Kasteel Upladen
De burcht Upladen (ook wel Opladen of Uplathe) is een voormalig mottekasteel in de Nederlandse plaats Zeddam, provincie Gelderland. Aangenomen wordt dat de grotendeels kunstmatige heuvel Montferland het restant van deze burcht is.
Balderik en Adala
[bewerken | brontekst bewerken]Wie Upladen eind 10e eeuw heeft gebouwd is onduidelijk. De oorspronkelijk houten vesting is vooral bekend van Adala van Hamaland, de dochter van Wichman van Elten. In 1016 werd graaf Wichman van Vreden - die net met Adala's echtgenoot Balderik vrede had gesloten - na een verblijf op Upladen ergens in de omgeving vermoord. De verdenking viel op het echtpaar. Balderik wist te ontkomen, maar Adela verdedigde de burcht tegen bisschop Adelbold II van Utrecht. Uiteindelijk kreeg hij de burcht in handen en liet alles met de grond gelijk maken.
In de 12e eeuw zou Constantijn van Melegarde de heerlijkheid Bergh ontvangen, waarmee de motteheuvel werd bedoeld.
Onderzoek
[bewerken | brontekst bewerken]In 1918 werden opgravingen verricht door J.H. Holwerda, waarbij de restanten van een ringwalburcht met stenen ringmuur werden aangetroffen. In 1960 vonden nieuwe opgravingen plaats onder J.G.N. Renaud. De bovenzijde van de motte had een afmeting van 60 bij 90 meter. Hierop stonden een vierkante tufstenen toren, een hutkom en een houten gebouw. Rondom het plateau lag een tufstenen ringmuur. Rondom de heuvel lag een gracht met twee aarden wallen, waarvan één een houten palissade had. Er was tevens een voorburcht aanwezig.[1][2]
De tufstenen toren zou pas in de 13e eeuw zijn gesloopt.
Alpertus van Metz
[bewerken | brontekst bewerken]De locatie Montferland komt niet overeen met de beschrijving van de ligging van Oplade door Alpertus van Metz. Hij meldde dat het kasteel op een locatie "Oprijzend uit de vlakte" stond, terwijl het hier gaat om een heuvel te midden van het heuvelland. De burcht Houberg is daarom ook wel eens aangemerkt als de locatie van Upladen.
Wat wel overeenkomt in zijn beschrijving, in de opmerking dat het om een bestaande heuvel gaat die kunstmatig is opgehoogd.
Verdere literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- De kroniek De diversitate temporum van Alpertus van Metz.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis (2008), deel 11, red. M. Boone , A.J.A. Bijsterveld en M.J.M. Damen e.a.
- Dalen A. G. van., "Montferland." Archief, orgaan van de Oudheidkundige vereniging "De Graafschap" (1976): 46-50.
- Dalen A. G. van., "Balderik en Adela: pleidooi voor rehabilitatie." Archief, orgaan van de Oudheidkundige vereniging "De Graafschap" (1977): 121-128.
- Schut, P.A.C., 'De Montferlandsche berg het sieraad der tusschen IJssel en Rijn gelegene landen' De motte Montferland (gemeente Bergh) en een overzicht van motteversterkingen in Gelderland, (2003), Amersfoort, Nederlandse Archeologische Rapporten 24
- Jongbloed, Hein H., 'Cold-case' Upladen (1016)', Godfrieds prefectuur tussen grote politiek en dynastieke competitie (850-1101), Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis (2008), deel 11, red. M. Boone , A.J.A. Bijsterveld en M.J.M. Damen e.a.
- ↑ Motte-kasteel Opladen, De Graafschap in de Middeleeuwen. web.archive.org (21 mei 2013). Gearchiveerd op 21 mei 2013. Geraadpleegd op 26 juli 2022.
- ↑ Ringwalburcht Montferland. www.absolutefacts.nl. Gearchiveerd op 30 november 2022. Geraadpleegd op 26 juli 2022.
· 
· 