Vittorio Gassman: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.1) (Robot dodał ko:비토리오 가스만 |
m →Bibliografia: szablon |
||
(Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Aktor infobox |
{{Aktor infobox |
||
|imię i nazwisko = Vittorio Gassman |
|imię i nazwisko = Vittorio Gassman |
||
|imię i nazwisko org = |
|||
|grafika = Vittorio Gassman.jpg |
|grafika = Vittorio Gassman.jpg |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|alt grafiki = |
|||
|prawdziwe imię i nazwisko = |
|prawdziwe imię i nazwisko = |
||
|data urodzenia = |
|data urodzenia = 1 września 1922 |
||
|miejsce urodzenia = [[Genua]] |
|miejsce urodzenia = [[Genua]] |
||
|data śmierci = |
|data śmierci = 29 czerwca 2000 |
||
|miejsce śmierci = [[Rzym]] |
|miejsce śmierci = [[Rzym]] |
||
|zawód = |
|zawód = aktor, reżyser |
||
|współmałżonek = |
|współmałżonek = Nora Ricci<br />(1944–1952; rozwód)<br />[[Shelley Winters]]<br />(1952–1954; rozwód)<br />Diletta D’Andrea<br />(1972–2000) |
||
|lata aktywności = |
|lata aktywności = 1945–1999 |
||
|zespół artystyczny = |
|zespół artystyczny = |
||
|odznaczenia = {{order|OMRI|KW}} {{order|OMRI|WO}} [[Plik:BenemeritiCultura1.png|40px|Medaglia d’oro ai benemeriti della Cultura e dell’Arte]] |
|||
|nagrody = |
|||
{{aktor infobox/nagroda|MFF w Cannes|<center>'''Najlepszy aktor'''<br />[[1975 w filmie|1975]] ''[[Zapach kobiety (film 1974)|Zapach kobiety]]''<center/>}} |
|||
|odznaczenia = {{order|OMRI|KW}} {{order|OMRI|WO}} [[Plik:BenemeritiCultura1.png|40px|Medaglia d'oro ai benemeriti della Cultura e dell'Arte]] |
|||
|commons = Category:Vittorio Gassman |
|commons = Category:Vittorio Gassman |
||
|wikicytaty = |
|||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Vittorio Gassman''', [[pseudonim|ps.]] |
'''Vittorio Gassman''', [[pseudonim|ps.]] „Il Mattatore” (ur. [[1 września]] [[1922 w filmie|1922]] w [[Genua|Genui]], zm. [[29 czerwca]] [[2000 w filmie|2000]] w [[Rzym]]ie) – włoski aktor teatralny i filmowy, reżyser. |
||
== |
== Życiorys == |
||
=== Wczesne lata === |
|||
Urodził się w zamożnej [[Niemcy|niemiecko]]-[[Włosi|włoskiej]] rodzinie [[Kościół katolicki|rzymskokatolickiej]], jego matka pochodziła z [[Piza|Pizy]]. W latach szkolnych był dobrym [[Koszykówka|koszykarzem]]. Studiował aktorstwo w Accademia Nazionale d'Arte Drammatica w [[Rzym]]ie. W [[1942]] roku zadebiutował na scenie w [[Mediolan]]ie w przedstawieniu ''Nieprzyjaciółka'' (''La Nemica'') z Aldą Borelli w reżyserii Dario Niccodemi. Następnie przeniósł się do [[Rzym]]u i związał z zespołem Teatro Eliseo z Tino Carraro i Ernesto Calindri. |
|||
Urodził się w [[Genua|Genui]] w zamożnej niemiecko-włoskiej rodzinie [[Kościół katolicki|rzymskokatolickiej]] jako syn Luisy Ambron i inżyniera Heinricha „Enrico” Gassmana<ref name="ethnicelebs">{{cytuj stronę|url=https://ethnicelebs.com/alessandro-gassmann|data=16 czerwca 2015|tytuł=Alessandro Gassman – What Nationality Ancestry Race|opublikowany=Ethnicity of Celebs|język=en|data dostępu=2021-08-17}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=https://www.geni.com/people/Vittorio-Gassman/6000000006943019039|data=4 grudnia 2020|tytuł=Genealogy: Vittorio Gassman (1922-2000)|opublikowany=Geni|język=en|data dostępu=2016-07-12}}</ref>. Jego rodzina miała pochodzenie [[Żydzi|żydowskie]]<ref name="ethnicelebs"/>. Jego matka pochodziła z [[Piza|Pizy]] w Toskanii<ref name="ethnicelebs"/>. W latach szkolnych był dobrym [[Koszykówka|koszykarzem]]. Uczęszczał do szkoły prawniczej<ref name="filmreference">{{cytuj stronę|url=http://www.filmreference.com/Actors-and-Actresses-Ga-Ha/Gassman-Vittorio.html|tytuł=Vittorio Gassman (1922-2000)|opublikowany=Film Reference|język=en|data dostępu=2021-08-17}}</ref>. Następnie studiował aktorstwo pod kierunkiem Silvio D’Amico w [[Rzym]]ie<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.theguardian.com/news/2000/jun/30/guardianobituaries1|autor=John Francis Lane|data=29 czerwca 2000|tytuł=Vittorio Gassman|opublikowany=„[[The Guardian]]”|język=en|data dostępu=2021-07-12}}</ref>. W 1942 zadebiutował na scenie w [[Mediolan]]ie w przedstawieniu ''Nieprzyjaciółka'' (''La nemica'') z Aldą Borelli w reżyserii Dario Niccodemi. Następnie przeniósł się do [[Rzym]]u i związał z zespołem Teatro Eliseo z Tino Carraro i Ernesto Calindri<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.mymovies.it/biografia/?a=204|tytuł=Vittorio Gassman|opublikowany=MYmovies.it|język=it|data dostępu=2016-07-12}}</ref>. |
|||
=== Kariera === |
|||
Po raz pierwszy wystąpił na ekranie w filmie ''Spotkanie z Laurą'' (''Incontro con Laura'', [[1945 w filmie|1945]]). Wraz z Stoppą, Riną Morelli i Paolą Borboni występował w sztukach reżyserowanych przez [[Luchino Visconti]]ego. Grał energicznego Stanleya Kowalskiego w sztuce [[Tennessee Williams]]a ''[[Tramwaj zwany pożądaniem]]'' (''Un tram che si chiama desiderio''). Następnie dołączył do Teatro Nazionale z Tommaso Salvini, Massimo Girotti, Arnoldo Foà w spektaklu [[Henryk Ibsen|Henryka Ibsena]] ''[[Peer Gynt (dramat)|Peer Gynt]]''. W [[1952]] roku wraz z Luigi Squarziną założył Teatro d'Arte Italiano i zrealizował pełną wersją [[dramat]]u ''[[Hamlet]]'', a następnie rzadkie utwory [[Seneka Młodszy|Seneki]] ''Tyestes'' (''Tieste'') lub [[Ajschylos]]a ''Persowie''. W [[1956]] roku zagrał tytułową postać w ''[[Otello]]''. |
|||
Po raz pierwszy wystąpił na ekranie w filmie ''Spotkanie z Laurą'' (''Incontro con Laura'', 1945). Wraz ze Stoppą, Riną Morelli i Paolą Borboni występował w sztukach reżyserowanych przez [[Luchino Visconti]]ego<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.comingsoon.it/personaggi/vittorio-gassman/36764/biografia/|tytuł=Vittorio Gassman biografia|opublikowany=Comingsoon.it|język=it|data dostępu=2021-07-12}}</ref>. Grał energicznego Stanleya Kowalskiego w sztuce [[Tennessee Williams]]a ''[[Tramwaj zwany pożądaniem]]'' (''Un tram che si chiama desiderio''). Następnie dołączył do Teatro Nazionale z Tommaso Salvini, Massimo Girotti, Arnoldo Foà w spektaklu [[Henrik Ibsen|Henryka Ibsena]] ''[[Peer Gynt (dramat)|Peer Gynt]]''. W 1952 wraz z Luigi Squarziną założył Teatro d’Arte Italiano i zrealizował pełną wersją [[dramat]]u ''[[Hamlet]]'', a następnie rzadkie utwory [[Seneka Młodszy|Seneki]] ''Tyestes'' (''Tieste'') lub [[Ajschylos]]a ''Persowie''. W 1956 zagrał tytułową postać w ''[[Otello|Otellu]]''<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.csfd.cz/tvurce/4539-vittorio-gassman/prehled/|tytuł=Vittorio Gassman|opublikowany=[[ČSFD.cz]]|język=cs|data dostępu=2016-07-12}}</ref>. |
|||
Dużą popularność przyniósł mu udział w |
Dużą popularność przyniósł mu udział w czarnej komedii ''Sprawcy nieznani'' (''I soliti ignoti'', 1958) jako złodziej z [[Claudia Cardinale|Claudią Cardinale]], komediodramacie wojennym ''Wielka wojna'' (''La grande guerra'', 1959), komediodramacie ''Fanfaron'' (''Il sorpasso'', 1962), komedii ''Potwory'' (''I mostri'', 1963), komedii ''Brancaleone i Krzyżowcy'' (''Brancaleone alle crociate'', 1970), komediodramacie ''Zapach kobiety'' (''Profumo di donna'', 1974)<ref name="allmovie">{{cytuj stronę|url=https://www.allmovie.com/artist/vittorio-gassman-p26125|autor=Sandra Brennan|tytuł=Vittorio Gassman Biography|opublikowany=[[AllMovie]]|język=en|data dostępu=2021-08-17}}</ref> jako kapitan Fausto Consolo i dramacie ''Drogi papa'' (''Caro papà'', 1979)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.cinemagia.ro/actori/vittorio-gassman-2496/|tytuł=Vittorio Gassman – Actor|opublikowany=CineMagia.ro|język=ro|data dostępu=2016-07-12}}</ref>. Pomimo sukcesu w filmach Gassman nigdy nie opuścił teatru. Założył szkołę teatralną we [[Florencja|Florencji]]. |
||
== Życie prywatne == |
|||
Był trzykrotnie żonaty; z Norą Ricci ([[1944]]-[[1952]]), z którą ma córkę Paolę, aktorką [[Shelley Winters]] (od [[28 kwietnia]] [[1952]] do [[1954]]), z którą ma córkę Vittorię (ur. [[1953]]), i Diletta D'Andrea (od [[1972]] do jego śmierci), z którą ma syna Jacopo. Z nieformalnego związku z Juliette Mayniel, ma syna [[Alessandro Gassman|Alessandro]] (ur. [[24 lutego]] [[1965]]). |
|||
Był trzykrotnie żonaty. W czerwcu 1943 ożenił się z Norą Ricci, z którą ma córkę Paolę. 16 kwietnia 1967 ślub został anulowany. 28 kwietnia 1952 poślubił amerykańską aktorkę [[Shelley Winters]], rozwiedli się 2 czerwca 1954. Mieli córkę Vittorię (ur. 14 lutego 1953). Z nieformalnego związku z francuską aktorką [[Juliette Mayniel]] miał syna [[Alessandro Gassman|Alessandro]] (ur. 24 lutego 1965), później również aktora<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.nytimes.com/1998/12/06/movies/film-fresh-faces-familiar-names.html|autor=Ted Loos|data=6 grudnia 1998|tytuł=Fresh Faces, Familiar Names|opublikowany=„[[The New York Times]]”|język=en|data dostępu=2021-07-12}}</ref>. 7 grudnia 1970 po raz trzeci ożenił się – tym razem z Dilettą D'Andreą, z którą miał syna Jacopo. |
|||
=== Śmierć === |
|||
W późnych latach swojego życia padł ofiarą [[depresja (choroba)|depresji]]. Zmarł w wieku 78. lat na [[zawał mięśnia sercowego]]. Pochowany został na słynnym cmentarzu [[Campo Verano]] w [[Rzym]]ie. |
|||
W późnych latach swojego życia padł ofiarą [[Zaburzenia depresyjne|depresji]]. Zmarł w wieku 78 lat na [[zawał mięśnia sercowego]]. Pochowany został na słynnym cmentarzu [[Campo Verano]] w [[Rzym]]ie. |
|||
== Wybrana filmografia == |
|||
*[[1998 w filmie|1998]]: ''Kolacja'' (''La Cena'') jako Maestro Pezzullo |
|||
*[[1996 w filmie|1996]]: ''Uśpieni'' (''Sleepers'') jako King Benny |
|||
*[[1993 w filmie|1993]]: ''[[Abraham (film)|Abraham]]'' (TV) jako Terah |
|||
*[[1991 w filmie|1991]]: ''Rossini! Rossini!'' jako Beethoven |
|||
*[[1990 w filmie|1990]]: ''[[Baśnie tysiąca i jednej nocy (film 1990)|Baśnie tysiąca i jednej nocy]]'' (''Les Mille et une nuits'') jako Sinbad |
|||
*[[1987 w filmie|1987]]: ''Rodzina'' (''La Famiglia'') jako Carlo w dojrzałym wieku |
|||
*[[1983 w filmie|1983]]: ''Życie jest powieścią'' (''La Vie est un roman'') jako Walter Guarini |
|||
*[[1982 w filmie|1982]]: ''Hrabia Tacchia'' (''Il Conte Tacchia'') jako Książę Torquato Terenzi |
|||
*[[1982 w filmie|1982]]: ''Burza'' (''Tempest'') jako Alonzo |
|||
*[[1981 w filmie|1981]]: ''Maszyna Sharky'ego'' (''Sharky's Machine'') jako Victor Score |
|||
*[[1980 w filmie|1980]]: ''Naga bomba'' (''The Nude Bomb'') jako Sauvage/Nino Salvatori Sebastiani |
|||
*[[1979 w filmie|1979]]: ''Kwintet'' (''Quintet'') jako Saint Christopher |
|||
*[[1978 w filmie|1978]]: ''Dzień weselny'' (''A Wedding'') jako Luigi Corelli |
|||
*[[1977 w filmie|1977]]: ''Nowe potwory'' (''I Nuovi mostri'') jako różne role |
|||
*[[1976 w filmie|1976]]: ''Pustynia Tatarów'' (''Il Deserto dei Tartari'') jako Filimore |
|||
*[[1974 w filmie|1974]]: ''Tacy byliśmy zakochani'' (''C'eravamo tanto amati'') jako Gianni Perego |
|||
*[[1974 w filmie|1974]]: ''Zapach kobiety'' (''Profumo di donna'') jako kapitan Fausto Consolo |
|||
*[[1969 w filmie|1969]]: ''12+1'' (''12 + 1'') jako Mario Beretti |
|||
*[[1967 w filmie|1967]]: ''Tygrys i kotka'' (''Il Tigre'') jako Francesco Vincenzini |
|||
*[[1967 w filmie|1967]]: ''Siedem razy kobieta'' (''Woman Times Seven'') jako Cenci |
|||
*[[1966 w filmie|1966]]: ''Armia Brancaleone'' (''L'Armata Brancaleone'') jako Brancaleone da Norcia |
|||
*[[1965 w filmie|1965]]: ''Włoch w Argentynie'' (''Il Gaucho'') jako Marco Ravicchio |
|||
*[[1965 w filmie|1965]]: ''Slalom'' jako Lucio |
|||
*[[1965 w filmie|1965]]: ''Koniuktura'' (''La Congiuntura'') jako Giuliano |
|||
*[[1964 w filmie|1964]]: ''Porozmawiajmy o kobietach'' (''Se permettete parliamo di donne'') jako Dziwny gość/Dowcipniś/Klient/Kochanek/Niecierpliwy kochanek/[[Kelner]]/Nieśmiały brat/Choleryk/Więzień |
|||
*[[1963 w filmie|1963]]: ''Sukces'' (''Il Successo'') jako Ceriani |
|||
*[[1963 w filmie|1963]]: ''Potwory'' (''I Mostri'') jako Różne role |
|||
*[[1963 w filmie|1963]]: ''Trudna miłość'' (''L'Amore difficile'') jako L'avvocato |
|||
*[[1962 w filmie|1962]]: ''Rozbójnicy sycylijscy'' (''I Briganti italiani'') jako O Caporale |
|||
*[[1962 w filmie|1962]]: ''Czarna dusza'' (''Anima nera'') jako Adriano Zucchelli |
|||
*[[1962 w filmie|1962]]: ''Fanfaron'' (''IL Sorpasso'') jako Bruno Cortona |
|||
*[[1962 w filmie|1962]]: ''Marsz na Rzym'' (''La Marcia su Roma'') jako Domenico Rocchetti |
|||
*[[1961 w filmie|1961]]: ''Barabasz'' (''Barabba'') jako Sahak |
|||
*[[1961 w filmie|1961]]: ''Duchy w Rzymie'' (Fantasmi a Roma) jako Giovanni Battista Villari "il Caparra" |
|||
*[[1961 w filmie|1961]]: ''Zbrodnia'' (''Crimen'') jako Remo |
|||
*[[1961 w filmie|1961]]: ''Życie jest ciężkie'' (''Una Vita difficile'') jako gra siebie |
|||
*[[1961 w filmie|1961]]: ''Sąd ostateczny'' (''Il Giudizio universale'') jako Cimino |
|||
*[[1959 w filmie|1959]]: ''Skok w Mediolanie'' (''Audace colpo dei soliti ignoti'') jako Peppe er pantera |
|||
*[[1959 w filmie|1959]]: ''Niespodzianki miłości'' (''Le Sorprese dell`amore'') jako mistrz szkoły |
|||
*[[1959 w filmie|1959]]: ''Wielka wojna'' (''La Grande guerra'') jako Giovanni Busacca |
|||
*[[1959 w filmie|1959]]: ''Cud'' (''The Miracle'') jako Guido |
|||
*[[1958 w filmie|1958]]: ''Sprawcy nieznani'' (''I Soliti ignoti'') jako Peppe |
|||
*[[1958 w filmie|1958]]: ''Burza nad stepem'' (''La Tempesta'') jako Prokurator |
|||
*[[1956 w filmie|1956]]: ''Wojna i pokój'' (''War and Peace'') jako Anatol |
|||
*[[1956 w filmie|1956]]: ''Kean'' jako Kean |
|||
*[[1955 w filmie|1955]]: ''Najpiękniejsza kobieta świata'' (''La Donna piu bella del mondo'') jako Książę Sergiej |
|||
*[[1954 w filmie|1954]]: ''Mambo'' jako Mario |
|||
*[[1953 w filmie|1953]]: ''Handel żywym towarem'' (''La Tratta delle bianche'') jako Michele |
|||
*[[1952 w filmie|1952]]: ''Znak Zorro'' (''Il Sogno di Zorro'') jako Zorro |
|||
*[[1951 w filmie|1951]]: ''Anna'' jako Vittorio |
|||
*[[1951 w filmie|1951]]: ''Czarna korona'' (''La Corona negra'') jako Mauricio |
|||
*[[1949 w filmie|1949]]: ''Wilk z Sewilli'' (''Il Lupo della Sila'') jako Pietro |
|||
*[[1949 w filmie|1949]]: ''Wyjęci spod prawa'' (''I Fuorilegge'') jako Turi |
|||
*[[1949 w filmie|1949]]: ''[[Gorzki ryż]]'' (''Riso amaro'') jako Walter |
|||
*[[1947 w filmie|1947]]: ''Elena'' (''Daniele Cortis'') jako Daniele Cortis |
|||
== |
== Filmografia == |
||
; Filmy |
|||
* {{imdb|osoba|0002094|Vittorio Gassman}} |
|||
{| class="wikitable sortable" |
|||
* {{filmweb|imię|5496|Vittorio Gassman}} |
|||
|- |
|||
* {{nndb name|id=740/000131347|name=Vittorio Gassman}} |
|||
! Rok !! Tytuł !! Rola !! Reżyser |
|||
|- |
|||
| [[1945 w filmie|1945]] |
|||
| ''Spotkanie z Laurą'' (''Incontro con Laura'') |
|||
| Franco |
|||
| Carlo Alberto Felice |
|||
|- |
|||
| [[1946 w filmie|1946]] |
|||
| ''Preludium miłości'' (''Preludio d’amore'') |
|||
| Davide |
|||
| Giovanni Paolucci |
|||
|- |
|||
| rowspan="4"| [[1947 w filmie|1947]] |
|||
| ''Elena'' (''Daniele Cortis'') |
|||
| Daniele Cortis |
|||
| [[Mario Soldati]] |
|||
|- |
|||
| ''[[Pinokio (powieść)|Pinokio]]'' (''Le avventure di Pinocchio'') |
|||
| Zielony Rybak |
|||
| Gianetto Guardone |
|||
|- |
|||
| ''Il cavaliere misterioso'' |
|||
| [[Giacomo Casanova]] |
|||
| Riccardo Freda |
|||
|- |
|||
| ''Córka kapitana'' (''La figlia del capitano'') |
|||
| Svabrin |
|||
| Mario Camerini |
|||
|- |
|||
| rowspan="5"| [[1949 w filmie|1949]] |
|||
| ''[[Gorzki ryż]]'' (''Riso amaro'') |
|||
| Walter |
|||
| [[Giuseppe De Santis]] |
|||
|- |
|||
| ''Wilk z Sewilli'' (''Il Lupo della Sila'') |
|||
| Pietro Campolo |
|||
| Duilio Coletti |
|||
|- |
|||
| ''Una voce nel tuo cuore'' |
|||
| Paolo Baldini, dziennikarz |
|||
| Alberto D’Aversa |
|||
|- |
|||
| ''Wędrujący Żyd'' (''L'ebreo errante'') |
|||
| Mathieu Blumenthal |
|||
| [[Goffredo Alessandrini]] |
|||
|- |
|||
| ''Marzyłem o raju'' (''Ho sognato il paradiso'') |
|||
| Giorgio |
|||
| Giorgio Pàstina |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"| [[1950 w filmie|1950]] |
|||
| ''Wyjęci spod prawa'' (''I Fuorilegge'') |
|||
| Turi |
|||
| Aldo Vergano |
|||
|- |
|||
| ''Krogulec Nilu'' (''Lo sparviero del Nilo'') |
|||
| Yusuf |
|||
| Giacomo Gentilomo |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"| [[1951 w filmie|1951]] |
|||
| ''Anna'' |
|||
| Vittorio |
|||
| [[Alberto Lattuada]] |
|||
|- |
|||
| ''Czarna korona'' (''La Corona negra'') |
|||
| Mauricio |
|||
| Luis Saslavsky |
|||
|- |
|||
| [[1952 w filmie|1952]] |
|||
|''Znak Zorro'' (''Il Sogno di Zorro'') |
|||
| Don Juan |
|||
| [[Mario Soldati]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"| [[1953 w filmie|1953]] |
|||
| ''Handel żywym towarem'' (''La Tratta delle bianche'') |
|||
| Michele |
|||
| [[Luigi Comencini]] |
|||
|- |
|||
| ''Sombrero'' |
|||
| Alejandro Castillo |
|||
| Norman Foster |
|||
|- |
|||
| rowspan="3"|[[1954 w filmie|1954]] |
|||
| ''Mambo'' |
|||
| Mario |
|||
| [[Robert Rossen]] |
|||
|- |
|||
| ''Ściana ze szkła'' (''Il muro di vetro'') |
|||
| Peter Kaban |
|||
| Maxwell Shane |
|||
|- |
|||
| ''Rapsodia'' |
|||
| Paul Bronte |
|||
| [[Charles Vidor]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1955 w filmie|1955]] |
|||
| ''Najpiękniejsza kobieta świata'' (''La donna più bella del mondo'') |
|||
| Książę Sergiej |
|||
| [[Robert Z. Leonard]] |
|||
|- |
|||
| ''Kean'' (''Kean – Genio e sregolatezza'') |
|||
| [[Edmund Kean]] |
|||
| [[Francesco Rosi]], Vittorio Gassman |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1956 w filmie|1956]] |
|||
| ''[[Wojna i pokój (film 1956)|Wojna i pokój]]'' (''War and Peace'') |
|||
| Anatol Kuragin |
|||
| [[King Vidor]] |
|||
|- |
|||
| ''Bronię mojej miłości'' (''Difendo il mio amore'') |
|||
| Giovanni Marchi |
|||
| Giulio Macchi |
|||
|- |
|||
| [[1957 w filmie|1957]] |
|||
| ''Miłość specjalistka'' (''La ragazza del Palio'') |
|||
| Piero di Montalcino |
|||
| [[Luigi Zampa]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1958 w filmie|1958]] |
|||
| ''[[Sprawcy nieznani]]'' (''I Soliti ignoti'') |
|||
| Giuseppe Marchetti „Peppe er Pantera” |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| ''Burza nad stepem'' (''La tempesta'') |
|||
| Prokurator |
|||
| [[Alberto Lattuada]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="4"|[[1959 w filmie|1959]] |
|||
| ''Skok w Mediolanie'' (''Audace colpo dei soliti ignoti'') |
|||
| Giuseppe „Peppe er Pantera” Baiocchi |
|||
| [[Nanni Loy]] |
|||
|- |
|||
| ''Niespodzianki miłości'' (''Le sorprese dell’amore'') |
|||
| mistrz szkoły |
|||
| [[Luigi Comencini]] |
|||
|- |
|||
| ''[[Wielka wojna (film)|Wielka wojna]]'' (''La Grande guerra'') |
|||
| Giovanni Busacca |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| ''Cud'' (''The Miracle'') |
|||
| Guido |
|||
| Irving Rapper, Gordon Douglas |
|||
|- |
|||
| [[1960 w filmie|1960]] |
|||
| ''Zbrodnia'' (''Crimen'') |
|||
| Remo Capretti |
|||
| Mario Camerini |
|||
|- |
|||
| rowspan="4"| [[1961 w filmie|1961]] |
|||
| ''[[Barabasz (film 1961)|Barabasz]]'' (''Barabba'') |
|||
| Sahak |
|||
| [[Richard Fleischer]] |
|||
|- |
|||
|''Duchy w Rzymie'' (''Fantasmi a Roma'') |
|||
| Giovanni Battista Villari „il Caparra” |
|||
| Antonio Pietrangeli |
|||
|- |
|||
| ''Życie jest ciężkie'' (''Una Vita difficile'') |
|||
| w roli samego siebie |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Sąd ostateczny'' (''Il giudizio universale'') |
|||
| Cimino |
|||
| [[Vittorio De Sica]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="4"| [[1962 w filmie|1962]] |
|||
| ''Rozbójnicy sycylijscy'' (''I briganti italiani'') |
|||
| Vincenzino |
|||
| Mario Camerini |
|||
|- |
|||
| ''Czarna dusza'' (''Anima nera'') |
|||
| Adriano Zucchelli |
|||
| [[Roberto Rossellini]] |
|||
|- |
|||
| ''Fanfaron'' (''IL sorpasso'') |
|||
| Bruno Cortona |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Marsz na Rzymu'' (''La Marcia su Roma'') |
|||
| Domenico Rocchetti |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="3"| [[1963 w filmie|1963]] |
|||
| ''Sukces'' (''Il successo'') |
|||
| Giulio Cerioni |
|||
| Mauro Morassi, [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Potwory'' (''I mostri'') |
|||
| różne role |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Trudna miłość'' (''L'Amore difficile'') – ''L'avaro'' |
|||
| prawnik |
|||
| Luciano Lucignani |
|||
|- |
|||
| [[1964 w filmie|1964]] |
|||
| ''[[Porozmawiajmy o kobietach (film 1964)|Porozmawiajmy o kobietach]]'' (''Se permettete parliamo di donne'') |
|||
| Dziwny gość/Dowcipniś/Klient/Kochanek/Niecierpliwy kochanek/[[Kelner]]/Nieśmiały brat/Choleryk/Więzień |
|||
| [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="3"|[[1965 w filmie|1965]] |
|||
| ''Włoch w Argentynie'' (''Il Gaucho'') |
|||
| Marco Ravicchio |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Slalom'' |
|||
| Lucio Ridolfi |
|||
| [[Luciano Salce]] |
|||
|- |
|||
| ''[[Koniunktura (film)|Koniunktura]]'' (''La congiuntura'') |
|||
| Giuliano |
|||
| [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
| [[1966 w filmie|1966]] |
|||
| ''[[Armia Brancaleone]]'' (''L'armata Brancaleone'') |
|||
| Brancaleone da Norcia |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1967 w filmie|1967]] |
|||
| ''Tygrys i kotka'' (''Il tigre'') |
|||
| Francesco Vincenzini |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''Siedem razy kobieta'' (''Woman Times Seven'') |
|||
| Cenci – odc. 'Two Against One' |
|||
| [[Vittorio De Sica]] |
|||
|- |
|||
| [[1969 w filmie|1969]] |
|||
| ''12+1'' (''12 + 1'') |
|||
| Mario Beretti |
|||
| Nicolas Gessner, Luciano Lucignani |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"| [[1974 w filmie|1974]] |
|||
| ''[[Tacy byliśmy zakochani]]'' (''C'eravamo tanto amati'') |
|||
| Gianni Perego |
|||
| [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
| ''Zapach kobiety'' (''Profumo di donna'') |
|||
| kapitan Fausto Consolo |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| [[1976 w filmie|1976]] |
|||
| ''[[Pustynia Tatarów (film)|Pustynia Tatarów]]'' (''Il Deserto dei Tartari'') |
|||
| Filimore |
|||
| [[Valerio Zurlini]] |
|||
|- |
|||
| [[1977 w filmie|1977]] |
|||
| ''[[Nowe potwory]]'' (''I Nuovi mostri'') |
|||
| różne role |
|||
| [[Mario Monicelli]], [[Dino Risi]], [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
| [[1978 w filmie|1978]] |
|||
| ''[[Dzień weselny]]'' (''A Wedding'') |
|||
| Luigi Corelli |
|||
| [[Robert Altman]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1979 w filmie|1979]] |
|||
| ''Kwintet'' (''Quintet'') |
|||
| Saint Christopher |
|||
| [[Robert Altman]] |
|||
|- |
|||
| ''Drogi papa'' (''Caro papà'') |
|||
| Albino Millozza |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| [[1980 w filmie|1980]] |
|||
| ''Naga bomba'' (''The Nude Bomb'') |
|||
| Sauvage / Nino Salvatori Sebastiani |
|||
| [[Clive Donner]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1981 w filmie|1981]] |
|||
| ''[[Sprawa Sharky’ego (film)|Sprawa Sharky’ego]]'' (''Sharky’s Machine'') |
|||
| Victor Score |
|||
| [[Burt Reynolds]] |
|||
|- |
|||
| ''Camera d'albergo'' |
|||
| Achille Mengaroni |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"| [[1982 w filmie|1982]] |
|||
| ''Hrabia Tacchia'' (''Il Conte Tacchia'') |
|||
| Książę Torquato Terenzi |
|||
| [[Sergio Corbucci]] |
|||
|- |
|||
| ''Burza'' (''Tempest'') |
|||
| Alonzo |
|||
| [[Paul Mazursky]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1983 w filmie|1983]] |
|||
| ''Życie jest powieścią'' (''La Vie est un roman'') |
|||
| Walter Guarini |
|||
| [[Alain Resnais]] |
|||
|- |
|||
| ''Benvenuta'' |
|||
| Livio Carpi |
|||
| [[André Delvaux]] |
|||
|- |
|||
| [[1985 w filmie|1985]] |
|||
| ''[[Paradygmat, czyli potęga zła]]'' (''Le Pouvoir du mal'') |
|||
| Gottfried |
|||
| [[Krzysztof Zanussi]] |
|||
|- |
|||
| [[1987 w filmie|1987]] |
|||
| ''[[Rodzina (film 1987)|Rodzina]]'' (''La Famiglia'') |
|||
| Carlo w dojrzałym wieku |
|||
| [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
| [[1988 w filmie|1988]] |
|||
| ''Piraci'' (''I Picari'') |
|||
| Marquis Felipe de Aragona |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="3"|[[1990 w filmie|1990]] |
|||
| ''[[Baśnie tysiąca i jednej nocy (film 1990)|Baśnie tysiąca i jednej nocy]]'' (''Les Mille et une nuits'') |
|||
| Sinbad |
|||
| [[Philippe de Broca]] |
|||
|- |
|||
| ''Biorę sobie trud'' (''Tolgo il disturbo'') |
|||
| Augusto Scribani |
|||
| [[Dino Risi]] |
|||
|- |
|||
| ''I divertimenti della vita privata'' |
|||
| Marquis |
|||
| Cristina Comencini |
|||
|- |
|||
| [[1991 w filmie|1991]] |
|||
| ''Rossini! Rossini!'' |
|||
| [[Ludwig van Beethoven]] |
|||
| [[Mario Monicelli]] |
|||
|- |
|||
| rowspan="2"|[[1992 w filmie|1992]] |
|||
| ''Quando eravamo repressi'' |
|||
| seksuolog |
|||
| Pino Quartullo |
|||
|- |
|||
| ''Długa zima'' (''El largo invierno'') |
|||
| Claudio |
|||
| Jaime Camino |
|||
|- |
|||
| [[1993 w filmie|1993]] |
|||
| ''[[Abraham (film)|Abraham]]'' (TV) |
|||
| Terah |
|||
| [[Joseph Sargent]] |
|||
|- |
|||
| [[1994 w filmie|1994]] |
|||
| ''Każdego roku raz w roku'' (''Tutti gli anni una volta l’anno'') |
|||
| Giuseppe |
|||
| Gianfrancesco Lazotti |
|||
|- |
|||
| [[1996 w filmie|1996]] |
|||
| ''[[Uśpieni (film 1996)|Uśpieni]]'' (''Sleepers'') |
|||
| King Benny |
|||
| [[Barry Levinson]] |
|||
|- |
|||
| [[1997 w filmie|1997]] |
|||
| ''Ogień pustyni'' (''Deserto di fuoco'', TV) |
|||
| Tarek |
|||
| Enzo G. Castellari |
|||
|- |
|||
| [[1998 w filmie|1998]] |
|||
| ''[[Kolacja (film 1998)|Kolacja]]'' (''La Cena'') |
|||
| Maestro Pezzullo |
|||
| [[Ettore Scola]] |
|||
|- |
|||
|} |
|||
== Nagrody == |
|||
{{DEFAULTSORT:Gassman, Vittorio}} |
|||
* [[Festiwal Filmowy w Cannes|Nagroda na MFF w Cannes]] Najlepszy aktor: [[1975 w filmie|1975]] ''[[Zapach kobiety (film 1974)|Zapach kobiety]]'' |
|||
[[Kategoria:Włoscy aktorzy filmowi]] |
|||
[[Kategoria:Włoscy reżyserzy filmowi]] |
|||
== Przypisy == |
|||
[[Kategoria:Włoscy scenarzyści]] |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* {{IMDb|osoba|0002094|Vittorio Gassman}} |
|||
* {{Filmweb|osoba|5496|Vittorio Gassman}} |
|||
* {{NNDB|osoba|740/000131347|Vittorio Gassman}} |
|||
{{Donostia Award}} |
|||
{{Honorowy Złoty Lew}} |
|||
{{Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{SORTUJ:Gassman, Vittorio}} |
|||
[[Kategoria:Laureaci Honorowej Nagrody David di Donatello za całokształt twórczości]] |
|||
[[Kategoria:Laureaci Nagrody David di Donatello]] |
|||
[[Kategoria:Laureaci nagrody za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Genui]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Campo Verano w Rzymie]] |
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Campo Verano w Rzymie]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1922]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1922]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Włoscy aktorzy filmowi]] |
||
[[Kategoria:Włoscy aktorzy teatralni]] |
[[Kategoria:Włoscy aktorzy teatralni]] |
||
[[Kategoria:Włoscy aktorzy telewizyjni]] |
|||
[[Kategoria:Włoscy reżyserzy filmowi]] |
|||
[[an:Vittorio Gassman]] |
|||
[[Kategoria:Włoscy scenarzyści]] |
|||
[[ca:Vittorio Gassman]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 2000]] |
|||
[[cs:Vittorio Gassman]] |
|||
[[de:Vittorio Gassman]] |
|||
[[el:Βιτόριο Γκάσμαν]] |
|||
[[en:Vittorio Gassman]] |
|||
[[es:Vittorio Gassman]] |
|||
[[eu:Vittorio Gassman]] |
|||
[[fr:Vittorio Gassman]] |
|||
[[gl:Vittorio Gassman]] |
|||
[[ko:비토리오 가스만]] |
|||
[[io:Vittorio Gassman]] |
|||
[[id:Vittorio Gassman]] |
|||
[[it:Vittorio Gassman]] |
|||
[[la:Victorius Gassman]] |
|||
[[lv:Vitorio Gasmans]] |
|||
[[hu:Vittorio Gassman]] |
|||
[[ja:ヴィットリオ・ガスマン]] |
|||
[[no:Vittorio Gassman]] |
|||
[[pms:Vittorio Gassman]] |
|||
[[pt:Vittorio Gassman]] |
|||
[[ro:Vittorio Gassman]] |
|||
[[ru:Гассман, Витторио]] |
|||
[[fi:Vittorio Gassman]] |
|||
[[sv:Vittorio Gassman]] |
|||
[[vec:Vittorio Gassman]] |
Aktualna wersja na dzień 12:34, 5 sty 2024
Data i miejsce urodzenia |
1 września 1922 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 czerwca 2000 |
Zawód |
aktor, reżyser |
Współmałżonek |
Nora Ricci |
Lata aktywności |
1945–1999 |
Odznaczenia | |
Vittorio Gassman, ps. „Il Mattatore” (ur. 1 września 1922 w Genui, zm. 29 czerwca 2000 w Rzymie) – włoski aktor teatralny i filmowy, reżyser.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Genui w zamożnej niemiecko-włoskiej rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Luisy Ambron i inżyniera Heinricha „Enrico” Gassmana[1][2]. Jego rodzina miała pochodzenie żydowskie[1]. Jego matka pochodziła z Pizy w Toskanii[1]. W latach szkolnych był dobrym koszykarzem. Uczęszczał do szkoły prawniczej[3]. Następnie studiował aktorstwo pod kierunkiem Silvio D’Amico w Rzymie[4]. W 1942 zadebiutował na scenie w Mediolanie w przedstawieniu Nieprzyjaciółka (La nemica) z Aldą Borelli w reżyserii Dario Niccodemi. Następnie przeniósł się do Rzymu i związał z zespołem Teatro Eliseo z Tino Carraro i Ernesto Calindri[5].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Po raz pierwszy wystąpił na ekranie w filmie Spotkanie z Laurą (Incontro con Laura, 1945). Wraz ze Stoppą, Riną Morelli i Paolą Borboni występował w sztukach reżyserowanych przez Luchino Viscontiego[6]. Grał energicznego Stanleya Kowalskiego w sztuce Tennessee Williamsa Tramwaj zwany pożądaniem (Un tram che si chiama desiderio). Następnie dołączył do Teatro Nazionale z Tommaso Salvini, Massimo Girotti, Arnoldo Foà w spektaklu Henryka Ibsena Peer Gynt. W 1952 wraz z Luigi Squarziną założył Teatro d’Arte Italiano i zrealizował pełną wersją dramatu Hamlet, a następnie rzadkie utwory Seneki Tyestes (Tieste) lub Ajschylosa Persowie. W 1956 zagrał tytułową postać w Otellu[7].
Dużą popularność przyniósł mu udział w czarnej komedii Sprawcy nieznani (I soliti ignoti, 1958) jako złodziej z Claudią Cardinale, komediodramacie wojennym Wielka wojna (La grande guerra, 1959), komediodramacie Fanfaron (Il sorpasso, 1962), komedii Potwory (I mostri, 1963), komedii Brancaleone i Krzyżowcy (Brancaleone alle crociate, 1970), komediodramacie Zapach kobiety (Profumo di donna, 1974)[8] jako kapitan Fausto Consolo i dramacie Drogi papa (Caro papà, 1979)[9]. Pomimo sukcesu w filmach Gassman nigdy nie opuścił teatru. Założył szkołę teatralną we Florencji.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był trzykrotnie żonaty. W czerwcu 1943 ożenił się z Norą Ricci, z którą ma córkę Paolę. 16 kwietnia 1967 ślub został anulowany. 28 kwietnia 1952 poślubił amerykańską aktorkę Shelley Winters, rozwiedli się 2 czerwca 1954. Mieli córkę Vittorię (ur. 14 lutego 1953). Z nieformalnego związku z francuską aktorką Juliette Mayniel miał syna Alessandro (ur. 24 lutego 1965), później również aktora[10]. 7 grudnia 1970 po raz trzeci ożenił się – tym razem z Dilettą D'Andreą, z którą miał syna Jacopo.
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]W późnych latach swojego życia padł ofiarą depresji. Zmarł w wieku 78 lat na zawał mięśnia sercowego. Pochowany został na słynnym cmentarzu Campo Verano w Rzymie.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Filmy
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1945 | Spotkanie z Laurą (Incontro con Laura) | Franco | Carlo Alberto Felice |
1946 | Preludium miłości (Preludio d’amore) | Davide | Giovanni Paolucci |
1947 | Elena (Daniele Cortis) | Daniele Cortis | Mario Soldati |
Pinokio (Le avventure di Pinocchio) | Zielony Rybak | Gianetto Guardone | |
Il cavaliere misterioso | Giacomo Casanova | Riccardo Freda | |
Córka kapitana (La figlia del capitano) | Svabrin | Mario Camerini | |
1949 | Gorzki ryż (Riso amaro) | Walter | Giuseppe De Santis |
Wilk z Sewilli (Il Lupo della Sila) | Pietro Campolo | Duilio Coletti | |
Una voce nel tuo cuore | Paolo Baldini, dziennikarz | Alberto D’Aversa | |
Wędrujący Żyd (L'ebreo errante) | Mathieu Blumenthal | Goffredo Alessandrini | |
Marzyłem o raju (Ho sognato il paradiso) | Giorgio | Giorgio Pàstina | |
1950 | Wyjęci spod prawa (I Fuorilegge) | Turi | Aldo Vergano |
Krogulec Nilu (Lo sparviero del Nilo) | Yusuf | Giacomo Gentilomo | |
1951 | Anna | Vittorio | Alberto Lattuada |
Czarna korona (La Corona negra) | Mauricio | Luis Saslavsky | |
1952 | Znak Zorro (Il Sogno di Zorro) | Don Juan | Mario Soldati |
1953 | Handel żywym towarem (La Tratta delle bianche) | Michele | Luigi Comencini |
Sombrero | Alejandro Castillo | Norman Foster | |
1954 | Mambo | Mario | Robert Rossen |
Ściana ze szkła (Il muro di vetro) | Peter Kaban | Maxwell Shane | |
Rapsodia | Paul Bronte | Charles Vidor | |
1955 | Najpiękniejsza kobieta świata (La donna più bella del mondo) | Książę Sergiej | Robert Z. Leonard |
Kean (Kean – Genio e sregolatezza) | Edmund Kean | Francesco Rosi, Vittorio Gassman | |
1956 | Wojna i pokój (War and Peace) | Anatol Kuragin | King Vidor |
Bronię mojej miłości (Difendo il mio amore) | Giovanni Marchi | Giulio Macchi | |
1957 | Miłość specjalistka (La ragazza del Palio) | Piero di Montalcino | Luigi Zampa |
1958 | Sprawcy nieznani (I Soliti ignoti) | Giuseppe Marchetti „Peppe er Pantera” | Mario Monicelli |
Burza nad stepem (La tempesta) | Prokurator | Alberto Lattuada | |
1959 | Skok w Mediolanie (Audace colpo dei soliti ignoti) | Giuseppe „Peppe er Pantera” Baiocchi | Nanni Loy |
Niespodzianki miłości (Le sorprese dell’amore) | mistrz szkoły | Luigi Comencini | |
Wielka wojna (La Grande guerra) | Giovanni Busacca | Mario Monicelli | |
Cud (The Miracle) | Guido | Irving Rapper, Gordon Douglas | |
1960 | Zbrodnia (Crimen) | Remo Capretti | Mario Camerini |
1961 | Barabasz (Barabba) | Sahak | Richard Fleischer |
Duchy w Rzymie (Fantasmi a Roma) | Giovanni Battista Villari „il Caparra” | Antonio Pietrangeli | |
Życie jest ciężkie (Una Vita difficile) | w roli samego siebie | Dino Risi | |
Sąd ostateczny (Il giudizio universale) | Cimino | Vittorio De Sica | |
1962 | Rozbójnicy sycylijscy (I briganti italiani) | Vincenzino | Mario Camerini |
Czarna dusza (Anima nera) | Adriano Zucchelli | Roberto Rossellini | |
Fanfaron (IL sorpasso) | Bruno Cortona | Dino Risi | |
Marsz na Rzymu (La Marcia su Roma) | Domenico Rocchetti | Dino Risi | |
1963 | Sukces (Il successo) | Giulio Cerioni | Mauro Morassi, Dino Risi |
Potwory (I mostri) | różne role | Dino Risi | |
Trudna miłość (L'Amore difficile) – L'avaro | prawnik | Luciano Lucignani | |
1964 | Porozmawiajmy o kobietach (Se permettete parliamo di donne) | Dziwny gość/Dowcipniś/Klient/Kochanek/Niecierpliwy kochanek/Kelner/Nieśmiały brat/Choleryk/Więzień | Ettore Scola |
1965 | Włoch w Argentynie (Il Gaucho) | Marco Ravicchio | Dino Risi |
Slalom | Lucio Ridolfi | Luciano Salce | |
Koniunktura (La congiuntura) | Giuliano | Ettore Scola | |
1966 | Armia Brancaleone (L'armata Brancaleone) | Brancaleone da Norcia | Mario Monicelli |
1967 | Tygrys i kotka (Il tigre) | Francesco Vincenzini | Dino Risi |
Siedem razy kobieta (Woman Times Seven) | Cenci – odc. 'Two Against One' | Vittorio De Sica | |
1969 | 12+1 (12 + 1) | Mario Beretti | Nicolas Gessner, Luciano Lucignani |
1974 | Tacy byliśmy zakochani (C'eravamo tanto amati) | Gianni Perego | Ettore Scola |
Zapach kobiety (Profumo di donna) | kapitan Fausto Consolo | Dino Risi | |
1976 | Pustynia Tatarów (Il Deserto dei Tartari) | Filimore | Valerio Zurlini |
1977 | Nowe potwory (I Nuovi mostri) | różne role | Mario Monicelli, Dino Risi, Ettore Scola |
1978 | Dzień weselny (A Wedding) | Luigi Corelli | Robert Altman |
1979 | Kwintet (Quintet) | Saint Christopher | Robert Altman |
Drogi papa (Caro papà) | Albino Millozza | Dino Risi | |
1980 | Naga bomba (The Nude Bomb) | Sauvage / Nino Salvatori Sebastiani | Clive Donner |
1981 | Sprawa Sharky’ego (Sharky’s Machine) | Victor Score | Burt Reynolds |
Camera d'albergo | Achille Mengaroni | Mario Monicelli | |
1982 | Hrabia Tacchia (Il Conte Tacchia) | Książę Torquato Terenzi | Sergio Corbucci |
Burza (Tempest) | Alonzo | Paul Mazursky | |
1983 | Życie jest powieścią (La Vie est un roman) | Walter Guarini | Alain Resnais |
Benvenuta | Livio Carpi | André Delvaux | |
1985 | Paradygmat, czyli potęga zła (Le Pouvoir du mal) | Gottfried | Krzysztof Zanussi |
1987 | Rodzina (La Famiglia) | Carlo w dojrzałym wieku | Ettore Scola |
1988 | Piraci (I Picari) | Marquis Felipe de Aragona | Mario Monicelli |
1990 | Baśnie tysiąca i jednej nocy (Les Mille et une nuits) | Sinbad | Philippe de Broca |
Biorę sobie trud (Tolgo il disturbo) | Augusto Scribani | Dino Risi | |
I divertimenti della vita privata | Marquis | Cristina Comencini | |
1991 | Rossini! Rossini! | Ludwig van Beethoven | Mario Monicelli |
1992 | Quando eravamo repressi | seksuolog | Pino Quartullo |
Długa zima (El largo invierno) | Claudio | Jaime Camino | |
1993 | Abraham (TV) | Terah | Joseph Sargent |
1994 | Każdego roku raz w roku (Tutti gli anni una volta l’anno) | Giuseppe | Gianfrancesco Lazotti |
1996 | Uśpieni (Sleepers) | King Benny | Barry Levinson |
1997 | Ogień pustyni (Deserto di fuoco, TV) | Tarek | Enzo G. Castellari |
1998 | Kolacja (La Cena) | Maestro Pezzullo | Ettore Scola |
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda na MFF w Cannes Najlepszy aktor: 1975 Zapach kobiety
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Alessandro Gassman – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs, 16 czerwca 2015. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
- ↑ Genealogy: Vittorio Gassman (1922-2000). Geni, 4 grudnia 2020. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
- ↑ Vittorio Gassman (1922-2000). Film Reference. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
- ↑ John Francis Lane: Vittorio Gassman. „The Guardian”, 29 czerwca 2000. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
- ↑ Vittorio Gassman. MYmovies.it. [dostęp 2016-07-12]. (wł.).
- ↑ Vittorio Gassman biografia. Comingsoon.it. [dostęp 2021-07-12]. (wł.).
- ↑ Vittorio Gassman. ČSFD.cz. [dostęp 2016-07-12]. (cz.).
- ↑ Sandra Brennan: Vittorio Gassman Biography. AllMovie. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
- ↑ Vittorio Gassman – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-07-12]. (rum.).
- ↑ Ted Loos: Fresh Faces, Familiar Names. „The New York Times”, 6 grudnia 1998. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Vittorio Gassman w bazie IMDb (ang.)
- Vittorio Gassman w bazie Filmweb
- Vittorio Gassman w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000121318155
- VIAF: 49225959
- LCCN: n81007447
- GND: 118716506
- BnF: 11904261k
- SUDOC: 026883368
- SBN: CFIV025170
- NLA: 36127521
- NKC: pna2009495553
- BNE: XX1066118
- NTA: 069799601
- BIBSYS: 90382532
- CiNii: DA1232885X
- Open Library: OL5713622A
- PLWABN: 9810696526905606
- NUKAT: n2005144003
- J9U: 987007261667205171
- KRNLK: KAC2020L8420
- LIH: LNB:Brdw;=CZ
- Laureaci Honorowej Nagrody David di Donatello za całokształt twórczości
- Laureaci Nagrody David di Donatello
- Laureaci nagrody za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes
- Ludzie urodzeni w Genui
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Pochowani na Cmentarzu Campo Verano w Rzymie
- Urodzeni w 1922
- Włoscy aktorzy filmowi
- Włoscy aktorzy teatralni
- Włoscy aktorzy telewizyjni
- Włoscy reżyserzy filmowi
- Włoscy scenarzyści
- Zmarli w 2000