Przejdź do zawartości

Rolandas Paksas: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
dr techn.
dr techn.
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Polityk infobox
{{Polityk infobox
|polityk = Rolandas Paksas
| imię i nazwisko = Rolandas Paksas
|data urodzenia = [[10 czerwca]] [[1956]]
| data urodzenia = 10 czerwca 1956
|miejsce urodzenia = [[Telsze]]
| miejsce urodzenia = [[Telsze]]
|grafika = [[Plik:Rolandas Paksas.png|200px]]
| grafika = PAKSAS Rolandas.png
|funkcja = [[Prezydenci Litwy|Prezydent Litwy]]
| funkcja = [[Prezydenci Litwy|Prezydent Litwy]]
|partia = [[Porządek i Sprawiedliwość|LDP]]
| partia = [[Porządek i Sprawiedliwość|LDP]]
|od = 26 lutego 2003
| od = 26 lutego 2003
|do = 6 kwietnia 2004
| do = 6 kwietnia 2004
|poprzednik = [[Valdas Adamkus]]
| poprzednik = [[Valdas Adamkus]]
|następca = [[Artūras Paulauskas]] (p.o.)
| następca = [[Artūras Paulauskas]] (p.o.)
|2 funkcja = [[Premierzy Litwy|Premier Litwy]]
| 2 funkcja = [[Premierzy Litwy|Premier Litwy]]
|2 partia = [[Litewski Związek Liberałów|LLS]]
| 2 partia = [[Litewski Związek Liberałów|LLS]]
|2 od = 26 października 2000<ref>Rząd rozpoczął funkcjonowanie 9 listopada 2000.</ref>
| 2 od = 26 października 2000{{r|Rząd rozpoczął funkcjonowanie}}
|2 do = 20 czerwca 2001
| 2 do = 20 czerwca 2001
|2 poprzednik = [[Andrius Kubilius]]
| 2 poprzednik = [[Andrius Kubilius]]
|2 następca = [[Eugenijus Gentvilas]] (p.o.)
| 2 następca = [[Eugenijus Gentvilas]] (p.o.)
|3 funkcja = [[Premierzy Litwy|Premier Litwy]]
| 3 funkcja = [[Premierzy Litwy|Premier Litwy]]
|3 partia = [[Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|TS]]
| 3 partia = [[Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|TS]]
|3 od = 18 maja 1999<ref>Rząd rozpoczął funkcjonowanie 10 czerwca 1999.</ref>
| 3 od = 18 maja 1999{{r|Rząd rozpoczął funkcjonowanie2}}
|3 do = 27 października 1999
| 3 do = 27 października 1999
|3 poprzednik = [[Irena Degutienė]] (p.o.)
| 3 poprzednik = [[Irena Degutienė]] (p.o.)
|3 następca = [[Irena Degutienė]] (p.o.)
| 3 następca = [[Irena Degutienė]] (p.o.)
|odznaczenia = [[Plik:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|40px|Wielki Krzyż ze Złotą Kollaną Orderu Witolda Wielkiego (Litwa)]] {{order|NOZ|KOM}} {{order|OTG|WO}} {{order|OIH|KW}} [[Plik:Order of Merit 2nd Class of Ukraine.png|40px|Order Za Zasługi II stopnia]]
| odznaczenia = {{order|OZRP|KO}} [[Plik:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|40px|Wielki Krzyż ze Złotą Kollaną Orderu Witolda Wielkiego (Litwa)]] {{order|NOZ|KOM}} {{order|OTG|WO}} {{order|OIH|KW}} [[Plik:Order of Merit 2nd Class of Ukraine.png|40px|Order Za Zasługi II stopnia]]
|commons = Category:Rolandas Paksas
| commons = Category:Rolandas Paksas
| opis grafiki =
| data śmierci =
| miejsce śmierci =
| quote =
| news =
}}
}}
'''Rolandas Paksas''' (ur. [[10 czerwca]] [[1956]] w [[Telsze|Telszach]] na [[Żmudź|Żmudzi]]) – [[Litwa|litewski]] polityk, pilot, przedsiębiorca i samorządowiec. Mer Wilna (1997–1999, 2000), dwukrotny [[premierzy Litwy|premier Litwy]] (1999, 2000–2001). Od 2003 do 2004 [[prezydenci Litwy|prezydent Litwy]]. Przewodniczący [[Litewski Związek Liberałów|Związku Liberałów]], założyciel i lider partii [[Porządek i Sprawiedliwość]]. Deputowany do [[Sejm Republiki Litewskiej|Sejmu]] (2000–2003), [[poseł do Parlamentu Europejskiego]] [[Posłowie do Parlamentu Europejskiego VII kadencji|VII]] i [[Posłowie do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji|VIII]] kadencji.
'''Rolandas Paksas''' (ur. [[10 czerwca]] [[1956]] w [[Telsze|Telszach]] na [[Żmudź|Żmudzi]]) – [[Litwa|litewski]] polityk, pilot, przedsiębiorca i samorządowiec. Mer Wilna (1997–1999, 2000), dwukrotny [[premierzy Litwy|premier Litwy]] (1999, 2000–2001). Od 2003 do 2004 [[prezydenci Litwy|prezydent Litwy]]. Przewodniczący [[Litewski Związek Liberałów|Związku Liberałów]], założyciel i lider partii [[Porządek i Sprawiedliwość]]. Deputowany do [[Sejm Republiki Litewskiej|Sejmu]] (2000–2003), [[poseł do Parlamentu Europejskiego]] [[Posłowie do Parlamentu Europejskiego VII kadencji|VII]] i [[Posłowie do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji|VIII]] kadencji.


Jest pierwszym europejskim prezydentem usuniętym z urzędu w trybie [[impeachment]]u<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.rferl.org/content/article/1052192.html|autor=Valentinas Mite|tytuł=Lithuania: Paksas Becomes First European President To Be Removed From Office|opublikowany=rferl.org|data=6 kwietnia 2004|język=en}}</ref>.
Jest pierwszym europejskim prezydentem usuniętym z urzędu w trybie [[impeachment]]u{{r|Valentinas Mite2004}}.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Linia 40: Linia 45:
W okresie ZSRR działał w [[Komunistyczna Partia Litwy|Komunistycznej Partii Litwy]]. W połowie lat 90. został członkiem władz wileńskich struktur [[Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|Związku Ojczyzny]]. W 1997 z ramienia tego ugrupowania wybrano go do rady miejskiej [[Wilno|Wilna]], a następnie powołano na stanowisko [[mer (urzędnik)|mera]] litewskiej stolicy.
W okresie ZSRR działał w [[Komunistyczna Partia Litwy|Komunistycznej Partii Litwy]]. W połowie lat 90. został członkiem władz wileńskich struktur [[Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|Związku Ojczyzny]]. W 1997 z ramienia tego ugrupowania wybrano go do rady miejskiej [[Wilno|Wilna]], a następnie powołano na stanowisko [[mer (urzędnik)|mera]] litewskiej stolicy.


Po rezygnacji ze stanowiska premiera złożonej przez [[Gediminas Vagnorius|Gediminasa Vagnoriusa]] Rolandas Paksas po raz pierwszy stanął na czele rządu, tworzonego przez konserwatystów i [[Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|chadeków]]. Funkcję tę pełnił zaledwie przez kilka miesięcy w okresie od czerwca do października 1999. Podał się do dymisji i odszedł ze Związku Ojczyzny, motywując to swoim sprzeciwem wobec wynegocjowanej i popieranej przez jego partię umowy sprzedaży przedsiębiorstwa [[Orlen Lietuva|Mažeikių Nafta]] [[Stany Zjednoczone|amerykańskiemu]] koncernowi „Williams Companies”<ref>{{Cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20110609152746/http://www.euractiv.com/en/enlargement/lithuanian-government-questioned-privatization-deal/article-118183|tytuł=Lithuanian Government Questioned on Privatization Deal|opublikowany=euractiv.com|data=10 września 2002|język=en}}</ref>.
Po rezygnacji ze stanowiska premiera złożonej przez [[Gediminas Vagnorius|Gediminasa Vagnoriusa]] Rolandas Paksas po raz pierwszy stanął na czele rządu, tworzonego przez konserwatystów i [[Litewscy Chrześcijańscy Demokraci|chadeków]]. Funkcję tę pełnił zaledwie przez kilka miesięcy w okresie od czerwca do października 1999. Podał się do dymisji i odszedł ze Związku Ojczyzny, motywując to swoim sprzeciwem wobec wynegocjowanej i popieranej przez jego partię umowy sprzedaży przedsiębiorstwa [[Orlen Lietuva|Mažeikių Nafta]] [[Stany Zjednoczone|amerykańskiemu]] koncernowi „Williams Companies”{{r|Lithuanian Government Questioned}}.


Wkrótce opuścił Związek Ojczyzny, przeszedł do pozaparlamentarnego [[Litewski Związek Liberałów|Litewskiego Związku Liberałów]] (LLS), obejmując przywództwo w tym ugrupowaniu. W 2000 powrócił na urząd mera Wilna. Zrezygnował z tego stanowiska w związku z objęciem mandatu posła na Sejm, uzyskanego w wyniku [[wybory parlamentarne na Litwie w 2000 roku|wyborów parlamentarnych]] w tym samym roku<ref>[http://www3.lrs.lt/docs3/kad4/w3_lrs.seimo_narys-p_asm_id=7593&p_int_tv_id=784&p_kalb_id=1&p_kade_id=4.htm Nota biograficzna na stronie Sejmu Republiki Litewskiej] {{lang|lt}}</ref>, w których jego partia zdobyła 30 miejsc (2. miejsce).
Wkrótce opuścił Związek Ojczyzny, przeszedł do pozaparlamentarnego [[Litewski Związek Liberałów|Litewskiego Związku Liberałów]] (LLS), obejmując przywództwo w tym ugrupowaniu. W 2000 powrócił na urząd mera Wilna. Zrezygnował z tego stanowiska w związku z objęciem mandatu posła na Sejm, uzyskanego w wyniku [[wybory parlamentarne na Litwie w 2000 roku|wyborów parlamentarnych]] w tym samym roku{{r|lrs-kad4-w3-lrs-7593}}, w których jego partia zdobyła 30 miejsc (2. miejsce).


LLS zawarł koalicję z [[Nowy Związek (Socjalliberałowie)|Nowym Związkiem]] [[Artūras Paulauskas|Artūrasa Paulauskasa]]. 26 października 2000 Rolandas Paksas po raz drugi został premierem. Tym razem jego gabinet przetrwał osiem miesięcy. Odszedł z tego stanowiska 20 czerwca 2001 po tym, jak Nowy Związek wycofał swoich ministrów z rządu.
LLS zawarł koalicję z [[Nowy Związek (Socjalliberałowie)|Nowym Związkiem]] [[Artūras Paulauskas|Artūrasa Paulauskasa]]. 26 października 2000 Rolandas Paksas po raz drugi został premierem. Tym razem jego gabinet przetrwał osiem miesięcy. Odszedł z tego stanowiska 20 czerwca 2001 po tym, jak Nowy Związek wycofał swoich ministrów z rządu.
Linia 49: Linia 54:


=== Prezydentura (2003–2004) ===
=== Prezydentura (2003–2004) ===
Rolandas Paksas wystartował w [[Wybory prezydenckie na Litwie w 2002 roku|wyborach prezydenckich]] przeprowadzonych 22 grudnia 2002 i 5 stycznia 2003. W pierwszej turze otrzymał 19,66% głosów, zajmując drugie miejsce. Dwa tygodnie później pokonał ubiegającego się o reelekcję [[Valdas Adamkus|Valdasa Adamkusa]], otrzymując poparcie 54,71% głosujących<ref>[https://web.archive.org/web/20190219235425/https://www.vrk.lt/statiniai/puslapiai/rinkimai/2002/Prezidentas/ Sejm litewski – Wybory prezydenckie 2002] {{lang|lt}}</ref>. Urzędowanie rozpoczął 26 lutego 2003.
Rolandas Paksas wystartował w [[Wybory prezydenckie na Litwie w 2002 roku|wyborach prezydenckich]] przeprowadzonych 22 grudnia 2002 i 5 stycznia 2003. W pierwszej turze otrzymał 19,66% głosów, zajmując drugie miejsce. Dwa tygodnie później pokonał ubiegającego się o reelekcję [[Valdas Adamkus|Valdasa Adamkusa]], otrzymując poparcie 54,71% głosujących{{r|vrk-2002-Prezidentas}}. Urzędowanie rozpoczął 26 lutego 2003.


30 października tego samego roku służby specjalne przedłożyły Sejmowi dokumenty, mające obciążać bliskich współpracowników prezydenta (w tym jego doradcę [[Remigijus Ačas|Remigijusa Ačasa]]) o związki z rosyjską mafią. Kilka dni później parlament powołał tymczasową komisję śledczą (z [[Litewska Partia Socjaldemokratyczna|socjaldemokratą]] [[Aloyzas Sakalas|Aloyzasem Sakalasem]] na czele), a następnie specjalny komitet śledczy (kierowany przez sędziego Sądu Najwyższego) z udziałem posłów, przedstawicieli sądownictwa i prokuratury. 30 grudnia 2003 Sąd Konstytucyjny po rozpoznaniu wniosku Sejmu orzekł, że dekret Rolandasa Paksasa o nadaniu w trybie szczególnym [[obywatelstwo|obywatelstwa]] rosyjskiemu przedsiębiorcy, Jurijowi Borysowowi (będącemu jednym z głównych sponsorów prezydenckiej kampanii wyborczej mera Wilna) wydano z naruszeniem konstytucji i ustawy o obywatelstwie<ref name=PS>[[Dariusz Górecki]], Romualdas Matonis, ''Odpowiedzialność konstytucyjna Prezydenta Republiki Litewskiej Rolandasa Paksasa'', „[[Przegląd Sejmowy]]” nr 4(63)/2004</ref>.
30 października tego samego roku służby specjalne przedłożyły Sejmowi dokumenty, mające obciążać bliskich współpracowników prezydenta (w tym jego doradcę [[Remigijus Ačas|Remigijusa Ačasa]]) o związki z rosyjską mafią. Kilka dni później parlament powołał tymczasową komisję śledczą (z [[Litewska Partia Socjaldemokratyczna|socjaldemokratą]] [[Aloyzas Sakalas|Aloyzasem Sakalasem]] na czele), a następnie specjalny komitet śledczy (kierowany przez sędziego Sądu Najwyższego) z udziałem posłów, przedstawicieli sądownictwa i prokuratury. 30 grudnia 2003 Sąd Konstytucyjny po rozpoznaniu wniosku Sejmu orzekł, że dekret Rolandasa Paksasa o nadaniu w trybie szczególnym [[obywatelstwo|obywatelstwa]] rosyjskiemu przedsiębiorcy, Jurijowi Borysowowi (będącemu jednym z głównych sponsorów prezydenckiej kampanii wyborczej mera Wilna) wydano z naruszeniem konstytucji i ustawy o obywatelstwie{{r|PS}}.


W lutym 2004 komitet śledczy sformułował sześć zarzutów wobec Rolandasa Paksasa. W marcu tego samego roku Sąd Konstytucyjny wydał opinię, w której uznał, że to Sejm rozstrzyga, czy działania prezydenta sprzeczne z prawem są wystarczające dla usunięcia go z urzędu. Ponadto za niezgodne z ustawą zasadniczą uznał trzy czyny prezydenta: 1) wskazane wyżej nadanie obywatelstwa w trybie nadzwyczajnym, 2) świadome ujawnienie Jurijowi Borysowowi informacji o toczącym się w jego sprawie [[śledztwo|śledztwie]] w tym o podsłuchiwaniu jego rozmów telefonicznych, 3) działanie na korzyść bliskich sobie osób w procesie [[prywatyzacja|prywatyzacyjnym]] (sprawa [[spółka akcyjna|spółki akcyjnej]] „Žemaitijos keliai”). Sąd Konstytucyjny nie podzielił zasadności pozostałych zarzutów (m.in. dotyczących dyskredytowania autorytetu innych organów państwowych)<ref name=PS />.
W lutym 2004 komitet śledczy sformułował sześć zarzutów wobec Rolandasa Paksasa. W marcu tego samego roku Sąd Konstytucyjny wydał opinię, w której uznał, że to Sejm rozstrzyga, czy działania prezydenta sprzeczne z prawem są wystarczające dla usunięcia go z urzędu. Ponadto za niezgodne z ustawą zasadniczą uznał trzy czyny prezydenta: 1) wskazane wyżej nadanie obywatelstwa w trybie nadzwyczajnym, 2) świadome ujawnienie Jurijowi Borysowowi informacji o toczącym się w jego sprawie [[śledztwo|śledztwie]] w tym o podsłuchiwaniu jego rozmów telefonicznych, 3) działanie na korzyść bliskich sobie osób w procesie [[prywatyzacja|prywatyzacyjnym]] (sprawa [[spółka akcyjna|spółki akcyjnej]] „Žemaitijos keliai”). Sąd Konstytucyjny nie podzielił zasadności pozostałych zarzutów (m.in. dotyczących dyskredytowania autorytetu innych organów państwowych){{r|PS}}.


6 kwietnia 2004 Sejm przeprowadził ostatnie czynności w ramach procedury [[impeachment]]u. W mowie końcowej Rolandas Paksas ponownie nie przyznał się do winy. Twierdził, że sprawa stanowi spisek elit i jest wynikiem politycznych manipulacji polityków, dla których był niewygodny<ref>{{Cytuj stronę|url=http://archive.is/3HvuP|autor=Jacek J. Komar|tytuł=Paksas trwa do końca|opublikowany=wyborcza.pl|data=5 kwietnia 2004}}</ref>. Sejm w tym samym dniu uznał zasadność każdego z trzech zarzutów wskazanych przez Sąd Konstytucyjny (za każdym z nich głosowało od 86 do 89 deputowanych), usuwając w konsekwencji prezydenta z zajmowanego urzędu. Obowiązki głowy państwa przejął przewodniczący parlamentu [[Artūras Paulauskas]]. Rolandas Paksas zarejestrował się jako kandydat w przedterminowych [[Wybory prezydenckie na Litwie w 2004 roku|wyborach prezydenckich]]. Został jednak skreślony po znowelizowaniu przez Sejm (w maju 2004) ordynacji wyborczej, w wyniku której wprowadzono pięcioletni zakaz kandydowania dla osób usuniętych z urzędu prezydenta<ref name=PS />. [[Europejski Trybunał Praw Człowieka]] w orzeczeniu przeciwko Litwie ze skargi byłego prezydenta uznał, że pomimo znaczącego naruszenia litewskiej konstytucji stały i orzeczony bez możliwości odwołania zakaz kandydowania w wyborach krajowych stanowi zbyt surową sankcję<ref>{{Cytuj stronę|url=http://uniaeuropejska.org/litwa-przegraa-spraw-w-europejskim-trybunale-praw-czowieka-przeciwko-byemu-prezydentowi-rolandasowi-paksasowi/|opublikowany=uniaeuropejska.org|tytuł=Litwa przegrała z Paksasem w Europejskim Trybunale Praw Człowieka|data=9 stycznia 2011}}</ref>.
6 kwietnia 2004 Sejm przeprowadził ostatnie czynności w ramach procedury [[impeachment]]u. W mowie końcowej Rolandas Paksas ponownie nie przyznał się do winy. Twierdził, że sprawa stanowi spisek elit i jest wynikiem politycznych manipulacji polityków, dla których był niewygodny{{r|Jacek J Komar2004}}. Sejm w tym samym dniu uznał zasadność każdego z trzech zarzutów wskazanych przez Sąd Konstytucyjny (za każdym z nich głosowało od 86 do 89 deputowanych), usuwając w konsekwencji prezydenta z zajmowanego urzędu. Obowiązki głowy państwa przejął przewodniczący parlamentu [[Artūras Paulauskas]]. Rolandas Paksas zarejestrował się jako kandydat w przedterminowych [[Wybory prezydenckie na Litwie w 2004 roku|wyborach prezydenckich]]. Został jednak skreślony po znowelizowaniu przez Sejm (w maju 2004) ordynacji wyborczej, w wyniku której wprowadzono pięcioletni zakaz kandydowania dla osób usuniętych z urzędu prezydenta{{r|PS}}. [[Europejski Trybunał Praw Człowieka]] w orzeczeniu przeciwko Litwie ze skargi byłego prezydenta uznał, że pomimo znaczącego naruszenia litewskiej konstytucji stały i orzeczony bez możliwości odwołania zakaz kandydowania w wyborach krajowych stanowi zbyt surową sankcję{{r|Litwa przegrała z Paksasem}}.


=== Działalność po odwołaniu ===
=== Działalność po odwołaniu ===
W 2004 Rolandas Paksas powrócił na stanowisko przewodniczącego liberalnych demokratów, zastępując [[Valentinas Mazuronis|Valentinasa Mazuronisa]].
W 2004 Rolandas Paksas powrócił na stanowisko przewodniczącego liberalnych demokratów, zastępując [[Valentinas Mazuronis|Valentinasa Mazuronisa]].


W 2005 przeciwko byłemu prezydentowi został wytoczony proces karny. W postępowaniu uznano jego winę co do stawianych zarzutów przy odstąpieniu od wymierzenia kary. 13 grudnia 2005 Sąd Najwyższy Republiki Litewskiej uchylił wyrok, uniewinniając Rolandasa Paksasa od sprawstwa przestępstw polegających na ujawnieniu [[Tajemnica państwowa|tajemnicy państwowej]], utrzymując go w części stwierdzającej winę w sprawie bezprawnego nadania obywatelstwa<ref>{{Cytuj stronę|url=http://archiwum.rp.pl/artykul/587263-Rolandas-Paksas-jednak-niewinny.html|tytuł=Rolandas Paksas jednak niewinny|opublikowany=rp.pl|data=15 grudnia 2005}}</ref>. Orzeczenie to zakończyło postępowanie w tej sprawie.
W 2005 przeciwko byłemu prezydentowi został wytoczony proces karny. W postępowaniu uznano jego winę co do stawianych zarzutów przy odstąpieniu od wymierzenia kary. 13 grudnia 2005 Sąd Najwyższy Republiki Litewskiej uchylił wyrok, uniewinniając Rolandasa Paksasa od sprawstwa przestępstw polegających na ujawnieniu [[Tajemnica państwowa|tajemnicy państwowej]], utrzymując go w części stwierdzającej winę w sprawie bezprawnego nadania obywatelstwa{{r|Rolandas Paksas jednak niewinny}}. Orzeczenie to zakończyło postępowanie w tej sprawie.


W 2006 doprowadził do zmiany nazwy LDP na [[Porządek i Sprawiedliwość]]. W wyborach samorządowych z 25 lutego 2007 ugrupowanie to uzyskało najwięcej mandatów w wileńskiej radzie miasta kadencji 2007–2011, z których jeden przypadł Rolandasowi Paksasowi.
W 2006 doprowadził do zmiany nazwy LDP na [[Porządek i Sprawiedliwość]]. W wyborach samorządowych z 25 lutego 2007 ugrupowanie to uzyskało najwięcej mandatów w wileńskiej radzie miasta kadencji 2007–2011, z których jeden przypadł Rolandasowi Paksasowi.


Były prezydent wystartował jako lider listy Porządku i Sprawiedliwości w [[wybory do Parlamentu Europejskiego na Litwie w 2009 roku|wyborach europejskich w 2009]]. Po uzyskaniu mandatu w [[Parlament Europejski|Parlamencie Europejskim]] przystąpił do nowo powołanej grupy pod nazwą [[Europa Wolności i Demokracji]]. Został też członkiem Komisji Petycji oraz Komisji Gospodarczej i Monetarnej<ref>[http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/96694/ROLANDAS_PAKSAS_home.html Profil na stronie Parlamentu Europejskiego]</ref>. W 2014 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do Europarlamentu, uzyskując mandat deputowanego do PE VIII kadencji<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.alfa.lt/straipsnis/16270197/europos-parlamento-rinkimai-del-vietu-kaunasi-septynios-partijos#.U4NiQChAf5A|tytuł=Europos Parlamento rinkimai: konservatoriai ir liberalai švenčia|opublikowany=alfa.lt|data=26 maja 2014|język=lt}}</ref>.
Były prezydent wystartował jako lider listy Porządku i Sprawiedliwości w [[wybory do Parlamentu Europejskiego na Litwie w 2009 roku|wyborach europejskich w 2009]]. Po uzyskaniu mandatu w [[Parlament Europejski|Parlamencie Europejskim]] przystąpił do nowo powołanej grupy pod nazwą [[Europa Wolności i Demokracji]]. Został też członkiem Komisji Petycji oraz Komisji Gospodarczej i Monetarnej{{r|europarl.europa-home}}. W 2014 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do Europarlamentu, uzyskując mandat deputowanego do PE VIII kadencji{{r|Europos Parlamento rinkimai}}.


W październiku 2016, po słabym wyniku wyborczym Porządku i Sprawiedliwości (który nieznacznie tylko przekroczył próg 5%), zrezygnował z kierowania partią<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.delfi.lt/news/daily/lithuania/r-paksas-pasitrauke-ji-pakeite-r-zemaitaitis.d?id=72542224|tytuł=R. Paksas pasitraukė, jį pakeitė R. Žemaitaitis|data=12 października 2016|opublikowany=delfi.lt|język=lt}}</ref>. W 2018 zrezygnował z członkostwa w partii<ref>{{Cytuj stronę|url=https://en.delfi.lt/politics/paksas-mulls-new-movement-after-leaving-lithuanias-order-and-justice-party.d?id=79201317|tytuł=Paksas mulls new movement after leaving Lithuania's Order and Justice party|data=1 października 2018|opublikowany=delfi.lt|język=en}}</ref>, w 2019 nie utrzymał mandatu europosła.
W październiku 2016, po słabym wyniku wyborczym Porządku i Sprawiedliwości (który nieznacznie tylko przekroczył próg 5%), zrezygnował z kierowania partią{{r|R Paksas pasitraukė jį pakeitė}}. W 2018 zrezygnował z członkostwa w partii{{r|Paksas mulls new movement}}, w 2019 nie utrzymał mandatu europosła.

== Odznaczenia ==
W 1999 odznaczony Krzyżem Oficerskim [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej|Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]{{r|MP 1999-22-314}}.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
Linia 73: Linia 81:


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy|
<ref name="europarl.europa-home">{{cytuj stronę|url=http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/96694/ROLANDAS_PAKSAS/home|tytuł= Profil na stronie Parlamentu Europejskiego|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="Europos Parlamento rinkimai">{{cytuj stronę|url=http://www.alfa.lt/straipsnis/16270197/europos-parlamento-rinkimai-del-vietu-kaunasi-septynios-partijos#.U4NiQChAf5A|tytuł=Europos Parlamento rinkimai: konservatoriai ir liberalai švenčia|opublikowany=alfa.lt|data=26 maja 2014|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="Jacek J Komar2004">{{cytuj stronę|url=http://archive.is/3HvuP|autor=Jacek J. Komar|tytuł=Paksas trwa do końca|opublikowany=wyborcza.pl|data=5 kwietnia 2004|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="Lithuanian Government Questioned">{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20110609152746/http://www.euractiv.com/en/enlargement/lithuanian-government-questioned-privatization-deal/article-118183|tytuł=Lithuanian Government Questioned on Privatization Deal|opublikowany=euractiv.com|data=10 września 2002|język=en|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="Litwa przegrała z Paksasem">{{cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20160305020818/http://uniaeuropejska.org/litwa-przegraa-spraw-w-europejskim-trybunale-praw-czowieka-przeciwko-byemu-prezydentowi-rolandasowi-paksasowi/|opublikowany=uniaeuropejska.org|tytuł=Litwa przegrała z Paksasem w Europejskim Trybunale Praw Człowieka|data=9 stycznia 2011|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="lrs-kad4-w3-lrs-7593">{{cytuj stronę|url=https://www.lrs.lt/docs3/kad4/w3_lrs.seimo_narys-p_asm_id=7593&p_int_tv_id=784&p_kalb_id=1&p_kade_id=4.htm |tytuł=Nota biograficzna na stronie Sejmu Republiki Litewskiej|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="MP 1999-22-314">{{Monitor Polski|1999|22|314}}.</ref>
<ref name="Paksas mulls new movement">{{cytuj stronę|url=https://en.delfi.lt/politics/paksas-mulls-new-movement-after-leaving-lithuanias-order-and-justice-party.d?id=79201317|tytuł=Paksas mulls new movement after leaving Lithuania's Order and Justice party|data=1 października 2018|opublikowany=delfi.lt|język=en|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="PS">{{Cytuj pismo|autor=[[Dariusz Górecki]], Romualdas Matonis|tytuł=Odpowiedzialność konstytucyjna Prezydenta Republiki Litewskiej Rolandasa Paksasa|czasopismo=[[Przegląd Sejmowy]]|oznaczenie=Nr 4 (63)|data=2004}}</ref>
<ref name="Rolandas Paksas jednak niewinny">{{cytuj stronę|url=http://archiwum.rp.pl/artykul/587263-Rolandas-Paksas-jednak-niewinny.html|tytuł=Rolandas Paksas jednak niewinny|opublikowany=rp.pl|data=15 grudnia 2005|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="R Paksas pasitraukė jį pakeitė">{{cytuj stronę|url=http://www.delfi.lt/news/daily/lithuania/r-paksas-pasitrauke-ji-pakeite-r-zemaitaitis.d?id=72542224|tytuł=R. Paksas pasitraukė, jį pakeitė R. Žemaitaitis|data=12 października 2016|opublikowany=delfi.lt|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="Rząd rozpoczął funkcjonowanie">Rząd rozpoczął funkcjonowanie 9 listopada 2000.</ref>
<ref name="Rząd rozpoczął funkcjonowanie2">Rząd rozpoczął funkcjonowanie 10 czerwca 1999.</ref>
<ref name="Valentinas Mite2004">{{cytuj stronę|url=http://www.rferl.org/content/article/1052192.html|autor=Valentinas Mite|tytuł=Lithuania: Paksas Becomes First European President To Be Removed From Office|opublikowany=rferl.org|data=6 kwietnia 2004|język=en|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
<ref name="vrk-2002-Prezidentas">{{cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20190219235425/https://www.vrk.lt/statiniai/puslapiai/rinkimai/2002/Prezidentas/ |tytuł=Sejm litewski – Wybory 2002|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}</ref>
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* [http://archive.is/YRh80 Sylwetka kandydata do Parlamentu Europejskiego na stronie Głównej Komisji Wyborczej] {{lang|lt}}
* {{cytuj stronę|url=http://archive.is/YRh80 |tytuł=Sylwetka kandydata do Parlamentu Europejskiego na stronie Głównej Komisji Wyborczej|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}
* [http://paksas.president.lt/previous_paksas.phtml Nota biograficzna na na stronie president.lt] {{lang|lt}}
* {{cytuj stronę|url=http://paksas.president.lt/previous_paksas.phtml |tytuł=Nota biograficzna na stronie president.lt|język=lt|data dostępu=2022-08-15}}


{{Premierzy Litwy}}
{{Premierzy Litwy}}
{{Prezydenci Litwy}}
{{Prezydenci Litwy}}
{{Drugi rząd Rolandasa Paksasa}}

{{Pierwszy rząd Rolandasa Paksasa}}
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


{{SORTUJ:Paksas, Rolandas}}
{{SORTUJ:Paksas, Rolandas}}
⚫
[[Kategoria:Urodzeni w 1956]]
[[Kategoria:Burmistrzowie Wilna]]
[[Kategoria:Burmistrzowie Wilna]]
[[Kategoria:Litewscy lotnicy]]
[[Kategoria:Litewscy lotnicy]]
[[Kategoria:Litewscy posłowie do Parlamentu Europejskiego]]
[[Kategoria:Litewscy posłowie do Parlamentu Europejskiego]]
[[Kategoria:Litewscy przedsiębiorcy]]
[[Kategoria:Litewscy przedsiębiorcy]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Telszami]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Telszach]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi (Norwegia)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi (Norwegia)]]
[[Kategoria:Politycy Litewskiego Związku Liberałów]]
[[Kategoria:Politycy Litewskiego Związku Liberałów]]
Linia 98: Linia 125:
[[Kategoria:Prezydenci Litwy]]
[[Kategoria:Prezydenci Litwy]]
[[Kategoria:Radni Wilna]]
[[Kategoria:Radni Wilna]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni na Litwie]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni w Wilnie]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni w Petersburgu]]
[[Kategoria:Absolwenci uczelni w Petersburgu]]
⚫
[[Kategoria:Urodzeni w 1956]]
[[Kategoria:Odznaczeni Wielkim Krzyżem ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Wielkim Krzyżem ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego]]

Aktualna wersja na dzień 11:04, 27 maj 2024

Rolandas Paksas
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1956
Telsze

Prezydent Litwy
Okres

od 26 lutego 2003
do 6 kwietnia 2004

Przynależność polityczna

LDP

Poprzednik

Valdas Adamkus

Następca

Artūras Paulauskas (p.o.)

Premier Litwy
Okres

od 26 października 2000[1]
do 20 czerwca 2001

Przynależność polityczna

LLS

Poprzednik

Andrius Kubilius

Następca

Eugenijus Gentvilas (p.o.)

Premier Litwy
Okres

od 18 maja 1999[2]
do 27 października 1999

Przynależność polityczna

TS

Poprzednik

Irena Degutienė (p.o.)

Następca

Irena Degutienė (p.o.)

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP Wielki Krzyż ze Złotą Kollaną Orderu Witolda Wielkiego (Litwa) Komandor Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi Order Trzech Gwiazd II klasy (Łotwa) Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Order Za Zasługi II stopnia
Multimedia w Wikimedia Commons

Rolandas Paksas (ur. 10 czerwca 1956 w Telszach na Żmudzi) – litewski polityk, pilot, przedsiębiorca i samorządowiec. Mer Wilna (1997–1999, 2000), dwukrotny premier Litwy (1999, 2000–2001). Od 2003 do 2004 prezydent Litwy. Przewodniczący Związku Liberałów, założyciel i lider partii Porządek i Sprawiedliwość. Deputowany do Sejmu (2000–2003), poseł do Parlamentu Europejskiego VII i VIII kadencji.

Jest pierwszym europejskim prezydentem usuniętym z urzędu w trybie impeachmentu[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i praca zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu w 1974 Żmudzkiej Szkoły Średniej w Telszach studiował w Wileńskim Instytucie Inżynierii Budownictwa. Na tej uczelni w 1979 uzyskał tytuł zawodowy inżyniera. W 1984 został absolwentem Akademii Lotnictwa Cywilnego w Leningradzie ze specjalnością inżynier pilot.

Od 1979 do 1985 pracował jako instruktor pilotażu, a następnie (do 1992) pełnił funkcję dyrektora wileńskiego aeroklubu im. Steponasa Dariusa i Stasysa Girėnasa. Jako pilot brał udział w lotniczych zawodach akrobatycznych, wchodził w skład reprezentacji Związku Radzieckiego i Litewskiej SRR. Kilkakrotnie zdobywał tytuły mistrza Litwy w akrobacjach lotniczych, dwukrotnie mistrzostwo ZSRR, był również zwycięzcą konkursów międzynarodowych. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości dowodził oddziałem lotnictwa Ochotniczej Służby Obrony Kraju.

W latach 1992–1997 był prezesem przedsiębiorstwa budowlanego Restako.

Działalność polityczna do 2003

[edytuj | edytuj kod]

W okresie ZSRR działał w Komunistycznej Partii Litwy. W połowie lat 90. został członkiem władz wileńskich struktur Związku Ojczyzny. W 1997 z ramienia tego ugrupowania wybrano go do rady miejskiej Wilna, a następnie powołano na stanowisko mera litewskiej stolicy.

Po rezygnacji ze stanowiska premiera złożonej przez Gediminasa Vagnoriusa Rolandas Paksas po raz pierwszy stanął na czele rządu, tworzonego przez konserwatystów i chadeków. Funkcję tę pełnił zaledwie przez kilka miesięcy w okresie od czerwca do października 1999. Podał się do dymisji i odszedł ze Związku Ojczyzny, motywując to swoim sprzeciwem wobec wynegocjowanej i popieranej przez jego partię umowy sprzedaży przedsiębiorstwa Mažeikių Nafta amerykańskiemu koncernowi „Williams Companies”[4].

Wkrótce opuścił Związek Ojczyzny, przeszedł do pozaparlamentarnego Litewskiego Związku Liberałów (LLS), obejmując przywództwo w tym ugrupowaniu. W 2000 powrócił na urząd mera Wilna. Zrezygnował z tego stanowiska w związku z objęciem mandatu posła na Sejm, uzyskanego w wyniku wyborów parlamentarnych w tym samym roku[5], w których jego partia zdobyła 30 miejsc (2. miejsce).

LLS zawarł koalicję z Nowym Związkiem Artūrasa Paulauskasa. 26 października 2000 Rolandas Paksas po raz drugi został premierem. Tym razem jego gabinet przetrwał osiem miesięcy. Odszedł z tego stanowiska 20 czerwca 2001 po tym, jak Nowy Związek wycofał swoich ministrów z rządu.

Zrezygnował następnie z członkostwa w Związku Liberałów, a w 2002 wraz ze swoimi zwolennikami założył Partię Liberalno-Demokratyczną, stając na czele tego ugrupowania.

Prezydentura (2003–2004)

[edytuj | edytuj kod]

Rolandas Paksas wystartował w wyborach prezydenckich przeprowadzonych 22 grudnia 2002 i 5 stycznia 2003. W pierwszej turze otrzymał 19,66% głosów, zajmując drugie miejsce. Dwa tygodnie później pokonał ubiegającego się o reelekcję Valdasa Adamkusa, otrzymując poparcie 54,71% głosujących[6]. Urzędowanie rozpoczął 26 lutego 2003.

30 października tego samego roku służby specjalne przedłożyły Sejmowi dokumenty, mające obciążać bliskich współpracowników prezydenta (w tym jego doradcę Remigijusa Ačasa) o związki z rosyjską mafią. Kilka dni później parlament powołał tymczasową komisję śledczą (z socjaldemokratą Aloyzasem Sakalasem na czele), a następnie specjalny komitet śledczy (kierowany przez sędziego Sądu Najwyższego) z udziałem posłów, przedstawicieli sądownictwa i prokuratury. 30 grudnia 2003 Sąd Konstytucyjny po rozpoznaniu wniosku Sejmu orzekł, że dekret Rolandasa Paksasa o nadaniu w trybie szczególnym obywatelstwa rosyjskiemu przedsiębiorcy, Jurijowi Borysowowi (będącemu jednym z głównych sponsorów prezydenckiej kampanii wyborczej mera Wilna) wydano z naruszeniem konstytucji i ustawy o obywatelstwie[7].

W lutym 2004 komitet śledczy sformułował sześć zarzutów wobec Rolandasa Paksasa. W marcu tego samego roku Sąd Konstytucyjny wydał opinię, w której uznał, że to Sejm rozstrzyga, czy działania prezydenta sprzeczne z prawem są wystarczające dla usunięcia go z urzędu. Ponadto za niezgodne z ustawą zasadniczą uznał trzy czyny prezydenta: 1) wskazane wyżej nadanie obywatelstwa w trybie nadzwyczajnym, 2) świadome ujawnienie Jurijowi Borysowowi informacji o toczącym się w jego sprawie śledztwie w tym o podsłuchiwaniu jego rozmów telefonicznych, 3) działanie na korzyść bliskich sobie osób w procesie prywatyzacyjnym (sprawa spółki akcyjnej „Žemaitijos keliai”). Sąd Konstytucyjny nie podzielił zasadności pozostałych zarzutów (m.in. dotyczących dyskredytowania autorytetu innych organów państwowych)[7].

6 kwietnia 2004 Sejm przeprowadził ostatnie czynności w ramach procedury impeachmentu. W mowie końcowej Rolandas Paksas ponownie nie przyznał się do winy. Twierdził, że sprawa stanowi spisek elit i jest wynikiem politycznych manipulacji polityków, dla których był niewygodny[8]. Sejm w tym samym dniu uznał zasadność każdego z trzech zarzutów wskazanych przez Sąd Konstytucyjny (za każdym z nich głosowało od 86 do 89 deputowanych), usuwając w konsekwencji prezydenta z zajmowanego urzędu. Obowiązki głowy państwa przejął przewodniczący parlamentu Artūras Paulauskas. Rolandas Paksas zarejestrował się jako kandydat w przedterminowych wyborach prezydenckich. Został jednak skreślony po znowelizowaniu przez Sejm (w maju 2004) ordynacji wyborczej, w wyniku której wprowadzono pięcioletni zakaz kandydowania dla osób usuniętych z urzędu prezydenta[7]. Europejski Trybunał Praw Człowieka w orzeczeniu przeciwko Litwie ze skargi byłego prezydenta uznał, że pomimo znaczącego naruszenia litewskiej konstytucji stały i orzeczony bez możliwości odwołania zakaz kandydowania w wyborach krajowych stanowi zbyt surową sankcję[9].

Działalność po odwołaniu

[edytuj | edytuj kod]

W 2004 Rolandas Paksas powrócił na stanowisko przewodniczącego liberalnych demokratów, zastępując Valentinasa Mazuronisa.

W 2005 przeciwko byłemu prezydentowi został wytoczony proces karny. W postępowaniu uznano jego winę co do stawianych zarzutów przy odstąpieniu od wymierzenia kary. 13 grudnia 2005 Sąd Najwyższy Republiki Litewskiej uchylił wyrok, uniewinniając Rolandasa Paksasa od sprawstwa przestępstw polegających na ujawnieniu tajemnicy państwowej, utrzymując go w części stwierdzającej winę w sprawie bezprawnego nadania obywatelstwa[10]. Orzeczenie to zakończyło postępowanie w tej sprawie.

W 2006 doprowadził do zmiany nazwy LDP na Porządek i Sprawiedliwość. W wyborach samorządowych z 25 lutego 2007 ugrupowanie to uzyskało najwięcej mandatów w wileńskiej radzie miasta kadencji 2007–2011, z których jeden przypadł Rolandasowi Paksasowi.

Były prezydent wystartował jako lider listy Porządku i Sprawiedliwości w wyborach europejskich w 2009. Po uzyskaniu mandatu w Parlamencie Europejskim przystąpił do nowo powołanej grupy pod nazwą Europa Wolności i Demokracji. Został też członkiem Komisji Petycji oraz Komisji Gospodarczej i Monetarnej[11]. W 2014 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do Europarlamentu, uzyskując mandat deputowanego do PE VIII kadencji[12].

W październiku 2016, po słabym wyniku wyborczym Porządku i Sprawiedliwości (który nieznacznie tylko przekroczył próg 5%), zrezygnował z kierowania partią[13]. W 2018 zrezygnował z członkostwa w partii[14], w 2019 nie utrzymał mandatu europosła.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

W 1999 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[15].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Rząd rozpoczął funkcjonowanie 9 listopada 2000.
  2. ↑ Rząd rozpoczął funkcjonowanie 10 czerwca 1999.
  3. ↑ Valentinas Mite: Lithuania: Paksas Becomes First European President To Be Removed From Office. rferl.org, 6 kwietnia 2004. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
  4. ↑ Lithuanian Government Questioned on Privatization Deal. euractiv.com, 10 września 2002. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
  5. ↑ Nota biograficzna na stronie Sejmu Republiki Litewskiej. [dostęp 2022-08-15]. (lit.).
  6. ↑ Sejm litewski – Wybory 2002. [dostęp 2022-08-15]. (lit.).
  7. ↑ a b c Dariusz Górecki, Romualdas Matonis. Odpowiedzialność konstytucyjna Prezydenta Republiki Litewskiej Rolandasa Paksasa. „Przegląd Sejmowy”. Nr 4 (63), 2004. 
  8. ↑ Jacek J. Komar: Paksas trwa do końca. wyborcza.pl, 5 kwietnia 2004. [dostęp 2022-08-15].
  9. ↑ Litwa przegrała z Paksasem w Europejskim Trybunale Praw Człowieka. uniaeuropejska.org, 9 stycznia 2011. [dostęp 2022-08-15].
  10. ↑ Rolandas Paksas jednak niewinny. rp.pl, 15 grudnia 2005. [dostęp 2022-08-15].
  11. ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2022-08-15].
  12. ↑ Europos Parlamento rinkimai: konservatoriai ir liberalai švenčia. alfa.lt, 26 maja 2014. [dostęp 2022-08-15]. (lit.).
  13. ↑ R. Paksas pasitraukė, jį pakeitė R. Žemaitaitis. delfi.lt, 12 października 2016. [dostęp 2022-08-15]. (lit.).
  14. ↑ Paksas mulls new movement after leaving Lithuania's Order and Justice party. delfi.lt, 1 października 2018. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
  15. ↑ M.P. z 1999 r. nr 22, poz. 314.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Premierzy Litwy
Litwa Międzywojenna
Litewska SRR
Niepodległa Litwa

Godło Litwy

Prezydenci Litwy
1918–1940
Od 1990

Sztandar Prezydenta Litwy

  1. ↑ Głowa państwa jako Przewodniczący Prezydium Rady Litewskiej
  2. ↑ bez pełnego uznania, objął urząd nielegalnie
  3. ↑ bez uznania międzynarodowego
  4. ↑ uznany oficjalnie za p.o. w 2009
  5. ↑ Głowa państwa jako Przewodniczący Rady Najwyższej
Drugi rząd Rolandasa Paksasa (2000–2001)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie rządu

Pierwszy rząd Rolandasa Paksasa (1999)
W dniu powstania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rolandas_Paksas&oldid=73865855”