Przejdź do zawartości

Arcybiskup Canterbury: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Tanja5 (dyskusja | edycje)
Anulowani - w bibliografii dajemy tylko pozycje wykorzystane przy pisaniu hasła
Znacznik: Anulowanie edycji
 
(Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 26 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Arcybiskup Canterbury''' - honorowy zwierzchnik [[anglikanizm|Kościoła anglikańskiego]]. Biskupstwo powstało w [[597]] r. jako biskupstwo [[katolicyzm|katolickie]]. Po [[schizma|schizmie]] [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] arcybiskupi Canterbury sprawują rolę ekumenicznych przywódców Kościoła anglikańskiego, wraz z [[Arcybiskupi Yorku|arcybiskupem Yorku]], noszącym tytuł prymasa [[Anglia|Anglii]].
'''Arcybiskup Canterbury''' honorowy zwierzchnik [[Kościół Anglii|Kościoła Anglii]]. Biskupstwo powstało w 597 roku, jako biskupstwo [[katolicyzm|katolickie]]. Po [[schizma|schizmie]] [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] arcybiskupi Canterbury sprawują rolę ekumenicznych przywódców Kościoła anglikańskiego, wraz z [[Arcybiskupi Yorku|arcybiskupem Yorku]]. Metropolita Canterbury nosi tytuł [[prymas]]a całej Anglii.


== Historia ==
=== Lista arcybiskupów Canterbury ===
Kiedy papież [[Grzegorz I]] wysłał [[Augustyn z Canterbury|św. Augustyna]] na misję chrystianizacji Anglii, ten znalazł poparcie u chrześcijańskiej królowej [[Berta (królowa Kentu)|Berty]]. Dzięki ich wspólnym działaniom Augustyn udał się do Canterbury, gdzie w 597 ochrzcił męża Berty, [[Ethelbert I|Ethelberta I]], nawrócił wielu [[pogaństwo|pogańskich]] [[Anglosasi|Anglosasów]] i założył arcybiskupstwo. Wcześniejszy misjonarz w Anglii, [[Grzegorz z Tours]], planował założyć dwa arcybiskupstwa: w Londynie i Yorku, jednak Augustyn stwierdził, że Canterbury lepiej się nada na diecezję dla południowej Anglii.
==== Biskupi rzymskokatoliccy ====
[[Plik:Augustine of Canterbury.jpg|right|thumb|150px|[[Augustyn z Canterbury]]]]
[[Plik:Reginald Pole.JPG|right|thumb|150px|[[Reginald Pole]]]]
* [[Augustyn z Canterbury]] 597-604/5
* [[Wawrzyniec z Canterbury|Wawrzyniec]] 605-619
* [[Mellit]] 619-624
* [[Justus z Canterbury|Justus]] 624-627
* [[Honoriusz z Canterbury|Honoriusz]] 627-653
* [[Deusdedit z Canterbury|Deusdedit]] 655-664
* [[Wighard]] 664 (zmarł przed konsekracją)
* wakat 664-668
* [[Teodor z Tarsu]] 668-690
* [[Bertwald z Canterbury|Bertwald]] 693-731
* [[Tatwin]] 731-734
* [[Nothelm]] 735-740
* [[Kutbert z Canterbury|Kutbert]] 741-758
* [[Bregwin]] 759-764
* [[Jaenbert]] 766-791
* [[Æthelhard]] 793-805
* [[Wulfred]] 805-832
* [[Syred]] 832
* [[Feologild]] 832
* [[Ceolnoth]] 832-870
* [[Æthelred]] 870-889
* [[Plegmund]] 890-914
* [[Athelm]] 914-923
* [[Wulfhelm]] 923-941
* [[Odo z Canterbury|Odo]] 942-958
* [[Alfsige]] 959
* [[święty Dunstan|św. Dunstan]] 960-988
* [[Athelgar]] 988-989
* [[Sigeric]] 990-994
* [[Ælfric z Abingdon]] 995-1005
* [[Alphege]] 1006-1012
* [[Lyfing]] 1013-1020
* [[Æthelnoth]] 1020-1038
* [[Edsige]] 1038-1050
* [[Robert z Jumieges]] 1051-1052
* [[Stigand]] 1052-1070
* [[Lanfrank z Bec]] 1070-1089
* [[Anzelm z Canterbury|Anzelm]] 1093-1109
* [[Ralph]] 1114-1122
* [[William de Corbeil]] 1123-1136
* [[Theobald z Becku]] 1139-1161
* [[Tomasz Becket]] 1162-1170
* [[Ryszard z Canterbury|Ryszard]] 1174-1184
* [[Baldwin z Canterbury|Baldwin]] 1185-1190
* [[Reginald Fitz Jocelin]] 1191
* [[Hubert Walter]] 1193-1205
* [[Reginald z Canterbury|Reginald]] 1205-1206
* [[John Grey]] 1206-1207
* [[Stephen Langton]] 1207-1228
* [[Walter d'Eynsham]] 1229-1231
* [[Richard le Grant]] 1229
* [[Ralph Neville]] 1231
* [[John z Sittingbourne]] 1232
* [[John Blund]] 1232
* [[Edmund Rich]] 1233-1240
* [[Bonifacy z Canterbury|Bonifacy]] 1240-1270
* [[William Chillenden]] 1270
* [[Robert Kilwardby]] 1273-1278
* [[Robert Burnel]] 1278
* [[John Peckham]] 1279-1292
* [[Robert Winchelsey]] 1294-1313
* [[Thomas Cobham]] 1313
* [[Walter Reynolds]] 1313-1327
* [[Simon Mepeham]] 1328-1333
* [[John de Stratford]] 1333-1348
* [[John de Ufford]] 1348-1349
* [[Thomas Bradwardine]] 1349
* [[Simon Islip]] 1349-1366
* [[William Edington]] 1366
* [[Simon Langham]] 1366-1368
* [[William Whittlesey]] 1368-1374
* [[Simon Sudbury]] 1375-1381
* [[William Courtenay]] 1381-1396
* [[Thomas Arundel]] 1397-1398
* [[Roger Walden]] 1396-1398
* [[Thomas Arundel]] 1397-1414
* [[Henryk Chichele]] 1414-1443
* [[John Stafford]] 1443-1452
* [[John Kemp]] 1452-1454
* [[Thomas Bourchier]] 1454-1486
* [[John Morton]] 1486-1500
* [[Thomas Langton]] 1501
* [[Henry Dean]] 1501-1503
* [[William Warham]] 1503-1532
* [[Thomas Cranmer]] 1533-1556
* [[Reginald Pole]] 1557-1558


W wyniku schizmy króla [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]] i po krótkim panowaniu [[Maria I Tudor|Marii Tudor]] ([[rekatolicyzacja]]), arcybiskupstwo Canterbury zostało przyłączone do Kościoła Anglii i od 1559 roku jest archidiecezją anglikańską.
==== Arcybiskupi anglikańscy ====
[[Plik:George Abbot from NPG cropped.jpg|right|thumb|150px|[[George Abbot (biskup anglikański)|George Abbot]]]]
[[Plik:Rowan Williams - by Brian.jpg|right|thumb|150px|[[Rowan Douglas Williams]]]]
* [[Matthew Parker]] 1559-1575
* [[Edmund Grindal]] 1575-1583
* [[John Whitgift]] 1583-1604
* [[Richard Bancroft]] 1604-1610
* [[George Abbot (biskup anglikański)|George Abbot]] 1611-1633
* [[William Laud]] 1633-1645
* [[William Juxon]] 1660-1663
* [[Gilbert Sheldon]] 1663-1677
* [[William Sancroft]] 1678-1691
* [[John Tillotson]] 1691-1694
* [[Thomas Tenison]] 1694-1715
* [[William Wake]] 1716-1737
* [[John Potter]] 1737-1747
* [[Thomas Herring]] 1747-1757
* [[Matthew Hutton]] 1757-1758
* [[Thomas Secker]] 1758-1768
* [[Frederick Cornwallis]] 1768-1783
* [[John Moore (arcybiskup)|John Moore]] 1783-1805
* [[Charles Manners-Sutton]] 1805-1828
* [[William Howley]] 1828-1848
* [[John Bird Sumner]] 1848-1862
* [[Charles Thomas Longley]] 1862-1868
* [[Archibald Campbell Tait]] 1868-1882
* [[Edward White Benson]] 1883-1896
* [[Frederick Temple]] 1896-1902
* [[Randall Thomas Davidson]] 1903-1928
* [[William Cosmo Gordon Lang]] 1928-1942
* [[William Temple]] 1942-1944
* [[Geoffrey Francis Fisher]] 1942-1961
* [[Arthur Michael Ramsey]] 1961-1974
* [[Frederick Donald Coggan]] 1974-1980
* [[Robert Alexander Kennedy Runcie]] 1980-1991
* [[George Leonard Carey]] 1991-2002
* [[Rowan Williams]] 2002-


== Lista arcybiskupów Canterbury ==
=== Arcybiskupi rzymskokatoliccy ===
[[Plik:Augustinus von Canterbury.jpg|thumb|150px|Św. Augustyn, pierwszy arcybiskup Canterbury]]
[[Plik:Cardinal Thomas Bourchier.jpg|thumb|150px|Kardynał Thomas Bourchier, najdłużej urzędujący katolicki arcybiskup Canterbury]]
[[Plik:El cardenal Reginald Pole, por Sebastiano del Piombo.jpg|thumb|150px|Kardynał Reginald Pole, ostatni rzymskokatolicki arcybiskup Canterbury]]
* 597–604/605 – [[Augustyn z Canterbury]]
* 605–619 – [[Wawrzyniec z Canterbury|Wawrzyniec]]
* 619–624 – [[Mellit z Canterbury|Mellit]]
* 624–627 – [[Just z Canterbury|Justus]]
* 627–653 – [[Honoriusz z Canterbury|Honoriusz]]
* 655–664 – [[Deusdedit z Canterbury|Deusdedit]]
* 664 – [[Wighard]] (zmarł przed konsekracją)
* 664–668 – wakat
* 668–690 – [[Teodor z Tarsu]]
* 693–731 – [[Bertwald z Canterbury|Bertwald]]
* 731–734 – [[Tatwin]]
* 735–740 – [[Nothelm]]
* 741–758 – [[Kutbert z Canterbury|Kutbert]]
* 759–764 – [[Bregwin]]
* 766–791 – [[Jaenbert]]
* 793–805 – [[Æthelhard (arcybiskup Canterbury)|Æthelhard]]
* 805–832 – [[Wulfred]]
* 832 – [[Syred]]
* 832 – [[Feologild]]
* 832–870 – [[Ceolnoth]]
* 870–889 – [[Æthelred]]
* 890–914 – [[Plegmund]]
* 914–923 – [[Athelm]]
* 923–941 – [[Wulfhelm]]
* 942–958 – [[Odo z Canterbury|Odo]]
* 958–959 – [[Aelfsige I]]
* 959 – [[Byrhthelm]]
* 960–988 – [[Dunstan z Canterbury|św. Dunstan]]
* 988–989 – [[Athelgar]]
* 990–994 – [[Sigeric]]
* 995–1005 – [[Ælfric z Abingdon]]
* 1006–1012 – [[Alphege]]
* 1013–1020 – [[Lyfing]]
* 1020–1038 – [[Æthelnoth]]
* 1038–1050 – [[Edsige]]
* 1051–1052 – [[Robert z Jumieges]]
* 1052–1070 – [[Stigand]]
* 1070–1089 – [[Lanfrank z Bec]]
* 1093–1109 – [[Anzelm z Canterbury|Anzelm]]
* 1114–1122 – [[Ralph]]
* 1123–1136 – [[William de Corbeil]]
* 1139–1161 – [[Theobald z Becku]]
* 1162–1170 – [[Tomasz Becket]]
* 1174–1184 – [[Ryszard z Canterbury|Ryszard]]
* 1185–1190 – [[Baldwin z Canterbury|Baldwin]]
* 1191 – [[Reginald Fitz Jocelin]]
* 1193–1205 – [[Hubert Walter]]
* 1205–1206 – [[Reginald z Canterbury|Reginald]]
* 1206–1207 – John Grey
* 1207–1228 – [[Stephen Langton]]
* 1229 – [[Richard le Grant]]
* 1229–1231 – [[Walter d'Eynsham]]
* 1231 – [[Ralph Neville]]
* 1232 – [[John z Sittingbourne]]
* 1232 – [[John Blund]]
* 1233–1240 – [[Edmund Rich]]
* 1240–1270 – [[Bonifacy z Canterbury|Bonifacy]]
* 1270 – [[William Chillenden]]
* 1273–1278 – [[Robert Kilwardby]]
* 1278 – [[Robert Burnel]]
* 1279–1292 – [[John Peckham]]
* 1294–1313 – [[Robert Winchelsey]]
* 1313 – [[Thomas Cobham]]
* 1313–1327 – [[Walter Reynolds]]
* 1328–1333 – [[Simon Mepeham]]
* 1333–1348 – [[John de Stratford]]
* 1348–1349 – [[John de Ufford]]
* 1349 – [[Thomas Bradwardine]]
* 1349–1366 – [[Simon Islip]]
* 1366 – [[William Edington]]
* 1366–1368 – [[Simon Langham]]
* 1368–1374 – [[William Whittlesey]]
* 1375–1381 – [[Simon Sudbury]]
* 1381–1396 – [[William Courtenay]]
* 1397–1398 – [[Thomas Arundel]]
* 1396–1398 – [[Roger Walden]]
* 1397–1414 – [[Thomas Arundel]]
* 1414–1443 – [[Henryk Chichele]]
* 1443–1452 – [[John Stafford]]
* 1452–1454 – [[John Kempe]]
* 1454–1486 – [[Thomas Bourchier]]
* 1486–1500 – [[John Morton (kardynał)|John Morton]]
* 1501 – [[Thomas Langton]]
* 1501–1503 – [[Henry Dean]]
* 1503–1532 – [[William Warham]]
* 1533–1535 – [[Thomas Cranmer]] (od 1535 jako biskup anglikański)
* 1557–1558 – [[Reginald Pole]]

=== Arcybiskupi anglikańscy ===
[[Plik:Thomas Cranmer by Gerlach Flicke.jpg|thumb|150px|Thomas Cranmer, jako arcybiskup Canterbury wypowiedział papieżowi posłuszeństwo w 1535 roku]]
[[Plik:Archbishop Matthew Parker.jpg|thumb|150px|Matthew Parker, pierwszy anglikański arcybiskup Canterbury po próbie rekatolizacji kraju]]
[[Plik:Randall Thomas Davidson losslesscropstrict.jpg|thumb|150px|Randall Thomas Davidson, najdłużej urzędujący anglikański arcybiskup Canterbury]]
[[Plik:Rowan Williams - by Brian.jpg|thumb|150px|Rowan Williams, jeden z ostatnich arcybiskupów Canterbury]]
* 1535–1556 – [[Thomas Cranmer]]
* 1559–1575 – [[Matthew Parker]]
* 1575–1583 – [[Edmund Grindal]]
* 1583–1604 – [[John Whitgift]]
* 1604–1610 – [[Richard Bancroft]]
* 1611–1633 – [[George Abbot (biskup)|George Abbot]]
* 1633–1645 – [[William Laud]]
* 1660–1663 – [[William Juxon]]
* 1663–1677 – [[Gilbert Sheldon]]
* 1678–1691 – [[William Sancroft]]
* 1691–1694 – [[John Tillotson]]
* 1694–1715 – [[Thomas Tenison]]
* 1716–1737 – [[William Wake]]
* 1737–1747 – [[John Potter]]
* 1747–1757 – [[Thomas Herring]]
* 1757–1758 – [[Matthew Hutton]]
* 1758–1768 – [[Thomas Secker]]
* 1768–1783 – [[Frederick Cornwallis]]
* 1783–1805 – [[John Moore (arcybiskup)|John Moore]]
* 1805–1828 – [[Charles Manners-Sutton]]
* 1828–1848 – [[William Howley]]
* 1848–1862 – [[John Bird Sumner]]
* 1862–1868 – [[Charles Thomas Longley]]
* 1868–1882 – [[Archibald Campbell Tait]]
* 1883–1896 – [[Edward White Benson]]
* 1896–1902 – [[Frederick Temple]]
* 1903–1928 – [[Randall Thomas Davidson]]
* 1928–1942 – [[William Cosmo Gordon Lang]]
* 1942–1944 – [[William Temple]]
* 1942–1961 – [[Geoffrey Francis Fisher]]
* 1961–1974 – [[Arthur Michael Ramsey]]
* 1974–1980 – [[Frederick Donald Coggan]]
* 1980–1991 – [[Robert Runcie|Robert Alexander Kennedy Runcie]]
* 1991–2002 – [[George Leonard Carey]]
* 2002–2013 – [[Rowan Williams]]
* od 2013 – [[Justin Welby]]

== Bibliografia ==
* {{Cytuj stronę | url = http://www.newadvent.org/cathen/03299b.htm | tytuł = Canterbury | opublikowany = Catholic Encyclopedia | język = en | data dostępu = 2013-09-27}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.archbishopofcanterbury.org/pages/the-archbishops-from-augustine-to-williams.html | tytuł = The Archbishops from Augustine to Welby | opublikowany = Archbishop of Canterbury | język = en | data dostępu = 2013-09-27}}

== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat|Archbishops of Canterbury}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.archbishopofcanterbury.org/index.php | tytuł = Strona oficjalna | opublikowany = archbishopofcanterbury.org | archiwum = https://web.archive.org/web/20170129224634/http://www.archbishopofcanterbury.org/index.php | zarchiwizowano = 2017-01-29}}
{{Chrześcijaństwo}}

[[Kategoria:Arcybiskupi Canterbury|!]]
[[Kategoria:Anglikanizm]]
[[Kategoria:Anglikanizm]]
[[Kategoria:Listy biskupów]]
[[Kategoria:Listy biskupów]]
[[Kategoria:Arcybiskupi Canterbury|!]]

[[bg:Архиепископ на Кентърбъри]]
[[ca:Arquebisbe de Canterbury]]
[[cs:Arcibiskup canterburský]]
[[cy:Archesgob Caergaint]]
[[da:Ærkebiskop af Canterbury]]
[[de:Erzbischof von Canterbury]]
[[el:Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι]]
[[en:Archbishop of Canterbury]]
[[es:Arzobispo de Canterbury]]
[[eo:Ĉefepiskopo de Canterbury]]
[[fr:Archevêque de Cantorbéry]]
[[ga:Ardeaspag Canterbury]]
[[gl:Arcebispo de Canterbury]]
[[ko:캔터베리 대주교]]
[[it:Arcivescovo di Canterbury]]
[[he:הארכיבישוף מקנטרברי]]
[[lt:Kenterberio arkivyskupas]]
[[nl:Aartsbisschop van Canterbury]]
[[ja:カンタベリー大主教]]
[[no:Canterbury erkebispedømme]]
[[nrm:Archêvêque dé Cantorbéry]]
[[pt:Arcebispo da Cantuária]]
[[ru:Архиепископ Кентерберийский]]
[[simple:Archbishop of Canterbury]]
[[sk:Arcibiskup canterburský]]
[[sr:Надбискуп кентерберијски]]
[[fi:Canterburyn arkkipiispa]]
[[sv:Ärkebiskop av Canterbury]]
[[th:อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี]]
[[uk:Архієпископ Кентерберійський]]
[[zh:坎特伯雷大主教]]

Aktualna wersja na dzień 01:12, 28 mar 2024

Arcybiskup Canterbury – honorowy zwierzchnik Kościoła Anglii. Biskupstwo powstało w 597 roku, jako biskupstwo katolickie. Po schizmie Henryka VIII arcybiskupi Canterbury sprawują rolę ekumenicznych przywódców Kościoła anglikańskiego, wraz z arcybiskupem Yorku. Metropolita Canterbury nosi tytuł prymasa całej Anglii.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Kiedy papież Grzegorz I wysłał św. Augustyna na misję chrystianizacji Anglii, ten znalazł poparcie u chrześcijańskiej królowej Berty. Dzięki ich wspólnym działaniom Augustyn udał się do Canterbury, gdzie w 597 ochrzcił męża Berty, Ethelberta I, nawrócił wielu pogańskich Anglosasów i założył arcybiskupstwo. Wcześniejszy misjonarz w Anglii, Grzegorz z Tours, planował założyć dwa arcybiskupstwa: w Londynie i Yorku, jednak Augustyn stwierdził, że Canterbury lepiej się nada na diecezję dla południowej Anglii.

W wyniku schizmy króla Henryka VIII i po krótkim panowaniu Marii Tudor (rekatolicyzacja), arcybiskupstwo Canterbury zostało przyłączone do Kościoła Anglii i od 1559 roku jest archidiecezją anglikańską.

Lista arcybiskupów Canterbury

[edytuj | edytuj kod]

Arcybiskupi rzymskokatoliccy

[edytuj | edytuj kod]
Św. Augustyn, pierwszy arcybiskup Canterbury
Kardynał Thomas Bourchier, najdłużej urzędujący katolicki arcybiskup Canterbury
Kardynał Reginald Pole, ostatni rzymskokatolicki arcybiskup Canterbury

Arcybiskupi anglikańscy

[edytuj | edytuj kod]
Thomas Cranmer, jako arcybiskup Canterbury wypowiedział papieżowi posłuszeństwo w 1535 roku
Matthew Parker, pierwszy anglikański arcybiskup Canterbury po próbie rekatolizacji kraju
Randall Thomas Davidson, najdłużej urzędujący anglikański arcybiskup Canterbury
Rowan Williams, jeden z ostatnich arcybiskupów Canterbury

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]