Dysfagia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Misiolekar (dyskusja | edycje) →Przyczyny: Lit. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Choroba infobox}} |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Choroba infobox |
{{Choroba infobox |
||
|nazwa |
|nazwa = Dysfagia |
||
|nazwa |
|nazwa naukowa = dysphagia |
||
|grafika |
|grafika = |
||
| |
|opis grafiki = |
||
| |
|alt grafiki = |
||
| |
|synonimy = |
||
| |
|specjalizacja = |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| |
|powikłania = |
||
| |
|początek = |
||
| |
|czas trwania = |
||
| |
|typy = |
||
| |
|przyczyny = |
||
|czynniki ryzyka = |
|||
| ⚫ | |||
| |
|rozpoznanie = |
||
|różnicowanie = |
|||
|zapobieganie = |
|||
|leczenie = |
|||
|leki = |
|||
|rokowanie = |
|||
|zapadalność = |
|||
|śmiertelność = |
|||
|ICD11 = |
|||
|ICD11 nazwa = |
|||
|ICD10 = R13 |
|||
|ICD10 nazwa = |
|||
|DSM-5 = |
|||
| ⚫ | |||
|DSM-IV = |
|||
|DSM-IV nazwa = |
|||
|ICDO = |
|||
|DiseasesDB = 17942 |
|||
|OMIM = |
|||
|MedlinePlus = 003115 |
|||
|MeshID = D003680 |
|||
|commons = |
|||
}} |
}} |
||
'''Dysfagia''' – termin medyczny określający utrudnione przechodzenie pokarmu z [[Jama ustna|jamy ustnej]] przez [[przełyk]] do [[Żołądek|żołądka]]. |
'''Dysfagia''' – termin medyczny określający utrudnione przechodzenie pokarmu z [[Jama ustna|jamy ustnej]] przez [[przełyk]] do [[Żołądek|żołądka]]. |
||
| Linia 23: | Linia 44: | ||
== Przyczyny == |
== Przyczyny == |
||
Dysfagię ustno-gardłową mogą powodować następujące schorzenia: urazy i choroby [[ośrodkowy układ nerwowy|ośrodkowego układu nerwowego]], [[udar mózgu]] (krwawienie śródmózgowe), [[choroba Wilsona]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gulyas | imię = AE. | nazwisko2 = Salazar-Grueso | imię2 = EF. | tytuł = Pharyngeal dysmotility in a patient with Wilson's disease. | czasopismo = Dysphagia | wolumin = 2 | numer = 4 | strony = 230-4 | miesiąc = | rok = 1988 | doi = | pmid = 3251700 }}</ref>, [[stwardnienie rozsiane]]<ref name="Prosiegel-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Prosiegel | imię = M. | nazwisko2 = Schelling | imię2 = A. | nazwisko3 = Wagner-Sonntag | imię3 = E. | tytuł = Dysphagia and multiple sclerosis. | czasopismo = Int MS J | wolumin = 11 | numer = 1 | strony = 22-31 | miesiąc = Apr | rok = 2004 | doi = | pmid = 15125813 }}</ref>, guzy [[Pień mózgu|pnia mózgu]], [[stwardnienie zanikowe boczne]]<ref name="Watts-2001">{{Cytuj pismo | nazwisko = Watts | imię = CR. | nazwisko2 = Vanryckeghem | imię2 = M. | tytuł = Laryngeal dysfunction in Amyotrophic Lateral Sclerosis: a review and case report. | czasopismo = BMC Ear Nose Throat Disord | wolumin = 1 | numer = 1 | strony = 1 | miesiąc = | rok = 2001 | doi = | pmid = 11722802 }}</ref>, [[Neuropatia|neuropatie]] obwodowe (np. w przebiegu cukrzycy, [[sarkoidoza|sarkoidozy]], [[choroby układowe tkanki łącznej|chorób układowych tkanki łącznej]], [[błonica|błonicy]], [[zatrucie jadem kiełbasianym|zatrucia jadem kiełbasianym]], [[Zespół Guillaina-Barrégo|zespołu Guillaina-Barrégo]]), [[Porażenie opuszkowe|zespół opuszkowy]] i [[zespół rzekomoopuszkowy|rzekomoopuszkowy]], [[choroba Parkinsona]], [[pląsawica Huntingtona]], [[wiąd rdzenia]], guzy głowy i szyi, zabiegi operacyjne w tym rejonie, choroby mięśni ([[dystrofia]], [[miastenia]]), nowotwory i stany zapalne jamy ustnej i gardła, [[uchyłek Zenkera]], zaburzenia czynnościowe, zaburzenia koordynacji [[mięsień zwieracz górny gardła|górnego zwieracza przełyku]], [[Wole (tarczyca)|wole]], [[choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa]], ciała obce<ref name="szczeklik">{{Cytuj książkę | nazwisko =Szczeklik (red)| imię =Andrzej|autor link=Andrzej Szczeklik | tytuł = Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010 | data = 2010 | wydawca = Medycyna Praktyczna | miejsce = Kraków | isbn = 978-83-7430-255-5 | strony = 760-762 }}</ref>. |
Dysfagię ustno-gardłową mogą powodować następujące schorzenia: urazy i choroby [[ośrodkowy układ nerwowy|ośrodkowego układu nerwowego]], [[udar mózgu]] (krwawienie śródmózgowe), [[choroba Wilsona]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gulyas | imię = AE. | nazwisko2 = Salazar-Grueso | imię2 = EF. | tytuł = Pharyngeal dysmotility in a patient with Wilson's disease. | czasopismo = Dysphagia | wolumin = 2 | numer = 4 | strony = 230-4 | miesiąc = | rok = 1988 | doi = | pmid = 3251700 }}</ref>, [[stwardnienie rozsiane]]<ref name="Prosiegel-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Prosiegel | imię = M. | nazwisko2 = Schelling | imię2 = A. | nazwisko3 = Wagner-Sonntag | imię3 = E. | tytuł = Dysphagia and multiple sclerosis. | czasopismo = Int MS J | wolumin = 11 | numer = 1 | strony = 22-31 | miesiąc = Apr | rok = 2004 | doi = | pmid = 15125813 }}</ref>, guzy [[Pień mózgu|pnia mózgu]], [[stwardnienie zanikowe boczne]]<ref name="Watts-2001">{{Cytuj pismo | nazwisko = Watts | imię = CR. | nazwisko2 = Vanryckeghem | imię2 = M. | tytuł = Laryngeal dysfunction in Amyotrophic Lateral Sclerosis: a review and case report. | czasopismo = BMC Ear Nose Throat Disord | wolumin = 1 | numer = 1 | strony = 1 | miesiąc = | rok = 2001 | doi = | pmid = 11722802 }}</ref>, [[Neuropatia|neuropatie]] obwodowe (np. w przebiegu [[Cukrzyca|cukrzycy]], [[sarkoidoza|sarkoidozy]], [[choroby układowe tkanki łącznej|chorób układowych tkanki łącznej]], [[błonica|błonicy]], [[zatrucie jadem kiełbasianym|zatrucia jadem kiełbasianym]], [[Zespół Guillaina-Barrégo|zespołu Guillaina-Barrégo]]), [[Porażenie opuszkowe|zespół opuszkowy]] i [[zespół rzekomoopuszkowy|rzekomoopuszkowy]], [[choroba Parkinsona]], [[pląsawica Huntingtona]], [[wiąd rdzenia]], guzy głowy i szyi, zabiegi operacyjne w tym rejonie, choroby mięśni ([[dystrofia]], [[miastenia]]), nowotwory i [[Zapalenie|stany zapalne]] jamy ustnej i gardła, [[uchyłek Zenkera]], zaburzenia czynnościowe, zaburzenia koordynacji [[mięsień zwieracz górny gardła|górnego zwieracza przełyku]], [[Wole (tarczyca)|wole]], [[choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa]], ciała obce<ref name="szczeklik">{{Cytuj książkę | nazwisko =Szczeklik (red)| imię =Andrzej|autor link=Andrzej Szczeklik | tytuł = Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010 | data = 2010 | wydawca = Medycyna Praktyczna | miejsce = Kraków | isbn = 978-83-7430-255-5 | strony = 760-762 }}</ref>. |
||
Do najczęstszych chorób wywołujących dysfagię przełykową należą: [[nowotwory przełyku]] (zwłaszcza [[rak przełyku]]), [[rak żołądka|rak wpustu]], zwężenie pozapalne przełyku, zwężenie po oparzeniu przełyku, [[pierścień Schatzkiego]], ciała obce, [[uchyłki przełyku]], ucisk na przełyk od zewnątrz przez nowotwory lub tętniaki, [[Achalazja przełyku|achalazja]] wpustu, [[rozlany skurcz przełyku]] (przełyk korkociągowaty), [[bolesne skurcze przełyku]] (przełyk typu dziadka do orzechów), [[zespół Plummera-Vinsona]]<ref name="Ganesh-2008">{{Cytuj pismo | nazwisko = Ganesh | imię = R. | nazwisko2 = Janakiraman | imię2 = L. | nazwisko3 = Sathiyasekaran | imię3 = M. | tytuł = Plummer-Vinson syndrome: an unusual cause of dysphagia. | czasopismo = Ann Trop Paediatr | wolumin = 28 | numer = 2 | strony = 143-7 | miesiąc = Jun | rok = 2008 | doi = 10.1179/146532808X302170 | pmid = 18510825 }}</ref>, [[Twardzina|twardzina układowa]], [[zapalenie przełyku]], [[choroba refluksowa przełyku]], [[dysfagia czynnościowa]], cukrzyca, [[choroba Chagasa]], a także działanie niepożądane niektórych leków (azotanów, [[antagonisty kanału wapniowego|antagonistów kanału wapniowego]], [[ksantyna|metyloksantyn]])<ref name="szczeklik"/>. |
Do najczęstszych chorób wywołujących dysfagię przełykową należą: [[nowotwory przełyku]] (zwłaszcza [[rak przełyku]]), [[rak żołądka|rak wpustu]], zwężenie pozapalne przełyku, zwężenie po oparzeniu przełyku, [[pierścień Schatzkiego]], ciała obce, [[uchyłki przełyku]], ucisk na przełyk od zewnątrz przez nowotwory lub tętniaki, [[Achalazja przełyku|achalazja]] wpustu, [[rozlany skurcz przełyku]] (przełyk korkociągowaty), [[bolesne skurcze przełyku]] (przełyk typu dziadka do orzechów), [[zespół Plummera-Vinsona]]<ref name="Ganesh-2008">{{Cytuj pismo | nazwisko = Ganesh | imię = R. | nazwisko2 = Janakiraman | imię2 = L. | nazwisko3 = Sathiyasekaran | imię3 = M. | tytuł = Plummer-Vinson syndrome: an unusual cause of dysphagia. | czasopismo = Ann Trop Paediatr | wolumin = 28 | numer = 2 | strony = 143-7 | miesiąc = Jun | rok = 2008 | doi = 10.1179/146532808X302170 | pmid = 18510825 }}</ref>, [[Twardzina|twardzina układowa]], [[zapalenie przełyku]], [[choroba refluksowa przełyku]], [[dysfagia czynnościowa]], cukrzyca, [[choroba Chagasa]], a także działanie niepożądane niektórych leków (azotanów, [[antagonisty kanału wapniowego|antagonistów kanału wapniowego]], [[ksantyna|metyloksantyn]])<ref name="szczeklik"/>. |
||
| Linia 52: | Linia 73: | ||
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
{{Zastrzeżenia|Medycyna}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Gastroenterologia]] |
[[Kategoria:Gastroenterologia]] |
||
Aktualna wersja na dzień 21:15, 25 lut 2024
| dysphagia | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
| DiseasesDB | |
| MedlinePlus | |
| MeSH | |
Dysfagia – termin medyczny określający utrudnione przechodzenie pokarmu z jamy ustnej przez przełyk do żołądka.
Wyróżnia się dwa typy dysfagii:
- dysfagię ustno-gardłową (górną, przedprzełykową) – trudności w przełykaniu związane z zaburzeniem przechodzenia pokarmu do przełyku
- dysfagię przełykową (dolną) – trudności w przechodzeniu kęsów pokarmowych przez przełyk.
Przyczyny
[edytuj | edytuj kod]Dysfagię ustno-gardłową mogą powodować następujące schorzenia: urazy i choroby ośrodkowego układu nerwowego, udar mózgu (krwawienie śródmózgowe), choroba Wilsona[1], stwardnienie rozsiane[2], guzy pnia mózgu, stwardnienie zanikowe boczne[3], neuropatie obwodowe (np. w przebiegu cukrzycy, sarkoidozy, chorób układowych tkanki łącznej, błonicy, zatrucia jadem kiełbasianym, zespołu Guillaina-Barrégo), zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy, choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona, wiąd rdzenia, guzy głowy i szyi, zabiegi operacyjne w tym rejonie, choroby mięśni (dystrofia, miastenia), nowotwory i stany zapalne jamy ustnej i gardła, uchyłek Zenkera, zaburzenia czynnościowe, zaburzenia koordynacji górnego zwieracza przełyku, wole, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, ciała obce[4].
Do najczęstszych chorób wywołujących dysfagię przełykową należą: nowotwory przełyku (zwłaszcza rak przełyku), rak wpustu, zwężenie pozapalne przełyku, zwężenie po oparzeniu przełyku, pierścień Schatzkiego, ciała obce, uchyłki przełyku, ucisk na przełyk od zewnątrz przez nowotwory lub tętniaki, achalazja wpustu, rozlany skurcz przełyku (przełyk korkociągowaty), bolesne skurcze przełyku (przełyk typu dziadka do orzechów), zespół Plummera-Vinsona[5], twardzina układowa, zapalenie przełyku, choroba refluksowa przełyku, dysfagia czynnościowa, cukrzyca, choroba Chagasa, a także działanie niepożądane niektórych leków (azotanów, antagonistów kanału wapniowego, metyloksantyn)[4].
Objawy
[edytuj | edytuj kod]Dysfagia może manifestować się poprzez: krztuszenie się, kaszel, łzawienie, kichanie, odruchy wymiotne, uczucie zatrzymania pokarmu w przełyku, rozpieranie, odynofagię (ból podczas przełykania).
W dysfagii może być upośledzona możliwość połykania pokarmów stałych, pokarmów rozdrobnionych, płynów aż do całkowitego braku możliwości połykania (afagia).
Diagnostyka
[edytuj | edytuj kod]W diagnostyce przyczyn dysfagii pomocnymi mogą być następujące badania: kontrastowe badanie radiologiczne przełyku, ezofagoskopia z pobraniem materiału do badania histologicznego i mikrobiologicznego, manometria przełyku, ewentualnie tomografia komputerowa klatki piersiowej.
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Terapia zależna jest od przyczyny dysfagii.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ AE. Gulyas, EF. Salazar-Grueso. Pharyngeal dysmotility in a patient with Wilson's disease.. „Dysphagia”. 2 (4), s. 230-4, 1988. PMID: 3251700.
- ↑ M. Prosiegel, A. Schelling, E. Wagner-Sonntag. Dysphagia and multiple sclerosis.. „Int MS J”. 11 (1), s. 22-31, Apr 2004. PMID: 15125813.
- ↑ CR. Watts, M. Vanryckeghem. Laryngeal dysfunction in Amyotrophic Lateral Sclerosis: a review and case report.. „BMC Ear Nose Throat Disord”. 1 (1), s. 1, 2001. PMID: 11722802.
- ↑ a b Andrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 760-762. ISBN 978-83-7430-255-5.
- ↑ R. Ganesh, L. Janakiraman, M. Sathiyasekaran. Plummer-Vinson syndrome: an unusual cause of dysphagia.. „Ann Trop Paediatr”. 28 (2), s. 143-7, Jun 2008. DOI: 10.1179/146532808X302170. PMID: 18510825.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 760-762. ISBN 978-83-7430-255-5.
