Telepatia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 01:39, 26 kwi 2024

Telepatia – ogólnie pojęta możliwość komunikacji pomiędzy formami życia bez użycia żadnych znanych człowiekowi zmysłów. Nazwa pochodzi od greckich słów tele (daleki) i patheia (uczucie). Podobnie jak w przypadku innych zjawisk parapsychologicznych istnieją liczne relacje świadków twierdzących, że zetknęli się z tym zjawiskiem lub potrafią je wywoływać, ale mimo wielu studiów, zjawisko nigdy nie przeszło pozytywnie testów naukowych w warunkach uniemożliwiających dokonywanie oszustw. Istnieje wiele proponowanych teorii na temat mechanizmu działania tego zjawiska, jednak żadna nie została jak na razie jednoznacznie potwierdzona.

Co więcej bywa, że urojenia oddziaływania cechowane są skrajną wiarą w zjawiska tego typu, np. w schizofrenii: "Kiedy pacjent słyszy że ktoś inny wyraża myśl podobną do tej, jaka jemu przed chwilą przyszła do głowy (ewentualnie wypowiada "jego" słowo [...]), sądzi że ma do czynienia ze zjawiskiem czytania w myślach lub projekcji myśli"^[1]. Przeciętny człowiek typowo używa do kilkunastu tysięcy słów,^[2] (przy czym znaczna część słów występuje z większą częstotliwością - por. Prawo Zipfa) więc prawdopodobieństwo "odgadnięcia", wypowiedzenia "jego" słowa na zasadzie przypadku lub zbiegu okoliczności oczywiście nie jest zerowe. Osoby dotknięte tym schorzeniem mają skłonność nadawania szczególnego znaczenia tego typu zwykłym przypadkowym zdarzeniom losowym.^[1]

Osoby wierzące w zjawiska paranormalne uważają często, że efektami działania telepatii są m.in. świadomość zbiorowa i intuicyjna komunikacja zwierząt.

Zjawisko telepatii jest na ogół przypisywane zdolności umysłu ludzkiego do wysyłania oraz wybiórczego przechwytywania swoistych fal mózgowych nawet na duże odległości. Badania naukowe potwierdzają jedynie możliwość konstruowania prostych urządzeń sterowanych myślą, przy czujnikach umieszczonych bardzo blisko mózgu^[3]. Nie wiadomo także czy myśli innego rodzaju emitują podobne rozpoznawalne sygnały, co polecenia wydawane przez mózg przy sterowaniu ciałem. Przesyłanie złożonych poleceń (a tym bardziej innych treści) na duże odległości za pomocą myśli jest więc mało prawdopodobne z naukowego punktu widzenia przy obecnym poziomie wiedzy. Z kolei odebranie, rozpoznanie i odczytanie myśli wybranej osoby można porównać do praktycznie zerowego prawdopodobieństwa odbioru stacji radiowej wybranej spośród milionów innych rozgłośni, z których wszystkie nadają na tych samych częstotliwościach (mózg ludzki pracuje na bardzo wąskim paśmie częstotliwości do 100 Hz - zob. fale mózgowe).

Australijskie Towarzystwo Sceptyków ufundowało nagrodę w wysokości 100 000 dolarów każdemu, kto dostarczy rzetelny dowód na istnienie tego zjawiska, lub zgodzi się na poddanie wiarygodnym testom na własne zdolności tego rodzaju i zdolności te okażą się prawdziwe^[4]. Nagroda nie została dotąd przyznana.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b "Schizofrenia w ujęciu poznawczym Teoria, badania i terapia" Beck Aaron T., Rector Neil R., Stolar Neal, Grant Paul, 2010, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 80
↑ Ile słów zna przeciętny Polak? - Poradnia językowa PWN [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
↑ Mind Over Matter: Brain Waves Guide a Cursor's Path, Washington Post, Rick Weiss, 2004
↑ The $100,000 Prize. skeptics.com.au. [dostęp 2010-05-26].

[beck-1] "Schizofrenia w ujęciu poznawczym Teoria, badania i terapia" Beck Aaron T., Rector Neil R., Stolar Neal, Grant Paul, 2010, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 80

[2] Ile słów zna przeciętny Polak? - Poradnia językowa PWN [online], pwn.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).

[3] Mind Over Matter: Brain Waves Guide a Cursor's Path, Washington Post, Rick Weiss, 2004

[4] The $100,000 Prize. skeptics.com.au. [dostęp 2010-05-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Telepatia''' - forma [[percepcja pozazmysłowa|percepcji pozazmysłowej]], głoszona przez niektórych umiejętność emisji własnych myśli i odczuwania myśli innych osób. Nazwa pochodzi od [[język grecki|greckich słów]] ''tele'' (daleki) i ''patheia'' (uczucie). Podobnie jak w przypadku innych zjawisk [[parapsychologia|parapsychologicznych]] istnieją liczne relacje świadków twierdzących, że zetknęli się z tym zjawiskiem lub potrafią je wywoływać, ale mimo wielu studiów, zjawisko nigdy nie przeszło pozytywnie [[metoda naukowa|naukowej ewaluacji]] w warunkach uniemożliwiających dokonywanie oszustw. Ponadto, nie istnieje żadna naukowa hipoteza, która mogłaby wyjaśniać jego mechanizm.
+'''Telepatia''' – ogólnie pojęta możliwość komunikacji pomiędzy formami życia bez użycia żadnych znanych człowiekowi zmysłów. Nazwa pochodzi od [[język grecki|greckich słów]] ''tele'' (daleki) i ''patheia'' (uczucie). Podobnie jak w przypadku innych zjawisk [[parapsychologia|parapsychologicznych]] istnieją liczne relacje świadków twierdzących, że zetknęli się z tym zjawiskiem lub potrafią je wywoływać, ale mimo wielu studiów, zjawisko nigdy nie przeszło pozytywnie [[metoda naukowa|testów naukowych]] w warunkach uniemożliwiających dokonywanie oszustw. Istnieje wiele proponowanych teorii na temat mechanizmu działania tego zjawiska, jednak żadna nie została jak na razie jednoznacznie potwierdzona.
+Co więcej bywa, że [[Urojenia#Podstawowe_kategorie_urojeń|urojenia oddziaływania]] cechowane są skrajną wiarą w zjawiska tego typu, np. w schizofrenii: "Kiedy pacjent słyszy że ktoś inny wyraża myśl podobną do tej, jaka jemu przed chwilą przyszła do głowy (ewentualnie wypowiada "jego" słowo [...]), sądzi że ma do czynienia ze zjawiskiem czytania w myślach lub projekcji myśli"<ref name=beck/>. Przeciętny człowiek typowo używa do kilkunastu tysięcy słów,<ref>{{Cytuj | url=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ile-slow-zna-przecietny-Polak;2384.html | tytuł=Ile słów zna przeciętny Polak? - Poradnia językowa PWN<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=pwn.pl | język=pl | data dostępu=2024-04-26}}</ref> (przy czym znaczna część słów występuje z większą częstotliwością - por. [[Prawo Zipfa]]) więc prawdopodobieństwo "odgadnięcia", wypowiedzenia "jego" słowa na zasadzie przypadku lub zbiegu okoliczności oczywiście nie jest zerowe. Osoby dotknięte tym schorzeniem mają skłonność nadawania szczególnego znaczenia tego typu zwykłym przypadkowym zdarzeniom losowym.<ref name=beck>"Schizofrenia w ujęciu poznawczym Teoria, badania i terapia" [[Aaron T. Beck|Beck Aaron T.]], Rector Neil R., Stolar Neal, Grant Paul, 2010, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 80</ref>
-Osoby wierzące w [[zjawiska paranormalne]] uważają, że zjawiskami pochodnymi wzgledem telepatii jest m.in. świadomość zbiorowa i intuicyjna komunikacja zwierząt.
+Osoby wierzące w [[zjawiska paranormalne]] uważają często, że efektami działania telepatii są m.in. świadomość zbiorowa i intuicyjna komunikacja zwierząt.
-===Różne wyjaśnienia===
-Zjawisko telepatii jest na ogół przypisywane zdolności umysłu ludzkiego do wysyłania oraz wybiórczego przechwytywania swoistych fal mózgowych nawet na duże odległości. Badania naukowe potwierdzają możliwość konstruowania prostych urządzeń sterowanych myślą, jednakże przy czujnikach umieszczonych blisko mózgu. Przesyłanie złożonych poleceń na duże odległości za pomocą myśli jest więc mało prawdopodobne z naukowego punktu widzenia. Z kolei odebranie,  rozpoznanie i odczytanie myśli wybranej osoby można porównać do prawdopodobieństwa odbioru stacji radiowej wybranej spośród milionów innych rozgłośni, z których wszystkie nadają na tych samych częstotliwościach.
+Zjawisko telepatii jest na ogół przypisywane zdolności umysłu ludzkiego do wysyłania oraz wybiórczego przechwytywania swoistych fal mózgowych nawet na duże odległości. Badania naukowe potwierdzają jedynie możliwość konstruowania prostych urządzeń sterowanych myślą, przy czujnikach umieszczonych bardzo blisko mózgu<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A59791-2004Dec12.html ''Mind Over Matter: Brain Waves Guide a Cursor's Path''], Washington Post, Rick Weiss, 2004</ref>. Nie wiadomo także czy myśli innego rodzaju emitują podobne rozpoznawalne sygnały, co polecenia wydawane przez mózg przy sterowaniu ciałem. Przesyłanie złożonych poleceń (a tym bardziej innych treści) na duże odległości za pomocą myśli jest więc mało prawdopodobne z naukowego punktu widzenia przy obecnym poziomie wiedzy. Z kolei odebranie, rozpoznanie i odczytanie myśli wybranej osoby można porównać do praktycznie zerowego prawdopodobieństwa odbioru stacji radiowej wybranej spośród milionów innych rozgłośni, z których wszystkie nadają na tych samych częstotliwościach (mózg ludzki pracuje na bardzo wąskim paśmie częstotliwości do 100 Hz - zob. [[fale mózgowe]]).
-Zjawisko telepatii jest także wielokrotnie wymieniane w [[Biblia|Biblii]]. Wyjaśniano je w dwojaki sposób:
-* działanie Ducha Świętego, który w pewnych sytuacjach objawia myśli innych ludzi prorokom [[Jahwe]] lub wyznawcom [[Jezus]]a (np. 2 Królewska 6:11-12; [[księga Daniela|Daniela]] 2:27-28; Dzieje 5:3; 1 Koryntian 14:24-25)
-* działanie duchów demonicznych, które objawiają fakty z życia wybranych ludzi głównie osobom parającym się [[okultyzm]]em (np. Kapłańska 20:6; Izajasza 8:19; Dzieje 16:16-18; 2 Tesaloniczan 2:9)
+[[Australijskie Towarzystwo Sceptyków]] ufundowało nagrodę w wysokości 100 000 dolarów każdemu, kto dostarczy rzetelny dowód na istnienie tego zjawiska, lub zgodzi się na poddanie wiarygodnym testom na własne zdolności tego rodzaju i zdolności te okażą się prawdziwe<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.skeptics.com.au/features/prize|tytuł=The $100,000 Prize|opublikowany=skeptics.com.au|data dostępu=2010-05-26}}</ref>. Nagroda nie została dotąd przyznana.
-==Ciekawostki==
-* Telepatia pojawia się w twórczości typu [[fantasy]] i [[Fantastyka naukowa|science-fiction]], gdzie jest częstym elementem relacji o porwaniach przez [[Kosmita|kosmitów]].
-* Australijskie Towarzystwo Sceptyków gotowe jest zapłacić 100 000 dolarów każdemu, kto dostarczy rzetelny dowód na istnienie tego zjawiska [http://www.skeptics.com.au/prize/].
+==Zobacz też==
-{{stub}}
+* [[Interfejs mózg–komputer#Cicha komunikacja („syntetyczna telepatia”)|syntetyczna telepatia]]
+* [[czapka foliowa]]
+== Przypisy ==
-[[Kategoria:Zjawiska paranormalne]]
+{{Przypisy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[ar:تخاطر]]
-[[cs:Telepatie]]
+[[Kategoria:Zjawiska paranormalne]]
-[[de:Telepathie]]
+[[Kategoria:Parapsychologia]]
-[[en:Telepathy]]
-[[es:Telepatía]]
-[[eo:Telepatio]]
-[[fr:Télépathie]]
-[[gd:Leughadh-inntinne]]
-[[it:Telepatia]]
-[[he:טלפתיה]]
-[[lt:Telepatija]]
-[[nl:Telepathie]]
-[[ja:テレパシー]]
-[[pt:Telepatia]]
-[[ru:Телепатия]]
-[[sr:Телепатија]]
-[[fi:Telepatia]]
-[[sv:Telepati]]
-[[zh:心灵感应]]