Anatolij Firsow: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
drobne techniczne |
||
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Sportowiec infobox |
{{Sportowiec infobox |
||
|imię i nazwisko = Anatolij Firsow |
|imię i nazwisko = Anatolij Firsow |
||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = {{k|ru|Анатолий Фирсов}} |
||
|dyscyplina = hokej |
|dyscyplina = hokej |
||
|grafika = RUSMARKA-1755.jpg |
|grafika = RUSMARKA-1755.jpg |
||
|opis grafiki = Podobizna Anatolija Firsowa na znaczku pocztowym |
|opis grafiki = Podobizna Anatolija Firsowa na znaczku pocztowym |
||
|pełne imię i nazwisko = |
|pełne imię i nazwisko = |
||
|data urodzenia = |
|data urodzenia = 1 lutego 1941 |
||
|miejsce urodzenia = [[Moskwa]] |
|miejsce urodzenia = [[Moskwa]] |
||
|data śmierci = |
|data śmierci = 24 lipca 2000 |
||
|miejsce śmierci = [[Firsanowka]] |
|miejsce śmierci = [[Firsanowka]] |
||
|obywatelstwo = [[Rosja]] |
|obywatelstwo = [[Rosja]] |
||
Linia 20: | Linia 20: | ||
|kariera reprezentacyjna = |
|kariera reprezentacyjna = |
||
|kariera trenerska = |
|kariera trenerska = |
||
|medale = |
|medale = {{Medalista infobox/reprezentacja|ZSRR}} |
||
{{Medalista infobox/nagłówek|IO}} |
|||
|odznaczenia = |
|||
{{Medalista infobox/IO|Z|Innsbruck|1964|hokej na lodzie|złoto|}} |
|||
⚫ | |||
{{Medalista infobox/IO|Z|Grenoble|1968|hokej na lodzie|złoto|}} |
|||
{{Medalista infobox/IO|Z|Sapporo|1972|hokej na lodzie|złoto|}} |
|||
|odznaczenia = {{order|OCzSzP}} {{order|ZH}} {{order|ZH}} {{order|SU-ZMSZSRR||20}} |
|||
⚫ | |||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Anatolij Wasiljewicz Firsow''' ([[język rosyjski|ros.]] Анатолий Васильевич Фирсов; ur. [[1 lutego]] [[1941]] w [[Moskwa|Moskwie]], zm. [[24 lipca]] [[2000]] w Firsanowce, rejon [[Chimki]], [[obwód moskiewski]]) – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] [[Hokej na lodzie|hokeista]], reprezentant [[Reprezentacja Związku Radzieckiego w hokeju na lodzie mężczyzn|ZSRR]], trzykrotny [[olimpijczyk]], trener hokejowy. Działacz państwowy. |
'''Anatolij Wasiljewicz Firsow''' ([[język rosyjski|ros.]] Анатолий Васильевич Фирсов; ur. [[1 lutego]] [[1941]] w [[Moskwa|Moskwie]], zm. [[24 lipca]] [[2000]] w Firsanowce, rejon [[Chimki]], [[obwód moskiewski]]) – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] [[Hokej na lodzie|hokeista]], reprezentant [[Reprezentacja Związku Radzieckiego w hokeju na lodzie mężczyzn|ZSRR]], trzykrotny [[olimpijczyk]], trener hokejowy. Działacz państwowy. |
||
== Kariera zawodnicza == |
== Kariera zawodnicza == |
||
Linia 42: | Linia 46: | ||
Po odejściu Tarasowa ze stanowiska trenera, przywiązany do niego Firsow postanowił zakończyć karierę w wieku 32 lat<ref name="redstar" /> (jak przyznał, był ''„oddany Tarasowowi”'' i ''„nie wierzył już żadnemu innemu trenerowi”''<ref name="nhl" />). Wówczas w 1972 przedstawiciele [[Kanada|kanadyjskiego]] klubu [[Montreal Canadiens]] sondowali możliwość występów Firsowa w jego barwach w zawodowej lidze [[National Hockey League|NHL]], lecz ich zapytanie pozostało bez odpowiedzi ze strony radzieckich władz<ref name="nhl" />. W trakcie ostatniego meczu [[Turniej Izwiestii|Turnieju Izwiestii]] 21 grudnia 1973 ZSRR–[[Reprezentacja Czechosłowacji w hokeju na lodzie mężczyzn|Czechosłowacja]] (7:1) wystąpił po raz ostatni jako czynny zawodnik pojawiając się na lodzie w sposób symboliczny (prócz niego ostatni raz wystąpili wówczas [[Aleksandr Ragulin]] i [[Witalij Dawydow]])<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Sport. Po turnieju „Izwiestii” | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = Nr 353 z 23 grudnia 1973 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5149}}</ref>. |
Po odejściu Tarasowa ze stanowiska trenera, przywiązany do niego Firsow postanowił zakończyć karierę w wieku 32 lat<ref name="redstar" /> (jak przyznał, był ''„oddany Tarasowowi”'' i ''„nie wierzył już żadnemu innemu trenerowi”''<ref name="nhl" />). Wówczas w 1972 przedstawiciele [[Kanada|kanadyjskiego]] klubu [[Montreal Canadiens]] sondowali możliwość występów Firsowa w jego barwach w zawodowej lidze [[National Hockey League|NHL]], lecz ich zapytanie pozostało bez odpowiedzi ze strony radzieckich władz<ref name="nhl" />. W trakcie ostatniego meczu [[Turniej Izwiestii|Turnieju Izwiestii]] 21 grudnia 1973 ZSRR–[[Reprezentacja Czechosłowacji w hokeju na lodzie mężczyzn|Czechosłowacja]] (7:1) wystąpił po raz ostatni jako czynny zawodnik pojawiając się na lodzie w sposób symboliczny (prócz niego ostatni raz wystąpili wówczas [[Aleksandr Ragulin]] i [[Witalij Dawydow]])<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Sport. Po turnieju „Izwiestii” | czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] | strony = 2 | data = Nr 353 z 23 grudnia 1973 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5149}}</ref>. |
||
Został |
Został uznany za jednego z najlepszych napastników w historii hokeja<ref>{{cytuj stronę|url=https://archive.ph/20131102113435/http://portalwiedzy.onet.pl/31871,,,,firsow_anatolij,haslo.html|tytuł=Firsow Anatolij|opublikowany=portalwiedzy.onet.pl|język=pl|data dostępu=2013-11-01}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.goironpigs.com/?p=2447|tytuł=Grenoble ’68 : Firsov Was Fearsome|data=2013-11-01|opublikowany=goironpigs.com|język=en|data dostępu=2013-11-01}}</ref>. Mimo że dysponował wątłymi warunkami fizycznymi (był niewysoki i szczupły – z uwagi na to określano go mianem „filigranowy”<ref name="cult">{{cytuj stronę|url=http://culture.ru/cinema/view/653|tytuł=Звезды советского льда. Анатолий Фирсов, Владимир Юрзинов|opublikowany=culture.ru|język=ru|data dostępu=2013-11-01|archiwum=https://web.archive.org/web/20131103061536/http://culture.ru/cinema/view/653|zarchiwizowano=2013-11-03}}</ref>)<ref name="nhl" />, dzięki konsekwentnemu treningowi rozwinął możliwości kondycyjne i siłowe<ref name="biog" /><ref name="calend" />. |
||
Był doceniany z uwagi na nieprzeciętne umiejętności. |
Był doceniany z uwagi na nieprzeciętne umiejętności. |
||
Linia 64: | Linia 68: | ||
== Inne informacje == |
== Inne informacje == |
||
* Urodził się podczas [[II wojna światowa|wojny światowej]], jego rodzicami byli Wasilij i Klawdija, miał dwoje rodzeństwa: brata Wiktora i siostrę Walentinę<ref name="redstar">{{cytuj stronę|url=http://old.redstar.ru/2001/02/10_02/sport1.html|tytuł=Три периода Анатолия Фирсова|data=2001-02-10|opublikowany=old.redstar.ru|język=ru|data dostępu=2013-11-01}}</ref>. Wkrótce po jego |
* Urodził się podczas [[II wojna światowa|wojny światowej]], jego rodzicami byli Wasilij i Klawdija, miał dwoje rodzeństwa: brata Wiktora i siostrę Walentinę<ref name="redstar">{{cytuj stronę|url=http://old.redstar.ru/2001/02/10_02/sport1.html|tytuł=Три периода Анатолия Фирсова|data=2001-02-10|opublikowany=old.redstar.ru|język=ru|data dostępu=2013-11-01}}</ref>. Wkrótce po jego narodzinach w 1941 jego ojciec zginął na froncie [[front wschodni (II wojna światowa)|wojny z Niemcami]]<ref name="nhl" /><ref name="redstar" />. |
||
* W 1973 opublikował książkę pt. ''Zapal światło zwycięstwa'' (ros. Зажечь победы свет)<ref name="calend" /><ref>{{cytuj stronę|url=http://eknigi.org/belletristika/157228-zazhech-pobedy-svet.html|tytuł=Беллетристика → Зажечь победы свет|opublikowany=eknigi.org|język=ru|data dostępu=2013-11-01}}</ref>. |
* W 1973 opublikował książkę pt. ''Zapal światło zwycięstwa'' (ros. Зажечь победы свет)<ref name="calend" /><ref>{{cytuj stronę|url=http://eknigi.org/belletristika/157228-zazhech-pobedy-svet.html|tytuł=Беллетристика → Зажечь победы свет|opublikowany=eknigi.org|język=ru|data dostępu=2013-11-01}}</ref>. |
||
* Od 1968 należał do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. W 1989 został wybranym deputowanym do [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej ZSRR]]. Jako parlamentarzysta działał na rzecz poprawy stanu zdrowia i sportu w Rosji<ref name="biog" /><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/27/newsid_4243000/4243313.stm|tytuł=1989: Millions of Russians go to the polls|opublikowany=news.bbc.co.uk|język=en|data dostępu=2013-11-01}}</ref> oraz osób niepełnosprawnych i byłych sportowców<ref name="redstar" />. |
* Od 1968 należał do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. W 1989 został wybranym deputowanym do [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej ZSRR]]. Jako parlamentarzysta działał na rzecz poprawy stanu zdrowia i sportu w Rosji<ref name="biog" /><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/27/newsid_4243000/4243313.stm|tytuł=1989: Millions of Russians go to the polls|opublikowany=news.bbc.co.uk|język=en|data dostępu=2013-11-01}}</ref> oraz osób niepełnosprawnych i byłych sportowców<ref name="redstar" />. |
||
Linia 92: | Linia 96: | ||
** Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 22 punkty |
** Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 22 punkty |
||
** Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy) |
** Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy) |
||
** Najlepszy napastnik turnieju |
** Najlepszy [[napastnik]] turnieju |
||
* Sezon 1967/1968 ligi radzieckiej: |
* Sezon 1967/1968 ligi radzieckiej: |
||
** [[Najlepszy zawodnik sezonu mistrzostw ZSRR w hokeju na lodzie]] |
** [[Najlepszy zawodnik sezonu mistrzostw ZSRR w hokeju na lodzie]] |
||
Linia 130: | Linia 134: | ||
; Wyróżnienia sportowe |
; Wyróżnienia sportowe |
||
* [[Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR w hokeju na lodzie]]: 1964 |
* [[Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR w hokeju na lodzie]]: 1964 |
||
* Zasłużony Trener ZSRR |
* [[Zasłużony Trener]] ZSRR |
||
* [[Galeria Sławy IIHF]]: 1998<ref name="komm" /> |
* [[Galeria Sławy IIHF]]: 1998<ref name="komm" /> |
||
* [[Rosyjska Galeria Hokejowej Sławy]]: 2014 (pośmiertnie) |
* [[Rosyjska Galeria Hokejowej Sławy]]: 2014 (pośmiertnie) |
||
; Odznaczenia państwowe |
; Odznaczenia państwowe |
||
* [[Order |
* [[Order „Znak Honoru”]]: 1965, 1968<ref name="biog" /> |
||
* [[Order Czerwonego Sztandaru Pracy]]: 1972<ref name="biog" /> |
* [[Order Czerwonego Sztandaru Pracy]]: 1972<ref name="biog" /> |
||
Linia 146: | Linia 150: | ||
* {{hockeydb|60348}} {{lang|en}} |
* {{hockeydb|60348}} {{lang|en}} |
||
* [http://www.chidlovski.net/1954/54_player_info.asp?p_id=p007 Anatolij Firsow] – profil na stronie chidlovski.net {{lang|ru}} |
* [http://www.chidlovski.net/1954/54_player_info.asp?p_id=p007 Anatolij Firsow] – profil na stronie chidlovski.net {{lang|ru}} |
||
* |
* {{Cytuj stronę | url = http://sport-necropol.narod.ru/firsov.html | tytuł = Anatolij Firsow | opublikowany = sport-necropol.narod.ru | archiwum = https://web.archive.org/web/20131103160906/http://sport-necropol.narod.ru/firsov.html | zarchiwizowano = 2013-11-03}} – biogram na stronie sport-necropol.narod.ru {{lang|ru}} |
||
* |
* {{Cytuj stronę | url = http://games-olimpic.ru/firsov-anatolij-vasilevich | tytuł = Anatolij Firsow | opublikowany = games-olimpic.ru | archiwum = https://web.archive.org/web/20131103062700/http://games-olimpic.ru/firsov-anatolij-vasilevich | zarchiwizowano = 2013-11-03}} – biogram na stronie games-olimpic.ru {{lang|ru}} |
||
* |
* {{Cytuj stronę | url = http://fhr.ru/history/history_milestones/history/card/?id_4=7155 | tytuł = Anatolij Firsow | opublikowany = fhr.ru | archiwum = https://web.archive.org/web/20131103084342/http://fhr.ru/history/history_milestones/history/card/?id_4=7155 | zarchiwizowano = 2013-11-03}} – biogram na stronie Rosyjskiej Federacji Hokejowej {{lang|ru}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{SORTUJ:Firsow, Anatolij}} |
{{SORTUJ:Firsow, Anatolij}} |
||
Linia 155: | Linia 161: | ||
[[Kategoria:Hokeiści Spartaka Moskwa]] |
[[Kategoria:Hokeiści Spartaka Moskwa]] |
||
[[Kategoria:Hokeiści CSKA Moskwa]] |
[[Kategoria:Hokeiści CSKA Moskwa]] |
||
[[Kategoria:Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1964]] |
|||
[[Kategoria:Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1968]] |
|||
[[Kategoria:Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1972]] |
|||
[[Kategoria:Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1964]] |
[[Kategoria:Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1964]] |
||
[[Kategoria:Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1968]] |
[[Kategoria:Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1968]] |
||
Linia 168: | Linia 177: | ||
[[Kategoria:Trenerzy hokeistów Legii Warszawa]] |
[[Kategoria:Trenerzy hokeistów Legii Warszawa]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1941]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1941]] |
||
[[Kategoria:Zasłużeni Mistrzowie Sportu ZSRR]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 2000]] |
[[Kategoria:Zmarli w 2000]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Moskwie]] |
Aktualna wersja na dzień 10:04, 7 lut 2024
Podobizna Anatolija Firsowa na znaczku pocztowym | ||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
1 lutego 1941 | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
24 lipca 2000 | |||||||||||||||
Obywatelstwo | ||||||||||||||||
Wzrost |
176 cm | |||||||||||||||
Pozycja |
napastnik (lewoskrzydłowy / prawoskrzydłowy) | |||||||||||||||
Uchwyt |
prawy | |||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||
Anatolij Wasiljewicz Firsow (ros. Анатолий Васильевич Фирсов; ur. 1 lutego 1941 w Moskwie, zm. 24 lipca 2000 w Firsanowce, rejon Chimki, obwód moskiewski) – radziecki hokeista, reprezentant ZSRR, trzykrotny olimpijczyk, trener hokejowy. Działacz państwowy.
Kariera zawodnicza
[edytuj | edytuj kod]- Spartak Moskwa (1958-1961)
- CSKA Moskwa (1961-1973)
Wychowanek Spartaka, do składu którego trafił w wieku 17 lat w 1958[1]. W 1961 został powołany do służby wojskowej i w związku z tym został przeniesiony do innego stołecznego klubu, armijnego CSKA[2][3]. Był jego wieloletnim zawodnikiem przez kolejnych 13 sezonów. W ramach mistrzostw ZSRR rozegrał 474 meczów, w których strzelił 346 goli[4].
Hokej dla nas był pracą i zabawą. Więc nawet nie myśleliśmy, gdy mówili nam: "Jeśli wygracie, zapłacimy wam dobre pieniądze". Wiedzieliśmy, że i tak nie zapłacą nam praktycznie nic, lecz była to po prostu miłość hokeja. Uważaliśmy siebie za zawodowców z wynagrodzeniem dla amatorów. (Anatolij Firsow)[1]
Uczestniczył w turniejach mistrzostw świata w 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971 oraz zimowych igrzysk olimpijskich 1964, 1968, 1972. W tym czasie był powoływany do reprezentacji przez wybitnego trenera reprezentacji Anatolija Tarasowa[1], który równolegle był jego szkoleniowcem w zespole klubowym CSKA i doceniał jego umiejętności. Z kadrą ZSRR ośmiokrotnie zdobył tytuł mistrzów świata, zaś indywidualnie trzykrotnie był najskuteczniejszym zawodnikiem i strzelcem turnieju[2], cztery razy był wybierany do składu gwiazd turnieju (dwukrotnie jako lewoskrzydłowy i dwukrotnie jako prawoskrzydłowy) oraz trzy razy został uznany najlepszym napastnikiem turnieju. Łącznie na turniejach zimowych igrzysk olimpijskich w 67 rozegranych meczach strzelił 66 goli[2].
Po odejściu Tarasowa ze stanowiska trenera, przywiązany do niego Firsow postanowił zakończyć karierę w wieku 32 lat[5] (jak przyznał, był „oddany Tarasowowi” i „nie wierzył już żadnemu innemu trenerowi”[1]). Wówczas w 1972 przedstawiciele kanadyjskiego klubu Montreal Canadiens sondowali możliwość występów Firsowa w jego barwach w zawodowej lidze NHL, lecz ich zapytanie pozostało bez odpowiedzi ze strony radzieckich władz[1]. W trakcie ostatniego meczu Turnieju Izwiestii 21 grudnia 1973 ZSRR–Czechosłowacja (7:1) wystąpił po raz ostatni jako czynny zawodnik pojawiając się na lodzie w sposób symboliczny (prócz niego ostatni raz wystąpili wówczas Aleksandr Ragulin i Witalij Dawydow)[6].
Został uznany za jednego z najlepszych napastników w historii hokeja[7][8]. Mimo że dysponował wątłymi warunkami fizycznymi (był niewysoki i szczupły – z uwagi na to określano go mianem „filigranowy”[9])[1], dzięki konsekwentnemu treningowi rozwinął możliwości kondycyjne i siłowe[2][3].
Był doceniany z uwagi na nieprzeciętne umiejętności.
Trzy rzeczy uczyniły go lepszym niż ktokolwiek inny. Wymyślił zagranie krążkiem "od kija do łyżwy do kija", które wykonywał tak, jakby tracił panowanie; miał zabójczy strzał "z klepy", który przełamywał nogi bramkarzy, w czasie gdy tylko niewielu z nich ubierało maski na twarz; oraz miał niesamowite umiejętności operowania kijem. Był fanatykiem hokeja i trenował bez przerwy. (Igor Kuperman)[1]
Przyczynił się do rozwoju hokeja w ZSRR swoim talentem przyciągając młodzież do tej dyscypliny.
Kiedy byłem dzieckiem, oglądanie go było niewiarygodne. Był legendą. Kilka pokoleń dzieciaków dorastało chcąc grać w hokeja z powodu Firsowa i przez to, co robił na lodzie. Był elektryzujący. Jego strzał był nie do zatrzymania. Wszystkie triki, które wykonywał na lodzie, były nie do powtórzenia. (Wiaczesław Fietisow)[1]
W trakcie kariery zyskał pseudonim Mag[10].
Kariera trenerska
[edytuj | edytuj kod]- CSKA Moskwa (1972-1977)
- Reprezentacja ZSRR juniorów (1976-1977)
- Legia Warszawa (1977-1979)
Po zakończeniu kariery został trenerem i przez kilka lat trenował juniorów w CSKA. Absolwent Moskiewskiej Państwowej Akademii Kultury Fizycznej z 1977[3]. Przez rok pracował z reprezentacją ZSRR juniorów do lat 18, zdobywając z nią brązowy medal na turnieju mistrzostw Europy w 1977. Następnie wyjechał do Polski i przez dwa lata był szkoleniowcem również wojskowego klubu, Legii Warszawa, z którą w 1978 uzyskał awans do ówczesnej I ligi (po nim trenerem w tym klubie był inny były zawodnik CSKA, Konstantin Łoktiew). Po demobilizacji z wojska w 1987 podjął pracę w Eksperymentalnym Stowarzyszeniu Młodzieżowym "Kirowiec" działając na rzecz nauki hokeja wśród młodzieży[3][5].
Inne informacje
[edytuj | edytuj kod]- Urodził się podczas wojny światowej, jego rodzicami byli Wasilij i Klawdija, miał dwoje rodzeństwa: brata Wiktora i siostrę Walentinę[5]. Wkrótce po jego narodzinach w 1941 jego ojciec zginął na froncie wojny z Niemcami[1][5].
- W 1973 opublikował książkę pt. Zapal światło zwycięstwa (ros. Зажечь победы свет)[3][11].
- Od 1968 należał do KPZR. W 1989 został wybranym deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR. Jako parlamentarzysta działał na rzecz poprawy stanu zdrowia i sportu w Rosji[2][12] oraz osób niepełnosprawnych i byłych sportowców[5].
- W latach 90. prowadził działalność biznesową w Szwajcarii (posiadał hotel w tym kraju)[10].
- Ostatni mecz, o charakterze pokazowym, rozegrał w maju 2000 podczas jubileuszu 60 lat Wiaczesława Starszynowa[10].
- W 2000 zmarła jego żona[5], a Anatolij Firsow zmarł dwa miesiące później na zawał serca w swojej daczy w miejscowości Firsanowka pod Moskwą[5][13]. Został pochowany na cmentarzu w miejscowości Schodnia. W 2001 na jego grobie umieszczono pomnik wraz z krzyżem[14].
- Miał syna Anatolija, który wraz z Wiktorem Kuźkinem założył Fundację Anatolija Firsowa[14].
- W pierwszą rocznicę jego śmierci imieniem Anatolija Firsowa nazwano diament znaleziony w Jakucji o wadze 94 karatów[15]. W późniejszym czasie informowano o diamencie nazwanym jego imieniem o wadze 181,59 karatów[16][17]
- W 2011 powstał film dokumentalny z serii Gwiazdy sowieckiego lodu, poświęcony Anatolijowi Firsowowi i Władimirowi Jurzinowowi[9].
Osiągnięcia
[edytuj | edytuj kod]- Reprezentacyjne
- Złoty medal mistrzostw świata: 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971
- Złoty medal mistrzostw Europy: 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970
- Srebrny medal mistrzostw Europy: 1971
- Złoty medal igrzysk olimpijskich: 1964, 1968, 1972
- Klubowe
- Złoty medal mistrzostw ZSRR: 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1970, 1971, 1972, 1973 z CSKA Moskwa
- Srebrny medal mistrzostw ZSRR: 1967, 1969 z CSKA Moskwa
- Brązowy medal mistrzostw ZSRR: 1962 z CSKA Moskwa
- Puchar ZSRR: 1966, 1967, 1968, 1969, 1973 z CSKA Moskwa
- Puchar Europy: 1969, 1970, 1971, 1972, 1973 z CSKA Moskwa
- Indywidualne
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1967:
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 22 punkty
- Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy)
- Najlepszy napastnik turnieju
- Sezon 1967/1968 ligi radzieckiej:
- Hokej na lodzie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1968:
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji strzelców turnieju: 12 goli
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 16 punktów
- Skład gwiazd turnieju
- Najlepszy napastnik turnieju
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1968:
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji strzelców turnieju: 12 goli
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 16 punktów
- Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy)
- Najlepszy napastnik turnieju
- Sezon 1968/1969 ligi radzieckiej:
- Najlepszy zawodnik sezonu mistrzostw ZSRR w hokeju na lodzie
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1969:
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji strzelców turnieju: 10 goli
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 14 punktów
- Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy)
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1970:
- Skład gwiazd turnieju
- Sezon 1970/1971 ligi radzieckiej:
- Najlepszy zawodnik sezonu mistrzostw ZSRR w hokeju na lodzie
- Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 1971:
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji strzelców turnieju: 11 goli
- Pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju: 19 punktów
- Skład gwiazd turnieju (jako lewoskrzydłowy)
- Najlepszy napastnik turnieju
- Sezon 1971/1972 ligi radzieckiej:
- Nagroda Najlepsza Trójka dla tercetu najskuteczniejszych strzelców ligi (oraz Walerij Charłamow i Władimir Wikułow) - łącznie 78 goli
- Szkoleniowe
- Brązowy medal mistrzostw Europy juniorów do lat 18: 1977 z ZSRR
- Złoty medal II ligi polskiej i awans do I ligi polskiej: 1978
Wyróżnienia i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Wyróżnienia sportowe
- Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR w hokeju na lodzie: 1964
- Zasłużony Trener ZSRR
- Galeria Sławy IIHF: 1998[10]
- Rosyjska Galeria Hokejowej Sławy: 2014 (pośmiertnie)
- Odznaczenia państwowe
- Order „Znak Honoru”: 1965, 1968[2]
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy: 1972[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Firsov was Russia's greatest player. nhl.com, 2008-11-20. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g ФИРСОВ Анатолий Васильевич. biograph.ru. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ a b c d e Анатолий Фирсов. calend.ru, 2013-10-01. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ Сегодня исполнилось бы 70 лет Анатолию Фирсову. sports.ru, 2011-02-01. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g Три периода Анатолия Фирсова. old.redstar.ru, 2001-02-10. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ Sport. Po turnieju „Izwiestii”. „Nowiny”, s. 2, Nr 353 z 23 grudnia 1973.
- ↑ Firsow Anatolij. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-11-01]. (pol.).
- ↑ Grenoble ’68 : Firsov Was Fearsome. goironpigs.com, 2013-11-01. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
- ↑ a b Звезды советского льда. Анатолий Фирсов, Владимир Юрзинов. culture.ru. [dostęp 2013-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. (ros.).
- ↑ a b c d Умер Анатолий Фирсов. kommersant.ru, 2000-07-25. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ Беллетристика → Зажечь победы свет. eknigi.org. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ 1989: Millions of Russians go to the polls. news.bbc.co.uk. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
- ↑ Anatolij Firsow nie żyje. dziennikpolski24.pl, 2000-07-25. [dostęp 2013-11-02]. (pol.).
- ↑ a b «Комсомолка» помогла поставить памятник Анатолию Фирсову. kp.ru, 2001-11-02. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ В честь Анатолия Фирсова назвали якутский алмаз. kp.ru, 2001-06-24. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ Алмаз массой 158,2 карата найден компанией АЛРОСА в Якутии. forbes.ru. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
- ↑ КРУПНЕЙШИЕ АЛМАЗЫ, НАЙДЕННЫЕ НА ТЕРРИТОРИИ РОССИИ. awros.ru. [dostęp 2013-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Anatolij Firsow w bazie Eliteprospects.com (ang.) (ang.)
- Anatolij Firsow w bazie Eurohockey.com (ang.) (ang.)
- Anatolij Firsow w bazie The Internet Hockey Database (ang.) (ang.)
- Anatolij Firsow – profil na stronie chidlovski.net (ros.)
- Anatolij Firsow. sport-necropol.narod.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. – biogram na stronie sport-necropol.narod.ru (ros.)
- Anatolij Firsow. games-olimpic.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. – biogram na stronie games-olimpic.ru (ros.)
- Anatolij Firsow. fhr.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. – biogram na stronie Rosyjskiej Federacji Hokejowej (ros.)
- Członkowie Galerii Sławy IIHF
- Deputowani do Rady Najwyższej ZSRR
- Hokeiści Spartaka Moskwa
- Hokeiści CSKA Moskwa
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1964
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1968
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1972
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1964
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1968
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1972
- Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Orderem „Znak Honoru”
- Radzieccy hokeiści
- Radzieccy medaliści olimpijscy
- Radzieccy trenerzy hokejowi
- Rosyjscy trenerzy hokejowi
- Rosyjscy działacze hokeja na lodzie
- Trenerzy hokeistów CSKA Moskwa
- Trenerzy hokeistów Legii Warszawa
- Urodzeni w 1941
- Zasłużeni Mistrzowie Sportu ZSRR
- Zmarli w 2000
- Ludzie urodzeni w Moskwie