[[az:Sərçəkimilər]] |
[[az:Sərçəkimilər]] |
||
[[zh-min-nan:Chhiok-hêng-ba̍k]] |
|||
[[be:Вераб'інападобныя]] |
[[be:Вераб'інападобныя]] |
||
[[be-x-old:Вераб’інападобныя]] |
[[be-x-old:Вераб’інападобныя]] |
||
| Linia 81: | Linia 84: | ||
[[ku:Fîkar]] |
[[ku:Fîkar]] |
||
[[la:Passeriformes]] |
[[la:Passeriformes]] |
||
| ⚫ | |||
[[lv:Zvirbuļveidīgie]] |
[[lv:Zvirbuļveidīgie]] |
||
[[lb:Spatzevullen]] |
[[lb:Spatzevullen]] |
||
Wersja z 15:54, 27 cze 2011
| {{{nazwa łacińska}}}[1] | |
| Linnaeus, 1758 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
wróblowe |
Wróblowe (Passeriformes) – rząd ptaków z podgromady ptaków nowoczesnych Neornithes. Największy rząd ptaków, obejmujący około 5400 gatunków, czyli ponad połowę wszystkich występujących dziś gatunków ptaków. Nazwa rzędu wywodzi się od nazwy wróbla zwyczajnego (zwanego domowym) Passer domesticus. Wróblowe wyewoluowały prawdopodobnie około 75 mln lat temu w środowisku leśnym na południowym kontynencie Gondwany[2]. Przystosowały się do życia w większości siedlisk lądowych na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Wśród innych ptaków wyróżniają się charakterystyczną budową podniebienia, krtani oraz stóp.
Cechy charakterystyczne
Są to z reguły małe lub średnie ptaki o bardzo zróżnicowanych kształtach, ubarwieniu i trybie życia. Stopy wróblowych mają cztery palce łączące się z nogą na tej samej wysokości. Trzy są skierowane do przodu, a najbardziej wewnętrzny – do tyłu. U większości gatunków skrzydła stopniowo zwężają się w stronę ich czubka, co stanowi przystosowanie do szybkiego poderwania się do lotu i sprawnego manewrowania w powietrzu. Zmniejsza to jednak zdolność utrzymania wysokiej prędkości lotu.
Wiele z nich prowadzi leśny tryb życia. Większość żywi się pokarmem roślinnym lub owadami. Często tworzą pary monogamiczne. Samce większości gatunków aktywnie uczestniczą w wysiadywaniu jaj i wychowywaniu młodych.
Systematyka
Systematyka rzędu i stopień pokrewieństwa gatunków wciąż budzi spory. Początkowo wyróżniano cztery podrzędy wróblowych[3]: Eurylaimi i tyrany (Tyranni) – obecnie tworzą podrząd – pierwowróblowce (Suboscines) oraz lirogonowe (Menurae) i śpiewające (Passeres) – obecnie tworzą jeden podrząd – śpiewające (Oscines). Nowozelandzkie bargliki są niekiedy wydzielane do trzeciego podrzędu – Acanthisitti. Tutaj przyjęto podział na dwa podrzędy:
- pierwowróblowce (Suboscines syn. Tyranni) – cechuje je unikatowa budowa krtani
- śpiewające (Oscines syn. Passeri) – o krtani lekko umięśnionej
Ochrona
W Polsce wszystkie gatunki wróblowych objęte są ścisłą ochroną gatunkową z wyjątkiem gatunków:
- gawron (Corvus frugilegus)
- kruk (Corvus corax)
- sroka (Pica pica)
- wrona siwa (Corvus corone)
które są objęte ochroną częściową[4].
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Przemysław Busse: Mały słownik zoologiczny - Ptaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 23. ISBN 83-214-0563-0.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 220, poz. 2237
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Andrzej Kruszewicz: Ptaki Polski. 2, Wróblowe - ptaki śpiewające. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 83-7073-455-3.
- Mały słownik zoologiczny. Ptaki. Busse Przemysław (red.). T. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0563-0.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.